Một vài cảm nhận về bài phân tích câu trích dẫn của Đại tướng Phan Văn Giang tại Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh

Vẫn là tinh thần 'Lấy đại nghĩa để thắng hung tàn' của cha ông, nhưng ở mỗi hoàn cảnh, trong mỗi thời cuộc lại biểu hiện ra một cách sinh động, với những vẻ đẹp khác nhau.

Đất nước chúng ta tuy không lớn, nhưng lịch sử dân tộc lại là sự kết hợp kỳ diệu giữa các mặt vốn tưởng như đối lập, một sự hài hòa đáng kinh ngạc, giữa dựng nước và giữ nước, giữa chiến tranh và hòa bình, giữa quân sự và ngoại giao, giữa chính trị và văn hóa.

Chân lý xưa nay không phân biệt lớn - nhỏ, nhiều - ít, đông - tây, nam - bắc. Chỉ có ai thật sự muốn đứng, giám đứng và chỉ đứng về phía chân lý không mà thôi.

Câu ngạn ngữ ấy trong hoàn cảnh hiện nay, lại mang đến nhiều khía cạnh, góc nhìn khác nhau. Không chỉ từ phía dưới lên: nếu con người cùng đồng lòng thì sức mạnh rất lớn lao. Mà còn từ trên xuống: nếu kẻ nào còn tự cho mình hùng mạnh, muốn một tay che trời, thách thức công lý, đừng quên những những thứ nhỏ bé kia khi hợp sức lại, thì núi Thái Sơn cũng không thể trụ nổi đâu! Lịch sử Việt Nam đã chứng minh điều đó. Nhưng hơn tất cả, chính là ở sắc thái khi nhắc lại câu ngạn ngữ ấy, đó là sắc thái của hòa bình, thân ái và bao dung. Hiện nay, nhiều nơi trên thế giới đang bùng nổ chiến tranh, bao chùm trong chết chóc, đói khổ, tang tóc, đau thương, cùng những mâu thuẫn, bè phái, ngụy biện, dối gạt, trên chính trường, tưởng chừng như đẩy nhân loại vào cơn bế tắc không lối thoát. Nhưng nếu con người dừng lại, đặt bản ngã xuống, thật lòng đoàn kết trong tình nhân ái, thì chiến tranh có thể chấm dứt, chia rẽ có thể hàn gắn, và hòa bình, hạnh phúc thật sự là điều có thể thành hiện thực. Sở dĩ bài phát biểu của Đại tướng Phan Văn Giang có sức thuyết phục, bởi vì phía sau những lời nói ấy là lịch sử 4000 năm kiên cường giữ nước của cha ông, ngay trong thế kỷ XX, đó là những cuộc đối đầu không cân sức mà Việt Nam đã liên tục trải qua trước những đế quốc sừng sỏ, làm nên những chiến thắng kỳ vĩ hiếm có, làm chấn động cả nhân loại. Cũng như những gì Bác Hồ đã từng nói: "Thực lực là cái chiêng mà ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có to tiếng mới lớn".

Với một lực lượng quân đội đáng gờm trong hiện tại, Việt Nam hoàn toàn có thể nói về một điều gì đó có tính giật gân, mạnh bạo hơn. Nhưng không! Đại tướng nói về hòa bình, về đối thoại, về chủ nghĩa đa phương, sự lắng nghe, chấp nhận những khác biệt, để luôn cho hòa bình 1 cơ hội. Điều đó, làm nên điểm nhấn đặc biệt ở một lĩnh vực mà người ta hay nói là "võ biền", "hiếu chiến". Càng trở nên thuyết phục hơn, khi trong hiện tại, Việt Nam vẫn đang thể hiện là một đất nước đứng đắn, có trách nhiệm với những vấn đề của nhân loại, qua từng đoàn cán bộ đến khắc phục hậu quả chiến tranh, thiên tai, như Nam Sudan, Abyei, Thổ Nhĩ Kỳ, Myanmarqua ... từng hạt gạo gửi đến những nơi nghèo đói như Palestine, Triều Tiên ... , qua sự kiên trì kêu gọi tháo gỡ bao vây, cấm vận cho người anh em Cu Ba, ở sự kiềm chế trước những khiêu khích của của Trung Quốc trên biển Đông, hay một lòng vị tha với những tội ác của đế quốc trong quá khứ, cũng như thái độ rộng mở, và chính trực đáng khâm phục trước những đổi thay, như trường hợp Campuchia. Việt Nam không ngại bị liên hiệp quốc bao vây, để giải phóng Campuchia khỏi nạn diệt chủng, tội ác đã từng khiến hàng triệu người chết. Sau này khi có ai đó nói thế giới còn nợ Việt Nam 1 lời xin lỗi, Việt Nam cũng không cần giải thích, không cần phân bua. Và hiện nay, trước sự trở mặt có phần trơ chẽn của chính phủ Campuchia, khi nhiều lần phá hoại sự thống nhất đưa ra cơ chế ứng xử trên biển Đông của ASEAN (theo lợi ích của Bắc Kinh), xây dựng kênh đào Phù Nam mà gạt phắt mọi tham vấn từ Việt Nam cùng các nước trong cộng đồng sông Mê Công. Việt Nam không lên án, không bao vây cấm vận, không đe dọa vũ lực để khiến Campuchia phải nghe theo ý kiến của mình. Đó là những cử chỉ thể hiện phong thái đĩnh đạc, chính trực, bao dung hiếm có trong thế giới đầy mưu tính hiện tại. Khi các nước lớn luôn sử dụng uy thế quân sự, kinh tế, cùng các sức mạnh mềm như cấm vận, cách mạng màu, ... để ép các nước nhỏ phải theo quỹ đạo của mình. Các nước khác thì đu dây, dựa hơi vào nước lớn, để được bảo kê, không ngại tham gia vào những xung đột, tranh chấp không đáng có, cho vừa lòng quan thầy. Việt Nam thì không như thế, như đại tướng Nguyễn Chí Vịnh đã nhấn mạnh "Việt Nam không trung lập, mà Việt Nam độc lập". Sự kiên trì cho hòa bình và kiên quết vì độc lập dân tộc, trong đoàn kết quốc tế, là một điểm đặc sắc trong nền ngoại giao và quốc phòng Việt Nam. Qua đó, Đại tướng đã khéo léo nhắc lại, để nhấn mạnh cho bè bạn hiểu chính sách quốc phòng “bốn không”(2); như những điểm cốt lõi làm nên giá trị đất nước trong các mối quan hệ bang giao.

Có lẽ thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn, nếu như có nhiều hơn các quốc gia có thể cử xử chính trực, trong sáng và nghĩa tình như Việt Nam.

Chẳng phải chiến thắng Điên Biên Phủ, đã làm bùng lên phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới hay sao. Chỉ cần Việt Nam đứng vững và vươn lên với đường lối ngoại giao, quốc phòng của mình. Và biết đâu, sau này sẽ thật sự có thêm nhiều quốc gia như Việt Nam, và thế giới có thể thật sự hòa bình, hạnh phúc hơn, như lời bài hát nổi tiếng của của nhạc sỹ Trần Long Ẩn:

Nói lên đường lối của mình, mà khiến người phải gật gù tán dương, thấy được đồng cảm mà kính trọng. Đó có lẽ cũng là chỗ tuyệt vời của nghệ thuật ngoại giao vậy. Cũng là phương trâm quốc phòng lấy dựng nước để giữ nước, phòng thủ đất nước từ xa, ngăn chặn mọi nguy cơ chiến tranh. Cũng là nhưng gì mà Nguyễn Trãi luôn trăn trở:

Trong khi Hàn Quốc xuất bản ra thế giới nền âm nhạc KPop, Trung Quốc nổi tiếng bởi võ thuật truyền thống, và Nhật Bản là kho tàng truyện tranh. Có lẽ, Viết Nam đang đem đến cho thế giới, vẻ đẹp của nền quốc phòng vì nhân dân, đầy tính nhân văn, cao đẹp.

Và bất cứ nơi nào trên thế giới, nếu như còn chìm đắm trong chiến tranh, bất công, đau thương, tuyệt vọng, có thể nhắc tới 2 tiếng Việt Nam.

Chú thích: (1): Trích 'Bình Ngô đại cáo', Nguyễn Trãi (2): Chính sách quốc phòng “bốn không”: - (i) Không tham gia liên minh quân sự; - (ii) không liên kết với nước này để chống nước kia; - (iii) không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; - (iv) không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế

Tham khảo: [1]: Báo Quân đội nhân dân, 'Phát biểu của Đại tướng Phan Văn Giang tại Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh' [2]: ttcnn.vn, 'Tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh - kim chỉ nam cho hoạt động đối ngoại quốc phòng trong thời kỳ mới' [3] tienphong.vn, 'Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Việt Nam không chọn phe, Việt Nam độc lập!' [4]: Nguyễn Văn Minh, 'Bài học từ một “nền hòa bình bị bỏ lỡ', Báo Quân đội nhân dân [5]: Đỗ Hoàng Linh,'Một nền hòa bình bị bỏ lỡ và cuộc chiến 3000 ngày', ditichhochiminhphuchutich.gov.vn