Đầu tiên, chúc mọi người Giáng Sinh vui vẻ.
Nói là tản mạn chứ mình viết bài này để nhắc bản thân quay lại vào guồng viết. Vừa ngồi lang thang Spiderum, đọc lại mấy bài mình viết, cụ thể là bài "Viết lách và cảm hứng", có đoạn mình "chém gió" về việc biến "viết giống như thở", giờ đọc lại mới thấy nếu mà thế chắc mình đã phá kỉ lục người nín thở lâu nhất thế giới cả nghìn lần rồi cũng nên. Chính vì thế, nên mình sẽ ép bản thân mình quay lại công cuộc biến viết lách thành hơi thở (lần thứ hai).
Chợ Giáng Sinh ở một chỗ nào đó
Chợ Giáng Sinh ở một chỗ nào đó
Chuyện là, mình mới vào kì nghỉ Giáng Sinh, mà điều độc lạ ở bên Đức là, được nghỉ đông 18 ngày, xong học 1 tháng nữa (để thi) và nghỉ đông thêm 1 tháng. Thà là cho nghỉ liền 1 mạch đi, hơn cả gấp rưỡi nhưng không, nước Đức không mấy thân yêu lắm này quyết định hành hạ mình bằng lịch nghỉ kì cục của mình. Và thêm nữa là mình đã đánh mất tấm thẻ thông hành (thẻ học sinh), bởi lẽ thẻ học sinh ở bên này được dùng như thẻ để dùng phương tiện công cộng, và mình chưa kịp làm lại thẻ thì trường đã nghỉ mất, điều đó đồng nghĩa với việc mình sẽ phải bó gối ở nhà trong 18 ngày liền (tại đi học lại thì cái chỗ làm lại thẻ mới mở). Nên mình nhận ra đã đến lúc lấy lại bản thân mình lúc trước, viết mỗi ngày. KPI mỗi ngày 1 bài bắt đầu.
Thêm một chuyện nữa, chỗ ký túc xá mình đang ở có mạng dưới cả mạng miền núi, và mặc cho toàn bộ dân cư đã cầu xin chủ nhà để cải thiện tình hình này trong ngót nghét 3 tháng, tình hình có vẻ cũng không khả quan hơn là mấy. Trong cái rủi có cái may, mạng ở đây mà khỏe thì phải đến 90% mình sẽ dành toàn bộ 18 ngày để ngụp lặn ở cái rank vàng EU này mất. Coi như ông trời cũng tạo cơ hội. Nhưng trời tính không bằng người tính, thay vì giết thời gian cái rank vàng thì mình quyết định mua game để chơi game offline, nên dự tôi sẽ viết về game offline nhiều hơn ở những bài viết sau. Mình khá thích, phải nói là tôn thờ cũng nên lối viết phân tích của mấy "Cao nhân 20+ phút đọc trên Spiderum" nên luôn muốn bắt chước theo mà chưa có gì để phân tích, giờ có rồi nên sẽ cố gắng viết đều và dài hơn.
Miên man thế đủ rồi (mình đang cố gắng câu chữ để đạt đến level 10+ phút đọc, mong anh em thông cảm), mình sẽ nói đến việc viết ngay bây giờ. Tại sao viết ? Viết, theo tôi là một hình thức sáng tạo. Sáng tạo ở đây là tạo ra một thứ gì đó chưa từng tồn tại trước đó. Những con chữ đứng riêng lẻ chẳng có ý nghĩa gì cả, chính chúng ta đã "sáng tạo" ra ý nghĩa cho chúng bằng cách sắp xếp chúng, tạo ra ý nghĩa từ những thứ không có ý nghĩa, đó chính là sáng tạo theo cách nhìn của mình. Mình luôn coi rằng mục đích lớn nhất của cuộc đời mình là sáng tạo, nhưng vẫn chưa biết là sáng tạo gì :))). Tại sao lại thế, bởi mình muốn để lại di sản của mình cho thế giới. Mình đã đọc được một câu nói rằng (mình chỉ nhớ đại ý):
Nếu thế giới tốt đẹp hơn 1% sau khi bạn ra đi so với khi bạn bước vào, thì có nghĩa là bạn đã có một cuộc đời ý nghĩa.
Minh Beta, một doanh nhân mình khá ngưỡng mộ đã chia sẻ khi được hỏi nghề nghiệp của anh là gì (title), anh đã trả lời anh là một "Creator", một người sáng tạo. Mình rất thích title đó và muốn theo đuổi nó từ trước tới giờ. Luôn coi sứ mạng của cuộc đời mình là sáng tạo, tất nhiên cái mình gọi là "sứ mạng" đó vẫn còn mơ hồ lắm, mông lung lắm. Cứ đi đi, rồi sẽ đến. Bắt đầu từ những thứ nhỏ nhất, và quan trọng nhất là hãy bắt đầu. Đợt vừa qua mình khá lười biếng, một ngày trôi qua chỉ nằm và chơi game, chính vì thế nên mình đang cố gò bản thân vào lại guồng quay sáng tạo. Mình cảm thấy mình đã bị brainrot, do mạng xã hội 9 phần thì mình 91 phần. Như triết gia Marcus Aurelius đã nói trong Meditation:
Chọn không bị hại, thì anh sẽ không cảm thấy bị hại.
Nói thêm về sáng tạo, nếu nghĩ kĩ ra thì những gì sáng tạo nhất trong khoa học ứng dụng, thì là kết hợp lại từ những gì đã có sẵn. Như mình đã nói ở trên, con người đã "sáng tạo" ra thơ ca, ra những câu văn, câu thơ gây nao nức lòng người bằng những con chữ vô tri giác, hay nói đúng ra là những ký tự có từ hàng ngàn năm trước. Lấy những thứ có sẵn (con chữ vô tri) ghép lại, tạo ra ý nghĩa mới cho nó, việc đó chính là sáng tạo. Điện thoại thông minh, sản phẩm có thể coi là quan trọng nhất trong khoảng 2000, cũng là do Steve Jobs nghĩ rằng sẽ thật tuyệt nếu có một cái máy tính đủ để bỏ vừa túi quần, ông đã kết hợp với máy tính với một quyển sổ (hay gì đó tương tự, cái này không nhớ rõ lắm) và chúng ta có điện thoại ngày nay, nếu muốn biết sức ảnh hưởng của nó thì chỉ cần thử sống thiếu nó một ngày là biết (note: nó ảnh hưởng hơn bạn nghĩ rất rất nhiều đấy). Chỉ với 7 nốt nhạc có sẵn mà Beethoven, Mozart, Tchaikovsky,... có thể soạn ra những bài nhạc kinh điển, ví dụ này thì phù hợp với tư tưởng của mọi người về sáng tạo hơn.
Nhưng, có một loại sáng tạo mà mình chưa hiểu được, đó chính là nhà vật lý Albert Einstein. Có thể nói ông đã sáng tạo ra Thuyết tương đối, điều mà thay đổi hoàn toàn vật lý hiện đại. Như mình đã nói ở trên, sáng tạo là kết hợp những điều đã biết lại và hình thành nên một sản phẩm mới, không biết Einstein đã tư duy kiểu gì mà không chỉ hình thành nên một lý thuyết vĩ mô, trong khi ông chỉ ngồi làm việc trong trên bàn làm việc. Ông còn phải chống lại cây đại thụ Isaac Newton, đi ngược lại lý thuyết đã được coi là chân lý qua hàng trăm năm, mình thật sự tò mò không biết Einstein đã hình thành nên "sản phẩm" như thế nào. Mình rất tâm đắc một câu đã nghe ở đâu đó rằng Einstein chỉ cần ngồi ở bàn giấy làm việc và để người ta phải lặn lội lên một đỉnh núi chỉ để kiểm chứng được giả thuyết của ông.
Sáng tạo có khả năng thay đổi thế giới. Những người đã thay đổi thế giới đều có khả năng sáng tạo phi thường, họ nghĩ ra những thứ mà trước đó những người khác chỉ nghĩ là cổ tích, thần thoại. Copernicus nghĩ ra được mặt trời mới là trung tâm của vũ trụ chứ không phải trái đất, Darwin nghĩ ra con người tiến hóa từ loại vượn cổ chứ không phải do Chúa nặn lên từ đất sét, Einstein nghĩ ra thuyết tương đối, Steve Jobs thì nghĩ ra chiếc "máy tính bỏ túi", Satoshi Nakamoto thì nghĩ ra một loại tiền không chịu sự kiểm soát của bất kì ai, Mark Zuckerberg thì nghĩ ra một cuốn sách giúp bạn bộc lộ bản thân mình ("book"), Elon Musk thì nghĩ rằng sẽ mang nhân loại lên sao hỏa, Sam Altman hiện thực hóa những robot giúp chúng ta làm việc mà không cần phải động tay, chính những "Creator" đó đã, và đang thay đổi thế giới chúng ta đang sống từng ngày, từng giờ, từng phút.
Theo cách nhìn của mình, một trong những điều kiện cần của sáng tạo là đầu óc phải thoáng, phải hồn nhiên và không để quyết định, suy nghĩ của bản thân mình bị vướng vào định kiến (điều này cực khó, gần như là không tưởng vì nó đã được "xăm" vào mã gen, vào não bộ của con người). Như Nietzsche đã nói:
Linh hồn trở thành con lạc đà, con lạc đà thành con sư tử, và cuối cùng con sư tử trở thành đứa trẻ.
Và nếu không làm điều đó, con người phải đủ mạnh mẽ để đương đầu với số đông, ví dụ như Elon Musk, ai cũng nói về độ giàu có của ông, về việc ông thao túng Bitcoin, mà không ai nói về những nỗi khổ của ông. Có một lần mình thấy ông được phỏng vấn, mắt ông trong tình trạng đỏ hoe, không biết là do công việc hay do áp lực, nhưng mình dám chắc nó không "vui vẻ" như mọi người hay nghĩ. Trước mình đã nghĩ đơn giản, có nhiều tiền, muốn làm gì thì làm thì cuộc đời sẽ vui, nhưng giờ mới thấy, sức mạnh lớn đi đôi với trách nhiệm lớn. Như Sơn Tùng MTP đã từng nói
Muốn ngồi ở vị trí không ai ngồi được, phải chịu được những cảm giác không ai chịu được.
Mình đã từng nghĩ mình muốn có nhiều tiền như Elon Musk, nhưng chưa bao giờ nghĩ đến cảm giác cả vài công ty đều đang dựa vào mình, lần phóng tên lửa Falcon 4, mới nghĩ đến thôi mà đã rùng mình. Có khi chỉ có những "anh hùng" như thế mới có thể chịu được cái cảm giác mới nghĩ đến thôi mà đã không rét mà run. Để biết thêm về điều này, các bạn hãy tìm đọc bài "Tư duy sáng suốt đã hiếm, lòng can đảm còn hiếm hơn thiên tài" của tác giả Huskywannafly, một trong những bài viết hay nhất, truyền cảm hứng nhất mà mình từng đọc trên Spiderum.
Này Falcon 9 rồi, tìm Falcon 4 không có :(
Này Falcon 9 rồi, tìm Falcon 4 không có :(
Mình nghĩ vẫn còn những điều kiện cần khác nữa trong công cuộc sáng tạo nhưng do nội lực còn hèn kém nên cũng không biết viết gì thêm. Anh em có thể chia sẻ giúp mình ở phần bình luận.
À nhân tiện muốn hỏi anh em có cuốn bí kíp võ công tối mật nào về sáng tạo hay ho không, mình muốn tìm đọc ngâm cứu thêm để cải thiện nội công, bình thiên hạ.
Cảm ơn anh em đã dành thời gian đọc đến đây của bài viết, hẹn gặp lại vào ngày mai.