LIỆT KÊ MỘT SỐ PHẢN ĐỀ NHẰM VÀO BÀI VIẾT (*) CỦA MONSTERBOX

    Tạm kết luận, chúng tôi đồng ý rằng việc tự hào với ngôn ngữ mẹ đẻ, hay rộng hơn là văn hóa là vô cùng cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra. Tuy vậy, sự tự hào nên được dựa trên những giá trị cốt lõi đúng đắn và có cơ sở bền vững.  (*) (người viết gạch chân)

    Thú vị là trong ngót 4000 trang tài liệu tra cứu ấy, thậm chí từ “ngữ pháp” hoặc những từ liên quan không hề xuất hiện một lần nào. Điều này cho thấy ngữ pháp không phải thứ tri thức mà người xưa quan tâm nhiều đến mức được đi vào thành ngữ & tục ngữ. Thật vậy, ngôn ngữ đã có từ rất lâu trước khi ngành ngôn ngữ học được định hình, người bản ngữ học tiếng mẹ đẻ của họ bằng cách bắt chước người khác một cách tự nhiên chứ không cần đến ngôn ngữ học thì mới học được, dù không thể phủ nhận ngôn ngữ học hỗ trợ cho việc học tốt hơn. (*) (người viết gạch chân)

    //bên lề: chữ "dù" trong đoạn trích hiểu là "tuy", thay vì có ý nghĩa phiếm chỉ "dù có thể hay không".

    Người bản ngữ khi học tiếng mẹ đẻ một cách tự nhiên rất khó ý thức được mức độ dễ hay khó, hoặc thậm chí là không hề ý thức được. Chẳng hạn, người Việt vẫn được dạy rằng tiếng Việt có 6 thanh điệu (ngang, sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng), nhưng theo nghiên cứu của Phạm Thị Hoà thì tiếng Việt có 8 thanh điệu chứ không phải 6 [2]. Nghiên cứu này được công nhận và trích dẫn bởi Jack Halpern, ông cho rằng hệ thống 8 thanh điệu sẽ dễ dàng với người học hơn [3]. Bất chấp những điều đó, xưa nay người bản ngữ Việt học tiếng mẹ đẻ không hề quan tâm đến, nhưng họ vẫn phát âm rất chuẩn. Bởi vì cách học giữa người bản ngữ và người ngoại quốc rất khác nhau. (*) (người viết gạch chân)

Tiếng Việt: Hôm qua tôi đi thủy cung và thấy rất nhiều cá đẹp. (12 âm tiết.) (người viết nhấn mạnh)

2. Ngữ pháp không chia giống

3. Ngữ pháp không chia số lượng

4. Ngữ pháp tiếng Việt không cần chia động từ

5. Có quá nhiều cái “không bắt buộc” trong ngữ pháp tiếng Việt 

(*)  (người viết gạch chân, bôi đậm)

    Ở đây có ẩn chứa một tư duy như sau: những đặc tính hình thức được nêu ra (phạm trù. giống, số, cách, tương hợp vị từ hữu tận hay "chia động từ", thì, tương hợp giữa danh từ và tính từ, mạo từ) phải được lấy làm khởi điểm để so sánh. Hình thức, nghĩa là nó hiện lên trên dáng dấp của âm thanh trong lời nói hay của chữ viết trong câu văn, ngược lại với những đặc tính tầng sâu thuộc về phần ngữ nghĩa (nghĩa hẹp). Tư duy này sẽ tiêu cực khi ta quên mất khởi điểm so sánh ấy mang tính tương đối, và đôi khi nó là thứ thừa thãi đối với những ngôn ngữ không có hình thức phản ánh những phạm trù ấy. 

    Mặc dù thống kê dựa trên từ đơn, nhưng do đặc điểm của tiếng Việt là từ ghép (tập con của từ phức) được ghép từ nhiều từ đơn có quan hệ với nhau về mặt nghĩa, nên nhìn chung việc học từ vẫn nhẹ nhàng vì tính chất từ ngắn. Ví dụ, “xe đạp” là từ ghép, nhưng người học chỉ cần học hai từ đơn “xe” & “đạp” là có thể nhớ được từ ghép “xe đạp”, thay vì phải nhớ cả từ có 5 kí tự. [...]

    Chính vì tính chất của từ ghép nên việc nhớ các từ càng thêm dễ vì việc ghép rất logic và hệ thống. “Xe máy, xe hơi, xe đạp, xe kéo” sẽ dễ nhớ hơn so với “motorcycle, car, cycle, cart”. Điều đó càng dễ hơn trong việc giúp người học đoán nghĩa của từ. (*) (người viết gạch chân)

Tiếng Việt: Hôm qua tôi đi thủy cung và thấy rất nhiều cá đẹp. (12 âm tiết.)

Tất nhiên chúng ta có thể cố ý thêm âm tiết vào câu tiếng Việt như là “ngày hôm qua”, “con cá xinh đẹp”, tuy nhiên cái cốt lõi là phiên bản ngắn gọn ấy hoàn toàn là một câu tiếng Việt hợp lệ và tự nhiên, việc làm cho nó dài thêm là tuỳ chọn chứ không phải bắt buộc. (*) (người viết gạch chân)

2. Ngữ pháp không chia giống
Giới tính của danh từ hoàn toàn bất quy tắc và chỉ có cách là nhớ từng từ trong tổng số hàng ngàn danh từ. [...]
2.2. Việc danh từ có chia giống kéo theo việc biến đổi cả mạo từ và tính từ bổ nghĩa cho danh từ đó. [...]
2.3. Ngữ pháp Tiếng Việt hoàn toàn không chia giống. Mà thậm chí tiếng Việt còn không có cả mạo từ. Người học tiếng Việt không phải ghi nhớ một lượng khổng lồ các quy tắc và bất quy tắc. (*) (người viết gạch chân)

    Ví dụ câu “Tôi có nuôi chó” có thể tham chiếu đến cả số ít và số nhiều của danh từ chó, nhà nuôi nhiều chó mà chỉ nói là “nuôi chó” cũng không sai, trong khi với tiếng Pháp người dùng bắt buộc phải lựa chọn hoặc số nhiều hoặc số ít “J'ai le chien”, “J'ai un chien” hoặc “J'ai les chiens”. (*) (người viết gạch chân)

3. Ngữ pháp không chia số lượng [...]
3.2. Việc danh từ có chia số lượng tiếp tục kéo theo việc biến đổi mạo từ và tính từ bổ nghĩa. Ví dụ tiếng Pháp “le petit prince” (hoàng tử bé) nếu chuyển sang số nhiều thì phải chuyển cả 3 từ: mạo từ, tính từ, danh từ, để cuối cùng sẽ trở thành “les petits princes” và chỉ như vậy mới đúng. [...]
3.4. Ngữ pháp Tiếng Việt hoàn toàn không chia số lượng. Tiếng Việt có hệ thống các loại từ (không được nhầm với từ loại) để chỉ số nhiều “những, các, v.v.” nhưng về cơ bản thì danh từ vẫn giữ nguyên. Điều này, lại một lần nữa, khiến người học không phải nhớ một lượng khổng lồ các quy tắc. (*) (người viết gạch chân)

4.2. [...] Các thì ở tiếng Việt được biểu đạt bằng các từ chỉ định thì đứng trước động từ, như “đã, đang, sắp, sẽ, v.v.”. Thay vì phải tốn hàng năm để làm chủ các thì và đặt câu cho đúng như đa phần ngôn ngữ trên thế giới, người học tiếng Việt chỉ cần vài ngày để thuộc các từ chỉ định thì. (*) (người viết gạch chân)

4.3. Để tăng thêm phần dễ, thậm chí tiếng Việt không đòi hỏi cả từ chỉ định thì nếu như ngữ cảnh đã rõ ràng. Ví dụ, “Hôm qua, tôi lên Hà Nội” là một câu đúng ngữ pháp mà vẫn biểu đạt thì quá khứ nhờ trạng ngữ chỉ thời gian. “Hôm qua, tôi lên Hà Nội. Sau đó, tôi bay vào Đà Nẵng”, câu thứ hai có trạng ngữ “sau đó” mập mờ nhưng vẫn biểu đạt tốt thì quá khứ nhờ văn cảnh. Người đọc vẫn hiểu tốt và câu nói ấy vẫn đúng ngữ pháp. (*) (người viết gạch chân)

4.4. Ngoài ra, tiếng Việt không tồn tại phạm trù ngữ pháp cách thể (grammatical case). Các từ không thay đổi tùy theo việc chúng là chủ ngữ (danh cách), tân ngữ trực tiếp (đối cách), tân ngữ gián tiếp (tặng cách), hoặc là chủ sở hữu (sở hữu cách). Chức năng của từ được xác định tuỳ vào văn cảnh. “Tôi viết thư” và “Lá thư được viết bởi tôi”, hai từ “tôi” này có chức năng ngữ pháp khác nhau nhưng về mặt ngữ âm và chữ viết, chúng không thay đổi. (*) (người viết gạch chân)

2.1. Mặc dù tỉ lệ âm tiết trên một mật độ thông tin nhất định của tiếng Việt ít hơn nhiều lần so với một số ngôn ngữ, như đã trình bày ở phần a, nhưng số lượng âm tiết trong tiếng Việt thì lại nhiều gấp nhiều lần các ngôn ngữ khác. Theo nghiên cứu của Jack Halpern thì “tiếng Việt là một ngôn ngữ giàu và phức tạp về mặt âm vị: 11 nguyên âm, 19 (hay 20) phụ âm đầu, 8 âm cuối và 8 thanh điệu kết hợp lại với nhau để tạo ra gần 7000 âm tiết, so với khoảng 1200 âm tiết trong tiếng Trung và vỏn vẹn 108 âm tiết trong tiếng Nhật.” [9] Nhiều hơn đồng nghĩa với khó nhớ hơn, và khó phân biệt hơn khi có nhiều âm tiết khá giống nhau. (*) (người viết gạch chân)

    Tạm thời bỏ qua những thuật ngữ ngôn ngữ học được dùng một cách không phản ánh đúng đắn lắm ngôn ngữ tiếng Việt như "âm vị", "nguyên âm", "phụ âm".

    Để khách quan, chúng ta xem cả ý kiến của một số người ngoại quốc về vấn đề này.
    “Tóm lại, mặc dù việc học tiếng Việt có những trở ngại, đặc biệt là về phần phát âm và phân biệt các thanh điệu và nhiều âm khó, ta có thể nói rằng tiếng Việt là một ngôn ngữ khá dễ học: từ ngắn, chính tả ổn định, không giới tính, không số nhiều, không chia động từ, không cách thể, không mạo từ, vân vân và vân vân.” [12] Trích lời Jack Halpern, nhà từ điển học biết 15 ngôn ngữ, nói trôi chảy 10 ngôn ngữ.
    “Đa phần người nước ngoài ở Việt Nam (gồm cả tôi, trong một năm) đều không nhận ra phát âm là điểm khó duy nhất của tiếng Việt. Mọi khía cạnh khác của ngôn ngữ này đều hết sức dễ học – dễ hơn bạn nghĩ nhiều, đặc biệt nếu so sánh với phần lớn ngôn ngữ châu Âu.” [13] Trích lời George Julian, người viết nội dung, biết 6 ngôn ngữ. (*) (người viết gạch chân)