Bên cạnh những màn đấu võ tuyệt đẹp thì điều đọng lại sâu sắc nhất trong mình đó là lòng tự tôn dân tộc mà bộ phim gửi gắm. Ở đây mình sẽ chỉ bàn đến phần 1 của bộ phim. Mình đi vào phân tích các chi tiết trong phim để có thể thấy rõ mỗi câu thoại, mỗi hành động dù nhỏ của phim cũng thể hiện sâu sắc lòng tự tôn ấy.
Bộ phim "Diệp Vấn" được lấy cảm hứng từ một nhân vật lịch sử có thật cũng tên là Diệp Vấn, là sư phụ của siêu sao võ thuật huyền thoại Lý Tiểu Long.
Vạch trần sự thật gây thất vọng về huyền thoại võ thuật Diệp Vấn
Diễn viên Chân Tử Đan trong vai Diệp Vấn
Vào năm 1937, chiến tranh Trung-Nhật bùng nổ, và quân Nhật nhanh chóng chiếm đóng Phật Sơn.  Tên tướng Nhật là Miura là kẻ tôn sùng võ thuật, hắn treo thưởng cho những ai đánh thắng được võ sĩ Nhật Bản sẽ được thưởng 1 bao gạo. Mục đích của việc này chỉ là để hạ thấp võ thuật Trung Hoa và nâng tầm võ thuật Nhật Bản. 
Nguồn: Vuviphim.com
Chứng kiến những người dân Trung Quốc lần lượt ngã xuống chỉ vì miếng ăn, thứ mà quân Nhật đã vô cớ cướp đi từ họ, Diệp Vấn quyết định thách đấu với 10 võ sĩ Nhật để đòi lại tự tôn dân tộc. 
Ông có nói: "Tôi không đến đây vì gạo", và khi được tướng Miura hỏi tên vì ngưỡng mộ võ tài của Diệp Vấn, ông dứt khoát trả lời:"Tôi chỉ là một người dân Trung Quốc". Câu nói ấy cho thấy rằng cho dù là ai thì người dân Trung Quốc cũng đều có lòng tự tôn dân tộc và sẽ không bao giờ khuất phục trước kẻ địch. 
Cuộc trao đổi giữa tướng Miura và Diệp Vấn trước lúc tỉ thí cũng là một chi tiết hay. Ông nói với tướng Miura:"Ngươi xâm lược nước ta, giết đồng bào ta. Lấy lại sự sỉ nhục này của ngươi đi" (Ý nói mâm cơm tướng Miura đích thân mang đến mời Diệp Vấn). Ngay cả khi bị đe dọa nếu thắng thì sẽ bị giết ngay lập tức thì Diệp Vấn cũng chỉ mỉm cười, một nụ cười đầy sự khinh bỉ. Với ông, cho dù có mất mạng thì danh dự và tự tôn của võ thuật Trung Hoa nói riêng, của nhân dân Trung Hoa nói chung vẫn là tôn chỉ, không gì có thể sánh bằng. Ông quan niệm:"Võ thuật có thể là một hình thức của sức mạnh tàn bạo. Nhưng trong võ học của Trung Hoa, nó bao gồm nhiều tư tưởng và triết lý. Nguyên tắc của võ thuật là lòng trắc ẩn, là giúp đỡ người khác. Đó là những điều bọn Nhật các ngươi không bao giờ, không bao giờ hiểu được. Bởi vì các ngươi sử dụng quân sự và biến nó thành sức mạnh tàn bạo để đi khủng bố người khác. Đó là lí do các ngươi không thích hợp để học võ thuật Trung Hoa". 
Câu nói ấy khiến mình ngẫm nghĩ mãi, và cảm thấy nó rất quả thực rất đúng, võ thuật Trung Hoa thể hiện rất rõ con người của họ.  Kỹ thuật Vịnh Xuân nhấn mạnh vào tính đơn giản, hiệu quả, trực tiếp, tận dụng tối đa cấu trúc của cơ thể, các nguyên tắc về thư giãn và thăng bằng. Chiến lược Vĩnh Xuân nghiên cứu và vận dụng một cách khoa học về không gian, thời gian, ý, khí, lực, kình, kiểm soát và vận dụng không thời gian và công lực để mang lại hiệu quả tối đa trong chiến đấu với cố gắng tối thiểu. Cũng giống như người Trung Quốc, họ trầm lắng, sâu sắc và thâm thúy. Vì vậy môn võ của họ cũng thể hiện sự thâm thúy ấy, đánh 1 mà công lực 10, không cần tốn quá nhiều sức lực, không cần phải hùng hục, cơ bắp cuồn cuộn mới thể hiện được sức mạnh thực sự. 
Quay lại vấn đề lòng tự tôn mà bộ phim thể hiện, khoảnh khắc mà Diệp Vấn đánh bại Tướng Miura, toàn bộ người dân đất Phật Sơn đều vỡ òa trong niềm vui. Họ đặt toàn bộ niềm tin, danh dự dân tộc vào Diệp Vấn. Chiến thắng đó không hẳn chỉ để cho thấy Vịnh Xuân Quyền mạnh hơn võ thuật Nhật Bản mà sâu xa hơn, nó thể hiện ý chí bất bại của nhân dân Trung Hoa. Đỉnh điểm của lòng tự tôn của họ thể hiện rõ nhất khi Diệp Vấn bị bắn, toàn bộ người dân xông lên để đả đảo chính quyền Nhật bất công. Khoảnh khắc này mình biết rằng sẽ không một thế lực nào có thể cản được họ, một khi lòng tự tôn dân tộc bị chà đạp thì cho dù là liều mạng trước nòng súng của lính Nhật thì họ cũng sẵn lòng. Quả thực phải xem phim thì mới cảm nhận chân thực nhất khoảnh khắc thiêng liêng đó.
Tinh thần bất khuất của Diệp Vấn đã khơi dậy và củng cố vững chắc lòng yêu nước và ý chí chiến đấu của nhân dân Trung Hoa. Họ sẽ không bao giờ chấp nhận đánh đổi danh dự và niềm tự tôn dân tộc bằng bất cứ giá nào, vì đó là điều thiêng liêng bậc nhất, là máu, là xương của Tổ Quốc, của bao thế hệ cha ông!
Nguồn: 
- Báo Công an nhân dân online
- Wikipedia