Có lẽ bạn không còn cảm thấy xa lạ với hình ảnh của những Zombie được khắc hoạ trên màn ảnh. Đó là những thây ma vô hồn, sẵn sàng tấn công bất kì ai đánh động chúng. Tất nhiên, đó là chỉ một sản phẩm hư cấu mà thôi. Nhưng với sự bùng nổ của smartphone, internet không dây, chúng ta có khái niệm mới - những zombie thời hiện đại để chỉ những người nghiện điện thoại, có thói quen cúi đầu, dán mắt vào màn hình điện thoại trông như những con zombie vậy.
Tôi là một điển hình của 1 zombie thời hiện đại.
Thời gian sử dụng trung bình một ngày của tôi lên tới 8 tiếng vào các ngày trong tuần và chạm tới con số 10 -12 tiếng vào cuối tuần. Công nghệ thực sự đã điều khiển cách tôi sử dụng thời gian & chi phối cảm xúc của mình.
Đã có lúc tôi tự hỏi, đã bao lâu rồi mình không tận hưởng trọn vẹn từng khoảnh khắc trong cuộc sống vì nỗi thúc giục không biết từ đâu xuất hiện buộc tôi phải mở máy: đắm chìm vào một cuốn sách trong một ngày mưa, nhấm nháp li coffe trong một chiều Hà Nội nhiều gió, gặp gỡ bạn bè và thực sự hiện diện trong cuộc trò chuyện mà không bị phân tán vì chiếc điện thoại…
Tôi thực sự đã bỏ lỡ quá nhiều thứ nhưng lại không có cách nào khống chế được hành động của mình. Nhưng tip detox công nghệ, các mẹo vặt chỉ giống như các biện pháp vá víu tạm thời. Cùng với ý chí và sự quyết tâm mơ hồ, nó chẳng đủ để thay đổi được gì nhiều!
Lối sống tối giản trong thời công nghệ số - Bước ngoặt trong hành trình tìm kiếm lại cuộc sống thực của tôi!
Tôi bắt gặp cuốn sách “Lối sống tối giản trong thời công nghệ số” trong một lần lượn lờ ở phố sách Đinh Lễ và quyết định mua nó trong vài giây.
Không giống với những tập hợp bài viết chỉ đơn thuần chỉ ra một vài tip để detox công nghệ tạm thời, cuốn sách đưa ra những lý luận sắc bén từ việc phân tích các nền tảng công nghệ đã chiếm lĩnh đầu óc con người ra sao, thâu tóm suy nghĩ và hành vi của người dùng như thế nào, cùng theo đó là một chiến lược để xây dựng và hình thành Lối sống tối giản trong thời công nghệ số một cách toàn diện.
Trong phạm vi bài viết này, tôi muốn nói về trải nghiệm 30 ngày đầu tiên của tôi khi áp dụng chiến lược này.
7 ngày đầu tiên – Vật vã trong cơn nghiện.
Bạn sẽ có 30 ngày dọn dẹp không gian số bằng cách thực hiện xoá hết các nền tảng đang chiếm dụng thời gian của bạn mà bạn không bắt buộc phải sử dụng. Điều này sẽ giúp bạn:
• Định hình lại các thói quen về hành vi khi sử dụng điện thoại một cách có chủ đích
• Khám phá và tìm về những hoạt động mang lại cho bạn sự hài lòng, khiến cuộc sống trở nên ý nghĩa
• Và cuối cùng là thiết lập các quy trình quy định cụ thể cách thức cũng như thời điểm sử dụng một công nghệ, giúp bạn vẫn có thể sử dụng nó trong những trường hợp cần thiết mà không phải tiếp xúc quá thường xuyên với nó.
Tôi lựa chọn xoá bỏ 3 ứng dụng: Facebook, Youtobe và Tik tok bởi đây là 3 ứng dụng chiếm phần lớn thời gian sử dụng điện thoai của tôi. Những ngày đầu tiên, tôi vật lộn trong sự bồn chồn, thiếu thốn, bất an về thứ gì đó khó gọi tên. Có ai đó nhắn tin cho tôi không, liệu tôi có bỏ lỡ một tin tức quan trọng nào đó khi vắng mặt trên mạng xã hội…
Ngày thứ 5& 6, những cảm giác đó bắt đầu được xoa dịp. Tôi bắt đầu nhận thấy rằng cuộc sống của tôi không hề bị đe doạ bằng việc tôi vắng mặt trên nền tảng mạng xã hội hay trả lời chậm đi một vài tin nhắn của bạn bè.
Tôi bắt đầu để ý tới hành vi sử dụng điện thoại của mình trước kia trong bối cảnh không gian và thời gian đã được giải phóng khỏi những xao nhãng của công nghệ. Tôi đã sử dụng điện thoại trong quá nhiều khoảnh khắc trong cuộc sống: vài chục giây dừng đèn đỏ, vài ba phút chờ thang máy thậm chí trong lúc xếp hàng chờ thanh toán đồ tại siêu thị,..
Tôi tin rằng việc ý thức được hành vi sử dụng điện thoại trong những khoảnh khắc cụ thể sẽ giúp bạn điều chỉnh tốt hơn, thay thế bằng các hành vi khác một cách có chủ đích.
Tôi lựa chọn ngắm nhìn phố phường trong vài chục giây ít ỏi chờ đèn đỏ, bắt chuyện cùng đồng nghiệp khi chờ thang máy, lên một “to do list” công việc chi tiết đối với thời gian tại nhà để giữ mình luôn bận rộn, lựa chọn các hoạt động thư giãn thú vị như đọc sách, viết lách, tập một loại nhạc cụ..
Sau 1 tuần, thời gian sử dụng điện thoại trung bình của tôi đã giảm xuống còn 3.8 tiếng
Nhưng 3.8 tiếng đó tôi đã làm gì? Con số đó vẫn là quá nhiều và tôi cần tiếp tục tìm hiểu về hành vi của mình.
7 ngày tiếp theo: Thanh lọc tối đa
Dựa vào thống kê, tôi thấy thời gian sử dụng các ứng dụng chát như Zalo hay Message của tôi chiếm tới hơn 2h và việc lang thang trên các báo điện tử lấy đi của tôi gần 1h trong ngày.
Tôi nhận ra rằng, các cuộc trò chuyện giúp tôi giữ kết nối tốt hơn nhưng sẽ tốt hơn nữa nếu nó được thực hiện tập trung trong 1 – 2 thời điểm trong ngày thay vì liên tục cầm điện thoại lên xem có ai đó nhắn tin cho mình không? Tôi tập cách phân loại và nhận diện các nhu cầu trò chuyện, có thực sự gấp gáp và cần thực hiện ngay? Khi đã có sự sàng lọc, tôi nhận ra tỉ trọng của những cuộc trò chuyện gấp gáp chiếm rất ít, có chăng là trước kia do thói quen nên tôi đã đặt tất cả trong trạng thái đó mà thôi.
Một cách tương tự, tôi quy định thời điểm & thời lượng cho việc đọc các nền tảng báo trực tuyến. Với các thuật toán thông minh, luôn biết cách chiếm dụng thời gian của người dùng, chúng liên tục gợi ý cho bạn những tin bài liên quan với các “title”đã được nghiên cứu kĩ càng, cố gắng thu hút “chiếc click tiếp theo”của bạn và về cơ bản tôi không đủ sức cưỡng lại chúng. Vì vậy, việc quy thời điểm & thời lượng cho việc đọc các nền tảng báo trực tuyến giúp tôi kiểm soát được thời gian sử dụng cho đầu mục này.
Sau 1 tuần áp dụng, thời gian sử dụng điện thoại của tôi giảm đáng kể khi chỉ còn 2 tiếng. Kể từ ngày đầu, tôi đã giảm được 6 tiếng cho 1 ngày.
Tuần thứ 3: Cái bẫy của sự thả lỏng
Đi đến tuần thứ 3 thực sự là một dấu mốc. Tôi bắt đầu tận hưởng cuộc sống khi không còn bị chi phối bởi smartphone. Nhưng chính lúc này, bạn sẽ rất dễ rơi vào cái bẫy của sự thả lỏng.
Đó là khi bạn cảm thấy liệu có nên tự thưởng cho mình một chút lười biếng, phá vỡ các quy tắc đã đặt ra. Tôi thực sự phải nghiêm túc nói với bạn rằng, thời điểm nguy hiểm thường diễn ra vào lúc bạn ít đề phòng nhất. Và tuần thứ 3 chính là thời điểm như thế. Nếu một chút yếu lòng của bạn khiến bạn thoả hiệp với suy nghĩ trên thì hành trình áp dụng “Lối sống tối giản” của bạn sẽ bắt đầu lại từ đầu. Bởi 2 tuần trước đó chưa thể đủ để tái định hình lại hành vi của bạn, chưa đủ để giúp bạn cưỡng lại sức hút từ các nhà sáng lập và bạn sẽ tiếp tục tái nghiện lần nữa.
Tuần thứ 4: Khởi đầu mới trên một nền tảng vững chải
Bước sang tuần thứ 4, mọi thứ mọi sẽ được vận hành như một thói quen. Tôi đã giảm đi rất nhiều cảm giác bị thu hút bởi chiếc smartphone, thay vào đó là các hoạt động khác có ý nghĩa hơn. Tận hưởng trọn vẹn từng khoảnh khắc trong cuộc sống, tìm lại sự rung động nguyên thuỷ của bản thân mình với thế giới xung quanh.
Tuy nhiên 30 ngày dọn dẹp không gian số mới chỉ là khởi đầu cho Hành trình xây dựng lối sống tối giản trong thời công nghệ số theo chiến lược của cuốn sách này. Trong những giai đoạn tiếp theo, tôi sẽ tiếp tục áp dụng những kinh nghiệm được tác giả đúc kết lại để tiếp tục tối ưu lối sống này trước khi bước đến giai đoạn được đánh giá khó khăn nhất: Lựa chọn lại các công nghệ tuỳ chọn để tiếp tục sử dụng “một cách có chủ đích” Đây là bước quyết định tới việc những gì đã thực hiện có tạo được sự thay đổi lâu dài trong cuộc sống của mình hay không.
Hẹn gặp lại bạn trong bài viết tiếp theo.