Nếu không có cây bút viết nên Lẽ thường, thanh gươm của Washington sẽ trở nên vô dụng. 
John Adams, Tổng thống thứ 2 của nước Mỹ
Lẽ thường hay Common Sense là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của nhà triết học, nhà cách mạng, nhà khai quốc và chính trị gia người Mỹ gốc Anh Thomas Paine (1737 - 1809), được xuất bản lần đầu vào tháng 1/1776. Trong đó, “Common Sense” là một cụm từ tiếng Anh phổ thông dùng để chỉ những lý lẽ thông thường hoặc những nhận thức cơ bản mà bất kỳ người bình thường nào cũng có thể hiểu được mà không cần phải lý luận. Điều này đã được chính tác giả khẳng định trong cuốn sách của mình, rằng:
Trong những trang dưới đây tôi sẽ không trình bày gì ngoài những sự thật đơn giản, những lý luận dễ hiểu và những lý lẽ thông thường, chứ không dùng những lời phi lộ để dẫn dắt độc giả, ngoại trừ một yêu cầu là người đọc đừng mang theo những định kiến và thiên kiến sẽ ảnh hưởng đến việc suy luận. Để cho độc giả tự quyết định cho chính mình và nhìn nhận cho đúng bản chất của con người và mở rộng tầm nhìn của mình cho tới tương lai. 
(Phần III, trang 50)
Thoạt nhìn, đây là một cuốn sách có vẻ bề ngoài khiêm tốn, nội dung chỉ gói gọn trong chưa đầy 100 trang. Nhưng trái với vẻ bề ngoài khiêm tốn đó, nó lại được xem như một tác phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành lập của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ và góp phần viết nên lịch sử nước Mỹ như chúng ta đã biết ngày nay.
Trong Lẽ thường, tác giả đã lần lượt đi vào bàn luận những vấn đề về nguồn gốc và cơ cấu của chính quyền, về hệ thống Hiến pháp hiện thời của nước Anh, về chế độ quân chủ và quyền lực thế tập, về tình trạng và khả năng hiện tại của các bang thuộc địa. Trên cơ sở đó, tác giả đã đi đến phê phán mô hình chính trị quân chủ lập hiến và hệ thống luật pháp Anh. Theo tác giả thì chính quyền do vua cai trị là sản phẩm của những kẻ ngoại đạo, là phát minh thành công nhất của quỷ Satan tạo cơ sở cho việc sùng bái thần tượng. Cùng với đó là sự chèn ép về kinh tế, chính trị mà nó áp đặt lên các bang thuộc địa lúc bấy giờ như Đạo luật Tem (Stamp Act) ban hành năm 1765, Đạo luật Townshend (Townshend Acts) ban hành năm 1767, Đạo luật Trà (Tea Act) ban hành năm 1773... Bên cạnh đó, tác giả cũng khẳng định con người sinh ra đều bình đẳng. Ông đã viết rằng:
Những quyền lực của tự nhiên phủ nhận việc tôn sùng một cá nhân hơn những người khác, ta cũng không thể dựa vào quyền lực của Kinh Thánh để bào chữa cho sự tôn sùng cá nhân vì ý chí của Thượng Đế, như đã được lãnh tụ Gideon và tiên tri Samuel công bố, đã khẳng định là không chấp nhận chính quyền do vua chúa thiết lập. 
(Phần II, trang 35-36)
Từ những diễn ngôn đó, Thomas Paine đã giúp người dân thuộc địa, lúc đó vẫn còn do dự trong việc quyết định tương lai của mình, nhìn nhận rõ được thực trạng, hoàn cảnh quan hệ giữa các bang thuộc địa với chính quốc Anh và đứng lên đấu tranh thành lập một quốc gia mới, một xứ sở của tự do và bình đẳng. Đồng thời, mang đến cho người dân thuộc địa một khái niệm mới mẻ - tư tưởng chính trị dân chủ. Đó là một nhà nước cộng hoà, đứng đầu là một Tổng thống được lựa chọn thông qua bầu cử, được xây dựng trên trụ cột là sự đồng thuận của người dân và được bảo vệ bằng luật pháp.
Nhưng, có người sẽ hỏi, ai sẽ là Vua của nước Mỹ? Tôi xin trả lời. Bạn ơi, nhà vua này ngự trị ở bên trên và không gây ra những tác hại như Hoàng gia hung ác của nước Anh. Nhưng để không mất đi phần trang trọng của thế tục, hãy long trọng chọn ra một ngày dành riêng để công bố Hiến chương; hãy để Hiến chương này thay chỗ của luật thánh, lời của Thượng Đế; hãy đặt lên trên đó một vương miện để cho thế giới biết rằng, trong giới hạn của cái chế độ quân chủ mà ta chấp nhận được, tại Mỹ luật là vua. Vì nếu trong những chính quyền tuyệt đối, Nhà vua là luật, thì ở những nước tự do, Luật phải là Vua, không có ai cao hơn luật pháp. Nhưng để tránh những sự lạm dụng có thể xảy ra, khi nghi lễ công bố Hiến chương đã chấm dứt thì cái vương miện này nên được đập tan và rải ra cho quần chúng, tức là những người nắm thực quyền. 
(Phần III, trang 76)
Sau khi cuốn sách được xuất bản, đã có 500.000 bản được bán hết chỉ trong năm đầu tiên. Đây là một con số khổng lồ nếu so sánh với 2.500.000 dân thuộc địa lúc bấy giờ. Thậm chí, những người không biết chữ cũng tụ họp lại những nơi công cộng để được những người khác đọc cho nghe.
Cho đến tận ngày nay, những học giả ở Mỹ và trên toàn thế giới đều công nhận đây là một tác phẩm kinh điển về tư tưởng chính trị dân chủ. Đồng thời là tác phẩm quan trọng đối với cuộc chiến tranh cách mạng Mỹ và sự ra đời của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ. Những lý lẽ được tác giả trình bày trong Lẽ thường đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc soạn thảo Tuyên ngôn Độc Lập năm 1776 và Hiến pháp năm 1787. Đồng thời, chúng ta có thể thấy những ảnh hưởng của Thomas Paine đối với tư tưởng của những nhà Khai quốc Mỹ như George Washington, Thomas Jefferson, Alexander Hamilton… hay thậm chí sau này là Abraham Lincoln.