NHỮNG CÂU CHUYỆN THÚ VỊ VỀ BÓNG ĐÁ DỊP GIÁNG SINH VÀ NĂM MỚI
Đối với NHM bóng đá, khoảng thời gian Giáng sinh và năm mới thực sự là một dịp đầy ắp niềm vui và tiếng cười. Những trận cầu đỉnh cao...

2 NGÀY, 3 TRẬN ĐẤU
Năm 1888, Everton đã chơi 2 trận đấu trong ngày Giáng sinh và sau đó là 1 trận khác vào Lễ tặng quà - Boxing Day. Cả 3 trận cầu kể trên đều diễn ra trên sân nhà cũ của Everton, chính là sân Anfield của Liverpool hiện tại. Buổi sáng ngày Giáng sinh, họ tiếp đón Blackburn Park Road trong trận đấu ở Lancashire Cup, lội ngược dòng và giành chiến thắng 3-2 chung cuộc. Đến buổi chiều, Everton giành thắng lợi đậm đà 3-0 trong một trận giao hữu thường niên trước Ulster FC. Điều đáng nhớ là thủ thành Charles Jolliffe đã ghi bàn thắng ấn định tỷ số dưới sự nhiệt thành của của 2000 khán giả - một số lượng lớn người theo dõi ở thời điểm đó. Tuy vậy, trận đấu vào ngày Boxing Day trước Bootle FC lại không mang đến niềm vui như 2 trận ngày hôm trước. Hai đội hòa nhau không bàn thắng dưới cơn mưa tầm tã đêm đông.
Trận đấu đầu tiên được tổ chức vào ngày Giáng Sinh của Football League - tiền thân của Premier League ngày nay, là màn so tài giữa Preston North End và Aston Villa vào năm 1889. Một Preston hùng mạnh đang là nhà ĐKVĐ giải đấu nhưng Aston Villa lại từng quật ngã đối thủ ở lần đối đầu trước đó. Trận chiến sinh tử vào cuối năm dương lịch thu hút đến 9000 khán giả đến sân. Người ta kỳ vọng vào một buổi tối mãn nhãn bằng trận đấu bóng đá hấp dẫn giữa hai kỳ phùng địch thủ hùng mạnh nhất nước Anh.
Ngôi sao hay nhất của trận đấu này là Nick Ross của Preston. Hậu vệ lỳ lợm khiến đối thủ phải chết khiếp vì trò hét vào mặt đối thủ cùng bộ răng kỳ quái. Ross đã đưa Preston vượt lên dẫn trước, nhưng Villa đáp trả bằng 2 bàn thắng trước giờ nghỉ giữa trận. Bước vào hiệp 2, Ross tung cú dứt điểm tầm xa trước khi ấn định ngày thi đấu chói sáng bằng một cú hat-trick với pha dứt điểm chớp nhoáng. Preston giành thắng lợi nhọc nhằn 3-2, và họ đã đăng quang nước Anh lần thứ hai trong lịch sử.

Rovers quyết định cất giữ những cầu thủ quan trọng cho trận Boxing Day này, nhưng họ vẫn dự định đưa các ngôi sao vào sân từ ghế dự bị. Đáp lại đối thủ, tập thể Darwen tỏ ra bực bội và từ chối đá trận Derby, nhưng rồi họ cũng công bố đội hình xuất phát. Chứng kiến cách hành xử của cả hai đội, NHM đều thể hiện sự không hài lòng. Tờ Birmingham Daily viết lại rằng: "Đám đông dần mất kiên nhẫn rồi xô xát xát xảy ra. Họ đập phá cột gôn và làm hỏng khán đài. Vì vậy, trận đấu chẳng thể diễn ra nữa."
Khi giải đấu Football League lớn mạnh và mở rộng, các CLB bắt đầu di chuyển quãng đường dài hơn cho các trận đấu dịp GS. Thời đó phương tiện cá nhân đường dài vẫn chưa phổ biến, vì vậy mỗi khi đội bóng của mình phải hành quân xa nhà, NHM sẽ đi xe lửa hoặc xe buýt đến cổ vũ. Một thông lệ vào dịp cuối năm rằng, một CLB sẽ đối đầu với cùng 1 đối thủ trong vòng ít ngày để hạn chế tối đa khoảng cách di chuyển giữa các cặp đấu.
Điển hình là năm 1908, kết quả của các cặp đấu trong ít ngày ngắn ngủi đều trùng hợp đầy thú vị. Ví dụ, Man City đã đánh bại Chelsea 2-1 ở ngày Giáng sinh, nhưng trận lượt về vào ngày Boxing Day, chính đội bóng thủ đô lại thắng The Citizens 2-1. Tương tự, Bristol City thắng Bradford City 1-0 ở lượt đi, trước khi bị đối thủ quật lại với tỷ số tối thiểu ít ngày sau đó. Tờ The Times đưa tin trong dịp Giáng sinh năm đó rằng: "Mọi thứ đều có thể xảy ra trong ít ngày ngắn ngủi. Chấn thương và sự căng thẳng đóng vai trò quan trọng, nhưng hạnh phúc chỉ thuộc về đội có lực lượng hùng hậu hơn."
RANH GIỚI SỰ SỐNG - CÁI CHẾT
Năm 1909, trận đấu vào ngày Giáng sinh giữa Partick Thistle và Hibernian đã kết thúc trong bi kịch khi hậu vệ người Scotland bên phía Hibernian là James Main dính chấn thương nặng. SVĐ Firhill của đội chủ nhà Partick Thistle khi ấy bị tuyết trắng dày đặc bao phủ. Hậu vệ Main chia sẻ rằng, anh và các đồng nghiệp đang mạo hiểm cuộc sống và chân tay của mình khi chơi trên một mặt sân đầy nguy hiểm như vậy.
Ngay trước giờ nghỉ giải lao, chính James Main lao vào tranh chấp với Frank Branscombe bên phía đội chủ nhà. Nhưng bởi sự trơn trượt của tuyết mà anh buộc phải rời sân với những vết bầm tím nghiêm trọng và vết lõm ở bụng. Tập thể Hibernian xuống tinh thần ngay lập tức vào thua 1-3. Hậu vệ Main sau đó được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện rồi phát hiện ra anh bị vỡ ruột. Một ca phẫu thuật khẩn cấp không thể cứu được hậu vệ người Scotland, và anh qua đời trong ngày hôm sau.
Trận bóng đá nổi tiếng nhất vào ngày Giáng sinh diễn ra vào năm 1914, khi một trong những cuộc chiến nguy hiểm nhất lịch sử loài người bị tạm hoãn vì một trận bóng. "Thỏa thuận Giáng Sinh" vào giữa chiến tranh thế giới thứ nhất chứng kiến hơn 100.000 binh lính ở Mặt trận phía Tây trao đổi quà tặng, hát mừng những bài ca và đá bóng. Trận đấu đó đi vào huyền thoại, và càng xác thực hơn khi một lá thư mới phát hiện gần đây của Trung sĩ Clement Barker, thuộc Đội cận vệ Tiểu đoàn 1 Grenadier tường thuật trận cầu đó lại như sau:
"Một người Đức thăm dò qua chiến hào nhưng không hề bắn. Những người đàn ông của chúng tôi cũng làm như vậy. Sau đó có vài người bước ra ngoài mang xác người chết vào trong và chôn cất họ. Tiếp theo, xuất hiện một quả bóng được đá ra ngoài từ trong chiến hào. Thế rồi người Đức và người Anh chơi bóng đá." Trung sĩ Barker sống sót sau cuộc chiến đã chép lại, nhưng đằng sau phút giây yên bình đó là sự thảm khốc kinh hoàng của chiến tranh khi hơn 16 triệu binh sĩ và thường dân đã thiệt mạng.

Các nữ cầu thủ là những cô gái đạn dược thời chiến được chỉ huy bởi đội trưởng Alice Kell. Họ làm việc tại một nhà máy ở Preston thuộc sở hữu của Messrs Dick và Kerr. Trận đấu diễn ra tại Deepdale và đối thủ của Preston là đội nữ của nhà máy Coulthard. Tỷ số chung cuộc là 4-0 nghiêng về Alice Kell là các đồng đội. Tờ Daily Post chép lại: "Những nữ cầu thủ luân chuyển bóng tốt đến mức đáng ngạc nhiên. 1 đến 2 cô gái thể hiện khả năng kiểm soát bóng đáng ngưỡng mộ." Sau cùng, 10 nghìn người chứng kiến trận đấu Giáng sinh lạ thường ấy và trao tăng 488 Bảng cho một bệnh viện địa phương.
Chơi bóng đá vào một ngày lễ tôn giáo là vấn đề gây tranh cãi. Thời điểm khi ấy, bóng đá ngày Chủ nhật vẫn bị cấm và một số cầu thủ chấp nhận không ra sân ngày Giáng Sinh. Việc tham gia thi đấu là tự nguyện khi các quy tắc của LĐBĐ Anh (FA) tuyên bố rằng: "Không có bất kỳ CLB nào bị ép buộc thi đấu vào ngày Thứ Sáu Tuần Thánh hoặc ngày Giáng Sinh." Bởi vậy, những tuyển thủ Quốc gia Anh gồm Arthur Bridgett của Sunderland và Harold Fleming của Swindon đã từng từ chối đá bóng trên cơ sở tôn giáo.
Cho đến trước năm 1925, toàn bộ tập thể Arsenal đã bị ngăn cản chơi các trận đấu trong ngày Giáng sinh vì lý do tôn giáo. Sân Highbury được xây dựng trên khuôn viên Trường Đại Học thánh Gio-an, và các điều khoản trong hợp đồng thuê sân Highbury đã cấm Arsenal thi đấu vào những ngày lễ lớn của người Công giáo. Nhưng rồi vào năm 1925, Pháo thủ thành London đã mua lại hẳn mảnh đất này. Lúc 11h15' sáng ngày Giáng Sinh, Arsenal đã chơi trận đấu mãn nhãn đầu tiên trong lịch sử CLB trước Notts County trên sân nhà Highbury, dưới sự cổ vũ của 33.500 NHM. Họ thắng chung cuộc 3-0 với một pha lập công của huyền thoại Charlie Buchan.
ĐẦU ÓC QUAY CUỒNG
Loạt trận diễn ra trong dịp Giáng sinh đã đem về nhiều lợi nhuận cho các CLB, nhưng đối với cầu thủ thì không. Phần lớn các cầu thủ đều là những “con sâu rượu”, và họ thì không thể cưỡng lại "ma men" trong dịp lễ này. Một vài CLB thậm chí còn tặng rượu cho cầu thủ như một món quà.
Tiền đạo của Clapton Orient – Teddy Crawford, người sau này là một huấn luyện viên kiêm danh hài nổi tiếng, hồi tưởng lại trận đấu vào ngày Giáng sinh năm 1931 với Bournemouth khi toàn bộ đồng đội của ông xuất hiện trong tình trạng say xỉn sau khi uống hết một thùng bia được tặng bởi chính HLV của đội bóng. Crawford không thể nhìn thẳng được và đã ngã gục trên sân. Clapton (hiện tại là Leyton) Orient để thua 1–2, nhưng toàn đội đã kịp tỉnh táo để chiến thắng trận lượt về 1–0 trong ngày Lễ Tặng quà.
Giáng sinh năm 1937, màn sương mù lại thay thế đồ uống có cồn, làm gián đoạn các trận đấu. Nước Anh bị bao phủ bởi một một màn sương dày khiến nhiều trận đấu bị hoãn lại, thậm chí là bị hủy bỏ. Mặc dù vậy, cuộc đối đầu giữa Chelsea và Charlton trên sân Stamford Bridge vẫn diễn ra, mỗi đội có một bàn thắng khi hiệp 1 kết thúc. Nhưng khi hiệp 2 bắt đầu, sương mù trở nên dày hơn và thủ môn của Charlton khi đó là Sam Bartram đã không thấy đồng đội trên sân. “Chúng tôi đang chiếm thế thượng phong ở thời điểm đó, và tôi càng ngày càng thấy ít bóng người bởi đội nhà tấn công rất đều đặn và áp đảo.” – Ông hồi tưởng lại trong cuốn tự truyện của mình.
Bartram đi qua đi lại khung thành của mình, ngỡ rằng đội của ông đang khiến đối thủ phải co cụm nơi phần sân nhà. Sau một vài phút cô đơn, một bóng người hiện ra từ lớp sương mù. “Anh đang làm cái quái gì ở đây vậy? Trận đấu dừng lại được 15 phút rồi, sân vận động đã hoàn toàn trống trơn.” – Một viên cảnh sát tiến tới đầy thắc mắc. “Khi tôi vào đến phòng thay đồ, toàn đội đã ra khỏi bồn tắm, thay bộ đồ thường ngày và ai nấy cũng cười khi thấy tôi.” – Bartram viết.

40 trận đấu diễn ra trong ngày Giáng sinh năm 1940 đã có đến 210 bàn thắng. Southend đánh bại Clapton Orient 9 – 3, Bournemouth đánh bại Bristol City 7–1, Mansfield thắng Stoke 7–2, và Bury hòa Halifax 5–5.
Một vài đội bóng thậm chí còn chơi 2 trận trong ngày hôm đó. Leicester để thua 2–5 trước Northampton vào buổi sáng, sau đó Northampton thất bại 2–7 trước chính Leicester vào buổi chiều. Với việc các cầu thủ khách mời được sử dụng, Tommy Lawton chơi cho Everton đối đầu với Liverpool vào buổi sáng để rồi vào buổi chiều, ông thi đấu cho Tranmere trong trận gặp Crewe. Len Shackleton ra sân cho Bradford Park Avenue vào buổi sáng và ghi bàn cho Bradford city vào buổi chiều.
Năm 1949, bóng đá khi đó đang ở đỉnh cao của sự nổi tiếng sau Thế chiến thứ 2, gần 3.5 triệu người tham gia chương trình Football League trong dịp lễ Giáng sinh, với 3 trận đấu diễn ra trong vòng 4 ngày. Các cổ động viên đến sân đông như vậy cũng chỉ bởi trận đấu trong dịp lễ Giáng sinh là trận duy nhất mà họ có thể được theo dõi trong cả mùa. Báo cáo sau trận của các trận đấu diễn ra trong ngày Giáng sinh đã tiết lộ bầu không khí cực kỳ thân thiện và vui nhộn này. Người hâm mộ sẽ cùng nhau hát mừng trước khi trận đấu bắt đầu, sau đó họ truyền tay nhau những điều xì gà và chia sẻ những bình rượu mang tinh thần của Lễ Giáng sinh. Các chương trình diễn ra trong trận đấu được trang trí bởi những nhánh cây nhựa ruồi và chứa đựng lời chúc từ phía Ban lãnh đạo đội bóng, nhân viên và các cầu thủ.

CHÂU ÂU SÔI ĐỘNG
Không chỉ bóng đá quốc nội được diễn ra vào Lễ Giáng sinh khi trận đấu đầu tiên của giải Inter – Cities Fairs Cup, tiền thân của Europa League ngày nay, diễn ra vào ngày 25 tháng 12 năm 1955. Hai đội tham dự là Barcelona (bao gồm các cầu thủ Barcelona cộng với 1 cầu thủ từ Espanyol) và Copenhagen, hay còn được biết đến với cái tên Staevnet. Được chơi trên sân nhà Camp Nou, Barca vươn lên dẫn trước 4–0 khi hiệp 1 kết thúc.
Staevnet gỡ được 2 bàn trong hiệp 2, nhưng Barcelona vẫn giành chiến thắng cuối cùng với tỷ số 6–2. Cùng ngày hôm đó, Real Madrid đối đầu với Partizan Belgrade ở vòng Tứ kết European Cup (Cúp C1 châu Âu). Real thắng 4–0, Alfredo di Stefano ghi bàn thắng quyết định. Barcelona sau đó giành chức vô địch Fairs Cup, còn Real Madrid vô địch European Cup.
Một số trận đấu giữa các ĐTQG cũng được diễn ra vào ngày Giáng sinh, đáng chú ý nhất là ở Nam Mỹ khi Argentina, Brazil, Ecuador và Paraguay cùng thi đấu Copa America vào ngày 25 tháng 12. Ở châu Âu, Pháp có những trận giao hữu với Bỉ vào ngày Giáng sinh các năm 1952, 1955 và 1963, để thua cả 3, và một trận giao hữu với Bulgari năm 1957, hòa 2–2. Những đội tuyển đã từng chơi bóng vào ngày Giáng sinh như Trung Quốc, Hàn Quốc, Israel, Palestine, Ghana và Uzbekistan. Gần đây nhất, vào ngày 25 tháng 12 năm 2012, UAE đánh bại Yemen 2–0 trong một trận giao hữu tại Doha, Qatar.

Giáng sinh năm 1957 chứng kiến ngày Giáng sinh cuối cùng khi mà toàn bộ các trận đấu được diễn ra. Sự xuất hiện của ánh đèn pha và những trận đấu vào buổi tối đã loại bỏ đi tính cần thiết phải tổ chức các trận đấu vào những ngày lễ. Nhiều người hâm mộ cũng thích ở nhà với gia đình của họ hơn vào ngày Giáng sinh. Giải hạng Nhất, ngày 25 tháng 12 năm 1957, Blackpool đánh bại Leicester 5-1, Manchester United thắng Luton 3-0, và Sheffield Wednesday hòa Preston 4–4. Chelsea giành chiến thắng 7–4 trước Porstmouth, trong đó Jimmy Greaves ghi 4 bàn cho The Blues.
Năm 1958, chỉ còn 3 trận đấu ở Giải Hạng nhất diễn ra vào ngày 25 tháng 12, và vào năm 1959 thì chỉ còn có 1. Trận đấu cuối cùng ở Anh diễn ra vào ngày Giáng sinh là cuộc đối đầu giữa Blackpool và Blackburn năm 1965. 21.000 cổ động viên đã tới sân để chứng kiến trận thắng 4-2 của Blackpool. Ở Scotland, nơi mà bóng đá vào ngày Lễ Giáng sinh không phải là một truyền thống lớn như ở Anh, các trận đấu chỉ dược diễn ra vào ngày 25 tháng 12 nếu như hôm đó là thứ 7. Hai trận đấu cuối cùng vào dịp Lễ Giáng sinh đó là trận hòa giữa Clydebank và St Mirren và chiến thắng của Alloa trước Cowdenbeath năm 1976.
Một kế hoạch hồi sinh các trận đấu vào Giáng sinh đã thất bại vào năm 1983. Đội bóng từ Giải Hạng ba Brentford đã sắp xếp một trận đấu vào lúc 11h sáng ngày 25 tháng 12 trước Wimbledon.
“Chúng tôi hy vọng sẽ làm sống lại truyền thống từ ngày xưa khi những ông chồng đến sân theo dõi bóng đá vào ngày Giáng sinh, còn những bà vợ ở nhà nấu gà tây.” – Người đại diện của Brentford – Eric White nói. Tuy nhiên, sự phân biệt giới tính đã khiến kế hoạch phản tác dụng, biểu tình nổ ra bởi người hâm mộ của cả 2 CLB và trận đấu được dời xuống đêm trước Giáng sinh. Wimbledon sau đó giành chiến thắng 4-3.

THỜI ĐẠI CỦA TRUYỀN HÌNH
Thời nay, người hâm mộ hoàn toàn có thể thưởng thức các trận đấu tại nhà, nhưng trước kỷ nguyên Premier League, các trận đấu hiếm khi xuất hiện trên TV và radio vào dịp lễ Giáng sinh.
Năm 1930, những ngày đầu khi radio mới xuất hiện, BBC đã tổ chức một chương trình bình luận trực tiếp hiệp 2 giữa Arsenal và Manchester City vào ngày Lễ Tặng quà. Hai đội hòa nhau 1–1 vào ngày Giáng sinh tại Maine Road, và người nghe đài đã được nghe chiến thắng với tỷ số 3–1 của Arsenal trong trận lượt về vào ngày Lễ Tặng quà. Bình luận viên bóng đá đầu tiên là George Allison, người sau đó trở thành HLV của chính The Gunners.
Ngày lễ Tặng quà năm 1939, người hâm mộ được nghe trận đấu giữa Sheffield Wednesday và Chesterfield trong vòng 30 phút ngắn ngủi. Trận đấu đầu tiên vào dịp Giáng sinh được tường thuật đầy đủ là giữa Brentford và Sheffield United ngày 26 tháng 12 năm 1946. Brentford thắng 2–0, và tường thuật trực tiếp trận đấu sớm trở thành chuyện thường xuyên trên radio vào mỗi dịp Giáng sinh.

Giải đấu cuối cùng đã có một thỏa thuận truyền hình vào giữa thập niên 80. Ngày 27 tháng 12 năm 1988, ITV đã mang đến cho khán giả một trận đấu vào dịp Giáng sinh – Norwich đối đầu với West Ham, trực tiếp từ Carrow Road. Norwich giành chiến thắng 2–1, bình luận viên là Martin Tyler, người vẫn tiếp tục bình luận những trận đấu diễn ra vào Giáng sinh gần ba thập kỷ sau đó.

Biên tập: Kinh Luân và Minh Đức.
Dịch từ "What happened to football on Christmas Day? The lost history of a Victorian tradition", bởi Raul Brown - FourFourTwo.

Thể thao
/the-thao
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất

Minh Hoàng
chủ thớt là giọng đọc cảm bóng đá đúng hăm...
- Báo cáo

Nguyễn Kinh Luân
À không, mình chỉ biên tập nội dung thôi nhé!
- Báo cáo