Hôm trước, anh đọc được trên mạng thư của anh Lưu Quang Vũ viết cho chị Xuân Quỳnh.
5/7/1976
Quỳnh thương yêu,
Em gắng đi về bằng máy bay cho khỏe, không mua gì cũng được. Về với anh và con, về với nhà ta đi thôi. Về với phố Huế chật hẹp, với nhà trẻ nơi ta đón Mý, với quán cà phê Nguyễn Công Trứ, nơi ta uống cà phê hai hào buổi sáng với những gã giáo viên còm, những người công nhân lam lũ và những tay thợ làm đạo cụ sân khấu, về với những con đường chúng ta vẫn đi, những công việc, với cái thành phố nghèo, nơi người ta sống rất khổ mà vẫn luôn tìm cách để sống cho thanh thản trong nỗi khổ ấy, sống thanh thản và yên tĩnh.
Những ngày này nhớ và thương Quỳnh lắm, không nên bực bội về Sài Gòn và người Sài Gòn làm gì. Mùa đông này , về với anh, đi bên anh, nằm bên anh trong căn phòng đầy tranh của chúng ta, và với Mí tuyệt vời của chúng ta. Và chúng ta sẽ viết chứ, sợ gì em nhỉ?
Nếu chúng ta là kẻ không có tài chí lắm, không viết được điều gì to tát, thì cũng sẽ viết được những năm tháng ta sống, về những cay đắng và những niềm yêu thương đơn giản của con người.
Hôn em rất lâu,
Vũ.
Anh Vũ tài, tài thật em nhỉ. Lá thư anh ấy viết cho một người, lại có thể làm cho hàng vạn người rung động, dù chị Quỳnh có là người đặc biệt nhất trong đời của anh ấy, thì điều ấy cũng thật tuyệt vời biết bao.
Trước đây, anh cũng đọc thư ông Trịnh Công Sơn viết cho người tình, chữ nghĩa sao quá đẹp, đẹp đến ngỡ ngàng, hơi thở hiện sinh trong âm nhạc của ông ấy thấm đẫm theo vào từng câu từ tha thiết cho mối tình chẳng biết ngày đơm đậu. Thư tình, ông Trịnh Công Sơn gửi tình yêu của mình tới một người con gái, đem theo cả lòng thương mến tha nhân trên khắp cõi đời, chắc có lẽ vì vậy mà người ta đọc thư của ông ấy, đều thốt lên tiếng nấc câm trước những lời giãy bày nhẹ nhàng như hơi thở.
Thư của anh Vũ có lẽ cũng đôi phần như vậy, em nhỉ, hẳn là phải có một trái tim yêu thiết tha con người và cuộc sống này, anh ấy mới có thể giống như ông Trịnh Công Sơn, vô tình chạm vào trái tim biết bao kẻ xa lạ của những thế hệ cứ kéo dài ra mãi giữa chới với thời gian.
Nhưng anh vẫn thích thư anh Vũ viết, em ạ, vì anh ấy nói chị Quỳnh ‘về với anh, đi bên anh’, anh ấy nói về những con đường Hà Nội thân quen mà chúng mình cũng ngày ngày lui tới. Hoặc có thể, anh thích thư anh Vũ viết, chỉ bởi vì anh ấy nói nhiều tới sự trở về..
Về đâu em nhỉ, về đâu?
Anh cứ nghĩ mãi, hôm trước anh nói chuyện với Trang, Trang kể chuyện thằng Benz đi học mẫu giáo, thằng nhóc con trước đây chỉ mới biết ở nhà nó, nhà ông bà, nhà mẹ nuôi, bỗng nhiên bị cho đi học, nó chưa phân biệt được khi nào bị bỏ lại, khi nào được về với mẹ. Chẳng như trước đây, thả nó ra ở đâu, nó cũng chạy như giặc, bọn trẻ con ở tuổi nó đều là một lũ quỷ nhỉ, mẹ nó đuổi theo muốn hụt hơi, thằng nhóc thì cứ tí toét nhơn nhơn. Bây giờ đi học rồi, biết rằng trên đời có những nơi mà nó sẽ phải đối mặt với sự thiếu vắng bóng mẹ, thằng Benz nhát hơn hẳn, đi đâu cũng hơi rén. Với nó, ở đâu có mẹ, ở đó là nhà.
Ừ nhỉ, ở đâu có mẹ, ở đó là nhà.
Chúng mình cũng đã từng bé như lũ trẻ con, cũng bám rịt lấy mẹ y như chúng nó bây giờ nhỉ. Rồi chúng mình lớn lên, đi qua những năm tháng cuộc đời, rời xa vòng tay mẹ, có thể phải vùng ra, nhưng rồi cũng đều xa mẹ. Nhưng mình về với mẹ, phải không em, mình về, chứ mình không bao giờ đến với mẹ.
Em về với mẹ, về với những yêu thương cãi vã của hai người phụ nữ đã gắn chặt số phận với nhau trong suốt kiếp người.
Anh lại nhớ chuyện em kể hồi bé, lúc em dẫn anh đi qua khu tập thể cũ ngày nhỏ, chỉ cho anh bờ lan can thấp tè như khu tập thể anh ở ngày xưa, chỉ cho anh chỗ em trèo ra, bắt chước hoạt hình Hãy đợi đấy mở ô nhảy xuống tầng một, con bé béo ú hồi ấy ngã bịch xuống nền sân bê tông chứ không lơ lửng như con thỏ trong phim, em làm bố mẹ méo mặt với cái tay gãy, và em thù mối thù bị phim hoạt hình lừa tới tận giờ. Cả chuyện em bị bỏng nước sôi, cả phích nước nóng rực đổ vào ngực em, em kể cho anh, mắt em cứ xoe tròn, mặc cho mắt anh không kìm được, cứ len lén liếc vào khe ngực em đang phập phồng phía trước. Em nói lúc ấy bị đau rát lên mà em cứ không chịu để mẹ bôi thuốc, mẹ em bảo ừ được rồi con không bôi thì sau này chồng con nó không sờ ti con đâu, nó sờ ti cái Hà tầng dưới ấy, em vội vàng cuống quýt xin mẹ bôi thuốc, em sẽ nằm ngoan cho mẹ bôi thuốc. Mẹ em giỏi thật, sao mẹ hiểu con gái ngay cả khi con gái còn chưa kịp hiểu chính mình như thế nhỉ, nhóc con lúc ấy thì biết gì chuyện chồng sờ ti vợ, em bảo em còn chẳng hiểu tại sao lại phải sờ ti nhau, nhưng mà nghe mẹ nói thế là em phải giữ ti ngay cho chồng sờ. Anh bật cười, thấy kí ức năm nào như đã ở trong nhau..
Chuyện tình yêu của mẹ, em kể cho anh trong buổi chiều mình ngồi dưới khu tập thể hôm ấy, thỉnh thoảng xen vào chuyện tình yêu nho nhỏ của em với thầy giáo piano mà em lấy phấn viết lên đầy cửa là em yêu thầy, nỗi buồn khổ sau đó của cô bé mới tí tuổi đầu, sao mà đáng yêu thế. Chuyện tình yêu của mẹ, anh cứ cảm giác như em hình dung được hết mẹ cảm thấy những gì, hẳn là vì em và mẹ đều là con gái, mà em lại là con gái yêu nhất trên đời của mẹ, chẳng như những thằng con trai vô tâm mất dạy chẳng bao giờ hỏi han để ý được tới mẹ chút nào, như anh.
Trang nói đúng nhỉ, ở đâu có mẹ, ở đó là nhà. Em về với mẹ, về với một trời kí ức mà không khung cảnh địa lý nào bù đắp được. Thế mới thấy, con người ta nuôi giữ kỉ niệm trong lòng, là gắn với hình ảnh của nhau, của những người gắn bó với cảnh vật, chứ nếu chỉ cảnh vật không, sẽ lướt qua trong mắt như ánh chớp cháy lên giữa trời vậy thôi, em nhỉ.
Anh hỏi về với mẹ có thích không, em bảo thích lắm chứ, không quên cài thêm thế nào mấy hôm nữa cũng có chuyện cãi nhau. Giống hệt như những cặp mẹ con khác mà anh biết, yêu nhau ghê lắm, mà cũng hay cãi nhau, phụ nữ là thế phải không, có thế nào thì họ cũng sẽ nói rất nhiều với nhau, lúc nào cũng có chữ ‘nhau’. Chẳng như cha và con trai, nói chuyện với nhau như mặt trăng gặp mặt trời, họa hoằn hiếm hoi mới xảy tới.
Rồi anh cũng như anh Vũ, như những thằng trai yêu đương và chinh chiến, nói với em rằng về đây, về với anh, đi bên anh, có những ngày bên nhau thảnh thơi, được cười nói bàn luận thâu đêm, làm tình thật là tình những khi ngọn lửa cháy lên trong mắt nhau, đọc sách, xem nhạc, và thiếp đi trong giấc ngủ để tỉnh dậy thấy đời cạnh bên là cái nhìn của nhau.
Biết không, em thật là sung sướng, có hai mảnh kí ức tuổi thơ, có hai phần kí ức tuổi trẻ, có tình yêu nhớ thương em khắp những chân trời em đã đi qua, có cả nỗi buồn cô độc một đôi lần em than thở cùng anh.
Về đây, về với anh, với quê hương mình dẫu cho thật nhiều thương khó. Về với thành phố ồn ào, với cơn mưa miền nhiệt đới như mỗi ngày đều trút cơn bão điên rồ xuống những con người ngược xuôi tất tả. Về với những ‘đầu tiên’ mà em sẽ trải qua, dù muộn mằn hơn những người như Trang, như anh, như họ.
Hay thật nhỉ, dù đi đâu, với em cũng đều là về.
Về với anh, rồi chúng mình cũng sẽ viết, như anh Vũ chị Quỳnh, viết về bất kì điều gì, về bất kì nơi nào mà chúng mình biết đâu sẽ tới..
