Một vài suy ngẫm sau khi làm việc với nhiều HR khác nhau

Để ăn mừng việc cuối cùng cũng tìm được công việc mới sau nửa năm thất nghiệp chán chường, mình muốn chia sẻ một chút “hành trình làm việc” với các HR trong suốt thời gian qua. Thật lòng mà nói, mình đã gặp không ít HR khiến mình mệt mỏi – từ thiếu chuyên nghiệp, hời hợt đến thậm chí thiếu cả đạo đức nghề nghiệp. Và trớ trêu thay, HR ở công ty mới hiện tại cũng khiến mình hơi ức chế ngay từ những ngày đầu. Có lẽ đây sẽ là một bài “bóc phốt nhẹ” – không phải để chỉ trích cá nhân, mà để nói về cách mà nhiều HR (và cả doanh nghiệp đứng sau họ) đang làm mất đi sự tôn trọng và niềm tin của ứng viên. 1. Đăng tin và cung cấp thông tin tuyển dụng hời hợt Nhóm HR kiểu này chiếm tỉ lệ rất lớn và mình ước chừng phải đến 60-80%. Họ cũng chính là lý do khiến mình mất nhiều thời gian và năng lượng nhất. Có lẽ một phần là do các công ty không đầu tư đào tạo bài bản, hoặc chỉ tuyển các bạn trẻ thiếu kinh nghiệm, thậm chí giao việc tuyển dụng cho cộng tác viên không đúng chuyên môn.

Nhiều tin tuyển dụng ghi thông tin rất chung chung: - Địa điểm làm việc mơ hồ (HN thì đố ai bít được là ở Cầu Giấy, Hà Đông, Đống Đa, Hai Bà Trưng hay Gia Lâm, Long biên hoặc thậm chí là Hòa Lạc, Sóc Sơn,..?) - Vị trí tuyển dụng không nói rõ là tuyển nội bộ hay Onsite. - Mức kinh nghiệm yêu cầu thường ghi kiểu “từ X YOE++” nhưng lại không ghi “upto”, khiến người đọc không biết khung kinh nghiệm cụ thể (và đôi khi công ty còn đang “ảo giá thị trường”), lương Gross hay Net cũng không ghi rõ - Thông tin doanh nghiệp thì giấu nhẹm - không nói rõ đang tuyển cho công ty nào. - Thiếu mô tả công việc cụ thể: nhiều HR chỉ copy-paste JD cũ hoặc chung chung, không rõ ràng về trách nhiệm thực tế. - Không có thông tin về phúc lợi hoặc chế độ làm việc: đây là thứ mà ứng viên rất quan tâm nhưng hay bị bỏ qua. - Thời gian làm việc cũng thường được ghi rất mơ hồ. “Chấm công linh hoạt” nghe thì có vẻ hiện đại, nhưng thực tế lại không rõ linh hoạt đến mức nào: có bắt buộc đủ 8 tiếng không, nghỉ trưa bao lâu, tổng thời gian làm việc trong ngày là bao nhiêu - hầu như chẳng thấy ghi rõ ràng trong JD. 2. Trước và trong khi phỏng vấn Có một số công ty (mình biết rõ luôn) sẽ tự ý “chỉnh sửa” hoặc thậm chí làm giả CV của ứng viên trước khi gửi sang cho đối tác hoặc khách hàng. Một số nơi thì tự chỉnh sửa CV của ứng viên vào template riêng của công ty, rồi sau đó gửi lại cho ứng viên review. Đôi khi yêu cầu ứng viên lúc phỏng vấn với khách hàng phải coi mình là nhân viên của chính công ty đó.

Mình thường không ủng hộ việc phỏng vấn online - nhưng nói thật, nhiều lần đi phỏng vấn offline còn tệ hơn. Nhiều lần mình đến trực tiếp công ty mà không được mời nổi một cốc nước, vừa vào là phải nói liên tục suốt buổi. Hai lần tệ nhất đều rơi đúng vào những ngày trời nắng gắt. Một lần thì loay hoay tìm chỗ gửi xe, mãi mới thấy mà lại ở ngoài tòa nhà. Lần khác thì phải đi vòng vèo xuống tận B4, rồi leo cầu thang bộ ngược lên, sau đó lại chờ lấy thẻ, chờ người bảo lãnh mới được vào khu vực phỏng vấn vì yêu cầu security. Cả hai buổi đều kéo dài khoảng một tiếng nói liên tục, xong ra ngoài vẫn nắng chói chang - thật sự cảm giác choáng váng, xây xẩm mặt mày như bị say nắng. 3. Sau khi phỏng vấn 1 số công ty không trả kết quả phỏng vấn hoặc trả rất muộn so với dự định ban đầu Hay như sau

Một vài công ty có chính sách và chế độ đãi ngộ cực kỳ phức tạp, đến mức ngay cả người trong cuộc cũng khó nắm rõ. Ví dụ như trước đây mình từng làm tại Fsoft, đúng vào giai đoạn công ty cải tổ tổ chức và cách tính lương thưởng mỗi năm một lần. Sau đó, nhiều doanh nghiệp khác bắt đầu “bắt chước” mô hình này. Mình từng làm ở hai công ty áp dụng kiểu tương tự. Công ty đầu tiên thì khá minh bạch – lương thưởng rõ ràng, cách tính công bằng. Nhưng đến công ty thứ hai, họ bảo rằng chính sách sẽ giống Fsoft, và HR còn nói “anh từng làm ở đó rồi nên chắc hiểu rõ cách vận hành”. Thực tế, khi vào làm mới biết bên trong có nhiều sai lệch nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn, khiến lương thực tế bị hụt đến 18–23% so với những gì mình được hứa ban đầu. Cay thật sự. Ngoài ra, khi nhận offer hoặc tìm hiểu chính sách công ty, mọi người cũng nên đặc biệt để ý đến cơ chế tính OT (làm thêm giờ) và cách quy đổi ngày nghỉ, ngày phép. Ví dụ: chỉ tính OT sau 18h30 tối, hoặc quy đổi OT thành ngày nghỉ, nhưng những ngày đó không được cộng dồn, không dùng hết thì mất, mà cũng không được quy đổi thành tiền. Có nơi nghỉ phép cũng bị trừ vào lương hiệu suất dự án, hoặc khi công ty “rảnh việc” thì ép nhân viên nghỉ phép bắt buộc để đốt hết ngày phép năm. Có công ty thậm chí còn “lách” bằng cách nói: “Mức lương này đã bao gồm cả ngày làm 5,5 công rồi, vì sáng thứ 7 tuy không phải làm nhưng vẫn được tính lương.” Nghe thì có vẻ thuận tai, nhưng thực tế đây là cách để tránh trả lương OT cho những ai làm thêm sáng thứ 7, vì họ sẽ bảo rằng “phần đó đã được tính sẵn trong lương cơ bản rồi”. Những chi tiết kiểu này tưởng nhỏ, nhưng cộng lại có thể khiến thu nhập thực tế bị giảm đáng kể, đặc biệt là với những người làm trong môi trường OT thường xuyên. 4. Kết Ban đầu, mình định chia sẻ thêm hai trường hợp cụ thể về hai HR khiến mình “ấn tượng” nhất - đúng kiểu miệng nói một đằng, làm việc một nẻo, vừa thảo mai vừa ngây thơ. Nhưng nghĩ lại, nó hơi cá nhân nên mình xin phép bỏ qua. Bài viết này chỉ là vài chia sẻ ngắn từ trải nghiệm thực tế của mình. Rất mong nhận được bình luận, góc nhìn và góp ý từ mọi người - đặc biệt là các bạn làm HR chân chính, để mình hiểu thêm về góc độ của các bạn nữa. Tks