Sáng tác: Hồng Đăng  https://www.youtube.com/watch?v=LpC1iMD0fno 

Có những người đi qua cuộc đời tôi và vì một lẽ nào đó, họ và tôi ngày càng xa cách. Trong những tháng năm hiện tại, trong những viễn ảnh tương lai, tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ có dịp gặp lại họ.  Rồi có những ngày, khi tôi chỉ vô tình nhìn thấy một hình ảnh từng quen thuộc: một con đường khuya những ngày cuối năm, một cái cây hoa sứ hay rụng hoa, người đi qua dẫm lên hoa, nghe cả tiếng gào thét đâu đó trong cái mùi hương sực lên chốc lát rồi lẫn vào hư không. Khi ấy, đồng hiện về là những gương mặt người đã từng thân quen. Thoáng chốc thấy những giận hờn là phù phiếm, và thấy bao dung được cả những khiếm khuyết của nhau.  Ký ức lúc này không là hư vô, mà đã thành máu thịt.  Những người bạn ấy, họ chẳng đi đâu cả, họ ở đâu đó trong tôi. Nhưng thôi, lúc này thì tha thứ hay đối chất đều không còn quan trọng nữa, vì chúng ta có còn là chúng ta của ngày xưa nữa đâu.

Sáng tác: Phú Quang. https://www.youtube.com/watch?v=bfSNk7MdikQ 

Khi nghĩ về những thứ đã tác động lên tuổi thơ của mình, tôi nghĩ rằng lần đầu tiên tôi biết trầm tư là khi tôi bắt đầu ý thức được hình ảnh của mình trong mắt mọi người.  Tôi nhớ có những bối cảnh rất dễ khiến tôi rơi vào sự im lặng, đó là đêm khuya. Hiển nhiên lúc ấy chẳng còn nhiều người để nói chuyện và mình cũng cảm thấy không muốn làm náo động cái sự cô tịch ấy.  Nhưng dạo gần đây, khi càng quen với cuộc sống thành thị, tôi càng dễ trầm tư hơn trên một cái ghế đá công viên nhìn ra đường phố giờ cao điểm, và cũng dễ thấy mình cô đơn hơn giữa rất rất nhiều người xung quanh.

Sáng tác: Phú Quang.  https://www.youtube.com/watch?v=4eegYWK9jOs 

Năm nhất Đại học, tôi sống hơn bốn tháng trong một căn nhà rất đẹp ở vùng ngoại ô phía Tây thành phố. Khoảng thời gian đó, tôi ít gặp bạn cũ và không có cảm giác muốn chia sẻ với bạn mới. Tôi thường dành thời gian làm nhiều thứ một mình.  Tôi nghĩ rằng từng khoảng thời gian nhất định, những mối quan hệ nổi trội và những thói quen sinh hoạt nổi trội sẽ mang đến cho chúng ta một cảm thức đặc trưng về bản thân trong thời điểm đó.  Những ngày ấy, có những đêm cả căn nhà đã say ngủ, tôi vẫn ngồi đánh máy bên cái tủ nhỏ đầu giường. Mùa mưa. Sàn gỗ rất lạnh. Mà gió lạnh mang theo hơi ẩm đi vào trong phòng. Khi bước ra ban công để đóng cửa, tôi bị chững lại bởi một khoảng không đen kịt, chỉ thấy đèn đường như một đốm sáng yếu ướt. Vọng về từ cõi xa xăm nào đó là âm thanh rất nhỏ của máy móc công trường và thỉnh thoảng là tiếng một chiếc xe chạy vụt qua.  Và trong khoảng thời gian ấy, mỗi lần nhìn vào nội tại của mình đều khiến tôi cảm thấy lạ lùng: tôi nghĩ mình hao gầy nhưng tao nhã, trầm lặng và lãng mạn, đẹp và buồn, nữ tính và có phần cần được chở che nữa. Nghe thật ủy mị và trái ngược với vẻ ngoài của tôi, nhưng thật sự lúc ấy tôi nghĩ bên trong cái thể xác bất toàn của mình, có một bản ngã như thế.

Sáng tác: Dương Thụ  https://www.youtube.com/watch?v=WdVLQETZJog 

Tôi nghe bài hát này lần đầu tiên trong một chương trình Radio “Bài ca Hà Nội” số 145. Bài hát được mở đầu bằng một lời dẫn khá hàn lâm: “Với những năm 90, trong trào lưu nhạc trẻ lên cao, người ta nhận thấy rằng thực ra thành tựu của chúng đã có nguồn gốc từ trước. Nhiều sáng tác của các nhạc sĩ đã viết từ lâu, nhưng phải đến thời điểm này, lúc các nhạc sĩ hòa âm phối khí trẻ mạnh dạn dùng kỹ thuật mới và các ca sĩ đã trưởng thành thì chúng mới cất cánh. Điều đáng nói ở đây là nhiều ca khúc vẫn nằm trong cái mạch cảm xúc trữ tình quen thuộc: cái buồn và cái lãng mạn vẫn là nét thẩm mỹ dễ thấy”. Và sau lần đó, tôi đã nghe đi nghe lại bài hát này rất rất nhiều lần.  Không hề có một từ vựng nào lạ lẫm, không có một phép tu từ nào phức tạp, vậy mà tôi thấy vẽ ra trước mắt mình là cả một khung cảnh vô cùng ám ảnh: một căn phòng tối tăm và cô tịch, một người đàn bà ôm gối ngồi trong góc và câm lặng nhìn ra màn đêm đen đặc ngoài cửa sổ.

Sáng tác: Trịnh Công Sơn.  https://www.youtube.com/watch?v=zrR0BVJfilc 

Bài hát này được sáng tác vào những năm 60, lúc này cuộc nội chiến vẫn đang diễn ra, người và người chia xa nhau mỗi ngày. Theo một câu chuyện được kể lại, thì bài hát này được sáng tác trong một lần nhạc sĩ vào bệnh viện quân y thăm một người bạn, thì ông thấy một cô gái trẻ đang gục đầu lên ngực một anh lính vừa chết, gương mặt im lìm. Ông không thấy mặt cô gái, mà chỉ thấy mái tóc xõa trên bờ vai run lên theo từng cơn nấc.  Nhưng mà nào cần phải nhìn thấy gương mặt cô gái ấy chứ, vào thởi điểm này thì đó có thể là gương mặt của rất nhiều người phụ nữ Việt Nam xung quanh, mất đi mỗi ngày những người thân yêu.

Sáng tác: Trần Viết Tân. https://www.youtube.com/watch?v=mR0... Có những bài hát nói về chia xa nhưng mà không bi lụy. Chẳng hạn như bài Người em đã yêu của Thành Vương. Thường xúc cảm được gợi ra từ những bài hát này giống như khi những dư chấn hậu chia tay đã lắng xuống, dù những bải hoải nhớ tiếc vẫn còn, người ta đã dần bình thản chấp nhận chuyện tình đã qua như là một kỷ niệm. Những bài hát thế này tôi nghĩ sẽ có sức sống bền bỉ hơn những bài hát mang nội dung trách móc hay mô tả những xúc cảm tính dục nồng gắt của tình yêu, vì nó có chừng mực và nó đã đi qua cả thành kiến lẫn niềm tin. Nghe nó khiến người ta từ bi hơn, yêu được cả những mảnh vỡ của những cuộc tình đã qua.

Sáng tác: Trần Viết Tân. https://www.youtube.com/watch?v=GFv... 

Điều tôi yêu thích ở các sáng tác của Trần Viết Tân: nó đào sâu vào nội tâm con người để cho ra đời những triết lí về tình cảm, được trừu tượng hóa thành những hình ảnh nghệ thuật, được thể hiện bằng từ vựng rất lịch lãm và văn minh. Nó gợi mở ra rất nhiều cách hiểu. Mỗi người khi soi chiếu vào đó sẽ thấy một phản ảnh khác nhau. Tôi tìm thấy chính mình trong bài hát này ở sự lạc lõng và nỗi khát khao tình yêu giữa những muôn kiếp nhân sinh.