Negative space – tầm quan trọng của “không gian âm”

Thiết kế nội thất không chỉ nhằm mục đích tạo ra không gian đáp ứng công năng, thẩm mỹ mà còn là cân bằng giữa không gian hoạt động và không hoạt động. Bằng cách tận dụng hợp lý những khoảng không, thiết kế sẽ có được hiệu ứng thị giác và cảm giác nhất định.

Theo Google dịch, đó là “consisting in or characterized by the absence rather than the presence of distinguishing features”. Không chỉ là khoảng trống mà “negative space” còn đóng một vai trò vô hình trong việc tạo ra cảm giác thoáng đãng, thoải mái, bù lại cho những chi tiết hữu hình trong không gian.

Tiếng Việt gọi đây là “không gian trống”, “không gian trắng”, “khoảng không”, “khoảng nghỉ”, tuy nhiên những từ này không thể hiện được hết vai trò và ý nghĩa của negative space nên trong bài viết này mình sẽ gọi là “không gian âm” cho bạn đọc để hình dung nhé.

Không gian âm có chủ ý thường được ưu tiên trong các công trình cần kích thích giác quan, tạo cảm giác thư thái, mang đến trải nghiệm cảm xúc như: nhà ở, thiền viện, công trình tôn giáo, spa, lớp dạy yoga, các buổi triển lãm… Dưới đây là một số cách áp dụng không gian âm mà bạn có thể tham khảo để không gian thiết kế được trung hòa hơn.

Mình vẫn thường hay đề cập rằng “tư duy thiết kế là tư duy giải quyết vấn đề”. Đối với trường hợp không gian âm vô tình được tạo ra từ những khoảng trống chật hẹp, hình dạng khó xử lý, thay vì xem đó là một trở ngại thì chúng ta lại có hàng trăm cơ hội để biến cái góc ấy trở nên hữu ích theo cách sáng tạo hơn

Janet Dunn - một nhà tạo mẫu nội thất đã viết “The hole in a doughnut, the interval between lightning and thunder, an eloquent pause in a conversation — an absence can make a profound impression. The concept of negative space pervades all aspects of design, whether in art, architecture or interior decorating” . Tạm dịch: “cái lỗ trên chiếc bánh donut, khoảng thời gian giữa tia chớp và tiếng sấm, một khoảng dừng hùng hồn trong một cuộc trò chuyện - một sự vắng mặt có thể tạo ra một ấn tượng sâu sắc. Khái niệm về không gian âm lan tỏa khắp mọi khía cạnh của thiết kế, cho dù là trong nghệ thuật, kiến trúc hay trang trí nội thất.”

Không gian âm và những khoảng nghỉ có mặt ở khắp các khía cạnh trong vở diễn của cuộc sống, đóng vai một người luôn yên lặng lắng nghe, không có lời thoại, không tạo nên những tiếng cười hay sự kịch tính nhưng luôn xuất hiện khi những “diễn viên” khác muốn nói lên tiếng nói, trút bỏ tâm tư, để mang lại sự hài hòa cho vở diễn.