Trong đêm chung kết Hoa Hậu Hoà Bình, Kiều Loan đã có một câu hỏi "chặt chém" dành cho Mai Ngô: "Hiện nay có rất nhiều sinh viên ra trường nhưng không xin được việc làm, trong khi đó nhiều doanh nghiệp khó tuyển nhân sự. Vậy theo quan điểm của bạn, hiện tượng này là như thế nào?"
Với mình, đây là câu hỏi này rất thú vị, ẩn chứa nhiều vấn đề xã hội cần được giải quyết.
Theo báo Phát Luật, bình quân mỗi năm có 240.000 sinh viên ra trường. Cũng theo báo điện tử Chính Phủ, số doanh nghiệp thành lập mới đã đạt kỉ luật trong 6 tháng đầu năm 2022. Doanh nghiệp mới ra đời đòi hỏi số lượng nhân sự lớn và số lượng sinh viên ra trường nhiều sẽ đáp ứng được nhu cầu các công ty nhưng sinh viên vẫn không có việc mà doanh nghiệp vẫn thiếu người?
Có rất nhiều nguyên nhân được đặt ra cho vấn đề này. Đầu tiên, hiện nay sinh viên ra trường đã phần thuộc thế hệ gen Z. Một thế hệ mới với những nguồn tư tưởng mới. Khác với các thế hệ đàn anh khác, gen Z đa số có cuộc sống không thiếu ăn thiếu mặc. Điều này khiến họ không quá lo lắng về vấn đề tìm việc. Thay vào đó, họ tập trung phát triển bản thân, làm điều mình thích cũng như đi phượt,... Bên cạnh đó, nhiều sinh viên ra trường nhưng không biết mình thích gì? Chính vì vậy, họ không hứng thứ với công việc mà mình từng học trên giảng đường. Chính vì vậy, họ không tìm được việc.
Về phía các doanh nghiệp, họ muốn tìm được những nhân viên "cứng" với 1,2 năm kinh nghiệm. Điều nay thực sự làm khó với sinh viên ra trường. Bởi lẽ, đại học đa số chỉ cho sinh viên kiến thức nhưng không có kinh nghiệm.
Vậy giải pháp nào vẹn toàn cho cả 2?
Về phía các bạn trẻ, thay vì tìm trường và nghành học "hot". Hãy ngồi lại là nghĩ xem mình thích làm nghề gì? Sau khi tìm được nghề mình thích thì phải tìm hiểu xem nó như thế nào? Có những cái gì cần lưu ý? Hiện nay, internet phát triển bạn hoàn toàn có thể thực hiện một cách dễ dàng hoặc tham khảo những người đang làm công việc ấy. Sau đó, bạn mới cần tìm ngành học có liên quan đến nghề nghiệp của mình. Và cuối cùng là chọn trường mà bạn cảm thấy đủ khả năng để vào. Vì sao phải chọn nghề trước? Đơn giản vì nghề nghiệp là thứ bạn ra trường để làm chứ không phải ngành học hay trường. Mặt khác, khi bạn đã thích nghề nào đó, việc học đối với bạn sẽ thú vị hơn.
Về phía nhà trường, chắc chắn vai trò định hướng vô cùng quan trọng. Và mình nhấn mạnh phải làm tốt điều này. Nhưng dường như đâu đó nhà trường vẫn chỉ đóng khung trong điểm số và thành tích. Ngoài ra, theo mình các trường đại học nên rút ngắn thời gian học kiến thức hàn lâm 4 năm xuống 1 hay 2 năm gì đấy. Đồng thời, tập trung cho sinh viên trải nghiệm nhiều hơn để họ có kĩ năng làm việc. Như vậy, doanh nghiệp không phải tốn nhiều thời gian để đào tạo.
Cuối cùng, về phía doanh nghiệp nên có một cái nhìn đúng đắn hơn. Nếu bạn chấp nhận sinh viên ra trường và đào tạo lại thì hay đào tạo đến nơi đến chốn. Đừng để các bạn trẻ phải "tự xoay" quá nhiều bởi sẽ rất mất thời gian. Việc đào tạo một nhân viên tốt đồng nghĩa với năng lực người quản lý tốt và doanh nghiệp có thêm nhân tài. Nhưng đâu đó mình thấy một số doanh nghiệp đang có văn hoá "mẹ chồng" - "nàng dâu". Và mình hoàn toàn không thích điều này. Sinh viên ra trường lần đầu ra đời. Hãy nhẹ nhàng để nhận được điều tốt đẹp hơn. Đôi khi, những điều tử tế là thứ níu giữ một người để họ công hiến cho mình.