MANCHESTER CITY BỊ UEFA PHẠT NẶNG - NHỮNG HẬU QUẢ KHÓ LƯỜNG VÀ NỘI TÌNH CÂU CHUYỆN

Mới đây, Man City đã bị UEFA cấm tham dự Champions League trong 2 mùa giải kế tiếp và phạt 30 triệu euro sau khi họ bị phát hiện vi phạm nghiêm trọng các quy định về tài chính. Vậy vấn đề mà nửa xanh thành Manchester gặp phải là gì? Họ sẽ nỗ lực kháng cáo ra sao để mang về những quyền lợi tối thiểu cho CLB? Những phán quyết từ phía UEFA sẽ tác động như thế nào đến tương lai của từng nhân tố trong CLB? Các cầu thủ, HLV, và kể cả những ông chủ Ả Rập, nhà tài trợ liệu sẽ ứng phó như thế nào với cơn bĩ cực đang hiện hữu này? Với những khúc mắc khó có lời giải, bên cạnh những vấn đề sâu thẳm bên trong nội bộ Man City, hãy cùng tìm hiểu mọi ngóc ngách của câu chuyện đầy drama này, liên quan đến CLB Manchester City, Luật CBTC, LĐBĐ châu Âu UEFA và cả Tòa án trọng tài thể thao CAS.

Ủy ban Tài chính của Cơ quan kiểm soát tài chính các CLB UEFA (CFCB) phát hiện ra Man City đã khai khống các khoản doanh thu đến từ tài trợ trong tài khoản, cùng những thông tin hòa vốn được gửi tới UEFA trong khoảng thời gian từ 2012 đến 2016. Manchester City cũng được cho rằng không có thái độ hợp tác trong cuộc điều tra.

Những cáo buộc trên được đưa ra dựa trên nhiều email bị hack giữa nhóm người nắm giữ quyền sở hữu Manchester City, trong đó chỉ ra rằng CLB đã thực hiện những hành vi được lên kế hoạch từ trước nhằm đánh lừa tổ chức tài chính của bóng đá châu Âu. Theo tờ Der Spiegel của Đức, City đã nói dối về nguồn thu hàng triệu bảng đến từ các hợp đồng tài trợ cũng như che giấu đi rất nhiều các khoản chi mà đáng ra phải được xét đến trong luật công bằng tài chính của UEFA. Theo các quy định của UEFA, số tiền mà các CLB chi ra để mua và trả lương cho các cầu thủ tối đa sẽ bằng doanh thu của CLB, và sẽ có những giới hạn nhất định trong phần doanh thu cộng thêm đến từ tiền túi của chủ sỡ hữu.

Tin tức về việc Man City bị cấm thi đấu tại Champions League rất được hoan nghênh bởi vị chủ tịch La Liga – ông Javier Tebas. Ông cho rằng cuối cùng thì UEFA cũng đã có hành động quyết đoán, và việc áp dụng luật công bằng tài chính để xử phạt những CLB vi phạm là điều cần thiết trong bóng đá.

Trong trường hợp này của City, họ bị cáo buộc rằng 51,5 triệu bảng tiền đáng lẽ ra đến từ nhà tài trợ thì lại đến từ tập đoàn Abu Dhabi United, được kiểm soát bởi chủ sỡ hữu Man City – Sheik Mansour. Bên cạnh đó, những email bị hack cho thấy CLB đã bỏ qua phần chi phí 30 triệu bảng khỏi sổ sách bằng cách ghi nhận đó là chi phí tư vấn cho cựu HLV của đội bóng – Roberto Mancini thông qua Al Jazira, một người trong đội ngũ của Sheik Mansour ở Abu Dhabi. Một đường dây kỹ lưỡng được tạo ra để chuyển tiền bản quyền hình ảnh của các cầu thủ sang bên thứ ba, sau đó số tiền này được bí mật hoàn trả lại cho họ.

Manchester City nói rằng họ sẽ kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) sớm nhất có thể. Quy trình này sẽ mất thời gian bao lâu? Liệu City có thể có được kết quả trước khi mùa giải này kết thúc hay không? Không có thời gian nhất định trong việc đưa ra phán quyết nhưng đối với những vụ án lớn, và đặc biệt và sự việc lần này liên quan đến Man City, CAS sẽ cố gắng đáp ứng phù hợp với thời gian diễn ra các sự kiện thể thao trong năm.

Bất cứ kháng cáo nào của City, và họ cũng đã chuẩn bị cho điều này ngay từ dầu, sẽ được điều hành và theo dõi một cách sát sao. Đây là những gì CAS làm đối với những trường hợp gian lận ngay trước Thế vận hội Olympic hoặc những giải đấu lớn. Tất cả các bên đều mong muốn vụ việc sẽ được giải quyết trước khi mùa giải Champions League tiếp theo khởi tranh, bắt đầu từ vòng loại đầu tiên vào ngày 7 và 8 tháng 7. City đã và đang chuẩn bị tất cả những gì họ có để chống lại UEFA trước tòa.

Lệnh cấm 2 năm, tất nhiên sẽ mang lại cho UEFA một phương án dự phòng, trong đó lệnh cấm có thể giảm xuống chỉ còn 12 tháng và cơ quan quản lý bóng đá châu Âu vẫn có thể giành được chiến thắng trước Man City. Nhưng đây là một vụ án phức tạp và nó có thể kéo dài. Khi Velez Sarsfield đưa City và FIFA ra CAS sau khi cáo buộc City ký hợp đồng với tiền đạo trẻ Benjamin Garre khi anh này mới 15 tuổi, đơn kháng cáo đã được nộp vào tháng 5 năm 2017. Phán quyết dự kiến được đưa ra vào tháng 7 cùng năm nhưng cuối cùng đến tháng 4 năm 2018, City mới được tuyên bố là không sai phạm. Quyết định cuối cùng của Cơ quan kiểm soát kiểm soát tài chính UEFA sẽ không được tiết lộ chừng nào CAS đưa ra phán quyết cuối cùng.

AC Milan đã bị UEFA cấm thi đấu ở cúp châu Âu 2 năm do vi phạm luật công bằng tài chính vào năm 2018 giống như Man City hiện tại. AC Milan cũng đã kháng cáo lên CAS và cuối cùng chỉ được tham dự Europa League ở mùa giải 2018/19. Nhưng Hè năm ngoái, AC Milan đã bị cấm tham dự thi đấu ở Europa League mùa này. Do vậy sẽ không có gì ngạc nhiên nếu điều tương tự xảy ra với Man City.

Sẽ có 2 điểm chính để Man City bám vào. Điểm thứ nhất liên quan đến những phát biểu chính thức của họ vào đêm thứ 6, rằng họ không tin quá trình rà soát đã diễn ra một cách công bằng và dưới góc nhìn của City, phía UEFA đã cố tình đẩy họ vào tình thế này. Chúng ta thấy được City đang cố gắng để khiếu nại lên CAS, mặc dù đã từng bị bác bỏ, và họ sẽ vin vào bất kỳ lỗi thủ tục nào để khai thác - ví dụ như dự định tuồng thông tin ra ngoài cho tờ New York Times. Vì thế, City sẽ không chịu thua cho đến khi nào khai thác hết những vấn đề mà UEFA đã mắc phải. 

Nhiều khả năng đội bóng nước Anh sẽ sử dụng kết quả của một cuộc điều tra từng nhắm vào Paris Saint-Germain để kháng cáo. Kế hoạch này thậm chí đã từng bị bác bỏ bởi công tố viên của UEFA, Yves Leterme, khẳng định rằng giá trị gói tài trợ của PSG nhiều hoặc ít hơn so với những gì PSG công bố - mặc dù những công ty tài chính tư nhân nhận định rằng giá trị của PSG thấp hơn rất nhiều. Những điểm chính còn lại của UEFA cũng được City nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo từng bước đi của mình. 

Một cách chống trả khác từ phía City là họ đã luôn chú ý theo dõi hoạt động tài chính khác của những đối thủ trên khắp châu Âu kể từ khi bị đưa vào diện điều tra. Họ theo dõi và tính toán về các khoản phí chuyển nhượng, về những câu lạc bộ được nhận thêm đầu tư từ nhà tài trợ của họ để đảm bảo chắc chắn rằng mình không làm gì vi phạm tồi tệ hơn so với những câu lạc bộ khác đang làm.

Ngoài ra, chúng ta cần thừa nhận rằng đây là một cuộc chiến mà các bên tham gia sẽ dốc toàn lực để chiến thắng. Và cuối cùng, họ muốn UEFA ngừng cung cấp thông tin cho cánh nhà báo. Điều này họ chắc chắn sẽ đạt được. Nhưng điều này cũng có nghĩa, City cũng phải ngừng theo dõi những động thái tiếp theo. Có vẻ, những điều thú vị sẽ không còn xuất hiện ở vòng đấu sau, khi City đối đầu với UEFA tại CAS. 

Cuộc điều tra của Premier League vào City hoàn toàn độc lập với UEFA, nhưng FA vẫn đang tiếp tục làm nhiệm vụ. Có thể có nhiều hình phạt khác nhau, trong đó trừ điểm là một phương án. Premier League cũng có quyền tước đi giấy phép tham dự UCL trong tương lai lâu dài nếu họ phát hiện một tuyên bố sai sự thật của City trong quá khứ, dù là phát ngôn trực tiếp hay được ghi lại trong một văn bản chính thức, được lưu trữ trên các phương tiện truyền thông của City.

Nếu kháng cáo của City bất thành nhưng CLB vẫn góp mặt trong top 4 cho hai mùa giải tiếp theo, đội bóng về đích thứ 5 ở mùa 2020/21 và 2021/22 sẽ đủ điều kiện đá Champions League. Điều đó có nghĩa là Sheffield United, đội bóng đang đứng thứ 5, đang có cơ hội rất lớn dự Champions League thay Man City.

Việc tham dự Europa League tuy vậy lại phức tạp hơn đôi chút. Nếu lệnh cấm City vẫn được duy trì và họ vẫn nằm trong top 4, đội đứng thứ 6 tại Premier League sẽ được trao một suất vào vòng bảng Europa League, cùng với nhà vô địch FA Cup cùng năm. Nhà vô địch League Cup sẽ đủ điều kiện tham dự vòng sơ loại thứ 2 của Europa League. Nếu một trong hai nhà vô địch FA Cup hoặc League Cup về đích trong top 5 Premier League, hoặc nếu City giành một trong hai chiếc cúp quốc gia trên, các suất dự Europa League sẽ được trao cho những đội bóng có thành tích tốt tiếp theo trên BXH EPL. Về mặt lý thuyết, đội cán đích thứ 8 cũng có thể dự cúp châu Âu mùa sau.

Giải đấu cao nhất châu Âu vẫn còn một hành trình dài phía trước, nhưng tuyệt nhiên City vẫn sẽ không được dự cúp châu Âu mùa sau dù có vô địch mùa này. Trước mắt, họ sẽ đối đầu với Real Madrid ở vòng 1/8. Trận lượt đi sẽ diễn ra vào ngày 26/2 trên sân Bernabeu.

Trong thời gian gần đây, hầu như không có điều tra nào của UEFA vào bóng đá Anh ngoại trừ City. Cũng không có CLB nào khác bị rơi vào tầm ngắm khi vi phạm luật công bằng tài chính nói trên.

Khi điều này xảy ra, trước tiên, Pep Guardiola sẽ có thêm một danh hiệu nữa, và Man City sẽ tham dự Carabao Cup 2020/21 ở vòng 2 cùng với tất cả các đội bóng khác ở Premier League. Tuy vậy về phía Aston Villa, họ phải giành được Carabao Cup mới chính thức có vé vào vòng loại thứ hai của Europa League mùa tới. Họ hoàn toàn không thể đá Europa League nếu thất bại ở Chung kết Carabao Cup.

Đây được xem là một trong những câu hỏi quan trọng. Guardiola từng khẳng định từ lâu rằng, ông sẽ cân nhắc xem xét hợp đồng hiện tại của mình sẽ hết hạn vào cuối mùa giải tới. Có nghĩa ông hoàn toàn có thể yêu cầu gia hạn nếu muốn.

Tuy vậy đang có 2 luồng tư tưởng dành cho vị HLV này. Một: Pep Guardiola có điều khoản trong hợp đồng cho phép ông ra đi vào cuối mùa giải này. Trong bối cảnh City bị cấm dự cúp châu Âu, ông có thể tự giải phóng hợp đồng của mình như điều khoản trên mà không phải đền bù cho khoảng thời gian còn lại.

Tuy nhiên lịch sử cho thấy, Guardiola luôn đặc biệt "trung thành" với Txiki Begiristain, một trong những người có tác động lớn với cá nhân Pep kể từ thời còn cầm quân ở Barcelona. Begirisitain hiện là giám đốc bóng đá của City, làm việc chung với CEO Ferran Soriano, trước đây cũng là người của Barca. Ngoài ra, Guardiola có mối quan hệ rất mật thiết với Khaldoon Al Mubarak, Chủ tịch CLB Man City. HLV người Catalunya từng cảm kích Al Mubarak đã hỗ trợ ông rất nhiều trong những ngày làm việc ở City.

Những người thân cận với Guardiola luôn gạt bỏ những lời bàn tán rằng ông sẽ ra đi vào cuối mùa này. Năm ngoái, khi được Juventus tiếp cận, Pep cho biết ông sẽ quan tâm đến những lời đề nghị trong tương lai. Nhưng hiện tại, Pep vẫn còn thời hạn hợp đồng với Man City. Juventus nhiều khả năng sẽ tái đề cập vấn đề với Guardiola, và lòng trung thành của ông với City lúc này sẽ được kiểm chứng. Nhưng nếu đúng như những lời Pep từng từ chối Juve trước kia, thì City có thể yên tâm rằng HLV của họ sẽ tiếp tục làm việc tới khi đáo hạn hợp đồng.

Điều này phụ thuộc kha khá vào từng điều khoản và thời hạn hợp đồng của từng cầu thủ, cộng với người đại diện của họ. Về việc tham dự Champions League, CLB có thể đã đưa vào các điều khoản giảm mức lương của các cầu thủ nếu đội không đá Champions League để bảo vệ quyền lợi của họ và giảm thiểu tổn thất trong doanh thu truyền hình, ước tính 25 triệu Bảng như mùa trước. Tuy nhiên ở trường hợp trớ trêu này, các cầu thủ có thể lập luận rằng việc không chơi ở Champions League không phải là lỗi của họ. Những người đại diện cũng có thể đánh vào điểm yếu này của City theo những góc nhìn khác. Nếu City không đủ điều kiện tham dự Champions League (hoặc bị cấm), thân chủ của họ có thể rời đội bóng với một khoản phí nhất định. Đó hoàn toàn có trong điều khoản giải phóng hợp đồng giữa cầu thủ với CLB.

Không những thế, tâm lý muốn rời CLB sẽ tác động nhiều đến các cầu thủ. Sẽ có một hàng dài danh sách người đại diện muốn thân chủ chuyển đến một CLB mới, đặc biệt trong bối cảnh ông thầy Pep Guardiola của họ cũng chẳng còn mặn mà. Dù sao đi nữa, việc họ có được bán hay không, không phụ thuộc vào các yếu tố giống như mọi khi, nào là thời hạn hợp đồng còn bao lâu, mức phí đền bù hợp đồng nếu hủy ngang là bao nhiêu, CLB mua sẵn sàng trả bao nhiêu hay City sẽ hét giá như thế nào để giữ chân cầu thủ, ...

Thu nhập truyền hình từ Champions League mang đến một nguồn thu lớn cho CLB, bên cạnh giải đấu hấp dẫn khác là Premier League. Bài toán thu-chi ở đấu trường châu Âu của City đã mang đến kết quả khiến bất kỳ ai cũng hài lòng. Mùa trước, doanh thu của City từ Champions League, không bao gồm doanh thu khi xem trực tiếp là 77 triệu bảng. Tổng lợi nhuận của họ ở mùa 2018/19 lên đến 10,1 triệu bảng.  Vì vậy có thể dễ dàng nhận ra, City hãy quên đi việc thu lợi nhuận trong những năm họ vắng bóng ở Champions League, nếu họ không thể đảo ngược lệnh cấm tại Tòa án trong tài thể thao CAS.

Cách duy nhất để giảm thiểu rủi ro tài chính là giảm tiền lương cho các ngôi sao của họ. Nhưng nếu có điều khoản giảm lương trong các hợp đồng, cầu thủ có thể lập luận một cách chính đáng rằng, lệnh cấm không phải là lỗi của họ và họ không nên bị mất thu nhập. Nếu City thua lỗ đáng kể trong hai mùa giải họ không tham dự Champions League, điều đó có nghĩa là họ thất bại hoàn toàn trước Luật CBTC và vẫn có khả năng bị cấm trở lại trong tương lai nếu tái phạm con đường trên.

Nếu City nhận ra nguy cơ thua lỗ, họ sẽ phải điều chỉnh chi tiêu cho phù hợp. Tiền mua cầu thủ luôn rất hao tổn nhưng không vì thế mà không có cách để phân bổ các chi phí. Ví dụ, City có thể chia các khoản phí qua các năm tài chính khác nhau hoặc khấu hao các giá trị trong thời gian dài của hợp đồng. Điều này sẽ giúp hạn chế đáng kể các chi phí của CLB thông qua việc mua sắm. Ngoài ra, City sẽ phần nào thu tiền về từ việc bán cầu thủ.

City đang là điểm đến quen thuộc với nhiều ngôi sao trong những năm trở lại, nhưng điều này sẽ không còn nữa ít nhất cho đến khi họ trở lại đấu trường cao nhất châu Âu vào mùa giải 2022/23.

Họ vẫn phải thi hành bởi các vi phạm bị UEFA đánh giá dựa trên khoản lỗ lũy kế hơn 25 triệu Bảng trong 3 mùa trước. Vì vậy nếu City tiếp tục lộng hành trong 2 mùa bị cấm và vẫn bỏ túi đáng kể một cách phi pháp trong 3 năm, họ sẽ lại bị UEFA sờ gáy và nhiều khả năng bị cấm vĩnh viễn tại cúp châu Âu.

City đã trả khoản tiền phạt 49 triệu bảng, trong đó 32 triệu bảng trả sau, trong khi đội hình dự Champions League của họ nhận tổn thất ở mùa giải 2014/15. Và kể từ mùa giải 2015/16, City thay đổi cách vận hành đội ngũ kế toán. Họ được UEFA xem xét giải quyết từng khoản phạt, mà một trong số đó là số tiền thưởng truyền hình hậu hĩnh. Biện pháp hữu hiệu nhất bảo vệ City ở các cuộc điều trần với CAS thời gian gần đây, là họ đã giải quyết mọi vấn đề vào năm 2014. UEFA tuyên bố họ hài lòng với cách làm việc của City và do đó không thể phạt City lần nữa.

Tuy nhiên, nguyên lý cơ bản của pháp luật là bạn có thể tái khởi tố bị can nếu một bên nói dối hoặc phát hiện những thông tin mật sai sự thật. Các email bị rò rỉ được coi là một ví dụ. Theo đó, dường như City đã "đánh đằng Đông nhưng liếc đằng Tây", làm lệch đi hướng điều tra của UEFA.

UEFA không quyền hạn hạn chế đăng ký cầu thủ ở mỗi CLB. Trách nhiệm đó thuộc về FIFA. Đó là lý do tại sao Chelsea hay Atletico Madrid, Barcelona trước đây, ... phải thi hành án theo quy định của FIFA. UEFA không thể ban lệnh cấm chuyển nhượng cho mỗi cầu thủ từng giải đấu riêng biệt, nhưng ít nhất họ có thể ngăn một cầu thủ được đăng ký trong các giải đấu cúp châu Âu. Vì vậy về mặt lý thuyết, UEFA có thể ngăn từng cầu thủ Man City một chơi bóng ở Champions League, hay Europa League, ...

Đây là một vấn đề cũng nhức nhối không kém. Phần lớn cuộc tranh luận này phụ thuộc vào khía cạnh có thể gây mất quan điểm: Liệu các ông chủ có phải là một tổ chức rõ ràng và liệu họ có đang cố gắng làm tổn hại danh tiếng của CLB, như những gì City cáo buộc. Nếu cho rằng những cáo buộc này là đúng, liệu City đang bị phá hủy theo một hệ thống tinh vi và có nguyên tắc.

Theo như các chủ sở hữu có liên quan, hoặc là họ đang thực sự khó khăn và sẽ chống lại các biện pháp trừng phạt bằng tất cả những gì họ có bởi những điều bất công CLB nhận phải, hoặc họ biết chính xác những gì họ làm, nhưng họ giả vờ bị xúc phạm để dần dần cố gắng lật đổ lệnh cấm, qua đó tiếp tục nhiệm vụ thống trị thế giới bóng đá theo cách phi pháp.

Động cơ của quyền sở hữu Man City có thể là một dấu hỏi. Nếu họ thực sự muốn sử dụng CLB thành Manchester như một thương hiệu quảng cáo cho Abu Dhabi, như lời tuyên bố bởi cựu Giám đốc điều hành Garry Cook trong một cuộc phỏng vấn với The Athletic, vậy thì việc thoái vốn ngay bây giờ sẽ có ý nghĩa gì sau khi những ông chủ đã đầu tư rất nhiều tiền? Liệu họ sẽ quyết tâm hơn bao giờ hết để làm rung chuyển thế giới bóng đá? Hoặc trong trường hợp xấu nhất, họ nhận ra Man City đã hết giá trị nâng tầm thương hiệu, đạt đến điểm cực tiểu trong quá trình thúc đẩy thương mại, và vì thế họ cũng chẳng cần kiên nhẫn để sử dụng hình ảnh CLB Man City để cải thiện bản thân.

Một lần nữa, điều này phụ thuộc vào chính xác những gì xảy ra đằng sau cánh gà. Etihad sẽ tức giận vì CLB mà họ liên kết đã bị phát hiện gian dối và thu hút những ánh mắt đầy tiêu cực. Chắc chắn nhà tài trợ sẽ cần đánh giá lại bằng phương pháp PR cho các thương hiệu lớn, nhưng bất kể ai đang kéo dây, rõ ràng Etihad sẽ không muốn liên kết với các tổ chức gặp khó khăn. Nội dung của bất kỳ tuyên bố nào cũng sẽ mang tính cầu hòa, vì ít nhất CLB sẽ bào chữa rằng họ đang trong quá trình kháng cáo.

Thật khó để khái quát nhưng phản ứng phổ biến nhất là sốc - ở cả thời điểm thông báo và mức độ nghiêm trọng của nội dung phán quyết. Ngoài ra, có những sự chia rẽ trong luồng tư tưởng. Một số cảm thấy rằng việc CLB bị phạt là lẽ đương nhiên. Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy họ là nạn nhân của một mong muốn lâu dài của UEFA để giữ chân đội bóng trong quá trình bành trướng châu Âu của họ.

Một quan điểm chung của những NHM City và cả những người ngoài cuộc, là Luật CBTC được thiết kế trên nguyên tắc ngăn chặn các CLB mới nổi và giàu có phá vỡ trật tự đã được thiết lập của các CLB truyền thống hơn, như Manchester United, Bayern Munich và Real Madrid. Đó chính là câu trả lời rõ ràng nhất của UEFA dành cho cuộc những cuộc cạnh tranh ngoài sân cỏ "đẫm máu" trong nhiều năm qua. Thật công bằng khi nói rằng sự nhân nhượng dựa trên cơ sở tình cảm là một trong những sự thù địch đối với CLB chủ quản. Nói không ngoa, "Cảm xúc là kẻ thù số 1 của thành công"!

Dịch từ "Expect all-out war at ‘CAS Two’ – Manchester City’s Champions League ban explained", bởi Sam Lee and Matt Slater - The Athletic.