Đây là một dự án cá nhân với mục đích củng cố lại toàn bộ những suy nghĩ của người viết về triết lí đầu tư, không nên được xem như là sách giáo khoa về bộ môn đầu tư - đừng tin tất cả những gì được viết trong đây mà hãy cố gắng tìm lỗ hổng, các điểm bất hợp lí so với thực tế. Người viết rất welcome nếu các bạn tranh luận và công kích các triết lí cũng như khái niệm đầu tư trong bài.
Mỗi một bài viết sẽ là một chủ đề hoặc triết lí quan trọng trong đầu tư mà người viết muốn đi sâu vào bản chất. Tận dụng quy tắc tư duy first-principle thinking, người viết sẽ đi đến tận cùng của bản chất để chứng minh tại sao các triết lí, khái niệm đầu tư trong bài viết là trường tồn với thời gian.
Dự án cá nhân này được lấy cảm hứng từ memo của nhà đầu tư nổi tiếng Howard Marks. Có thể nói những ý tưởng của bài viết đều có nguồn gốc từ Memo của bác Howard Marks, các bạn có thể vào đây để đọc các bài gốc. Suy ngẫm của bác Howard Mark về triết lí đầu tư đã trở thành những văn bản huyền thoại trong giới đầu tư, tất cả các nhà đầu tư lớn trên thế giới như Warren Buffet, Charlie Munger, Ray Dalio, etc đều đã đọc qua và cực kì tâm đắc với những suy nghĩ của ông.
Đây là dự án cá nhân của người viết với mục đích tổng hợp lại suy nghĩ về đầu tư từ bác Howard Marks và đóng gói lại thành những bài luận của riêng mình. Mỗi một bài viết sẽ là một bài luận riêng về các chủ đề khác nhau trong đầu tư. Đây là cách học tốt nhất mà mình biết trong việc củng cố khả năng ghi nhớ cũng như độ hiểu biết về bất kì một chủ đề nào đó.
Tất cả credit của bài viết đều xin gửi tới bác Howard Marks.

"The key to investment success has to lie in doing the opposite: in diverging from the crowd" Howard Marks
Có một khái niệm khá chính xác được dùng để miêu tả hầu hết các nhà đầu tư trong thị trường: người theo xu hướng (trend follower). Những nhà đầu tư vĩ đại nhất, về cơ bản, là những người dám đi ngược dòng nước. Sự đồng thuận của đám đông không thể là chìa khóa mang đến thành công vượt trội trong đầu tư vì đơn giản đám đông chính là thị trường. Nếu như bạn làm y hệt những gì đám đông đang làm, đừng ngạc nhiên khi kết quả nhận được không có gì khác biệt. Nếu như nhà đầu tư hoàn toàn không bận tâm và chỉ muốn nhận được kết quả bình thường tuân theo dao động của thị trường, tất cả những gì họ phải làm là bắt chước y hệt những gì đám đông đang làm, lợi nhuận trung bình của thị trường sẽ chính là lợi nhuận của nhà đầu tư.
Có rất ít nhà đầu tư đủ khả năng để trở nên vĩ đại, vì một trong những điều kiện tiên quyết của các nhà đầu tư vĩ đại là phải có bản lĩnh đi ngược dòng nước. Xu hướng bầy đàn là một trong những bản năng tâm lí mạnh mẽ nhất của con người, và do đó khả năng tách khỏi bầy đàn chưa bao giờ là một điều dễ dàng, thậm chí cho dù logic đằng sau hành động đó có vững vàng như thế nào đi nữa. 
"Investment success requires sticking with position made uncomfortable by their variance with popular opinion" David Swensen
Đầu tư thành công chưa bao giờ là một điều dễ dàng, thị trường cả triệu người bán và mua tranh nhau thực hiện các giao dịch nhằm tối đa hóa lợi nhuận của riêng mình. Đây là nền tảng đằng sau lí thuyết "thị trường hiệu quả" của kinh tế học. Nếu có món hời xuất hiện, sự cạnh tranh quyết liệt trong vô số những giao dịch hằng ngày sẽ ngay lập tức xóa xổ món hời đó -> thị trường luôn hiệu quả -> không thể kiếm tiền lâu dài trong thị trường.
Thị trường có thật sự hiệu quả như lí thuyết kinh tế kia đã khẳng định? Câu trả lời chính xác là gần như thế. Thị trường gần như luôn hiệu quả trong việc định giá công ty, nhưng không phải lúc nào cũng như thế. Đôi lúc thị trường sẽ trở nên bất hợp lí, được hình thành bởi cảm xúc đang lan tỏa mạnh mẽ trong đám đông. Nói một cách khác, đôi lúc thị trường sẽ trở nên cực kì cảm tính bởi vì đám đông đang rất điên loạn, và đây chính là những khoảng khắc le lói mà nhà đầu tư khôn ngoan luôn chờ đợi. Những khoảng khắc mà thị trường trở nên cực kì điên rồ!
Khi bạn thực hiện một giao dịch trong thị trường, bạn dựa vào đâu mà nghĩ rằng người đang thực hiện giao dịch với bạn đang đưa ra quyết định kém thông minh hơn? (Nếu bạn là người bán thì tại sao người kia sẵn sàng mua trong khi bạn sẵn sàng bán? Nếu bạn là người mua thì tạo sao người kia sẵn sàng mua trong khi bạn sẵn sàng bán?). Nói một cách khác, lợi thế của bạn nằm ở đâu? Điều duy nhất phân tách nhà đầu tư vĩ đại với đám đông, theo Howard Marks nhận định, chính là khả năng đưa ra các góc nhìn sâu sắc so với phần còn lại của thế giới. Một góc nhìn sâu sắc không chỉ tách biệt hoàn toàn khỏi nhận định chung của đám đông, điều quan trong nhất là nó phải đúng. Không chỉ đơn giản là khác biệt mà còn phải chính xác hơn. 
"You must do things not just because they're the opposite of what the crowd is doing, but because you know why the crowd is wrong" Howard Marks
Hầu hết những người tham gia đầu tư vào thị trường đều là người có học thức, có kiến thức kinh tế cơ bản để đưa ra các kết luận chung khá chính xác về tình kình đang diễn biến thị trường. Nhận định chung của đám đông là kim chỉ nam thúc đẩy hướng di chuyển của thị trường. Nhà đầu tư thành công là người có khả năng  tư duy độc lập tách biệt hoàn toàn khỏi thị trường, một góc nhìn sâu sắc dựa trên những lí luận phân tích chặt chẽ và vững vàng, nhưng chỉ khác biệt thôi thì không đủ vì khác biệt chỉ bảo đảm rằng kết quả của nhà đầu tư sẽ nằm ở hai điểm cực (trên trung bình và dưới trung bình) thay vì dao động xung quanh đường trung bình. Chỉ khác biệt không thì cực kì đơn giản, vừa khác biệt vừa chính xác là điều mà mọi nhà đầu tư vĩ đại đều nhắm đến.
Vấn đề hiển nhiên ở đây là: không dễ dàng để đưa ra một nhận định tách biệt hoàn toàn khỏi đám đông nhưng lại chính xác hơn. Hầu hết những quyết định tách biệt khỏi đám đông từ phía nhà đầu tư thường dẫn đến thảm họa trên thị trường vì như bài viết đã đề cập thị trường thường rất hiệu quả trong việc đinh giá công ty. Lí thuyết thị trường hiệu quả của kinh tế học sẽ luôn đúng trong phần lớn thời gian thị trường hoạt động.
Tuy nhiên, sẽ có đôi lúc ngắn ngủi thị trường trở nên điên loạn với những định giá rất "hoang đường", đây là thời điểm hoàn hảo để các nhà đầu tư khôn ngoan tận dụng chiến lược "ngược dòng nước"; bán ra khi cả thế giới đang mua vào, hoặc mua vào khi cả thế giới tranh nhau bán tháo. Nhà đầu tư khôn ngoan cần phải có khả năng phát hiện những khoảng khắc điên rồ như thế này và tận dụng triệt để sai lầm của thị trường bởi vì những cơ hội như thế này thường xuất hiện rất ít và thường không tồn tại quá lâu. 
Yếu tố tâm lí cũng đóng một vai trò quan trọng không kém, ngoài khả năng tư duy độc lập vượt trội, nhà đầu tư cần phải có một tâm lí vững vàng kiên định với quyết định của mình. Tách biệt khỏi đám đông chưa bao giờ là một hành động dễ dàng cho dù logic đằng sau quyết định này có vững chắc đến đâu đi nữa. Thật sự rất khó để đứng yên khi cả thế giới đang nhảy theo nhạc.
Cảm giác cô đơn kéo dài sẽ làm cho những nhà đầu tư tự tin nhất cũng phải nghi ngờ cả chính bản thân mình, cho dù sự sắc sảo trong lập luận có vững vàng đến đâu, nghi ngờ bản thân là điều không thể tránh khỏi nếu như họ phải đứng một mình quá lâu và liên tục nhận tín hiệu tiêu cực từ thị trường. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên nhớ rằng khi mua cổ phiếu một công ty đã bị định giá quá thấp so với giá trị thực, điều này không có nghĩa là ngày mai giá trị cổ phiếu của công ty đó phải ngay lập tức trên đà phục hồi. Thời gian chờ đợi có thể sẽ lâu hơn dự đoán, nhưng chắc chắn không sớm thì muộn thị trường sẽ một lần nữa trở nên "hiệu quả". Không có một xu hướng nào có thể kéo dài mãi mãi, bao gồm cả sự điên loạn trong thị trường. Do đó kiên nhẫn là một yếu tố cực kì quan trọng làm nên sự thành công của nhà đầu tư, và điều này chưa bao giờ dễ dàng cả.
"Market can remain irrational longer than you can remain solven" John Maynard Keynes
Nói một cách ngắn gọn, có hai yếu tố thiết yếu gắn liền với quá trình đầu tư ưu việt:
1. Khả năng đưa ra nhận định khác biệt với đám đông (yêu cầu khả năng kháng cự tâm lí cực kì mạnh mẽ)
2. Nhận định đó phải chính xác (yêu cầu khả năng tư duy độc lập vượt trội)
Một trong những nghệ thuật quan trọng nhất của đầu tư sẽ luôn là khả năng "ngược dòng nước", nhưng điều này cần phải được thực hiện một cách kĩ lưỡng và khôn ngoan. Đừng bao giờ đi "ngược dòng nước" chỉ vì bạn thích như thế, hãy biết rằng tại sao đám đông lại sai. Tất cả những nhà đầu tư vĩ đại đã trở nên vĩ đại vì họ luôn tận dụng triệt để sai lầm trong nhận định chung của đám đông. Họ chưa bao giờ hứng thú với việc "bắt trend cùng đám đông". Nhà đầu tư khôn ngoan sẽ luôn hiểu rằng thời điểm tốt nhất để đầu tư sẽ luôn là thời điểm trông có vẻ tệ nhất, và ngược lại. Như huyền thoại đầu tư Warren Buffet đã nói "Hãy tham lam khi người khác sợ hãi, và luôn sợ hãi khi người khác tham lam."
Tài chính cá nhân