Lãng phí thanh xuân vì sợ thất bại? 4 cuốn sách giúp bạn thoát khỏi bế tắc và tạo dựng thói quen mới

Nỗi sợ thất bại chính là "chiếc lồng sắt" giam cầm tâm trí và kìm hãm hành động của chúng ta. Chính vì sợ hãi nên ta không dám bắt đầu những điều mới mẻ, để rồi khi nhìn lại mới thấy thanh xuân đã trôi qua một cách lãng phí và vô nghĩa. Đây là một cảm giác không hiếm gặp, đặc biệt khi bạn gần chạm mốc 30 nhưng lại chưa có thành tựu gì lớn lao trong tay. Để thoát khỏi sự bế tắc đó, việc tạo dựng những thói quen mới có thể trở thành chìa khóa mở ra lối đi khác cho bạn. Bốn cuốn sách dưới đây sẽ là lộ trình giúp bạn thay đổi tư duy, làm chủ cảm xúc và từng bước xây dựng những thói quen hiệu quả.

Trong cuốn "30 Tuổi mọi thứ chỉ mới bắt đầu", Lý Thượng Long - diễn giả truyền cảm hứng và doanh nhân người Trung Quốc giải thích rằng: nỗi sợ hãi của người trẻ bắt nguồn từ áp lực phải thành công sớm và sự so sánh, khiến cho họ sống một cách thụ động. Chính nỗi sợ này đã dẫn đến sự trì hoãn và không dám hành động, tạo thành một vòng luẩn quẩn: càng sợ thất bại thì càng không có thành tựu, và từ đó càng cảm thấy thanh xuân trôi qua một cách lãng phí và vô nghĩa.

Theo tác giả, cách giải quyết nỗi sợ hãi không phải là chờ đợi sự hoàn hảo hay một "thời điểm vàng," mà là tạo dựng thói quen hành động cốt lõi. Tác giả khuyên bạn hãy tập thói quen bắt đầu ngay lập tức, dù là những việc nhỏ nhất, thay vì để sự lo lắng làm bạn trì hoãn. Khi bạn đã vượt qua được bước đầu tiên, sự tự tin sẽ dần dần được xây dựng, từ đó giúp bạn kiên trì hơn với mục tiêu đã chọn. 

Trong cuốn "Tuổi Trẻ Đáng Giá Bao Nhiêu?" tác giả Rosie Nguyễn đưa ra một nhận định: nhiều người trẻ đang sống một cách vô nghĩa và lãng phí thời gian quý báu của mình vì không dám bước ra khỏi "vùng an toàn". Nỗi sợ thất bại, sợ phải đối mặt với khó khăn đã khiến họ chọn cách sống an toàn, lặp đi lặp lại những thói quen cũ mà không chịu học hỏi, trải nghiệm hay khám phá thế giới. Chính sự trì hoãn và nỗi sợ đó đã biến tuổi trẻ thành những ngày tháng vô vị và hời hợt.

Để giải quyết vấn đề này, Rosie Nguyễn đề xuất xây dựng một thói quen hành động có ý thức. Thay vì sống thụ động trong nỗi sợ hãi, bạn cần tập thói quen chủ động dấn thân, trải nghiệm và đầu tư không ngừng vào bản thân. Chính việc chủ động này sẽ giúp bạn vượt qua nỗi sợ, tích lũy giá trị và không còn cảm thấy tuổi trẻ của mình bị lãng phí.

"7 Thói Quen Hiệu Quả" của Stephen R. Covey không trực tiếp nói về "sự lãng phí thanh xuân". Tuy nhiên, tác giả đã lý giải cho vấn đề này thông qua các nguyên tắc cốt lõi của cuốn sách. Theo ông, sự lãng phí thời gian và nỗi sợ hãi không dám hành động bắt nguồn từ một mô thức tư duy thụ động. Khi chúng ta sống phản ứng (reactive), chúng ta luôn để hoàn cảnh bên ngoài và ý kiến của người khác chi phối. Điều này khiến chúng ta cảm thấy mình là nạn nhân của hoàn cảnh, không có khả năng kiểm soát cuộc sống, và từ đó dẫn đến sự trì hoãn và nỗi sợ thất bại.

Để giải quyết vấn đề đó, Stephen R. Covey đề xuất thay đổi mô thức tư duy từ thụ động sang chủ động bằng cách tạo dựng những thói quen cốt lõi. Trong đó, thói quen đầu tiên là “sống chủ động”, giúp bạn nhận ra mình có toàn quyền kiểm soát cuộc đời, thay vì để hoàn cảnh chi phối. Tiếp đến, việc áp dụng thói quen “Bắt đầu bằng đích đến” sẽ giúp bạn xác định rõ mục tiêu cuối cùng, từ đó không còn cảm thấy lạc lối. Cuối cùng, thói quen “Ưu tiên việc quan trọng” sẽ giúp bạn tập trung năng lượng vào những gì thực sự có ý nghĩa, không lãng phí thời gian và năng lượng vào những việc vô bổ.

Dù không trực tiếp nhưng "4 Thỏa Ước" của don Miguel Ruiz cũng đề cập đến vấn đề tương tự bằng một lý giải khác: nỗi sợ hãi và sự thụ động của chúng ta xuất phát từ những thỏa ước cũ đã ăn sâu vào tiềm thức. Chính những thỏa ước này tạo ra một "tòa án nội tâm" luôn phán xét, khiến chúng ta cảm thấy tự ti và lãng phí thời gian và năng lượng vào việc cố gắng làm hài lòng người khác.

Để giải quyết các vấn đề trên, tác giả đề xuất chúng ta tạo dựng bốn thỏa ước mới như những thói quen chính. Bốn thỏa ước này sẽ giúp bạn thay thế những niềm tin tiêu cực bằng cách: sử dụng ngôn từ chính trực (để không tự hạ thấp mình), không vơ mọi chuyện vào bản thân (để tránh bị tổn thương từ người khác), không giả định (để giải phóng tâm trí khỏi lo lắng vô ích) và luôn cố gắng hết sức (để hành động mà không bị nỗi sợ thất bại hay sự hối tiếc kìm hãm). Chỉ cần áp dụng những thỏa ước này, bạn sẽ phá bỏ nỗi sợ hãi, lấy lại sự tự do và sức mạnh để hành động.

Dù mỗi cuốn sách có cách tiếp cận khác nhau nhưng chúng đều cho thấy một sự thật rằng, chìa khóa để thoát khỏi sự lãng phí và bế tắc không phải là tìm kiếm phép màu, mà là thay đổi từ bên trong. Các tác phẩm này giúp bạn nhận diện nỗi sợ, phá vỡ mô thức tư duy cũ và tạo dựng những thói quen hành động mới. Hãy tìm đọc sách ngay hôm nay, bởi vì chúng chính là điểm tựa giúp bạn lấy lại sự tự tin và biến tuổi trẻ của mình trở nên đáng giá hơn bao giờ hết.