Life is beautiful: Lời nói dối vĩ đại nhất của tình phụ tử.

Life is beautiful là câu chuyện của đạo diễn Roberto Benigni kể về sức mạnh của con người khi đối diện với hiện thực tàn khốc, về tình yêu, về sự hy sinh và về cuộc sống tươi đẹp - nơi những câu chuyện cổ tích được hình thành từ lịch sử đau thương, từ bất hạnh con người.

Cũng chính bởi những giá trị tuyệt vời, mang tính nhân văn cao cả, Life is beautiful đã xuất sắc giành được 3 giải Oscar năm 1999 và xứng đáng trở thành bộ phim kinh điển mọi thời đại.

Life is beautiful là câu chuyện cuộc đời của anh chàng người Do Thái Guido Orefice trên hành trình đi tìm tình yêu và bảo vệ tình yêu của đời mình. Lấy bối cảnh nước Ý trong thế chiến thứ hai, đạo diễn Roberto Benigni không chỉ khắc hoạ sự tàn khốc, ác liệt của chiến tranh, của chủ nghĩa phát xít đối với người Do Thái, ông còn phản ánh sức mạnh của con người trước nghịch cảnh, những giá trị tuyệt vời về cuộc sống và bài học về nhân quyền trong thời kỳ loạn lạc. Tất cả chúng đều được thể hiện rõ qua nhân vật chính của bộ phim là Guido - cũng chính do đạo diễn Roberto thủ vai.

Guido Orefice là anh chàng người Do Thái nhỏ bé, nghèo kiết xác nhưng lại được trời phú cho sự thông minh và khiếu hài hước đặc biệt. Anh ước mơ mở một tiệm sách ở thành phố Orezzo - nơi anh tình cờ gặp và rơi vào lưới tình với nàng tiểu thư Dora xinh đẹp.

Một trong những điểm ấn tượng nhất của Guido có lẽ chính là câu thoại “ Ta là những gì ta muốn trở thành" anh nghe từ người bạn của mình khi họ chuẩn bị đi ngủ. Đó cũng chính là câu thoại bộc lộ rõ nhất con người anh. Xuyên suốt nửa phần đầu của bộ phim, anh hiện lên với nụ cười luôn nở thường trực trên môi, anh dí dỏm một cách vô cùng duyên dáng trái ngược hoàn toàn với hoàn cảnh sống khó khăn vốn có. Thay vì chờ đợi những phép thuật ngẫu nhiên xuất hiện, Guido lại tự tay mình tạo ra những phép thuật đó. Để chinh phục trái tim nàng “ công chúa" Dora xinh đẹp, bằng trí thông minh của mình, anh sắp đặt những cuộc gặp tình cờ, khi giả làm thanh tra đến thăm trường, khi trở thành kẻ lái xe giấu mặt, anh tự quyết định trở thành những người mà anh muốn để ở bên Dora… và đỉnh điểm trong lễ đính hôn của cô, anh đã cưỡi ngựa cướp dâu- cũng chính là mang đi tình yêu quan trọng nhất của đời mình.

Phần sau của phim, khi kết tinh tình yêu ngọt ngào giữa hai người cho ra đời cậu bé Joshua kháu khỉnh cũng là lúc Guido phải đối mặt với thử thách vô cùng khắc nghiệt: hai cha con anh bị bắt vào trại tập trung bởi chính sách diệt trừ người Do Thái của Hitler. Những tưởng cuộc sống tươi đẹp giờ đây đã kết thúc, anh và con trai  sẽ phải chấp nhận hiện thực tàn khốc bởi chiến tranh, bởi chính sách vô lý và bởi sự bất công ập đến, nhưng tất cả đã diễn ra hoàn toàn ngược lại. Guido bằng tình yêu, trí thông minh và sự hài hước, anh đã biến trại tập trung của Hitler thành một “sân chơi tập thể" cho chính cậu con trai của mình, với mong muốn giữ lại tuổi thơ cho bé. Ở nơi đầy rẫy những nguy hiểm và cái chết cận kề, Guido vẫn luôn giữ cho mình tinh thần lạc quan, vừa là chỗ dựa cho người con trai bé bỏng, vừa tiếp thêm hy vọng cho chính bản thân mong muốn một ngày gia đình có thể trở về đoàn tụ. 

Đặc biệt, dù trong hoàn cảnh “ ngàn cân treo sợi tóc",  Guido cũng không quên thể hiện tình yêu với người vợ Dora xinh đẹp bằng những câu nói về tình trạng của hai cha con qua loa phóng thanh hay những điệu valse cô yêu thích được phát bởi chiếc máy chạy đĩa than buổi đêm vọng lại bên cánh cửa sổ… Tất cả minh chứng cho tình yêu hết mực của Guido dành cho nàng “ công chúa” của mình và nó cũng phần nào tiếp thêm sức mạnh để Dora có thể tiếp tục chống chọi, tiếp tục hy vọng về một mai gia đình ba người có thể đoàn tụ với nhau.

Một trong những phân cảnh mà bất kỳ ai xem đều mang trong mình vô vàn trăn trở, suy nghĩ cũng là phân cảnh xúc động nhất của bộ phim, khi Guido bị một tên lính phát hiện trong quá trình nỗ lực tìm kiếm người vợ của mình, biết rõ kết cục của bản thân, lúc ánh mắt hai cha con giao nhau, Guido vẫn không quên nháy mắt với cậu con trai bé nhỏ cùng những bước đi khôi hài, giống một lời từ biệt, cũng như lời khẳng định chắc nịch với Joshua rằng cậu bé sẽ chiến thắng trò chơi.

Xuyên suốt cả bộ phim, Guido chính là nhân vật khiến mỗi chúng ta hết sức nể phục, nể phục bởi sự dũng cảm, bởi trí thông minh, bởi lòng khôi hài, tinh thần lạc quan và bởi chính tình yêu vô bờ của anh dành cho vợ con. Phải là một người cha, một người chồng mạnh mẽ và tuyệt vời như thế nào mới có thể hy sinh tất cả, dành mọi điều tốt đẹp nhất cho gia đình của mình, cho những người mà mình yêu thương và cứu họ khỏi nơi địa ngục trần gian như vậy. Với Guido, anh sẵn sàng hi sinh mọi thứ. Anh cũng dạy cho chúng ta một bài học đặc biệt, rằng dù ở trong bất kì hoàn cảnh nào, dù có khó khăn gian khổ và bất hạnh ra sao, hãy luôn là chính mình, hãy luôn vui vẻ và tận hưởng mọi khoảnh khắc chúng ta có, hãy tin rằng “ Ta là tất cả những gì ta muốn trở thành.”

Bên cạnh chàng trai Guido mạnh mẽ, lạc quan, hài hước, nhân vật Dora ( do vợ của chính đạo diễn Roberto thủ vai) cũng là một nhân vật vô cùng đặc biệt. Cô sẵn sàng từ bỏ cuộc sống giàu sang phú quý bên người chồng đã đính hôn để đi theo tiếng gọi của con tim, tiếng gọi của tình yêu dành cho chàng trai với hai, ba lần gặp gỡ, bởi bản thân cô hiểu rõ rằng thà nghèo khó khi có trong mình tình yêu còn hơn sống giàu sang mà không có được hạnh phúc.

Đặc biệt, khi chồng và con trai bị bắt vào trại tập trung, cô cũng  quyết định từ bỏ cuộc sống tự do của bản thân để đi theo họ, bởi một khi tình yêu đã vượt lên trên tất cả, cô không còn sợ gian khổ, không còn sợ khó khăn và cái chết cũng chẳng còn ngáng đường cô được. Đôi khi, tình yêu bắt đầu từ một vài khoảnh khắc ngẫu nhiên và khiến ta theo đuổi nó hết phần đời còn lại, bởi niềm tin vào tình yêu, bởi một trái tim nóng hổi đập từng nhịp còn mãnh liệt hơn cả tử thần.

Dora cũng chính là đại diện cho lớp những người phụ nữ trẻ dám nghĩ dám làm, luôn tin tưởng vào quyết định của bản thân, nghe theo tiếng gọi của con tim và sống đúng với chính mình mà đạo diễn Roberto muốn gửi gắm qua Life is beautiful. Đó là thế hệ phụ nữ dám vượt qua mọi định kiến, bỏ ngoài tai những lời gièm pha, không ngại gian khổ và có chính kiến riêng. Những người phụ nữ xứng đáng được trân trọng, được yêu thương và có quyền được hạnh phúc. 

Trong từ điển tiếng anh, White lie dùng để chỉ những lời nói dối vô hại, những lời nói dối không gây tổn hại đến ai hay những lời nói dối có thể giúp đỡ người khác. Ở Life is beautiful, ý nghĩa của cụm từ “ white lie” chưa bao giờ được thể hiện rõ như thế. Đó là lời nói dối đầy tình yêu của những người yêu nhau, lời nói dối vĩ đại của tình phụ tử, của một người cha với tình thương vô bờ bến dành cho cậu con trai nhỏ, nuôi dưỡng và bảo vệ thời thơ ấu của cậu.

Trong hành trình chinh phục tình yêu của đời mình, Guido đã sử dụng những lời nói dối đầy phép thuật bằng những tình huống ngẫu nhiên bản thân tạo ra nhằm mang nàng “công chúa" Dora đi từ hết bất ngờ này đến bất ngờ khác. Chỉ cần khép đôi mắt cùng bàn tay khua khua đầy phép thuật với câu thần chú về thứ mình muốn lẩm bẩm trong miệng, anh chàng Do Thái với nụ cười thường trực đã chinh phục được nàng tiểu thư xinh đẹp, yêu kiều. Năm lần bảy lượt sử dụng trí thông minh cùng khiếu hài hước vốn có nhằm tạo ra những cuộc gặp gỡ tình cờ đầy lãng mạn, Guido chiếm trọn tình yêu của nàng Dora và “ cướp" nàng khỏi tay vị hôn thê cục mịch, không chút tình yêu hay trân trọng nàng. Cũng chính nhờ những hành động bất ngờ của Guido, phần nào giúp Dora đưa ra quyết định đúng đắn về tình yêu, về chính kiến của bản thân để hướng tới cuộc sống hôn nhân hạnh phúc mà nàng hằng mong muốn.

Tuy nhiên, ý nghĩa thực sự của white lie, của lời nói dối vĩ đại lại nằm ở mối quan hệ phụ tử của bộ phim. Đó là lời nói dối của người cha với đứa con của mình, một lời nói dối không gây tổn hại gì đến nó mà còn giúp bảo vệ nó, nuôi dưỡng giấc mơ trong nó, đồng thời khiến nó thoát khỏi hoàn cảnh khó khăn, gian khổ- nơi cái chết đang gần kề.

Vào ngày sinh nhật của bản thân, thay vì được thổi những ngọn nến rực rỡ trên chiếc bánh kem màu nhiệm, Joshua lại bị bắt vào trại tập trung- nơi mà con người không được quyền quyết định số phận của mình. Thế nhưng, cũng chính vào ngày sinh nhật đáng nhớ đó, cậu nhận được một món quà vô cùng đặc biệt, một món quà có lẽ cậu sẽ không bao giờ có thể quên- đó là tình yêu thương vô bờ bến của người cha Guido. Trong căn phòng ẩm ướt, chật chội với những chiếc giường xếp chồng lên nhau, Joshua được cha mình phổ biến một trò chơi vô cùng hấp dẫn với phần thưởng là chiếc xe tăng cỡ lớn. Để thắng cuộc, cậu sẽ phải vượt qua vô vàn khó khăn cùng những luật lệ nghiêm khắc như không được gặp mẹ, không được khóc và không kêu đói. Số điểm tối đa qua mỗi ngày được tích lũy là 1000 điểm, nếu cậu đạt được nó sẽ có phần thưởng xe tăng mà cậu muốn. Cứ như thế, dưới lời nói dối đầy yêu thương của cha, Joshua có thể vui vẻ, bình an sống qua ngày trước sự chết chóc, bóc lột, đòn roi của lũ phát xít. Cũng chính nhờ lời nói dối của cha, Joshua thoát khỏi trại tập trung, trở về với cuộc sống tuyệt đẹp bên mẹ và cưỡi trên phần thưởng  cậu đã chiến thắng.

Cuối cùng với sự hy sinh của bản thân cùng những lời nói dối khôn khéo nhưng chan chứa tình yêu thương, Guido đã thành công trong việc bảo vệ cậu con trai bé nhỏ của mình trước hiện thực nghiệt ngã, trước sự phá huỷ của chiến tranh của lũ phát xít ác độc, anh đã cứu được vợ con của mình, để họ có thể quay trở lại cuộc sống tươi đẹp vốn có.

Đối với một số người, cái chết của Guido ở cuối phim khiến họ cảm thấy thật bất công, thật không hợp lý, nhưng với mình, đó là một cái chết đẹp- một cái chết vì tình yêu, hy sinh cho những người mình yêu thì cớ gì mà lại cho là bất công và không hợp lý? Bởi suy cho cùng, với hiện thực khắc nghiệt của chiến tranh, bởi tính dã man của quân phản diện và bởi những sự kiện đau thương của lịch sử, sự hi sinh của Guido như một lời nhắc nhở người xem về sự trân trọng cuộc sống, về những điều tươi đẹp của cuộc đời mà mỗi chúng ta vẫn bỏ quên chưa khám phá hết. Trên tất cả, nó còn là sự nhắc nhở về tình cảm gia đình về tình yêu thương của cha mẹ dành cho mỗi người, về sự hy sinh của đấng sinh thành dành cho mỗi chúng ta.

Với thời lượng hơn hai tiếng thông qua câu chuyện về một người đàn ông Do Thái trên hành trình đi tìm tình yêu và bảo vệ tình yêu của đời mình, đạo diễn Roberto Benigni đã đem đến cho người xem những thông điệp vô cùng quý báu: Đó là thông điệp về cuộc sống, về nhân quyền, rằng hãy cứ là chính mình, hãy cứ lạc quan trước mọi hoàn cảnh khó khăn, nghiệt ngã, hãy luôn nhìn vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống để ta biết yêu và được yêu hạnh phúc đến nhường nào. Đó còn là thông điệp về tình phụ tử thiêng liêng, về tình yêu và sự hy sinh cho tình yêu, rằng bố mẹ đã, đang và sẽ luôn dành những điều tốt đẹp nhất đến cho ta, bảo vệ ta trước những điều ác độc của cuộc đời, nuôi dưỡng tâm hồn và thể chất của ta, để ta có một tuổi thơ tươi đẹp và trưởng thành không âu lo. Ngoài những thông điệp đẹp đẽ, tích cực, phim cũng phần nào phản ánh được sự khắc nghiệt và tính chất phi nghĩa của chiến tranh, sự ác độc, dã man của chủ nghĩa phát xít đối với nhân loại, đặc biệt là nạn diệt chủng đối với người Do Thái.

Thông qua lời nói dối vĩ đại của nhân vật Guido đối với cậu con trai của mình, Life is beautiful cũng cho chúng ta bài học về lời nói dối trong cuộc sống, rằng có những lời nói dối xấu xí làm tổn thương người khác, kiếm lợi về mình và khiến cuộc sống trở nên méo mó không thành thật, thì cũng có những lời nói dối tốt đẹp, những lời nói dối giúp cho người mình yêu có cuộc sống tốt hơn, bảo vệ họ khỏi sự xấu xa, nghiệt ngã của cuộc đời để họ thêm vững tin vào tình yêu vào bản thân và làm cho cuộc đời trở nên tươi đẹp.

Đôi khi, chúng ta vẫn hay thường than phiền về cuộc sống của mình với những áp lực, những khó khăn và cả những mệt mỏi thường trực, rằng cuộc đời lấy đi của chúng ta rất nhiều, bất công với chúng ta quá và tại sao chúng ta luôn khổ sở như vậy, nhưng nếu mỗi người chúng ta hãy thử nhìn mọi điều tích cực lên một chút, rằng những khó khăn ngày hôm nay đang tôi luyện chính bản thân mình, những mệt mỏi hiện tại cùng những giọt mồ hôi và nước mắt đang rơi sau này sẽ kết thành những thành quả to lớn thì cuộc sống không hề quá hà khắc với chúng ta đâu. 

Có người từng nói, ông trời không bao giờ lấy hết của ai cái gì, giống như cây cối cũng phải chịu qua rất nhiều sự khắc khổ của thời tiết của nắng mưa và sự xâm hại của côn trùng để  cho ra những bông hoa đẹp, những trái quả thơm thì con người ta cũng như vậy, chúng ta biết cố gắng, biết phấn đấu, biết nhìn mọi điều tích cực thì không lâu, thành quả sẽ đợi ta phía cuối con đường, và ta luôn phải nhớ rằng “ Cuộc sống này luôn luôn có những điều tươi đẹp đợi ta phía trước". Hãy sống, trải nghiệm và tận hưởng.