Mẹo chụp ảnh tinh thể và khoáng vật

Chụp ảnh đá và khoáng vật có thể là khá khó khăn với nhiều người, và cách bạn chụp ảnh sẽ phụ thuộc vào mục đích của bức ảnh. Nếu nhằm minh họa cho nghiên cứu hoặc các văn bản học thuật khác, điều quan trọng là phải chọn các mẫu vật có khả năng thể hiện rõ nét các đặc điểm khoáng vật học, và cố gắng tái hiện chúng một cách trung thực qua hình ảnh. Ngược lại, khi chụp một mẫu vật riêng lẻ để phục vụ việc bán hàng, lập danh mục, hay trưng bày kỹ thuật số, trọng tâm sẽ là tái hiện mẫu vật đó một cách chính xác và thực tế nhất có thể.

Khi chụp ảnh khoáng vật, các đặc điểm như độ trong suốt, màu sắc rực rỡ, hình dạng, cấu trúc kết tinh và cả những vết hư hại thường khó diễn tả lại một cách tòan diện nhưng chính những yếu tố này mới là điều định hình bản sắc riêng của mẫu vật. Việc tái hiện chúng một cách chính xác,đầy đủ vừa đòi hỏi kỹ năng, vừa cần thời gian, và yêu cầu người chụp có khả năng “thoát ra” khỏi quá trình chụp để so sánh hình ảnh thu được một cách khách quan với thực tế.

Trong một số trường hợp, sẽ hoàn toàn không thể ghi lại chính xác một số đặc điểm nhất định của mẫu qua ảnh khoáng vật. Khi gặp tình huống này, hãy cố gắng làm nổi bật những điểm quan trọng nhất, và bổ sung phần giải thích chi tiết trong chú thích hoặc mô tả ảnh.

Trước khi chụp, bạn cần quyết định hướng đặt của mẫu vật. Đặt mẫu vật lên bề mặt bạn định dùng làm phông nền, xoay mẫu vật 360 độ chú ý đến hiệu ứng đổ bóng và vị trí các đặc điểm nổi bật. Khi quyết định mặt mẫu vật hoặc độ phóng đại nào sẽ cho hình ảnh hấp dẫn nhất, chỉ cần đặt mình ở góc và khoảng cách mà bạn muốn nhìn mẫu vật, và nhắm một mắt lại điều này sẽ giúp bạn hình dung hình ảnh hai chiều thu được và điều chỉnh hướng tiếp cận nếu cần.

Hầu hết khi chụp ảnh đá và khoáng vật chúng ta thường tập trung vào một điểm nhấn – thường là một đặc điểm nổi bật, mang tính quyết định, hoặc sự phát triển tinh thể chính. Khi làm nổi bật điểm nhấn, hãy tuân thủ các quy tắc chung về bố cục ảnh. Hãy nhớ rằng bạn luôn có thể sử dụng tính năng phóng đại hoặc zoom kỹ thuật số/cắt ảnh để điều chỉnh, hoặc làm nổi bật các đặc điểm nhỏ hơn sau này. Bạn có thể không tìm được đúng một góc chụp chuẩn, vì vậy đừng ngạc nhiên nếu bạn cần chụp nhiều ảnh để thể hiện mẫu khoáng vật theo đúng ý muốn.

Sử dụng phơi sáng dài có thể hữu ích khi chụp ảnh khoáng vật nhưng hãy đảm bảo loại bỏ mọi rung động môi trường trước đó, nếu không độ sắc nét của ảnh sẽ bị ảnh hưởng. Việc chụp trực tiếp bằng kính lọc cũng có thể làm suy giảm độ sắc nét và độ phân giải, vì vậy tốt nhất nên chụp nguyên bản, rồi xử lý bằng bộ lọc kỹ thuật số sau nếu cần.

Tiêu điểm cực kỳ quan trọng khi chụp ảnh đá và khoáng sản. Khi các vùng quan trọng của mẫu vật bị mất nét, thông tin chi tiết và độc đáo vốn định hình nên mẫu vật đó sẽ bị mất đi vì vậy, nếu bạn không thể chụp chính xác mẫu vật chỉ trong một lần chụp, hãy chụp nhiều lần để đảm bảo góc nhìn toàn diện.

Tốt nhất nên chụp thử một ảnh để xem xét kỹ trước khi chụp thêm ảnh. Điều này sẽ giúp bạn xác định bất kỳ dấu vân tay, bụi hoặc các dấu vết đáng lo ngại khác để lại trên bề mặt tinh thể để bạn vẫn có thể xử lý chúng. Nếu bạn gặp khó khăn khi lấy nét vào một đặc điểm đáng chú ý cụ thể, hoặc cần làm nổi bật một vùng cụ thể, việc giảm độ sâu trường ảnh đôi khi có thể giúp loại bỏ sự phân tâm và làm nổi bật vùng lấy nét của bạn - tuy nhiên, nên sử dụng hạn chế và chỉ dùng cho các vùng sáng.

Sử dụng chân máy để đảm bảo máy ảnh ổn định cũng là một giải pháp quan trọng. Khi chụp các mẫu đá nhỏ, chỉ một chuyển động nhẹ cũng có thể khiến ảnh bị mờ. Một chiếc chân máy vững chắc sẽ giúp tránh được những lỗi này.

Việc tìm kiếm sự cân bằng giữa hiệu ứng sáng và tối là rất quan trọng. Quá nhiều ánh sáng phản chiếu từ bề mặt tinh thể sẽ tạo ra hiện tượng cháy sáng (hiển thị dưới dạng một khoảng trắng trong ảnh), trong khi quá nhiều bóng tối sẽ tạo ra hiện tượng đen hoàn toàn (một phần mẫu vật bị tối đen). Việc đạt được sự cân bằng và phân bổ ánh sáng và tối hợp lý cần có thời gian và luyện tập nhưng khi đạt được, ánh sáng phù hợp sẽ cho phép thể hiện tối đa chi tiết, đồng thời vẫn tạo ấn tượng về chiều sâu và chiều rộng. Việc sử dụng hộp đèn hoặc các công cụ phản chiếu khác có thể hữu ích khi chụp một mẫu vật đặc biệt khó.

ính trung thực của màu sắc chịu ảnh hưởng mạnh từ nhiệt độ ánh sáng vì vậy hãy đảm bảo cài đặt máy ảnh phù hợp với nguồn sáng đang sử dụng.

Một số mẫu vật (đặc biệt là khoáng vật màu lam-lục) có thể khó thể hiện màu sắc chính xác và cần phải điều chỉnh kỹ thuật số để hiển thị chính xác. Việc thay đổi màu sắc hoặc độ bão hòa chỉ nên được thực hiện để phù hợp với mẫu vật, và không nên làm quá mức các đặc điểm của mẫu vật.

Ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng và khó kiểm soát nhất khi chụp ảnh khoáng vật. Nguồn sáng chính phải được đặt phía trên mẫu vật. Có thể sử dụng gương phản xạ để cung cấp ánh sáng bổ sung từ các hướng khác nếu cần để cân bằng mẫu vật. Việc sử dụng bộ khuếch tán ánh sáng cũng có thể hữu ích trong việc loại bỏ hiện tượng cháy sáng và tối đen, đồng thời có thể tạo ra hình ảnh hấp dẫn hơn. Nếu sử dụng đèn nền để làm nổi bật các đặc điểm vật lý hoặc màu sắc bên trong của mẫu vật, bạn phải lưu ý điều này khi mô tả mẫu vật.

Khi chụp ảnh đá và khoáng sản, việc lựa chọn phông nền thực sự mang tính thẩm mỹ tuy nhiên, nên sử dụng phông nền đơn giản, tương phản để thể hiện chính xác và giảm sự phân tâm.

Mẫu vật có viền tối nên được đặt trên nền sáng (và ngược lại) để tạo độ nét và giúp mẫu vật nổi bật. Giấy mịn, mờ, màu trung tính (trắng, đen hoặc xám) sẽ là nền lý tưởng cho hầu hết các hình ảnh.

Chụp ảnh đá và khoáng vật thực sự là một loại hình nghệ thuật độc lập, và có thể mất nhiều năm để phát triển một con mắt thẩm mỹ tinh tế. Tuy nhiên, “trăm hay không bằng tay quen” hãy thử nghiệm chụp ảnh thật nhiều cách khác nhau với những mẫu vật trong bộ sưu tập của bạn để tìm ra cách tốt nhất, và khám phá xem hành trình này sẽ đưa bạn đến đâu!

Ngày 1 tháng 7 năm 2015

Lược dịch Kira Trần