Nếu bạn thấy mình có một ngày tồi tệ, hãy thử đọc cuộc đời của công chúa Rogneda!

Rogneda (đọc như Róc-nhi-đa) là công chúa con gái của vương công Rogvolod (đọc Róc-vô-lốt) ở xứ Polotsk (đọc Pô-lót-skơ) - một trong những xứ thịnh vượng nhất ở Kiev Rus sơ kỳ. Quốc gia này tương ứng với phần lớn lãnh thổ miền Bắc nước Belarus ngày nay.

Vào sơ kỳ lịch sử, Polotsk cũng giống như các công quốc Rus khác, giữ vị thế chư hầu lỏng lẻo trong một nhà nước lớn hơn - đứng đầu là Công quốc Kiev (thủ đô Ukraine ngày nay) - mà lịch sử hay gọi là Kiev Rus. Tuy vậy, có khác biệt nhỏ ở chỗ - trong khi các công quốc Rus cùng thời được cai trị bởi các anh em, họ hàng trong gia tộc Rurik - thì xứ Polotsk do gia tộc Rogvolod - một gia tộc không có quan hệ huyết thống với nhà Rurik.

Công chúa Rogneda do vậy được hứa hôn trước với vua Yaropolk I của Kiev - để thắt chặt quan hệ với công quốc Polotsk chư hầu. Thế nhưng, Kiev Rus ngay lúc đó rơi vào một cuộc khủng hoảng và nội chiến giành ngôi giữa các anh em con trai của vua Svyatoslav I (đọc là Sờ-via-ta-sláp) - bao gồm Yaropolk, Oleg và Vladimir.

Một ngày đẹp trời, hoàng tử Vladimir (sau là Vladimir Đại Đế) - con trai út và là em Yaropolk I - quay về chiến đấu giành ngôi với anh trai với đội quân đánh thuê từ Bắc Âu. Cùng một lúc, quân của Vladimir tiến đánh cả Kiev của vua Yaropolk I và Polotsk của nhà Rogvolod.

Vladimir bao vây xứ Polotsk, đòi Rogneda phải "hầu hạ" mình. Nói thẳng ra ở đây, là bắt cô phải quan hệ với Vladimir, sau đó lấy cô làm vợ.

Rogneda từ chối và hét lên: "Ta không hôn giày cho thằng nô lệ!"- ám chỉ xuất thân thấp kém của Vladimir, vì theo sử sách chép mẹ của Vladimir chỉ là một cô hầu gái, vô tình có thai với vua Svyatoslav.

Tức giận, Vladimir vây đánh Polotsk trong 2 năm từ 978-980. Năm 980, Vladimir hạ được thành. Sau khi hạ thành, việc đầu tiên Vladimir làm là cưỡng hiếp Rogneda trước mặt gia đình cô. Sau đó Vladimir sát hại cả nhà Vương công Rogvolod. Tiếp nữa là làm cỏ san bằng xứ Polotsk không còn 1 ngôi nhà nguyên vẹn. Cuối cùng thì Vladimir tiến đánh Kiev, bắt được vua Yaropolk I rồi trừ khử đi.

Tóm lại thì: chỉ trong chớp mắt, Rogneda đã mất trinh, mất gia đình, mất quê hương, mất chồng sắp cưới nhưng vẫn còn phải làm vợ và sinh con cho kẻ gây nên tất cả chuyện này!

May là vẫn có. Vladimir ép Rogneda làm vợ và sinh ra đâu đó khoảng 7 đứa con. Đứa con trai đầu tên là Izyaslav lại là một chiến binh dũng mãnh.

Một đêm nọ, Rogneda cầm dao vào phòng Vladimir toan đâm hắn. Vladimir phát hiện ra và thoát được, lúc sau quay vào định cầm kiếm xử tử Rogneda. Đúng lúc Izyaslav bước vào, cầm dao chỉ thẳng mặt ông bố: "Mày đụng mẹ tao xem!"

Không làm gì được, Vladimir ra hỏi các boyar xem xử lý thế nào, thì hết thảy các boyar đều bên mẹ con Rogneda nói rầng: "Hãy trả lại quê hương cho họ, và đưa họ về đó!" . Trả lại quê hương ở đây, nghĩa là trả lại nền tự trị và vị thế chư hầu cho công quốc Polotsk.

Thế là mẹ con Rogneda được đưa về xứ Polotsk và cai trị ở đó. Do Izyaslav là con ruột của Vladimir Đại đế, xứ Polotsk từ chỗ không liên quan dòng họ, trở thành 1 nhánh trực hệ của nhà Rurik.

Tuy vậy, nhánh Polotsk này trong lịch sử lại hoàn toàn riêng biệt, không dính dáng bất cứ gì tới các nhánh anh em khác của Kiev Rus. Lần duy nhất Biên niên sử của Kiev nhắc tới nhánh anh em Polotsk này, là khi 2 nước đánh nhau.

Lâu dần, sự tách biệt và cô lập của xứ Polotsk đã giúp hình thành một bản sắc quốc gia, dân tộc riêng - đó chính là dân tộc Belarus ngày nay. Phần lớn người Belarus trong tiềm thức, tự coi mình là hậu duệ công quốc Polotsk - coi dòng họ Vương công Rogvolod là quốc tổ của mình và thường xuyên in hình ảnh họ trên các biểu tượng quốc gia.