Luẩn quẩn trong Frozen: Suy nghĩ đơn giản về Elsa cùng câu chuyện ẩn dưới những lớp tuyết ( I )

Ta sẽ quay về thời điểm, của hai nàng công chúa, một sinh vào Đông chí, một tình cờ là Hạ chí; khi trí tưởng tượng còn căng tràn như cánh buồm của Moana hay rực rỡ nên thơ như Mặt Trời của Rapunzel.

Thuở nhỏ, có lẽ Elsa và Anna không khác nhau nhiều. Họ cùng thích chơi trò Khu Rừng Phép Thuật ( Enchanted Forest ), thích nô đùa với tuyết và thích nghe kể chuyện. Elsa tuy ít nói và hay thủ thỉ, không năng động như em gái mình, nhưng chắc chắn cô bé vẫn rất hăng say một cách thầm kín, với một thứ không phải rõ rệt như tình yêu, mà là phép thuật. Đúng hơn, khả năng kỳ diệu của tự nhiên. Elsa đã phủ một căn phòng rộng bởi băng và tuyết, và nếu một tai nạn không xảy ra, thì có lẽ cô bé đã học được cách tạo ra thêm các biến thể độc đáo. Chẳng hạn như dùng băng tạo ...váy ( mùa hè tiện làm phép đổi màu luôn sang xanh lá cây ), tạo cây thông Christmas và kính lục phân (hình dưới ) v.v... 

Ta biết được sự không chắc chắn trong nhiều việc đối với Elsa - đã bảo vệ Arendelle trong suốt 13 năm. Tuy bộ phim không mấy đề cập tới khía cạnh chính trị hay thương nghiệp ở vương quốc Na Uy này, nhưng có thể giả định mọi thứ vẫn ổn; Elsa là một Nữ hoàng được huấn luyện bài bản cho tới khi cô lên ngôi vào năm 1844 ( cũng là năm The Snow Queen của Hans Christian Andersen xuất bản lần đầu ).  Trong Lễ đăng quang, Elsa xuất hiện với dung nhan xinh đẹp. Từng bước đi của cô đều hoàn hảo trước thảm đỏ đại sảnh; trong chiếc đầm mang màu lam khổng tước ( peacock blue ) nhưng cũng gần với xanh mòng két ( teal ), với áo choàng cẩm quỳ ( mauve ) được gắn trâm ngọc như chiếc cài áo gắn liền với hoàng hậu Iduna*. Thoáng nhìn lần đầu, không thể nắm bắt một cách rõ ràng qua phong thái của Elsa, rằng cô là Nữ hoàng hay một Công chúa. Phần, về bề ngoài, Elsa thật duyên dáng! Gương mặt e lệ và có chút khép nép, kín đáo khi Elsa run rẩy cầm cây trượng và quả cầu từ nhiếp chính* đem lại cảm tình khó quên ; và dĩ nhiên, cả sự đối nghịch đầy tinh tế giữa cô và nàng Anna dễ thương, nhiệt huyết. Phần, vì khoảng cách mà Elsa vô tình đẩy lùi ta xa nếu ta muốn chiêm ngưỡng sự mê hoặc đầy bí hiểm mà những vị khách Ireland và Tây Ban Nha* chưa ngộ ra khi mới đặt chân vào Vương quốc. 

  Nếu có một danh từ miêu tả được vẻ đẹp của Elsa Đăng quang, đó có lẽ là Crocus. Là một loài hoa tượng trưng cho sự hồi sinh và mùa xuân; trong đó loài Crocus sativus còn được gọi là hoa Nghệ Tây, Crocus xuất hiện khắp nơi trong lâu đài từ ngọn cờ, áo choàng, phục trang, trang sức, phông nền, nội thất, v.v... ở Arendelle. Ở những vùng lạnh hơn, nó bừng nở khi tuyết vẫn còn trên mặt đất. Loài hoa này đa dạng về màu sắc, chẳng khó nuôi trồng; nhưng vẻ đẹp thanh nhã, sinh động pha chút huyền bí từ Crocus xanh tím không thể tách khỏi dung mạo của Elsa được!

Với Crocus, khi tưới nước không đúng thời điểm (thích hợp vào mùa thu khi rễ đang phát triển và mùa xuân khi hoa nở ), hoặc trồng nơi có nước quanh năm, nó sẽ héo. 

Còn Elsa, trước những lời dò nghi liên tiếp của Anna đúng lúc căn phòng vây bởi người và người, mồi băng nhen nhóm trong cô bùng phát như những mũi gươm vô cùng sắc bén và đầy hăm dọa, gạt lùi căn phòng lại phía sau. 

Như một lẽ tất nhiên, Elsa chạy trốn sau đó, để lại Arendelle bị chôn dần trong tuyết cùng những người dân hoảng sợ; sứ giả lao đao.

Thứ bí mật kìm nén hơn một thập kỷ, tưởng như đã an bài khi cất giấu trong căn phòng bé dại nơi tia băng  vô tình siết lấy Anna, đẩy cô em vào thung lũng mà xung quanh chỉ là những núi tuyết nhỏ vô hại;đột ngột phóng thích. Chiếc bóng đằng sau sự tự cô lập kỳ lạ của Vương quốc ló ra một cách trần trụi, khiến những kẻ khác nhau trong căn phòng tiệc choán lấy nó theo những cách khác nhau ( thuật lại câu chuyện, không có hàm ý chính trị gì nhé :>). Với Duke of Weselton, hắn cáu bẳn, cầu toàn và âm mưu một cách lộ liễu. Còn Hans - chàng hoàng tử lịch lãm dễ làm xiêu lòng những thiếu nữ cô đơn lâu dài như Anna, cuối cùng lại xoay mình trắng trợn, thành một tuyến tương phản rất đắt giá, chạy song song cùng Elsa. 

Và, nguyên nhân mà Elsa có kết thúc viên mãn hơn Hans, thiết nghĩ một phần khởi nguồn từ cách mà cả hai nhìn thấy chính mình.

Hans là hoàng tử sinh muộn nhất trong 13 anh em của Southern Isles. Bất ngờ để ngựa xô vào một cô gái tại bền thuyền khi tới Arendelle dự Lễ Đăng quang, anh dang tay lịch lãm,nhẹ nhàng dìu cô lên. Anh lập tức cúi chào, quỳ xuống và ngỏ lời xin lỗi với vẻ mặt ngại ngùng khi cô gái tự xưng là công chúa của Arendelle. Với vạt vải và cổ áo đen; epaulettes và aguillette trang phục cùng vóc cao ngời ngợi, anh toát lên khí chất người hùng đứng vững cùng hoàng tử phong lưu. Cách anh vô tình chụp lấy đôi mắt aqua thơ mộng của Anna khi lại là người cô đụng phải ở đại sảnh làm cô tin chắc đến mức cô sẽ không phải quằn quại bên cánh cửa một mình nữa; cho dù Elsa có né tránh cô vì bận rộn hay bất cứ điều gì. Hơn thế, Hans đã thể hiện óc quan sát, khả năng thích nghi và đấu kiếm đáng ngưỡng mộ.

Tuy nhiên, cú twist thứ hai lần nữa để sổng tất cả. Khi đứng trước cửa sổ nhìn bão tuyết cùng với sự tán loạn khắp vương quốc, hắn chậm rãi tóm tắt kế hoạch của mình với Anna; sau đó nhẹ nhàng dập lửa lò sưởi rồi ra đi tự đắc trong tư thế người anh hùng, để lại cô gái ngây thơ gần chết vì lạnh cóng, sững sờ về vị hôn phu. Hans tự thưởng bằng cách lừa dối các sứ giả rồi buộc tội Elsa, không đợi lâu để cô thấy mình ngập ngụa lầm lạc rồi khuỵu xuống để hắn vung kiếm sẵn chém.

Shot này đã kết thúc bằng việc Anna chặn đứng Hans. Tuy nhiên, nó đã để cho Elsa ấn tượng lâu dài, biến Hans thành tên cô mãi khinh bỉ khi mà cô đã bị lợi dụng vì nỗi sợ của mình.

Nhìn chung, Hans có một lối đi rõ ràng; một khả năng vượt tầm cho phép hắn nghĩ ra các thủ đoạn còn bị đánh giá là khó hiểu cho khán giả trẻ ( của Frozen )*. Như việc hắn lập mưu kết hôn với Elsa ( ban đầu là Elsa vì sẽ trực tiếp được làm Vua, nhưng tuyệt đối không vì tình cảm ). Khi thấy kế hoạch bị lay động do sự kỳ lạ, khó đoán, xa cách của Elsa, Hans chuyển qua Anna. Lần nữa lại bị phép thuật khác thường của Elsa làm lung lay kế hoạch, hắn nhanh chóng đoán được rằng Elsa rất sợ làm hại người khác, vì thế đánh lừa được Elsa và mang cô vào ngục. Không mất linh hoạt khi nghe Elsa than rằng cô không thể kiểm soát phép thuật đó, Hans nhử thành công Elsa vào tình huống ở ảnh trên. Có thể thấy, hắn rất mưu mẹo, nhanh trí, dễ dàng chọn hướng đi hợp lý nhất giữa một loạt các khả năng trong đầu. Nhưng Hans đã quên rằng Elsa có thể tạo ra những khối tuyết có sự sống; dù hắn đã đấu với con quái Marshmallow. Vì thế một sinh vật mũi cà rốt đã phá tan nát chiếc vương miện mơ ước của hắn.

Còn về Elsa, cô sống trong lo âu đến mức mỗi lần qua gõ cửa, chính Anna cũng không tưởng tượng rằng chị mình đang vật lộn với một con quái vật, một phù thủy đang lớn lên theo độ lan rộng của lớp tuyết. Có những lý do rất thuyết phục cho rằng Elsa là một HSP ( highly sensitive person ), một trong số đó là cô rất nhạy cảm với vết thương và nỗi đau; cố gắng rất nhiều để không phạm sai lầm; bị khiêu khích một cách không mong muốn khi có rất nhiều thứ vây quanh ; đánh giá cao tính xác thực và những mối quan hệ gần gũi có ý nghĩa, có nhu cầu mãnh liệt với nghệ thuật/cái đẹp, v.v....* Những vấn đề tâm lý mà cô mắc phải phần nhiều cũng xảy ra trong xã hội hiện đại, khiến Elsa là một nhân vật dễ đồng cảm. Nhưng để vượt khỏi hoàn cảnh của cô ( cũng có thể là hoàn cảnh hiện tại của bạn ) thì không phải chuyện một sớm một chiều. Elsa đã sống trong ngờ vực, tuy được yêu thương, được định cho một con đường từ nhỏ, nhưng không ai thấu hiểu cô. Anna yêu con người Elsa, và tin rằng những bông tuyết cô tạo ra là có hồn nhưng Elsa vẫn giữ chút khoảng cách ( Frozen II ). Tuy sợ cô đơn, sợ người khác căm ghét mình như một con quỷ tiêu khiển với nước đá hay coi mình là một người lập dị, Elsa vẫn lui lại, mặc cảm, cuối cùng khi có thể ở một mình thì cô mới tự do với trí tưởng tượng, khiêu vũ với những đốm sáng xanh lấp lánh vẽ nên những spirits canh gác nơi xa xôi (Into The Unknown ). Tóm lại, với hình hài người bình thường, cô vui vẻ, tận tâm nhưng phải tinh ý như Anna mới nhận ra Elsa đôi lúc giật mình và hoang mang vô cớ. Elsa, cũng như mỗi người trong chúng ta, đôi khi cố gắng hoặc bị xích chặt vô hình ở một thế giới mình chẳng thuộc về. So với Hans - một kẻ lý trí, xác định, có một con đường tự chọn, người khác chỉ ở đó cốt để hắn bẩy kế hoạch mình lên thì Elsa vừa lý trí lại không, bất xác định, không thể chọn con đường cho mình, người khác ở đó để Elsa tự nghi ngờ mình nhiều hơn ( I'm always been so different; Normal rules did not apply - Show Yourself ). 

Từ khi tiếng hát của Iduna đưa người nghe vào khoảng không say đắm hiện ra theo những chiếc lá phong tới khi Elsa rũ bỏ sợi dây đã gài tóc cô lại một cách cứng nhắc, không biết bao lần Elsa hoài nghi và đặt lại câu hỏi về thân phận mình. Cùng với cô, Olaf cũng hoài nghi, nhưng sự hoài nghi của Olaf mang tính hồn nhiên, phấn khích và lôi cuốn ( tuy câu "water has memory" của cậu - cũng là tiền đề quan trọng của phim không khác gì pseudo-science ) 

Sự hoài nghi của Elsa là dai dẳng, bứt rứt và đầy cám dỗ; nhưng từ sau khi cô nhận ra nó đã đưa cô về tình bạn quá khứ từng bị quên lãng của cha mẹ, của chiến tranh The Northuldra - Arendellian, cô quyết giữ lấy nó, tách nỗi sợ ra khỏi nó để trước hết, giải lời nguyền của Enchanted Forest và tiếp tục thăm dò những bí ẩn to lớn hơn với phép thuật cô có. Với nỗi sợ tạm thời bị vứt bỏ, Elsa lên đường tới Biển Đen; đạp lên những con sóng và thuần hóa linh hồn nước ( Nokk ) sau màn tranh đấu cao trào. Thở phào, thong thả trên lưng ngựa, cuối cùng cô dừng chân tại Ahtohallan, hưởng trọn vẻ bình dị mà đầy mê hoặc của con sông băng dồi dào ký ức. 

Nhận ra mình ở trung tâm của bốn linh hồn ( giống với các nguyên tố của Aristotle ), cô đáp lại tiếng gọi thổn thức của người mẹ, giật lại hơi thở của chính mình và bước vào quyền năng rộng mở. Khoảnh khắc ánh sáng bao trọn chiếc váy của cô như một sự tái sinh ngạt thở, ngoạn mục sánh ngang với cực quang chốn quê nhà, và niềm hân hoan của Elsa giống như những niềm vui hiếm hoi khi ta dốc sức ghì lấy những vết thương, nỗi sợ, và đau đớn vất vưởng trong quá khứ để vô tư nhảy lên một nấc thang mới, giật lấy quyền được khám phá tự nhiên, được tìm đến mọi ngóc ngách nơi ta không sợ phải chịu hoài nghi và bước tiếp, bước xa hơn. Vì nếu có tội, đó là cách duy nhất để sửa chữa, để quá khứ êm xuôi. Vì nếu phép thuật của Elsa là lời nguyền hay màn sương chia cách khu rừng và vương quốc của cô cũng là lời nguyền, thì tìm về cội nguồn của cô và Anna, tìm tới Ahtohallan để thấy rõ sự thật chỉ có thể dành cho những linh hồn và chiến binh vô cùng thông tuệ và quả cảm. Dù sao, đó cũng chẳng phải vai trò chính của cuộc phiêu lưu, chỉ là trái tim Elsa mong mỏi những người bạn phù hợp với cô; chỉ là phép thuật của cô cảm thấy vậy, cô cảm thấy vậy. ( I know. It's just my magic can feel it. I can feel it. Trolls scene - Frozen II )

Cuối cùng, Elsa từ một cô gái chật vật trong việc hiểu mình, hành động và xác lập mục tiêu; dường như yếu đuối khi mãi chạy trốn khỏi cơn khủng hoảng mình vô tình tạo dựng; trở thành người bảo hộ phép thuật, chỉ huy của bốn linh hồn phía Bắc và là, tất nhiên, Nữ hoàng Băng giá mở rộng. Là một nhân vật giả tưởng từ xưởng phim Disney nhưng rất nhiều công sức của những con người có thực đã được dồn vào việc xây dựng Elsa cũng như phần còn lại của bộ phim, khiến cô như có hơi thở, tâm hồn và cái nhìn thiện chí mọi lúc đồng thời cũng khiến Frozen không quá hư ảo lại vô cùng nghệ thuật. Và, trước những cơn gió mùa thu, dù chẳng cần phải là Gale chu du qua mây truyền lời nhắn gửi tới nơi bạn, hay một tiếng kulning bất chợt vang lên trong đầu giữa một đêm yên bình bạn không ngờ tới; bạn có thể lắng nghe những giọng nói liên tục ở đó để nhắc bạn reach beyond mà bạn lơ là. Hãy can đảm lên, trước vô vàn hoài bão và những mối hoài nghi dẫn lối. Bởi nếu bạn quyết đi đào sâu vào cái unknown, quyết tăng cường học hỏi và khai phá về nó, thì bạn có thể về với hai con đường như Elsa đạt được tự do, chinh phục những miền đất mới và Anna vươn mình thành Nữ hoàng tài năng, nhân rộng tình yêu cùng sự hòa bình.