Có bao giờ bạn cảm thấy rằng, dù cố gắng đến đâu, mình vẫn chưa đủ? Chưa đủ giỏi, chưa đủ giàu, chưa đủ hạnh phúc. Có những buổi sáng thực dậy, thứ đầu tiên chúng ta nghĩ đến là thiếu ngủ. Rồi đến việc thiếu thời gian để chạy deadline. Khi những suy nghĩ thiếu thốn bò vào trong đầu và quậy đục nước, chúng ta lo sợ về việc thiếu tiền ăn, thiếu tiền đầu tư, thiếu tiền an dưỡng nghỉ già… vô vàn những cái thiếu khác.

Rồi dần dần, những thiếu thốn về vật chất, lại khiến chúng ta trăn trở về những thiếu sót về giá trị. Liệu chúng ta đã làm đủ tốt chưa? Chúng ta thiếu sự tự tin, mất đi sự lạc quan, thiếu đi những công nhận trong mối quan hệ, tình yêu công việc.

Cảm giác khi đấy như một tiếng nói quen thuộc (ờ vì những tiếng thì thầm đấy đã thủ thỉ với bạn từ bé, chứ không phải bây giờ đâu). Chúng luôn hiện diện trong suy nghĩ, phản ánh qua hành động. Chúng len lỏi vào những giây phút bình yên, từng giấc ngủ, mỗi ngày, hàng ngày, xuyên suốt qua ngày tháng.

Câu chuyện “không đủ” không chỉ đơn giản là việc bạn không có đủ tiền trong tài khoản hay không có đủ thời gian để nghỉ ngơi. Mình nghĩ nó sâu xa hơn nhiều.

Đó là một cách nhìn, một lăng kính mà qua đó, bạn đánh giá chính mình và cuộc sống. Và khi lăng kính ấy bị nhuộm bởi cảm giác thiếu thốn, thì dù có đạt được bao nhiêu, trong lòng bạn vẫn sẽ vang lên câu hỏi: “Liệu vậy đã đủ chưa?”

Thật buồn cười khi mình đã từng gặp những người giàu có về mặt tài chính nhưng không có nổi một giấc ngủ yên về việc thiếu thốn những giá trị tinh thần. Một cặp phụ huynh làm mọi thứ để cho con đủ đầy (về vật chất) nhưng lại nhận được ánh nhìn xa lạ từ đứa trẻ vì khi nó lớn lên, người nó gần gũi nhất lại là cô giúp việc.

Thật hài hước khi chính những người mắc nợ hay ở trong trạng thái mà xã hội bảo ‘thiếu’ lại là những người tận hưởng được sự đủ đầy của cuộc sống mang lại. Chỉ cần ly cà phê và cơm 3 bữa. Vậy là đủ vui rồi.

Tiền bạc vốn dĩ là công cụ trung gian để trao đổi giá trị. Tuy nhiên, chúng ta đã trao quá nhiều quyền cho tiền bạc để rồi nó trở thành thước đo của sự đủ đầy.

Sống trong tâm thế “không đủ” là tự đeo vào mình một gánh nặng vô hình. Bạn có thể kiếm được nhiều tiền, nhưng vẫn loay hoay với cảm giác bất an. Bạn có thể có gia đình, bạn bè, nhưng vẫn cảm thấy cô đơn. Bạn có thể thành công trong mắt người khác, nhưng trong lòng lại luôn có một khoảng trống không tên.

Cảm giác này khiến bạn kiệt sức. Bởi làm sao có thể cảm thấy nhẹ nhàng khi lúc nào cũng mang theo nỗi sợ rằng mình chưa đạt được kỳ vọng nào đó? Nó khiến bạn căng thẳng, đôi khi là trầm cảm, khi liên tục so sánh bản thân với những tiêu chuẩn hoàn hảo mà xã hội bày ra. Và tệ nhất, nó khiến bạn đánh mất niềm vui sống, vì bạn luôn hướng tới tương lai — nơi mà bạn nghĩ rằng cuối cùng mình sẽ “đủ” — mà quên mất hiện tại cũng xứng đáng được trân trọng.

Có thêm, nhiều hơn để làm gì? Cho đến khi nào bạn trả lời được câu hỏi thật tâm, bạn sẽ tự xóa bỏ được xiềng xích

Mình đã từng là một người giàu có, và mình cũng đang là một người mắc nợ rất nhiều. Khi giàu có, mình có những cảm xúc bất an y hệt như khi mình thiếu tiền. Thật kỳ lạ. Khi mình nhìn rõ hơn vào cảm xúc và bối cảnh, mình nhận ra đó chính là mình chưa làm rõ thế nào là “đủ”. Có rồi thì muốn có nhiều hơn, nhưng nhiều hơn để làm gì? Để chứng mình vị thế xã hội? Để có thể tự làm điều mình muốn? Nhưng mình muốn cái gì? Mình không biết.

Ít ra khi mình thiếu tiền, mình biết khi cầm tiền, mình sẽ làm cái gì. Nó cho mình một cảm giác an tâm nhất định về mục tiêu mình đang hướng đến. Còn làm thế nào để thực hiện mục tiếu đó khi không có tiền? Mình có cái miệng biết hỏi, mình có cái đầu biết nghĩ, và mình có đôi tay biết làm việc. Thật hài hước khi mình lúc mình khó khăn nhất mình mới biết đủ. Còn lúc dư dả, thì lại thấy luôn thiếu.

Một điều mình vẫn nói đi nói lại cho mình và cộng đồng của mình: “Đủ” không phải là một con số. Nó không nằm ở số tiền trong tài khoản, số ngày nghỉ phép bạn có mỗi năm hay số người yêu mến bạn trên mạng xã hội. “Đủ” là một trạng thái tâm lý.

Hãy thử tưởng tượng: nếu ngay bây giờ, không có gì thay đổi — thu nhập của bạn vẫn vậy, công việc vẫn vậy, các mối quan hệ xung quanh bạn vẫn vậy — nhưng bạn nhìn chúng bằng một ánh mắt khác, một tâm thế khác, liệu bạn có cảm thấy nhẹ nhàng hơn không? Bạn vẫn có thể vận hành như một con người bình thường, đủ để có thể làm những gì mình muốn để học, để cải thiện mối quan hệ, để khỏe hơn… Chẳng phải điều đó là đáng mừng sao?