Công trường xây dựng tàu điện ngầm, ga Concorde (tuyến 1, 8 và 12), khoảng năm 1905-1910
Công trường xây dựng tàu điện ngầm, ga Concorde (tuyến 1, 8 và 12), khoảng năm 1905-1910
Vào cuối những năm 1890, nhân dịp chào đón thế kỷ XX, Paris quyết định tổ chức một sự kiện quốc tế mang tên Exposition Universelle. Được khai trương từ tháng 4 đến tháng 11 năm 1900, sự kiện này nhằm thể hiện sự tiến bộ về công nghệ, văn hóa và khoa học của nước Pháp. Vẻ đẹp của những địa danh nổi tiếng như tháp Eiffel, Grand Palais và Petit Palais đã thu hút sự chú ý lớn từ công chúng toàn cầu thông qua sự kiện này.
Tháp Eiffel được xây chỉ trong vòng 2 năm, 2 tháng và 5 ngày
Tháp Eiffel được xây chỉ trong vòng 2 năm, 2 tháng và 5 ngày
Tuy nhiên, thủ đô ánh sáng lại vướng phải một vấn đề lớn: vào những năm cuối thế kỷ XIX, hệ thống tàu điện ngầm mà chúng ta biết ngày nay còn chưa được xây dựng!
À l'époque, la population de Paris était déjà assez nombreuse et la ville accueillait également des amis internationaux, ce qui a conduit Paris à décider qu'il fallait rapidement construire un système de transport en commun efficace.
"Hồi ấy, dân số Paris đã khá đông mà lại còn đón bạn bè quốc tế, Paris nhận định phải nhanh chóng xây dựng một hệ thống giao thông công cộng hiệu quả."
Do đó, các công trình xây dựng của 6 tuyến tàu đầu tiên đã bắt đầu vào tháng 10 năm 1898, hai năm trước khởi đầu của thế kỷ XX!
Ce projet a été confié à un ingénieur civil, Fulgence Bienvenüe, qui est ainsi connu comme le 'Père du Métro'.
"Dự án này đã được giao cho một kỹ sư dân dụng, Fulgence Bienvenüe, người sau này được biết đến là 'Cha đẻ của tàu điện ngầm'."
Fulgence Bienvenüe (1852-1936)
Fulgence Bienvenüe (1852-1936)
Khi ông qua đời, người ta quyết định vinh danh ông bằng cách gắn tên ông với Montparnasse, vì vậy có ga ''Montparnasse-Bienvenüe'' trên các tuyến 4, 6, 12 và 13, chứ không phải là "bienvenue" theo nghĩa chào mừng bạn đâu.
Mais ces travaux ont beaucoup irrité les Parisiens en raison des bouleversements dans leur vie quotidienne.
"Nhưng những các công trình này đã khiến người dân Paris rất khó chịu do những xáo trộn trong cuộc sống thường ngày của họ."
Công trường tại con đường quen thuộc Rivoli, tháng 5 năm 1899
Công trường tại con đường quen thuộc Rivoli, tháng 5 năm 1899

1900: Khai trương tuyến tàu điện ngầm đầu tiên

Tuyến 1 đã được đưa vào hoạt động vào ngày 19 tháng 7 năm 1900 với chỉ 13 ga ban đầu.
Công trình xây dựng ga Hôtel de Ville trên tuyến 1, tháng 5 năm 1899
Công trình xây dựng ga Hôtel de Ville trên tuyến 1, tháng 5 năm 1899
Hiện nay, tuyến đã được mở rộng thêm với tổng cộng 25 ga tàu, nối liền xuyên Paris từ đông sang tây (Château de Vincennes tới La Défense).

1903: Bi kịch tại ga Ménilmontant, tuyến 2

Các nạn nhân sơ tán sau thảm họa, 10 tháng 8 năm 1903
Các nạn nhân sơ tán sau thảm họa, 10 tháng 8 năm 1903
En 1903, le premier train s'enflamme dans une série d'explosions, ce qui a provoqué la mort de 84 personnes. C’est, à ce jour, la plus grande catastrophe connue sur le réseau parisien.
"Vào năm 1903, đoàn tàu đầu tiên bốc cháy trong một loạt vụ nổ, gây ra cái chết của 84 người. Đây là thảm họa lớn nhất từng được ghi nhận trên hệ thống mạng lưới tàu điện ngầm Paris cho đến nay."

1910: Tàu điện ngầm xuyên sông Seine đầu tiên

Công trình dưới sông, 1910
Công trình dưới sông, 1910
Tuyến 4 là tuyến đầu tiên mà có đoạn phải xuyên qua sông Seine, nằm giữa ga Châtelet và Saint-Michel, nối liền bờ phải (rive droite) và bờ trái (rive gauche).
Công trình xuyên Seine, 18 tháng 1 năm 1907
Công trình xuyên Seine, 18 tháng 1 năm 1907
Ga Odéon (tuyến 4 và 10) trong giai đoạn ngập lụt bởi sông Seine, tháng 2 năm 1910
Ga Odéon (tuyến 4 và 10) trong giai đoạn ngập lụt bởi sông Seine, tháng 2 năm 1910

1934: Mở rộng ra vùng ngoại ô cùng tuyến 9

Lối vào ga Pont de Sèvres, Boulogne-Billancourt, 1934
Lối vào ga Pont de Sèvres, Boulogne-Billancourt, 1934
3 février 1934: Pour la première fois, une ligne de métro (la 9) sort de Paris intramuros et dessert une commune de banlieue : Boulogne-Billancourt.
"Ngày 3 tháng 2 năm 1934: Một tuyến tàu điện ngầm đầu tiên (tuyến 9) vượt ra khỏi phạm vi nội thành Paris và chạy qua một khu vực ngoại ô: Boulogne-Billancourt."

Tháng 5 năm 1944: Công trình tuyến 11 bị hoãn

Bản đồ métro Paris, 1944
Bản đồ métro Paris, 1944
Sự đóng chiếm của Đức vào Thế chiến thứ 2 (L'Occupation, 1940-1944) đã khiến việc xây dựng tuyến 11 bị trì hoãn vì họ dự định biến nơi đó thành một nhà máy sản xuất vũ khí dưới lòng đất.

1948: Sự thành lập của RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens)

Quầy bán vé métro, 1947
Quầy bán vé métro, 1947
Cơ quan này, mang tính chất công nghiệp và thương mại, được giao nhiệm vụ vận hành các mạng lưới tàu điện ngầm và phương tiện giao thông mặt đất.

1956: Các đoàn tàu bắt đầu sử dụng bánh xe lốp

MP 51 là thế hệ đầu tiên trên thế giới của tàu điện ngầm sử dụng bánh xe lốp
MP 51 là thế hệ đầu tiên trên thế giới của tàu điện ngầm sử dụng bánh xe lốp
Elles sont d’abord mises en service sur la ligne 11, sur la ligne 1 en 1964, sur la 4 en 1967 et enfin sur la 6 en 1974.
"Chúng được đưa vào hoạt động lần đầu tiên trên tuyến 11, rồi tuyến 1 vào năm 1964, tuyến 4 vào năm 1967 và cuối cùng là tuyến 6 vào năm 1974."

1991: Sự kết thúc của các khoang hạng nhất

Khoang hạng nhất, 1945
Khoang hạng nhất, 1945
La 1ère classe, un particularisme parisien, est alors supprimée sur tout le réseau.
"Hạng nhất, một đặc trưng của các tàu Paris, đã được xóa bỏ trên toàn bộ mạng lưới."

1998: Khởi đầu công trình xây dựng tuyến 14

Ga Olympiades
Ga Olympiades
Vì là tuyến hiện đại nhất, 14 là métro đầu tiên hoàn toàn tự động hóa ở Paris. Đây cũng là tuyến nhanh nhất với tốc độ trung bình 40 km/h.

2012: Tuyến 1 tự động hóa

Cửa tự động của tuyến 1
Cửa tự động của tuyến 1
Năm 2007, tuyến 1 được đưa vào dự án tự động hóa hoàn toàn.

Tháng 12 năm 2020: Các ga mới được xây trên tuyến 14

Khai trương mở rộng thêm 3 ga trên tuyến 14 vào năm 2014
Khai trương mở rộng thêm 3 ga trên tuyến 14 vào năm 2014
Jusqu'à 200 000 voyageurs supplémentaires sont attendus chaque jour sur la ligne.
"Mỗi ngày, tuyến dự kiến sẽ đón thêm tới 200.000 hành khách."

2024: Extra phát triển của tuyến 14

Tuyến 14 mới, cuối năm 2024
Tuyến 14 mới, cuối năm 2024
Thay vì dừng lại ở ga Olympiades trong quận 13, người dân bây giờ đã có thể đi thẳng đến Sân bay Orly ở cuối tuyến 14. Thật tiện lợi hơn, ít tắc đường và thải ít CO2 hơn ^^

Lời kết

Vậy là métro Paris đã trải qua tổng cộng là 128 năm lịch sử kể từ năm 1896 với sự cho phép thi hành dự án của Fulgence Bienvenüe. Từ những ngày đầu tiên chỉ với vài tuyến đường đơn giản, métro đã không ngừng phát triển và trở thành biểu tượng giao thông không thể thiếu của Paris, mang theo biết bao câu chuyện và kỷ niệm của hàng triệu người. Dodo, métro, boulot – một mối liên kết không thể tách rời, luôn đồng hành cùng nhau trên con đường hướng tới tương lai.

Sources