Lên cấu trúc truyện hoàn chỉnh chỉ trong năm phút

Liệu cái tựa đề này nghe có hư cấu quá không? Không hề đâu. Nghiêm túc đấy. Nếu tốc độ đọc của bạn ngang ngửa tốc độ đọc của tôi, thì đến khi bạn đọc xong bài này, bạn sẽ học được cách cấu trúc toàn bộ một cuốn tiểu thuyết.

Ai mà biết nó lại có thể đơn giản thế nhỉ? Tôi từng tuyên bố rằng sẽ không nghĩ đến cấu trúc trong nhiều năm, cho đến một ngày tôi bị đánh vào mặt với một lời giải thích cực kỳ đơn giản về nó. Và như vậy, chỉ trong năm phút, nó đã thay đổi toàn bộ cách tiếp cận của tôi đối với việc viết lách.

Tôi chia các khía cạnh nổi bật và biến các điểm xoay chuyển của cấu trúc thành mười bước cơ bản. Tại sao lại là mười? Bởi vì nếu bạn có thể thực hiện xuất sắc những khoảnh khắc quan trọng này trong câu chuyện của mình, các chi tiết sâu sắc hơn sẽ tự khớp vào với mạch chính một cách thần kỳ. Tất cả chúng ta đều có thể nhớ được mười điều, phải không?

Mười bước ma thuật này sẽ dẫn bạn đến một câu chuyện thú vị hơn, tuyệt vời hơn. Hãy cùng xem.

Nó là gì? Câu chuyện của bạn bắt đầu với điểm cuốn hút (the hook). Đây là cơ hội đầu tiên của bạn để thu hút sự chú ý của độc giả và thuyết phục họ đọc tiếp. Điểm cuốn hút này sẽ luôn là một câu hỏi (có thể rõ ràng, nhưng có lẽ là ngầm), khơi gợi cho độc giả của bạn sự tò mò và thúc giục họ tìm hiểu xem chuyện gì xảy ra tiếp theo.

Nó thuộc về đâu? Điểm cuốn hút phải xuất hiện trong chương đầu của bạn, tốt nhất là trên trang đầu tiên, và thậm chí tốt hơn nữa ở dòng đầu tiên.

Nó là gì? Sự kiện kích động là bước ngoặt trong Chương đầu khi nhân vật của bạn lần đầu tiếp xúc với mâu thuẫn chính của câu chuyện. Để xác định sự kiện kích động của bạn, hãy tự hỏi, sự kiện nào đã khởi đầu cho tất cả mọi thứ trong truyện? Xung đột bắt đầu từ đâu? Điều gì khiến cho mọi thứ trong câu chuyện bắt đầu vận động?

Nó thuộc về đâu? Sự kiện kích động là bước ngoặt nửa chừng của Chương đầu (một trong những phần bí mật của cấu trúc câu chuyện!). Thời điểm này sẽ cho phép Thế giới bình thường trong câu chuyện được thiết lập đàng hoàng. Đừng nhầm lẫn Sự kiện kích động với Điểm cuốn hút. Điểm cuốn hút sẽ chỉ là nhân tố đầu tiên trong chuỗi vận động của câu chuyện, va chạm từ cảnh này đến cảnh khác, nhưng nhân vật chính của bạn sẽ không trực tiếp chạm trán với xung đột chính của câu chuyện cho đến khi Sự kiện kích động diễn ra trong Chương đầu.

Nó là gì? Nếu Sự kiện kích động là nơi nhân vật chính của bạn lần đầu tiên gặp phải xung đột chính, thì Sự kiện chính là điều khiến cho nhân vật chính của bạn phải đối mặt với xung đột đó. Ngay cả khi bạn có một Sự kiện kích động lớn (ví dụ như bắt đầu một cuộc chiến tranh!), nó có thể ảnh hưởng đến nhân vật của bạn cho đến khi Sự kiện chính kéo họ vào mớ hỗn độn (ví dụ như nhân vật chính được gọi vào Quân đội).

Nó thuộc về đâu? Sự kiện chính xảy ra vào cuối Chương đầu. Thông thường, nó sẽ được liên kết chặt chẽ với Điểm xoay chuyển đầu tiên sẽ được nhắc đến sau đây. Nhưng cũng có lúc, Sự kiện chính và Điểm xoay chuyển đầu tiên sẽ là hai thực thể hoàn toàn riêng biệt.

Nó là gì? Điểm xoay chuyển đầu tiên đánh dấu sự kết thúc của Chương đầu và bắt đầu của Chương giữa. Đây là nơi mọi thứ thay đổi đối với nhân vật của bạn. Từ đầu đến nay, Chương đầu chủ yếu liên quan đến việc thiết lập Thế giới bình thường của nhân vật, giới thiệu các nhân vật hỗ trợ, giới thiệu bối cảnh, cũng như những chi tiết quan trọng. Nhưng bây giờ, Điểm xoay chuyển đầu tiên sẽ làm rung chuyển thế giới bình thường. Mọi thứ thay đổi, và nhân vật chính của bạn sẽ bị buộc phải bắt đầu phản ứng với hiện trạng mới.

Nó thuộc về đâu? Điểm xoay chuyển đầu tiên sẽ xuất hiện ở khoảng cột mốc một phần tư trong câu chuyện của bạn. Hãy cố gắng rải đều các điểm xoay chuyển chính ra xuyên suốt câu chuyện để chia câu chuyện ra thành bốn phần gần tương đương nhau.

Nó là gì? Nhân vật chính của bạn sẽ dành nửa đầu của Chương giữa trong chế độ phản ứng. Điểm xoay chuyển đầu tiên đã thay đổi thế giới của nhân vật và có lẽ đã khiến nó tệ hơn. Trong một phần tư tiếp theo của câu chuyện, cho đến Điểm giữa, nhân vật sẽ vật lộn và chiến đấu để sống sót.

Nó thuộc về đâu? Nửa đầu Chương giữa sẽ trải dài (khoảng) từ Điểm xoay chuyển đầu tiên ở vị trí 25% đến Điểm giữa ở vị trí 50%.

Nó là gì? Điểm giữa chính là Điểm xoay chuyển lớn thứ hai trong câu chuyện của bạn. Đây là thời điểm mọi thứ thay đổi một lần nữa. Cũng giống như khi thế giới của nhân vật của bạn bị rung chuyển bởi Điểm xoay chuyển đầu tiên, bây giờ nó lại bị chấn động khi nhân vật phải đối mặt với Khoảnh khắc tỉnh ngộ (Moment of Truth) hết sức quan trọng. Trước Điểm giữa, nhân vật bị rơi vào chế độ phản ứng; bây giờ thì nhân vật đã được trang bị để bắt đầu hành động.

Nó thuộc về đâu? Đúng như tên gọi, Điểm giữa nằm ở chính giữa câu chuyện của bạn, nơi nó cũng sẽ chia Chương giữa làm đôi.

Nó là gì? Sau Điểm giữa, nhân vật của bạn sẽ bắt đầu tiến công. Họ sẽ không còn chỉ đơn giản là đợi nhân vật phản diện mang cuộc chiến đến nữa. Thay vào đó, nhân vật sẽ bắt đầu vứt bỏ sự bất an của mình và thực hiện các kế hoạch của riêng họ.

Nó thuộc về đâu? Nửa sau của Chương giữa bắt đầu tại Điểm giữa và sẽ tiếp tục cho đến khi bắt đầu Chương cuối, ở cột mốc 75% trong câu chuyện của bạn.

Nó là gì? Điểm xoay chuyển thứ ba, điểm xoay chuyển cuối cùng của bạn, sẽ thay đổi mọi thứ một lần nữa. Bất cứ điều gì xảy ra ở đây sẽ đẩy nhân vật của bạn xuống bùn. Cuối cùng, nhân vật sẽ phải phân tích hành động và động lực của mình và đi vào những gì là cốt lõi nhất trong hành trình phát triển nhân vật của họ. Đây là nơi mà nhân vật sẽ bắt đầu xác định những suy nghĩ độc hại của chính mình (hoặc có lẽ chỉ đơn giản là mềm yếu) và bắt đầu vứt bỏ những lời nói dối bản thân vốn đã ngáng đường họ suốt thời gian vừa qua.

Nó thuộc về đâu? Điểm xoay chuyển thứ ba báo hiệu sự bắt đầu của Chương cuối. Như vậy, nó cần phải xảy ra tại khoảng cột mốc 75%.

Nó là gì? Cao trào là chủ đề chính của toàn bộ câu chuyện. Đây là nơi xung đột cuối cùng phải được giải quyết một lần và mãi mãi, bằng cách này hay cách khác.

Nó thuộc về đâu? Mặc dù các sự kiện sẽ nóng lên trong suốt Chương cuối, Cao trào sẽ chỉ xuất hiện ở cột mốc 90% trong câu chuyện của bạn và khoảnh khắc cao trào sẽ không xảy ra cho đến khi chỉ còn một hai cảnh chính trước khi kết thúc câu chuyện.

Nó là gì? Hồi kết sẽ khép lại câu chuyện của bạn bằng cách giải quyết tất cả mâu thuẫn. Phân cảnh quan trọng này chính là sự bùng nổ của những căng thẳng đã được xây dựng nên xuyên suốt Chương cuối. Tại đây, bạn cho độc giả cơ hội để xem nhân vật của bạn sẽ phản ứng thế nào với các sự kiện của Cao trào. Họ đã thay đổi như thế nào so với bản thân họ trước đây? Thế giới đã thay đổi như thế nào? Tương lai của nhân vật từ nay sẽ ra sao?

Nó thuộc về đâu? Đến thời điểm này, câu chuyện của bạn về cơ bản đã kết thúc, do đó, không cần phải kéo dài mọi thứ không cần thiết. Hồi kết hầu như sẽ chỉ cần một hoặc hai cảnh để kết thúc mọi thứ và khiến độc giả thoả mãn.

Vậy là ổn rồi đấy! Chỉ sau khoảng năm phút, và bạn đã có một sự nắm bắt cơ bản về công cụ quan trọng nhất đối với bất kỳ nhà văn nào, đó chính là cấu trúc câu chuyện.

Dẫn Truyện là một nền tảng kể chuyện trực tuyến, nơi bạn có thể cùng bạn bè viết nên những câu chuyện thần kỳ của riêng mình.