Nếu một ngày nào đó bạn muốn thử học thiền và không biết bắt đầu từ đâu thì đây sẽ là một bài cho bạn có cái nhìn tổng thể về thiền, các phương pháp phổ biến hiện nay và bạn phải dành bao nhiêu để trở thành một thiền sư ( đùa đấy, nói chung là tất tần tật về chuyện học thiền ).
Đương nhiên bài viết này chỉ dựa trên kinh nghiệm chủ quan của mình, sau nhiều năm học thiền và trải nghiệm nhiều phương pháp, môi trường khác nhau. Hiện tại thì ở Việt Nam, mình đều đã đến tu tập ở một số chùa / thiền viện rải đều ở bắc, trung, nam để hiểu thêm về việc tu học thiền.
Dài dòng vậy đủ rồi, vào chủ đề thôi.
1. MUỐN BẮT ĐẦU HỌC THIỀN, VẬY BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?
Học theo thầy Minh Niệm, thầy Nhất Hạnh,.... có rất nhiều vị thầy lớn hướng dẫn thiền, đó là chưa kể các khóa học thiền khác bên ngoài để trị liệu thân tâm, các trung tâm học thiền, yoga... Vậy bạn sẽ chọn ai?
Vì vậy điều đầu tiên là phải bắt đầu từ mình, trước khi chọn dòng thiền:
1. Bạn muốn học thiền để làm gì?
2. Bạn dành ra bao nhiêu thời gian cho việc học và thực hành thiền?
3. Bạn là tuýp người học theo kiểu nào?
Hãy nhớ rằng khi người học trò sẵn sàng, người thầy sẽ xuất hiện. Vì vậy, bạn nên tự xác định bản thân mình cần gì thì những điều kiện cần sẽ đến một cách nhanh chóng. Đây là luật nhân quả, cũng chính là luật hấp dẫn mà mọi người hay nói đến.
Ở Việt Nam, hiện có một vài vị thầy có sức ảnh hưởng và tạo ra được môi trường tốt để học thiền: sư Minh Niệm, sư ông Làng Mai - Thích Nhất Hạnh, sư ông Thường Chiếu Thích Thanh Từ, và thiền Vipassana được trải dài trên nhiều trung tâm/ chùa khác nhau giảng dạy. Đây là những điểm nổi bật của thiền Việt Nam hiện nay theo quan điểm của mình. ( thật ra sư Minh Niệm cũng giảng dạy Vipassana, nhưng có rất nhiều chùa giảng dạy và khá phổ biến nên mình tách ra)
2. LÀM SAO ĐỂ BIẾT MÌNH NÊN HỌC DÒNG THIỀN ĐÓ?
Để lựa chọn phương pháp nào phù hợp, thì không có cách nào để biết chắc ngoài việc phải tìm hiểu sơ lược. Không cần quá nhiều thời gian, thật ra chỉ cần bỏ ra một buổi như bạn xem review phim, khi tra cứu trên google, hãy chọn trang web chính thống và đọc, thể loại nào mà bạn cảm thấy mình có thể hiểu được, văn phong gần gũi, cách thực hành dễ tình, thì hãy dành ra nhiều cho dòng thiền đó hơn thôi. Học thiền cần logic, nhưng để chọn lựa thì cứ để trái tim dẫn lối, chọn thứ bạn cảm thấy thoải mái, vì mọi thứ đều đã có sẵn gốc, gặp nhân duyên nó sẽ nở để bạn tự cảm lấy, đó là quan niệm của mình. Đuơng nhiên, nếu bạn may mắn gặp những người đi trước thì hãy tận dụng mối quan hệ đó để học tập.
Vậy tìm đọc gì sơ lược để biết mình phù hợp?
• Mục đích của dòng thiền? Sự phát triển và đang ảnh hưởng ra sao?
• Sự thực tập ra sao? Lấy gì làm căn bản? Bạn có hiểu và thực hành được?
• Bạn có giải quyết được vấn đề của mình khi học dòng thiền đó?
Chỉ khi bạn có động lực về giải quyết các vấn đề của mình, thực tập và cuộc sống trở nên khá hơn, thì bạn mới có động lực học điều đó.
3. CHỌN ĐƯỢC DÒNG THIỀN RỒI THÌ THỰC TẬP THẾ NÀO?
Điều kiện tiên quyết để trở nên giỏi hơn trong mỗi lĩnh vực là có: thầy giỏi, bạn hiền và tủ sách tốt. Sách là thứ bạn có thể chủ động tìm trên mạng và bồi bổ cho mình, 2 vấn đề còn lại là sức mạnh của sự kết nối, vì vậy hãy chủ động cho mình được vào môi trường có thầy tốt - bạn hiền để tu tập.Ngoài việc đọc sách, website để tìm hiểu, bạn nên cùng lên youtube để xem các video hướng dânn và chia sẻ trong quá trình thực tập thiền. Nếu như bạn không thể tham gia các khóa tu hướng dẫn, thì hãy thực tập cùng youtube, tuyệt đối không nên tự thử 1 mình khi không có người hướng dẫn. Sự hiểu biết nửa vời mang lại cái giá đắt hơn rất nhiều so với sự không biết. Vì vậy, nếu đã bắt đầu thì hãy cẩn thận và nghiêm túc.
Đối với các kênh trên youtube, khi bạn là người mới hoàn toàn và tìm kiếm phương pháp thực tập, thì mình khuyếnn khích các bạn hãy tìm các video về: giải thích sự thực tập thiền, hướng dẫn cách thiền và cùng thực tập với các thầy trong các video. Như vậy sẽ tránh được rất nhiều sự lan man tản mát và giúp bạn tiến nhanh, đúng đường.
• Sư Minh Niệm: https://bitly.com.vn/5t1u9e ( YT) / https://bitly.com.vn/8ypziy ( FB )
• Sư ông Làng Mai: https://bitly.com.vn/adc9yh ( YT) / https://bitly.com.vn/8yxdp4 (FB )
• Thiền Trúc Lâm: https://bitly.com.vn/05z30e (YT ) / https://bitly.com.vn/v2olfw ( FB )
• Thiền nguyên thủy: https://bitly.com.vn/4f8bgu ( trên kênh youtube này cũng thường tổ chức khóa thiền online nhé ) / https://bitly.com.vn/f57wzd ( Tất tần tận về sách của thiền sư Viên Minh để bạn hiểu về dòng thiền)
( Click vào kênh youtube để xem nhiều video hay nhé, đây là các kênh thuận lợi cho việc tu học )
Ngoài ra với tình hình dịch bệnh hiện tại, nếu dòng thiền của bạn có những khóa tu online thì hãy đăng kí. Vì sau mỗi buổi cùng ngồi thiền với nhau, bạn sẽ được đặt câu hỏi và giải đáp, đây là phần rất quan trọng của sự thực tập.
Thiền đã thực sự phổ biến đến độ có rất nhiều app trên điện thoại hỗ trợ bạn cùng thực tập và đọc sách thiền. Các app với giao diện nhẹ nhàng, có nhạc, bấm giờ thực tập và hướng dẫn thiền, bạn có thể thử: tide, the mindfulness ( xem chi tiết tại link https://bitly.com.vn/exjhay ) Các sách của dòng thiền mình đã nêu cũng có trên App Store và CH Play, chỉ cần gõ tên thiền sư/ cuốn sách bạn yêu thích sẽ xuất hiện ( với một số tác phẩm nổi tiếng )
4. DUY TRÌ SỰ THỰC TẬP
Ai cũng biết rằng, để trở nên nhuần nhuyễn một điều gì đó, khong có cách nào khác tôt hơn bằng biến nó thành 1 thói quen. Bất kể bạn bận rộn thế nào, hãy cố gắng dành ra ít nhất cho mình 5' mỗ ngày, hoặc lúc mới thức dậy, hoặc trước khi đi ngủ, mưa dần thấm lâu, rồi bạn sẽ hiểu được thực sự cốt lõi của thiền và có thể tự chủ giải quyết vấn đề của mình.
Ở giai đoạn này, nếu bạn có một nhóm thực tập cùng thì sẽ điều dễ nhất để giúp bạn không bỏ cuộc. Tìm cho mình một người đã thực tập khá hơn để cùng chia sẻ.
5. TỰ ĐÁNH GIÁ
Bất kể bạn chọn phương pháp nào, thì mỗi sự thực tập đều phải khiến bạn trở nên tốt hơn, trăm nẻo thực tập đều đổ về một biển hoàn thiện. Nếu bạn ít nổi nóng hơn, cáu gắt, bực bội; nhiều nụ cười hơn, thấu cảm hơn, suy nghĩ khách quan hơn…. thì nghĩa là bạn đang tiến bộ hơn. Nội kết phải dần được gỡ, và lòng càng rộng mở hơn, thì đó mới thật là sự thực hành chân chính. Vậy nên, kết quả của bạn không được đánh giá trên số giờ bạn ngồi thiền, đọc sách... mà là kết quả của những hành động của bạn, nhân quả hiện tiền.
TÓM LẠI THÌ:
Bạn sẽ không tiến bộ ngay 1 ngày, 1 tháng, mà đó thật sự là quá trình dài, 3 tháng, 6 tháng hay vài năm, cả đời để bạn thay đổi mình. Vì việc tốt thì ai cũng biết, nhưng không phải ai cũng chịu làm. Nhưng chắc chắn, mỗi việc nhỏ đều khiến một cánh bướm ở mexico đập cánh, mỗi hành động nhỏ của một người đều khiến cuộc sông này tốt hơn.
Mình chọn thực tập thiền, vì mình muốn mình tiến bộ, và thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Hãy làm tốt những việc nhỏ, rồi việc lớn sẽ đến.