Nghề nghiệp đột ngột bị ảnh hưởng. Lo lắng về công việc, về một tương lai bất định.
Công việc thay đổi ngày càng nhanh. Một người chuyên bán bảo hiểm mất việc trong vòng vài năm tới sẽ không thể nào bắt đầu với một công việc công nghệ. Một người bán cà phê bắt đầu học lập trình để theo kịp thời đại sẽ khó có thể cạnh tranh với những người đã chuẩn bị cho nghề lập trình trước vài năm. Đơn giản là không thể kịp nữa.
"Nằm trong chăn mới biết chăn có rận".
Trước đó, ta hầu như tự tin việc có thể học thuộc một loạt các kỹ thuật, các lối suy nghĩ để dễ bề đối phó với hoàn cảnh khó khăn đã là đủ. Những thứ ta đọc, thuộc nằm lòng như Chủ nghĩa Khắc kỷ, lối sống tối giản, tính kỷ luật & sự tự trị, tất cả là sự chuẩn bị trước cho những bất định xảy đến trong cuộc đời, chí ít nó cũng giúp tâm lý ta ổn định. Những thứ đó, xem ra bị thử thách nhiều trong giai đoạn này.
Nhưng sao vẫn xao xuyến quá, về công việc thay đổi, khách hàng, đối tác nghỉ bán, không tạo ra được thêm công việc cho người khác, tái giãn cách xã hội,... Những nỗi lo bủa vây. Có thật là ta không thể bị những biến cố cuộc đời tác động vào không? Xem ra không phải, vì vẫn lo lắng.
Hoặc có lẽ đây chỉ là một trạng thái bi quan nhất thời, và xã hội sẽ hoạt động lại bình thường sau một khoảng thời gian? Không thể biết được, nhưng kinh nghiệm là nên tích cực nghĩ đến các tình huống xấu nhất, để dự phòng cho mọi chuyện phát sinh. Tình huống xấu nhất là gì? Là từ bỏ tất cả những thành công đạt được trước dịch, và bắt đầu lại từ đầu, từng bước một, đồng thời thử nghiệm thêm một số hướng đi mới.
Nhưng có một điều chắc chắn: việc chuẩn bị tâm lý, rèn luyện kỷ luật và tính tự trị thật sự giúp ích nhiều khi những tình huống xấu như thế này xảy ra. Lo lắng vẫn còn đó, nhưng ta sáng suốt để suy nghĩ và ổn định tâm lý nhanh hơn so với cách đây vài năm. Có lẽ, giá trị không đến từ kết quả ta có tự chủ và đứng vững trước những biến cố cuộc đời hay không, mà đến từ sự cố gắng rèn luyện một lý trí, ý chí, sự tự trị, đạt đến mức không một hoàn cảnh nào có thể đánh gục ta được. Cố gắng tiệm cận đến mức hoàn hảo đó thật đáng giá.