Trong một ngày cuối tuần muốn nghỉ ngơi hoàn toàn, mình đã thư giãn bằng cách dành phần lớn thời gian chỉ để đọc cuốn tự truyện của Maye Musk “Sống mạo hiểm một cách cẩn thận”. Ấn tượng sau khi gấp lại trang cuối cùng đơn giản chỉ là: đáng đọc đến từng chữ.
Tên tiếng Anh của quyển sách là “A woman makes a plan’, nhưng không hiểu người dịch có ngụ ý gì mà chuyển sang tiếng Việt là ‘Sống mạo hiểm một cách cẩn thận’. Dù sao thì điều này cũng không ảnh hưởng mấy đến tinh thần chung vì thực chất thì việc lên kế hoạch cẩn thận cho cuộc sống là ‘kim chỉ nam’ xuyên suốt cuộc đời của Maye từ khi còn là một cô bé cho đến tận bây giờ. Mỗi người chúng ta đều có thể thấy bóng dáng của mình đâu đó trong cuốn sách này. Nhà thiết kế nổi tiếng Diane Von Furstenberg đã nhận xét về cuốn sách là “mang lại cho người đọc những lời khuyên phải khó khăn lắm mới có được của cả đời người”.
Cuốn sách được chia làm 5 phần với nội dung chính là: Sắc đẹp, Phiêu lưu, Gia đình, Thành công, Sức khỏe. Qua mỗi một phần, bà lại kể những trải nghiệm của bản thân và đưa ra một vài lời khuyên đầy thành ý và thực tế dành cho người đọc. Maye luôn giữ một giọng văn đầy bản lĩnh, lạc quan, ngay cả đoạn kể về thời điểm tăm tối nhất trong đời, Maye cũng không hề dùng đến một từ chứa cảm xúc tiêu cực. Maye đã sống một cuộc đời dũng cảm, chăm chỉ tột cùng, cần kiệm đáng kinh ngạc, luôn tích cực và lành mạnh. Ngay cả đến tận bây giờ - khi đã 72 tuổi, là mẹ của một tỷ phú, một doanh nhân và một đạo diễn – bà vẫn cứ lao động miệt mài, vẫn sống độc lập, là chỗ dựa vững chãi đáng tự hào cho các con và mười một người cháu.
Có thể nói rằng, Maye Musk là điển hình của câu nói: bạn không thể tự chọn số phận, nhưng cách mà bạn đối mặt với số phận sẽ cho thấy bạn là ai. Cô bé Maye sinh ra trong một gia đình có 5 người con, được nuôi dạy bởi những bậc phụ huynh cực kì bản lĩnh. Bố của Maye đam mê khám phá, mẹ bà vì không muốn chồng đơn độc trong những chuyến phiêu lưu nên đã quyết định luôn mang theo 5 đứa con đi cùng chồng. Những đứa trẻ nhờ đó mà sớm biết chia sẻ công việc, biết cách thích nghi với điều kiện thiếu thốn không lấy làm thoải mái giữa thiên nhiên, biết học cách sinh tồn, và học hỏi từ việc chăm chỉ đọc sách. Các anh chị em của Maye về sau cũng lần lượt trở thành những con người thành công. Maye có lẽ cũng đã có cuộc sống ổn định, thành đạt bằng chính bản lĩnh và học thức của mình. Nhưng số phận luôn có những ngã rẽ bất ngờ, và với Maye thì ngã rẽ đó chính là cuộc hôn nhân với người chồng tệ hại – người mà trong sách bà còn chả buồn nhắc tên. Từ đó, con đường của Maye không trải lấy một bông hoa hồng. Lấy một người chồng bạo lực, sinh liên tiếp ba người con trong ba năm ba tuần, vừa chăm sóc con cái, quán xuyến nhà cửa, chịu đựng những cơn bạo hành cả về thể chất và tinh thần. Maye đã có 10 năm sống trong địa ngục. Điểm sáng duy nhất của quãng thời gian đó chính là ba thiên thần Elon, Kimbal và Tosca. Đến đây có lẽ chúng ta có thể thấy rằng cuộc hôn nhân của bà – người phụ nữ sinh ra ở một đất nước phương tây- không khác biệt gì lắm so với những người phụ nữ của chế độ phong kiến Á đông. Tại sao Maye lại chịu đựng đau khổ đến tận 10 năm? Thực ra bà không hề cam chịu, chỉ là bà kiên nhẫn chờ đợi cho đến thời điểm thích hợp nhất để ly hôn một cách an toàn. Maye đã không ngần ngại giải thoát cho bản thân mình khỏi địa ngục hôn nhân. Nếu độc giả là những phụ nữ đã có gia đình và con cái, hẳn phần lớn sẽ phải thốt lên rằng: làm thế nào mà bà ấy có thể làm một lúc các công việc khác nhau để kiếm sống và chăm sóc cho ba đứa trẻ? Câu trả lời chính là tiêu đề: makes a plan – lập kế hoạch. Kế hoạch của Maye không phải là loại kế hoạch tỉ mỉ, chi tiết, hay quá dài hơi mà đó chính là việc tính toán thật cẩn thận những việc mình sẽ làm sao cho hiệu quả nhất. Bà được thừa hưởng tác phong chuẩn bị kỹ càng trước mọi việc từ chính bố mẹ mình từ ngày còn rất nhỏ. Nó ăn sâu vào máu bà. Kể cả việc chờ đợi đến thời điểm chín muồi để ly hôn dường như cũng chính là một sự chuẩn bị. Tuy nhiên, Maye luôn hiểu rằng cuộc sống luôn đầy rẫy những bất ngờ, và việc của chúng ta chính là chuẩn bị để đối phó với những bất ngờ không mấy vui vẻ. Người đọc có thể thấy kỹ năng chuẩn bị của bà thể hiện rất rõ trong công việc, mỗi lần chuyển nơi sinh sống cho đến sinh hoạt hàng ngày. Bà đã tính toán rất cẩn thận khi tiếp cận khách hàng, đối tác để có thể đạt được mục đích; nghiên cứu thăm dò cẩn thận mỗi khi chuyển chỗ ở; sắp xếp thời gian biểu hợp lý để sinh hoạt gia đình với ba đứa con được suôn sẻ nhất.
Bà Maye Musk có đến ba người con cực kì thành đạt, bản thân là người thành công trong những vai trò khác nhau, nhưng bà vẫn duy trì một lối sống cần kiệm hiếm thấy. Và ấn tượng nhất là bà vẫn miệt mài lao động dù đã ở tuổi thất thập. Có lẽ chỉ những người đã từng trải mới có thể đồng cảm sâu sắc nhất với Maye về cuộc sống khó khăn sóng gió của bà. Bởi vì Maye chưa hề tỏ ra ủy mị, tiêu cực hay than vãn một lời về số phận mình. Ngay từ đầu bà đã luôn chọn những suy nghĩ và thái độ tích cực nhất. Một phần sự tích cực đến từ lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh. Là một bác sỹ dinh dưỡng nhưng tại thời điểm tăm tối của cuộc đời, Maye cũng đã để cân nặng của bản thân lên đến hơn 90kg. Bà cũng phải đối mặt với stress liên miên và phải dùng đồ chiên rán, đồ ngọt để làm dịu đi sự căng thẳng. Nhưng Maye đã quay đầu, dùng chính chuyên môn của mình để giúp bản thân và những người khác sống tốt hơn, khỏe mạnh hơn. Nếu bạn đang gặp những bế tắc, những lời khuyên của bà có lẽ sẽ là cánh cửa mở ra lối thoát của bạn. Bên cạnh sự tích cực, Maye cũng chọn sự tử tế làm chân lý cho mình. Bà luôn tốt với người khác, không vụ lợi, không mong chờ nhận lại lòng tốt. Maye trân trọng từng chút những điều tử tế mà mình nhận được, nhớ ơn tất cả những ai đã giúp đỡ mình, dù chỉ là những thứ nhỏ nhặt nhất.
Cuộc đời Maye có một điểm sáng luôn rạng rỡ thường trực, đó là tình cảm gia đình. Bà đã sinh ra trong một gia đình yêu thương nhau hết mực. Bố mẹ và các anh chị luôn là chỗ dựa tinh thần cho bà trong suốt cuộc đời, những đứa con của bà cũng yêu thương nhau vô điều kiện. Dù quá bận rộn với việc bươn chải nuôi cả nhà và thời gian dành cho con cái hạn hẹp thì ba người con của bà vẫn cứ lớn lên trong yêu thương vô hạn. Maye thừa nhận rằng bà đã không dạy dỗ các con quá nhiều, mà chỉ làm gương cho chúng. Bà sống tử tế, sống lành mạnh, chăm chỉ lao động, và các con chỉ cần nhìn mẹ mà tự biết phấn đấu. Có lẽ chả ai có thể thắc mắc tại sao cả ba người con của bà lại thành công đến như vậy. Câu trả lời đã quá rõ ràng: vì họ là con của Maye Musk, và “không có gì mà người nhà Musk không thể làm”.
Cuốn sách của Maye Musk thực sự khiến cho người đọc cảm thấy may mắn vì đã đọc. Và nếu là một phụ nữ, nhất định bạn càng phải đọc.