NĂM 2020, NĂM BI KỊCH CỦA THẾ KỶ 21

- Ngày 04/01/2020: diễn viên thủ vai đại tá Nguyễn Thành Luân của bộ phim Ván bài lật ngửa, nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín qua đời ở tuổi 68. Cái chết của ông sẽ khởi đầu cho một năm đau thương gọi tên 2020.

- Trước đó một ngày, Trung tướng Qasem Soleimani thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran bị giết trong một cuộc không kích tới từ Mỹ. Đau thương phủ bóng lên đất nước Iran, vì tướng Soleimani được xem là một huyền thoại sống của quốc gia này. Hàng chục người đã chết khi dẫm đạp lên nhau trong đám tang của ông chỉ sau đó vài ngày. Mệnh lệnh báo thù được mở màn, nhưng rất may đã không có gì căng thẳng xảy ra tiếp.

- Ngày 12/01/2020, “nhân vật chính” của năm đã bắt đầu lộ diện. Truyền thông đưa tin đang có một  bệnh viêm phổi lạ xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc, một loài thuộc họ coronavirus. Rồi đây chính con virus này sẽ gây đảo điên thế giới.

- 10 giờ sáng ngày 23/01/2020: Phong tỏa Vũ Hán.

 Vào những cái ngày mà ngày cận Tết cùng các lời chúc “an khang thịnh vượng” đang đến rất gần. Tin tức thành phố Vũ Hán tỉnh Hồ Bắc bị phong tỏa gợi lại cảm giác về một bộ phim kinh dị chết chóc nào đó mà chúng ta từng xem. Những ngày tháng tiếp theo, Vũ Hán là một nơi vừa xa vừa gần. Chuyện về 10 triệu dân bị nhốt trong một thành phố, những bệnh viện dã chiến, những câu chuyện buồn, những cái chết đến liên tục, những tranh cãi chính trị, nhưng không ai ngờ rằng đó chỉ là sự khởi đầu của thương đau.

- Trong bóng ma Covid-19 thì ngày 27/01/2020 đã đón tin buồn đầu tiên đến với thế giới thể thao, sự kiện huyền thoại bóng rổ Kobe Bryant qua đời vì tai nạn trực thăng. Cái chết của Kobe Bryant cùng người con gái đã gây bàng hoàng đối với nền thể thao Mỹ, giới bóng rổ và thể thao thế giới. Nếu bạn không xem bóng rổ, thì bạn chỉ cần biết Kobe Bryant là người hiếm hoi được đưa lên bàn cân với Michael Jordan.

 Tháng 2:

- Ngày 06/02/2020, bác sĩ Lý Văn Lượng đã qua đời. Lý Văn Lượng chính là một trong những người đầu tiên phát hiện ra virus corona và sớm đứa ra cảnh báo. Thế nhưng câu chuyện về anh thay vì là một người anh hùng, lại thành một nỗi buồn và bài học trăm năm. Chuyện về những người hùng đơn độc chống lại số đông, chống lại định kiến, và chống lại cơ chế phủ định của giới chức. Anh bị chính phủ triệu tập, bị điều tra. Cho đến ngày cảnh sát xin lỗi anh thì mọi thứ đã quá muộn màng.

- Tháng 2/2020 cũng là lúc Covid-19 bắt đầu vượt đại dương thâm nhập vào các nước trên thế giới. Hàn Quốc, Italia và Iran tiếp tục kế tục Vũ Hán thành 3 ổ dịch đầu tiên ngoài biên giới Trung Quốc. Nhưng tháng 2 chỉ là khởi đầu, bóng đen sẽ phủ kín vào tháng 3.

- Ngày 3/3, New York thông báo phát hiện ca nhiễm Covid-19 đầu tiên. Một tháng sau, số ca nhiễm tăng lên 63.000 ca tại thành phố này. Đấy cũng là lúc bệnh viện quá tải mà nhà xác cũng quá tải. Nước Mỹ, quốc gia quan trọng nhất thế giới chìm vào bóng đêm Covid-19. Tổng thống Donald Trump gọi đó là “Virus Trung Quốc”. Nhưng ông sẽ không biết rằng rồi đây chính Covid-19 sẽ trở thành tử huyệt để đánh bại ông trong kỳ bầu cử tổng thống vào cuối năm đó. Một kỳ bầu cử mà ông đã tin chắc mình sẽ thắng lớn.

- Ngày 14/03/2020, Premier League tạm hoãn khi Liverpool chỉ còn 2 trận thắng nữa là vô địch ngoại hạng Anh sau 30 năm chờ đợi. 3 tháng sau, họ cũng đã vô địch, nhưng trong đêm đăng quang cô đơn ấy đã có không ít Liverpudlian ra đi vì Covid-19. Bên dưới nấm mồ xanh, trái tim ngừng đập vẫn sẽ yêu Liverpool đến cả khi chết đi rồi. Ngày 17/03/2020, Euro2020 chuyển sang Euro2021. Còn thế vận hội Tokyo 2020 buộc phải dời một năm đến 23/7/2021. Vị thủ tướng Nhật Shinzo Abe người đóng vai Mario 4 năm trước sẽ không xuất hiện khi cũng trong năm 2020 ông phải từ chức vì vấn đề sức khỏe. Tất cả đều hiểu bóng đá nói riêng, thể thao nói chung đang ở trong những thời khắc lịch sử sẽ được kể lại về sau.

- Ngày 17/03/2020, giọng hát huyền thoại của dân tộc Việt Nam, giọng hát vượt thời gian, “ngọn hải đăng” của danh ca Khánh Ly, ca sĩ Thái Thanh đã qua đời tại Little Saigon, Mỹ, hưởng thọ 86 tuổi. Nói về bà, nhạc sĩ Phạm Duy miêu tả “Một giọng hát diễm tuyệt với tất cả hạnh phúc và khổ đau của kiếp người bị đày đọa trong chiến tranh và hòa bình, trong vinh quang và khổ nhục, trong hy vọng và tuyệt vọng qua những bản nhạc khóc, cười, nổi, trôi theo mệnh nước”.

- Ngày 22/03/2020, cựu chủ tịch của CLB lừng danh Real Madrid, ngài Lorenzo Sanz qua đời vì COVID-19. Ông là người đem về cho những Madridistas những chiếc cup C1 bên chiếc tivi màu. Covid-19 bây giờ không còn là chuyện của người nghèo, mà đã đến với mọi tầng lớp trong xã hội. Từ Tom Hanks đến Ronaldo đều bị mắc Covid-19

- Diễn viên Mai Phương sau thời gian chống chọi chiến đấu với căn bệnh ung thư phổi, cũng qua đời vào ngày 28/03/2020. Ngày hôm đó, tất cả các trang báo Việt đều đăng bức hình với nụ cười tươi của cô. Tháng 03/2020 cũng là thời điểm mà “ngoại giao Chiến Lang” của Trung Quốc được đẩy mạnh. Hung hãn, đổi trắng thay đen, và thi nhau tẩy trắng cho quốc gia, Trung Quốc từ vị trí được cảm thông sau các câu chuyện đẹp và bi ai ở Vũ Hán giờ trở thành kẻ phản diện đáng ghét của cả thế giới, bị cô lập ở mọi bình diện.

- Tháng 04 khởi đầu bằng sự kiện Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ra chỉ thị: Cách ly toàn xã hội từ 0 giờ 1/4 trên phạm vi toàn quốc. Việt Nam bước vào đợt giãn cách xã hội lần 1. Ở bên ngoài, Tây Ban Nha, Mỹ, Anh, Nga, Brazil, Ấn Độ lần lượt “leo top” ở bản đồ Covid-19. Đến cuối tháng 4/2020, số ca nhiễm Covid-19 của cả thế giới chạm mốc 2,5 triệu người và gần 200.000 người tử vong. Các nước thay nhau đóng cửa biên giới, trường học, doanh nghiệp đóng cửa, người dân được yêu cầu ở trong nhà. Kinh tế, văn hóa, giải trí và thể thao cùng nhiều sự kiện văn hóa lớn đã không thể diễn ra vì COVID-19. Việt Nam trở thành một trong những điểm sáng về chống dịch. Về sau này ta sẽ biết, Covid-19 lại là cơ hội để Việt Nam nâng tầm hình ảnh.

- Tháng 05/2020 cũng bắt đầu bằng cái chết của một nghệ sĩ. 06/05/2020, nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển mất tại nhà riêng vì ung thư di căn. Tôi tạm dừng mạch thời gian ở đây để nói về những cái chết của những con người đã để lại di sản. Năm 2020 là một năm mất mát với cả Việt Nam và thế giới. Ngày 19/09/2020, Nhạc sĩ Phó Đức Phương, tác giả của những ca khúc như Những cô gái quan họ, Hồ trên núi, Trên đỉnh Phù Vân…. đã trút hơi thở cuối cùng. Đến sáng 22/10/2020, NSND Lý Huỳnh - cha ruột tài tử Lý Hùng qua đời. Ông là huyền thoại của điện ảnh Việt Nam, người không chỉ là võ sư nổi tiếng miền Nam trước 1975 mà còn là ngôi sao võ thuật của điện ảnh. Đến chiều ngày 01/11/2020, nghệ sĩ Ánh Hoa đã ra đi mãi mãi ở tuổi 79. Và mọi thứ đi đến cao trào với sự ra đi của nghệ sĩ Chí Tài. Ông đã sống một cuộc đời viên mãn “khi sinh thời khiến tất cả đều cười, và ra đi khiến tất cả đều khóc.” Đám tang của ông trở thành đám tang nghệ sĩ lớn nhất kể từ sau cái chết của diễn viên Lê Công Tuấn Anh, và là một trong những đám tang lớn nhất ở vùng đất Gia Định – Sài Gòn.

Điện ảnh thế giới cũng không khá hơn. Cuối tháng 8/2020, nền điện ảnh thế giới bàng hoàng trước sự ra đi của Chadwick Boseman, nam tài tử Marvel đóng Black Panther, siêu anh hùng Báo Đen. Năm 2020 cũng chứng kiến cái chết của 2 diễn viên trong bộ phim truyền hình nổi tiếng Games of Thrones, đó là Diana Rigg với vai “bông hồng gai” Olenna Tyrell, và Max von Sydow, một tượng đài điện ảnh lớn của thế giới. Tổn thất cũng xảy ra với điện ảnh Hàn Quốc, đạo diễn quái kiệt Kim Ki Duk qua đời do Covid-19.

Quay ngược dòng thời gian về lại tháng 05, ngày 25/05/2020 tại thành phố Minneapolis, bang Minnesota, Hoa Kỳ có một người đàn ông da đen chết sau khi bị cảnh sát khống chế bằng cách quỳ lên cổ ông trong hơn 8 phút. Người đàn ông đó tên là George Floyd. Cái chết này đã gây ra sự phẫn nộ trong quần chúng, tạo nên các cuộc biểu tình rộng khắp nước Mỹ và thế giới, bạo loạn đã xảy ra, cướp bóc hãm hiếp như một thứ để xả nỗi bức xúc vì dịch bệnh và chật vật kinh tế trên câu hỏi về nạn phân biệt chủng tộc.

Cái chết của George Floyd và bạo loạn trở thành điểm nóng kéo dài qua tháng 06/2020, thậm chí có thời điểm còn nóng hơn cả Covid-19. Tất cả biến tháng 06/2020 thành chuyện về những cái chết, đụng độ người da đen-cảnh sát, những biểu ngữ phản đối, và đập phá bên tuyên ngôn “Mạng người da đen cũng quan trọng”. Mỹ cũng vươn lên thành quốc gia có số lượng người nhiễm Covid-19 cao nhất thế giới với hơn 2,3 triệu ca nhiễm và hơn 121 ngàn ca tử vong. Tổng thống Donald Trump lúc này bị “thập diện mai phục”, tuy nhiên vẫn rất lạc quan và đăng stt liên tục.

Tháng 07, có lẽ thấy dịch bệnh chưa đủ đô, năm 2020 “bồi” thêm một đòn mới: thiên tai. Và vẫn là Trung Quốc gánh chịu đầu tiên. Những cơn mưa từ cuối tháng 05 vẫn chưa chấm dứt ở tháng 07 đã khiến Quảng Tây, Quý Châu, Tứ Xuyên, Hồ Bắc, Trùng Khánh ngập chìm trong nước lũ. Tất cả được chứng kiến cảnh mà có lẽ một đời mới thấy một lần, nước lũ tràn vào tầng 3 của một toà nhà chung cư và tuôn ra từ cửa sổ như thác nước ở Trùng Khánh. Đập Tam Hiệp đứng trước nguy cơ vỡ, cùng với đó là những tiếng gầm từ lòng đất. Phải chăng có thế lực siêu nhiên nào đó đang bực bội loài người để ném xuống đây những dịch bệnh và thiên tai?

 Tháng 8:

Vào chiều ngày 04/08/2020, bi thương nối tiếp bi thương, hai vụ nổ xảy ra tại cảng của thành phố Beirut, thủ đô của Liban. Khói đen đám mây hình nấm bốc lên từ vụ nổ nhà kho ở cảng Beirut khiến hàng nghìn người thương vong và hàng chục ngàn người mất nhà cửa. Cả thế giới lúc này còn không đủ sức để gửi lời chia buồn đến Liban.

Ngày 29/09/2020, số ca tử vong COVID-19 chính thức vượt quá con số 1.000.000 trên toàn thế giới.

Đấy cũng là lúc Cuộc chiến Armenia-Azerbaijan rục rịch bắt đầu để bổ sung thêm năm 2020 hạng mục "chiến tranh".

Tháng 10/2020, miền Trung oằn minh trước những cơn lũ. Lũ lụt miền trung năm 2020 kéo dài 5 đợt từ tháng 10 đến tháng 11 đã kéo lùi sự phát triển kinh tế cả một vùng. Cả đất nước đều dõi ánh mắt về miền Trung,  rơi nước mắt trước cảnh người và dân Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, lần lượt thay nhau gánh chịu những cảnh trắng trời, trắng nước.

Tháng 11/2020, cái chết của Kobe Bryant thực ra lại không phải là cái chết nổi tiếng nhất của thế giới thể thao, mà đó là sự ra đi của Diego Armando Maradona vào ngày 26/11/2020. Một huyền thoại ra đi vì sinh-lão-bệnh-tử là bình thường, nhưng khi một huyền thoại ra đi mà cả thế giới phải mặc niệm, sân vận động phải đổi tên, chính phủ phải để quốc tang và treo cờ rủ, trong khi người hâm mộ 3 thế hệ rơi nước mắt thì đó là cầu thủ trên tầm một cầu thủ. Maradona là người đã khiến mọi trang báo phải để tang.

Cùng thời điểm, số ca nhiễm COVID-19 đã vượt mốc 60 triệu trên toàn thế giới.

- Tháng 12 khởi đầu bằng sự ra đi của Paolo Rossi, quả bóng vàng 1982, người hùng của đất nước Italia trong kỳ World Cup năm 1982. Ở Việt Nam là sự ra đi của nhạc sĩ Lam Phương, tác giả của Thành phố buồn,Tình bơ vơ, Kiếp nghèo... đã "tình chết Theo mùa đông" ngày 22/12/2020. Khép lại một năm 2020 toàn mất mát. Cuối năm 2020 cũng là lúc cả thế giới nhìn lại xem năm qua đã làm được gì, và đây là kết quả:

+Khủng hoảng kinh tế với việc thế giới mất đi hàng chục ngàn tỉ USD vì thiệt hại kinh tế.

 +đại dịch COVID-19 làm đảo ngược kết quả của mọi nỗ lực chống nghèo đói trong suốt một thế hệ.

+ đẩy thêm 88 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói; và con số này chưa phải cuối cùng.

Vậy bạn à, khi bạn đang đọc bài viết này của tôi. Bạn hãy biết mình đã xuất sắc như thế nào khi sống sót qua một năm tồi tệ như thế. Khi bạn có sức khỏe, việc làm và người yêu thương, bạn hãy mỉm cười và nâng ly. Bạn xứng đáng vì những điều đó. Còn tham vọng tương lai ư? Đợi đến giữa năm sau rồi tính tiếp.