Liều chơi chứng khoán với "Zero" kinh nghiệm và cái kết bán ….

Đầu tiên, cho mình được giới thiệu, mình tên Tân sinh viên năm cuối ngành CNTT ở Tp HCM. Mình join vào thị trường chứng khoán vào tầm đầu tháng 9/2020 từ đó đến nay đã hơn 7 tháng và đây là kết quả cổ phiếu mình đang hold. 

KBC mua tháng 10/2020, TCB mua T9/2020,
 MBB mua T12/2020, TPB mua T3/2021, VND mua T2/2021

Okay mình xin nói trước một điều, mình cảm thấy trong cái rủi có cái may, rủi ở chỗ vì covid mình bị stuck ở nước ngoài một thời gian khá dài, may là chính vì Covid mà thị trường stock giảm giá kinh hồn, qua đó tạo điều kiện cho mình có khả năng chen chân vào.
Nếu ai tham gia chứng khoán chắc sẽ biết những mốc Thiên nga đen quan trọng của năm ngoái 27/3/2020, đợt covid đầu tiên tấn công vào Việt Nam toàn thị trường dropped chỉ còn 1/3 giá, lúc đó Hòa Phát giá có 10K, Ving của bác Vượng về giá 65k, lúc đó mình còn chưa biết chứng khoán là gì, nhưng lên mạng nhan nhản thông tin thị trường đỏ như máu, đây là khởi điểm để mình tìm hiểu về TTCK.
Sau tầm 1 tháng mình nghiên cứu, bắt đầu đến cài app chơi thử, app 24hMoney cho tiền giả nhưng dữ liệu thật, mình áp dụng một số cách suy luận thì thấy à, nó có lời, lời cũng gấp chục lần lãi suất ngân hàng, cũng có đợt leo rank top 80/ 7 nghìn người chơi, thấy vậy nên máu =))) cơ mà mình vẫn giữ suy nghĩ, cần phải mở tk chơi bằng tiền thật, tiền do chính mình làm ra, lúc đó cách suy nghĩ sẽ khác, sẽ dè dặt hơn trong việc ra quyết định bla bla, sau đó mình tìm hiểu mở TKCK từ xa, vì lúc này mình k ở VN, NHƯNG đời k như là mơ, ko thể mở được từ xa nên đành ngồi nhìn hậm hực mấy con mình hold nó lên giá mà ko mua được.

 Ở đây bạn sẽ nghĩ sao nó xuống nhiều vậy mà người ta không vào bắt đáy, giá vẫn thấp hơn nhiều so với thời kì đỉnh cao, theo mình là có hai nguyên do cơ bản sau đây, người mới thì sợ như kiểu chả ai dại bỏ tiền mua Bitcoin lúc nó lên 21K rồi dropped còn 3K cả, dịch bệnh thì còn đó, cách ly xã hội chả ông chả bà nào làm ăn được, còn người chơi cũ thì đào tiền đâu ra mà mua, bao nhiêu tiền bạc ở trong đó rồi, và mình thấy có một khoảng gap nhỏ cho mấy đứa, có tí tiền mà không sợ chết như mình. Và hơn hết mình có một niềm tin rằng, Việt Nam, người dân Việt Nam sẽ đồng lòng mà chiến thắng được đại dịch, mình mê quân sự, lịch sử nên một cái mình thấy khá là diễn đạt đc typical người Việt Nam đó là cực kì đồng lòng, đoàn kết trong lúc khó khăn, hòa bình giàu giàu thì lại tị nạnh, sinh chuyện tùm lum. 

Đến cuối tháng 8, đầu tháng 9 mình bắt đầu mở tài khoản ở VNDirect, đợi cũng lâu ds, và bắt đầu xuống tiền thôi, à phương châm của mình là chỉ HOLD không TRADE, vì đơn giản mình không đủ giỏi để trade, không đủ giỏi để lúc nào cũng mua thấp bán cao, làm việc đó thường xuyên, vì mình cá con non nớt, tham thì thâm thôi, mà giá cả cố phiểu tại một thời điểm nó không nói lên chính xác tình trạng, tiềm năng của công ty đâu, nên mình bước vào thị trường với tâm thế là, sẽ tìm một vài công ty mà mình NGHĨ là: okay khi kinh tế phục hồi nó sẽ làm ăn phát đạt và có kết quả kinh doanh tốt, với mình định nghĩa hold sẽ là cầm cổ phiếu đó trong một khoảng thời gian không ngắn, có thể là 2 3 tháng, có thể lâu hơn, 6 tháng 1 năm rồi reivew lại list. 

Đa phần môi giới ở Việt Nam đang chỉ cho bạn cách trade chứ không dạy bạn đầu tư, bạn nên nhớ target của chúng ta là tiền lời, còn target của broker là số lần/ số lượng giao dịch, với họ càng nhiều giao dịch càng tốt, mỗi giao dịch của bạn sẽ chịu một số phí, thuế nhất định. 

Mình biết, với chiến thuật này mình sẽ không có nhiều lợi nhuận như các trader thực thụ, nhưng ít nhất mình cảm thấy tự tin rằng nó sẽ cao hơn lãi suất ngân hàng. Hơn hết mình không bao giờ nghe theo broker, môi giới chứng khoán, sorry các anh chị nhưng bản thân mình rất ít khi nghe lời khuyên từ những người không chịu trách nhiệm với lời nói của họ.

Và thế là mình khởi đầu với TCB, HPG, HSG, TPB khi thị trường đã hồi phục khá nhiều khoảng 70% trước dịch và F0 chưa vào, F0 đỉnh điểm vào tháng 11 12, có thể tính mình là F0.25 =)))) 

Ở phần này mình sẽ nói về quá trình mình chọn hold một mã cổ phiếu: 

Phương châm của mình là chỉ chơi midcap, không chơi cổ phiếu xịn xò, VN30 những cổ phiếu được mệnh danh là học sinh xuất sắc, trụ cột nền kinh tế, lý do ư ? Đơn giản là mình nghèo, mấy cái kia đắt quá, mà kiểu như toàn bộ mọi người đều biết blue chip rồi nên theo mình nghĩ khả năng bức phá là không nhiều, và đây cũng là danh mục có độ nhạy cảm cực kì cao với thị trường, chỉ cần điều chỉnh chính sách, thông tin dịch, thị trường thế giới thì lại hắt hơi sổ mũi liền, thay vào đó mình chủ động chơi ở thị trường midcap, rủi ro cao hơn chút, tính thanh khoản thấp hơn chút, nhưng rủi ro cao hơn đồng nghĩa cơ hội cao hơn chút, độ nhạy cảm thấp hơn chút, mấy anh lớn hắt hơi thì những em này cũng có 1 2 ngày mà phòng bị, những cổ phiểu này chưa nhận được sự quan tâm đầy đủ của thị trường, mình nghĩ đây là một cách tiếp cận hợp lí, chứng minh qua TCB, HPG, KBC. 

Cổ phiếu penny, cổ phiếu trà đá: NOPE ! chả khác gì đánh bạc, skip luôn. 

Ngành nghề: Công nghiệp, bank, tech 

Bank, Tại sao ? Với một niềm tin là kinh tế sẽ phục hồi, thì hơn hết hệ thống tài chính dĩ nhiên phải luôn hồi phục, phát triển sánh vai với kinh tế quốc gia nên bank là một ngành khá là ổn để vào. Hơn nữa ngành ngân hàng luôn luôn có tính thanh khoản cao, được nhiều quỹ đầu tư dòm ngó nữa.

Công nghiệp, một đất nước không thể nào phát triển nếu không có nền công nghiệp nặng phát triển, nhìn nước Đức mà xem, thép là một trong những tiêu biểu của ngành công nghiệp nặng nên những doanh nghiệp ngành thép thì không thể bỏ qua được. Qua bao nhiêu năm công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước nhưng theo mình nhìn nhận, ngành công nghiệp nặng của chúng ta còn ở mức "sơ khai", và việc trên thị trường có nhiều doanh nghiệp như HPG, nói thật, làm thật thì triển vọng phát triển của ngành này lại cực kì cao. 

Tech, mình dân tech, thích tech, hiểu được tiềm năng của những ông làm tech, tuy nhiên thị trường CKVN chưa có sự xuất hiện của những đơn vị làm tech nghiêm túc và có hiệu quả, mục tiêu tất cả mọi start up thì bước cuối cũng vẫn là IPO lên sàn thôi, nhưng VN thì chưa có nhiều đơn vị như vậy. Vậy nên mình cũng cố gắng tìm những đơn vị nào, đi tiên phong trong việc ứng dụng tech vào vận hành, sản xuất, nghe thì có vẻ là khá là khó để am hiểu và nắm được việc này, nhưng chỉ cần để ý kĩ, việc này hoàn toàn không khó. 

Sau khi đã định hướng đường lối tư tưởng cho mình, bắt đầu đi vào chi tiết một tí, quá trình Scout and make decision bắt đầu với các bước sau: 

Công ty, founding team, market size, % on market, có câu chuyện gì để kể không ? Một số thông số cơ bản như PE, EPS, ROA, ROE. xem thêm

Những cái này mình không biết là với bạn có khó không nhưng mình thấy cũng dễ tìm hiểu, lên youtube search là ra, quan trọng là bạn cần phải hiểu những chỉ số này có trong số như thế nào với công ty đó, ngành nghề đó, trong khoảng thời gian đó nữa. Mình cũng may mắn có học môn Accounting - Kế Toán ở trường, học những cái cơ bản, tại sao mình cần chỉ số này, cách đọc báo cáo tài chính của một doanh nghiệp, với những ngành nghề nào thì mình nên chú ý mục nào ? So sánh với các đơn vị cùng ngành khác thì chỉ số này có ổn không ? haha nhưng mà ở VN thì ngta làm đẹp sổ sách (cook the books/window dressing) cũng nhiều lắm ví dụ như: 

Nếu các hạ chưa tự tin trả lời những câu hỏi cơ bản như vậy, các hạ vui lòng hạ kiếm xuống và nghiên cứu thêm trước khi cho tiền đi chơi xa nha

 Ý mình ở đây là mình sẽ đi tìm những phát biểu của dàn board của công ty từ 5,7 năm về trước, xem những lời chủ tịch phát biểu, cách họ nói chuyện xem có tầm không hay lại chém gió, đối chiếu với thành quả hiện nay (tính đến trước dịch), mình gần như không thường thấy mọi người dùng cách này nhưng với mình, mình thấy nó hiệu quả. Cách này loại trừ được một số CP nổi tiếng / nhìn tưởng ngon nhưng khắm lắm, list nhà anh Quyết còi là một ví dụ. 

Mình thường tìm mò Facebook, mình có bookmark và biết tầm vài chục anh chị kiểu tai to mặt lớn, dù không nổi tiếng, nhưng với dân trong ngành chắc ai cũng biết, xem họ phát biểu gì, họ dự đoán gì, họ nhận định về sự việc nọ như nào, thường kèm theo đó là một vài phân tích cơ bản. Woa mình thực sự học đc rất nhiều kiến thức qua các stt của các lão đại / sói già đó. Từ những keyword họ đề cập mình tự Google, có những stt dài vỏn vẹn không quá 3 dòng mà mình mấy hàng ngày trời tìm hiểu để nắm bản chất vấn đề, tiếp thu kiến thức ngành hoặc ít nhất giải thích được sơ sơ chuyện gì đang xảy ra từ đó bổ sung kiến thức và hỗ trợ việc ra quyết định của mình. 

Ví dụ như bạn biết Shark Hưng chứ ?, phó chủ tịch Cen Group, đang làm thuê cho anh Vũ Chủ tịch HDQT, người mà tớ có bạn bè FB này, hoặc như chú PM Tâm chủ tịch STI, anh Vicente Nguyen — Fund Manager một quỹ $50M mà FB chỉ lèo tèo vài chục likes, thua xa profile một broker mới vào nghề. =))))) Và mình để ý những người nổi tiếng, nhiều likes họ rất hay nói nước đôi, vì họ sợ sai, nên chả ngấm vào đầu được cái gì,còn các nhân vật ở trên, trong tay ít cũng vài ngàn tỷ, họ không như vậy, họ có tầm, thở ra là chân lí, điều quan trọng là họ dám dự đoán thị trường, ngành kinh tế, chứ không phải phân tích lại những gì đã diễn ra, đây là sự khác biệt giữa họ và những người khác. Một số anh suốt ngày văn vẻ trên hội thảo của tập đoàn F, thường chỉ dám nói tầm vĩ mô chứ chả dám đi vào những case chi tiết, gió chiều nào các anh lại lên bài phân tích theo chiều ấy, lắm lúc nhìn chả khác gì cái văn của blv Anh Quân K+.

Thử áp dụng công thức tí này, một trong những công thức kinh điển của CK là phương pháp CANSLIM, bạn có thể google thêm, nhưng nó tóm gọn là các ý sau:
- Current quarterly earnings
- Annual earnings growth
- New product or service
- Supply and demand
- Institutional sponsorship
- Market Direction

Thực ra, dân chuyên thì họ đánh giá chi tiết và kỹ càng hơn vậy nhiều, ví von thì thấy phương pháp này như kiểu bạn đọc CV của một học sinh giỏi vậy, bảng điểm có thể đẹp nhưng chưa chắc đã làm tốt, bảng điểm khá có khi lại làm ngon hơn. Với mình là một người không chuyên thì at least mình sẽ loại đi những anh học sinh trung bình, hạnh kiểm yếu ra khỏi đầu vậy. 

Với mình mình có quan điểm rằng, mình sẽ không áp dụng sâu, kĩ càng lý thuyết vào các quyết định của mình, vì đa phần lý thuyết này được sinh ra, du nhập về Việt Nam từ những thị trường phát triển bậc nhất thế giới như Mỹ, Châu Âu, Nhật, Hàn, Khựa nên thật khó để áp dụng triệt để vào thị trường khá non trẻ như Việt Nam, hơn nữa họ đánh T+0, mình đánh T+2 đã là một câu chuyện khác xa ơi là xa rồi. 

Với mình đây là bước cực kì quan trọng, nó là lý do lớn nhất khi mình xác định hold TCB Techcombank và TPB Tienphong Bank, theo mình nghĩ, để ý kĩ một chút bạn sẽ thấy một doanh nghiệp có thực sự good hay không =))) Và một doanh nghiệp khi khách hàng đặt niềm tin vào thì tương lai khá là sáng đó. Từ vài năm trước đây, theo mình thấy ông TCB là ông tiên phong trong việc miễn mọi loại phí, có bao giờ bạn thấy khó chịu với VCB khi đủ loại phí giao dịch, còn TCB thì không, free chuyển tiền, cả liên ngân hàng và nhấn mạnh họ là đơn vị tiên phong trong việc này, hơn nữa trước mặt nhà mình là Vinhomes Grandpark quận 9, sáng dậy mở cửa vài chục tòa nhà đập vào mắt, với cả chục ngàn căn hộ và phần lớn trong số đó được vay qua TCB ( theo mình tìm hiểu là v, sai bỏ qua nha, fyi ), hay TPB một bầu trời công nghệ trong cái mặt bằng chung phần công nghệ có phần lạc hậu của ngành ngân hàng VN, mình đi làm thẻ VISA chỉ tốn có 5 phút rưỡi =))) so với làm thẻ VCB đợi 2 tuần. Đó, những điều nhỏ nhặt như vậy đôi khi lại nói lên tư duy, tầm nhìn của một doanh nghiệp, dưới góc độ người quan sát, mình đánh giá cao những điều như vậy. 

Mình chưa hề đọc một cuốn sách nào về dạy chơi chứng khoán, tham gia khóa học online/offline nào cả, điều mà các anh Youtuber dạy đầu tư, dạy chơi khứng khoán hết lòng PR nào là bổ sung kiến thức, chỉ có kiến thức mới giúp bạn thành công. Điều đó đúng, nhưng hơn ai hết bạn nên hiểu bạn là ai, kiến thức bạn đang ở đâu, khi đọc những cuốn sách ( hầu hết là case study thành công, chiến thuật, phương pháp), cần lưu ý rằng, xuất phát, thời điểm, hệ quy chiếu giữa chúng ta của hiện tại và thành công trong quá khứ của những người nổi tiếng là khác nhau hoàn toàn, nên trước khi tham khảo những cuốn sách đó hãy tìm hiểu KIẾN THỨC KINH TẾ CƠ BẢN trước tiên, cẩn thận tẩu hỏa nhập ma. 

Tùy vào mỗi người thì có thể đặt ra giới hạn riêng của mình tùy từng điều kiện tài chính, mình thì có một nguyên tắc là ngay từ trước khi xuống tiền, phải có suy nghĩ sẽ mất trắng toàn bộ, nếu Fail với quyết định này, nó có để lại hậu quả gì không ? Có thì nặng nhẹ đến đâu.

Với mình, phương châm là không chạy theo thị trường, đơn giản ông nào mua Bitcoin lúc nó ở đáy bán lúc 40 50K thì mới có win chứ mấy ông đang giá 48K vào đu đỉnh thì có mà “cụ đi chân lạnh toát”. Nhiều cổ phiếu người ta cut loss lúc mất 7% 8% nhưng mình mang trong mình một tâm hồn “Điếc không sợ súng” có đợt mình mua CRE, giá nó xuống 27% rồi vẫn lì không cut loss với một suy nghĩ đơn giản: Xuống làm gì rồi lại phải lên” =)) Ờ mà hên sao hầu như chúng nó lại lên thật, không những lên lại chớm go to the moon, chốt lãi dư được tí xíu ăn mì sống qua ngày. Và theo mình đã xác định chơi kiểu này, kiểu hold and wait, kiêng kị nhất là không nghe người khác dùi, không nghe broker. Xin lỗi các ac một lần nữa.
Vậy tại sao mình lại điếc lúc nó xuống vậy ? Ăn may hay là hên hay do gì ? Câu trả lời đơn giản là mình tin. Mình tin với những doanh nghiệp đã qua 6 bước thẩm định nhẹ như trên của mình, kinh tế VN phát triển thị nó cũng ứng bước phát triển như v cho xứng đôi vừa lứa. Từ trước đến nay mình là người cực kì thiếu kiên nhẫn, nhưng qua vài lần “điếc” vừa rồi mình dần cũng nhận ra sự quan trọng và cần thiết của đức tính này.

Thứ nhất: Margin, một công cụ đòn bẩy tài chính có thể giúp bạn có thể mua X2 X3 số tiền mà bạn đang có, nói đơn giản là vay ngân hàng nhanh gọn lẹ, lãi suất nhìn có vẻ rẻ, ai dùng margin thường  tưởng bở: “uầy vay 50 củ ngày lãi có mấy chục K”, nhưng mà bạn tôi ơi, bạn mới biết chơi đã đòi xài tool rồi, nghe mấy anh đại nói margin không phải là con dao hai lưỡi mà là con dao 5 6 lưỡi, trong đấy chỉ có một lưỡi là giúp bạn thắng mà thôi. Đừng để trường hợp margin call, họ ép bạn bán những cổ phiếu bạn dày công hold, với mình đơn giản mình không đủ giỏi, không đủ tham vọng để mà dùng margin trong giai đoạn này. Từ tết đến giờ cứ 1 2 tuần các bác tay to mặt lớn lại cho F0 chúng em thi học kì một lần, nhiều chứng sĩ cũng rụng rời chân tay mà rời cuộc chơi lắm rồi. 

Thứ 2: Không đánh bạc, như mình đã nhắc về cổ phiếu penny, Vietnam mình hay gọi là cổ phiếu trà đá 2k 3k / cp (so với VIC 130k/cp) những loại cổ phiếu này, hên được lái nhắm thì lúc lên như diều gặp gió, à không lên như đi nhờ tên lửa Falcon 9 của Elon Musk vậy, nhà nhà up FB khoe, broker vào hỏi có ai theo em hem, nghe em là giàu òy, một tuần có thể tăng 60% nhưng rồi tuần sau nó xuống lại 70 80%, thanh khoản ko có, không đẩy đi được, có ai dám khoe nữa, broker lại bảo, em có cảnh báo anh chị rồi mà, em có biết gì đâu, đừng, đừng tin mấy người bán nước bọt ăn tiền như v.

Có, có chứ, mình may mắn chưa có một deal nào trong số 15 mã đã hold phải bán giá thấp hơn lúc mua vào, nhưng cũng có những deal gây cho mình đầy tiếc nuối như việc mua Hòa Phát HPG 24.3 bán giá 29 giờ nó đang 50 huhuhu, hoặc mua HSG giá 15 bán 15 để mua em khác giờ lên gấp đôi rồi, rồi DXG mua hụt DXG giá 9k5 giờ giá 24k, khóc một dòng sông luôn, mà thôi nếu mà biết sớm kiểu này thì đi mua vietlott cho nhanh, chứ trung bình thị trường chỉ tăng tầm 10–20 % một năm thôi, nên cũng không tham lam cho lắm. 

Như bạn thấy vừa rồi là một số chia sẻ của mình, kể lại hành trình đầy may mắn, khá là liều lĩnh của mình. Mình đã chọn một hướng tiếp cận khác với số đông, một chiến thuật của riêng mình, mà mình cho là phù hợp với kiến thức mình đang có. Về lâu về dài,  mình cũng chả căng thẳng với việc mỗi tháng lãi bao nhiêu hay có giữ được số tiền mà mình đang có, nên thôi take note lại đây để sau này có cái mà ngồi đọc lại cho vui, dù kiếm được hàng trăm triệu nhưng mình chưa bao giờ nghĩ rằng đây là kênh kiếm tiền chính của mình cả, mình cũng hi vọng bạn cũng nghĩ như vậy, vì bản chất cứ cái nào lãi cao hơn ngân hàng thì sẽ có rủi ro, và rủi ro cao nữa nên cứ ăn chắc mặc bền trước. 

Hi vọng nếu các bạn đang join vào game này, hoặc có ý định tham gia nhưng chưa thực sự hiểu những cái cực kì cơ bản thì pause lại chút xíu, trang bị cho mình một tâm hồn đẹp đẽ và đính kèm một chút tri thức rồi lại lao vào khô máu. Theo mình quan sát, giai đoạn này nhà nhà chơi chứng khoán, nhà nhà mở tài khoản, và kết quả thì phần lớn danh mục họ đang hold đỏ nhiều hơn xanh, có xanh cũng ít hơn kì vọng khi chưa bắt đầu, cẩn trọng là điều nên làm.Còn bh rảnh thì ngồi lại mình kể một ví dụ cho nghe. 

hờ hờ nói vậy thôi chứ mình đã không coi tivi từ mấy năm nay, nhưng nếu thế giới có gì hot hot thì nhớ để ý nha, rất có thể nó ảnh hưởng đến Việt Nam đấy: ví dụ như thương vụ tăng 200% cố phiếu KBC ( bất động sản khu công nghiệp Kinh Bắc) trong 4 tháng.