M&A – Quy trình và những điều cần chuẩn bị nhìn từ bên bán

Đang yên lành, tự nhiên có ông đến gõ cửa công ty bảo là ông thấy công ty mình hay ho, muốn tính đến chuyện tìm hiểu cơ hội đầu tư, mua lại. Rồi mình tiếp ổng như tiếp 1 khách hàng bình thường, giới thiệu hoạt động công ty với ổng.

Ổng, sau khi được giới thiệu, bảo là sẽ xúc tiến các bước tiếp theo và gửi đội M&A qua. Và thế là mình bị lôi xoành xoạch vào guồng M&A khi mà mình chỉ mới mù mờ biết về M&A từ các thông tin internet.

“Giá như có ai đó viết ra 1 quy trình sơ lược để mình có thể bắt đầu tìm hiểu nhỉ?”

….ông Bụt xuất hiện

Bụt bảo “Khỏi cần khóc !” (ủa mà mình có định vậy đâu)

- Con cần hướng dẫn sử dụng M&A phải không?

- Dạ phải

- Đây nè

Ổng quẳng vào người mình một cuốn sổ to, dày bằng cuốn danh bạ điện thoại của thế kỷ trước.

- Thôi, ta đi đây đây đây…đây…đây…

Mình chưa kịp hiểu chuyện gì đã xảy ra, thì trên tay đã ôm cuốn sổ và người tự xưng là Bụt đã biến mất từ khi nào

Sau khi bình tâm, mình vào phòng làm việc băt đầu lật giở cuốn “danh bạ” M&A và tìm hiểu.

Một tuần sau, mình mở cửa phòng làm việc bước ra, ánh nắng chan hòa vẫn đang soi sáng khắp nhân gian, nhưng tâm hồn mình thì hoang mang vì đọc xong không biết phải làm gì tiếp theo, trong khi ông nhà đầu tư vẫn đang ráo riết đòi gặp. Quá căng thẳng, mình khóc rống lên.

- Lại là ta đây

Tiếng nói nghe quen quen văng vẳng từ trong góc tủ lạnh vọng lại.

- Ngươi chắc đau khổ lắm phải không. Làm sao có thể “sử dụng” M&A sau một tuần đọc cuốn bí kíp đó được. Hà hà. Ta chỉ câu giờ để trong lúc đó ta đi tìm một người có thể giúp ngươi thôi. Và ta đã tìm ra, nhưng ta chỉ đủ tiền trả cho hắn 15 phút tư vấn mà thôi. Hắn sẽ tổng hợp cho ngươi quy trình M&A và ngươi cần chuẩn bị gì

- Thế nhé, ta đi đây đây đây…đây…đây……đây…

(Dạo này các hãng amply karaoke có vẻ làm echo hơi nhiều)

Từ tròng tủ lạnh bước ra một thằng cha dân công sở đeo cà vạt, tóc tai thì bù xù. Sau khi dành 5 phút chửi rủa Bụt vì nhốt chả vào tủ lạnh, thằng cha ấy mới nói chuyện với mình về M&A.. Và sau đây là tổng hợp những gì mình biết về M&A từ 10 phút (sau khi trừ đi 5 phút dùng cho việc chửi rủa) nói chuyện với thằng cha M&A ấy.

M&A thì nhiều việc lắm như đại để là những bước lớn như vầy:

Thương vụ M&A nào dù đơn giản, phức tạp, nhỏ hay lớn đều sẽ tốn của đôi bên nhiều công sức, thời gian (trung bình 6-12 tháng) và cả tiền bạc. Cho nên trước khi bước vào sâu hơn trong một thương vụ M&A, cổ đông/chủ sở hữu phải cân nhắc kỹ mục tiêu, kỳ vọng với thương vụ. Thương vụ M&A cũng sẽ gây sao nhãng cho vận hành nếu không được khéo léo sắp xếp.

M&A là hoạt động chiến lược quan trong trong công ty. Trước khi các bên hoàn tất thương vụ (ký kết SPA), thì việc hạn chế công bố thông tin là nhu cầu thiết yếu tránh gây ảnh hưởng không đáng có đến hoạt động bán hang và vận hành.

Tổng Giám đốc sẽ là người chịu trách nhiệm cao nhất, nhưng Giám đốc Tài chính sẽ là người quan trọng nhất đảm bảo thương vụ được thực hiện suôn sẻ. Cho nên nhóm M&A nội bộ nên được thành lập và dẫn dắt trực tiếp với Giám đốc Tài chính. Nghiệp vụ M&A là một nhánh có kiến thức đặc thù, công ty cần bồ nhiệm đội ngũ tư vấn tài chính, thuế, luật, (quan trọng nhất là luật sư chuyên về M&A) để giúp công ty đàm phán và bảo vệ quyền lợi của mình.

Trong môi trường kinh doanh tại Việt Nam, các vấn đề về thuế luôn thuộc trong các vấn đề Bên mua lưu tâm, nhất là doanh nghiệp đang hạch toán 2 sổ. Bên mua thường sẽ lựa chọn 1 trong 2 phương án: (1) từ bỏ thương vụ vì rủi ro thuế cao, (2) điều chỉnh định giá. Bên Bán cần chuẩn bị, tự kiểm tra và điều chỉnh trước nếu có thể. Về mặt tài chính, ngoài báo cáo tài chính, các phân tích chuyên sâu về tài chính, vận hành luôn cần chuẩn bị sẵn sàng để trình bày với Bên mua.

Sau khi trao đổi 10 phút, ông thần M&A mở cửa tủ lạnh định chui lại vào trong, mình hỏi với theo

- Nếu muốn tìm hiểu them thì tui biết tìm ông ở đâu?

Hãy email cho ta [email protected]. Mà ta tính phí đắt lắm đấy đấy đấy… đấy… đấy……

Từ “đấy” vẫn còn vọng mãi một lúc sau khi ổng đóng cửa tủ lạnh lại và biến mất.

---

Link bài viết gốc bên dưới để tải tài liệu tham khảo.