Nuôi con không phải lúc nào cũng là cấm đoán hay buông thả. Bí quyết nằm ở việc vẽ cho con một vòng tròn an toàn nơi con được tự do khám phá nhưng vẫn có giới hạn rõ ràng.
“Vòng tròn an toàn” – nghệ thuật nuôi dạy con bình an
Nuôi con bình an không đồng nghĩa với việc kiểm soát từng bước chân, nhưng cũng không có nghĩa là thả con muốn gì làm nấy.
Điều quan trọng là cha mẹ biết tạo cho con một vòng tròn an toàn (cả về thể chất lẫn tinh thần) và vòng tròn đó mở rộng dần theo từng giai đoạn phát triển.
Ở mỗi độ tuổi, vòng tròn ấy lại khác nhau:
Khi con mới sinh, vòng tròn chỉ là chiếc nôi, căn phòng, nơi loại bỏ mọi vật nguy hiểm nhỏ, nhọn, dễ gây hóc...
Khi con tập đi, vòng tròn là cả ngôi nhà, cha mẹ phải chú ý đến điện, bếp, bể nước, góc bàn...
Khi con vào cấp 1, vòng tròn là trường lớp, sân chơi nơi con học cách giao tiếp, hợp tác...
Khi con lên cấp 2, vòng tròn mở rộng ra bạn bè, kể cả bạn khác giới....
Ví dụ, khi con tôi bước vào cấp 2:
Thay vì nói “Chỉ được chơi với bạn tốt, không được chơi với bạn xấu”, tôi để con kết bạn với bất kỳ ai con thấy thoải mái, kể cả khi đó là “mối tình học trò đầu tiên”.
Tất nhiên, không phải tự do vô điều kiện. Tôi đặt ra nguyên tắc rất rõ ràng:
- Nếu mối quan hệ giúp con và bạn ấy cùng tiến bộ trong học tập, nhân cách tôi ủng hộ.
- Nếu mối quan hệ khiến cả hai chểnh mảng, học kém, xao nhãng tôi sẽ yêu cầu con dừng lại.
Khi con lên cấp 3, tôi cho phép sử dụng xe máy điện. Nhưng đây không phải là tự do vô điều kiện. Tôi đã đặt ra những quy tắc ngay từ đầu: phải đội mũ bảo hiểm, bật đèn khi đi tối, cất chìa khóa đúng nơi quy định, xe hư hỏng phải đi sửa ngay không cố đi. Nếu vi phạm, xe sẽ bị tịch thu. Lần đầu là một ngày, những lần sau trong tuần tăng dần theo cấp số nhân. Nếu còn tái phạm, con sẽ phải đi xe đạp hoặc đi bộ.
Con biết tôi nói là làm. Sau vài lần phạm lỗi và bị xử lý nhất quán, con tự rút kinh nghiệm. Tôi không cần quát mắng, vì nguyên tắc đã rõ ràng.
Con hiểu rằng đây không phải là hình thức “kiểm soát”, mà là sự bảo vệ để con yên tâm khám phá thế giới rộng lớn hơn.
Cha mẹ cần giúp con hiểu rõ ba điều: đâu là việc con được phép làm, đâu là việc cần xin phép, và đâu là việc tuyệt đối không được phép. Khi con có quyền lựa chọn trong một khuôn khổ rõ ràng, con sẽ học cách tôn trọng giới hạn và cả quyền của cha mẹ.
Đó chính là nghệ thuật nuôi con bình an: không kiểm soát gắt gao, cũng không buông lỏng, mà là đồng hành, đặt giới hạn và bảo vệ.
Điều quan trọng không phải là cấm đoán mà là đặt giới hạn.
Không phải để con sợ hãi, mà để con hiểu: tự do đi kèm trách nhiệm.
QUANG HÒA
Quản trị viên CỘNG ĐỒNG CHA MẸ TÍCH CỰC Gỡ rối & chia sẻ.
Phát_triển_bản_thân Tâm_lý_học Giáo_dục Bắt đầu với tâm lý học Đương đầu với áp lực Tâm lý học tình yêu Tâm lý học thường ngày Trung Học Phổ Thông Trung Học Cơ Sở Tiểu học Mầm Non Giáo dục trẻ Bàn về Giáo dục