Sáng hôm qua khi ngồi vào bàn làm việc, đầu mình căng ra và sự chán nản xâm chiếm.

Mình biết là nếu tiếp tục, sẽ mất rất nhiều thời gian và liên tục mất tập trung.

Vì trước đó, mình đã làm việc kiểu thế nhiều lần rồi.

Vậy nên mình đã quyết định dừng lại.

Ăn miếng bánh, lấy chai nước, viết nhật kí, lướt substack. Rồi mình phát hiện ra bản tin Tôi và Tính Hướng Nội (tác giả Khánh Chi), đúng chủ đề mình yêu thích.

Và đây là những điều mình học được sau khi đọc 5 bài viết của chị ấy (mình có để chúng ở cuối bài để các bạn tham khảo thêm):

- Đây là bản tính tự nhiên, có từ khi sinh ra và chúng ta không lựa chọn được.

- Ảnh hưởng rất lớn bởi cấu trúc, hoạt động của hệ thần kinh và các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ.

- Người có tính hướng nội là người có đặc điểm cấu trúc, hoạt động não bộ, hệ thần kinh và chất dẫn truyền thần kinh mang đặc trưng của tính hướng nội.

Theo dòng lịch sử, nhận định của nhà tâm lý học Carl Jung được ủng hộ nhiều nhất vì nó phản ánh đúng những nhu cầu và hành vi mà đa số mọi người từng trải qua. Mình xin trích dẫn nguyên văn của chị Chi:

" - Cảm thấy thoải mái khi ở một mình trong thời gian dài

- Cảm thấy sống động, vui vẻ, hòa đồng hơn trong một nhóm nhỏ

- Cảm thấy cạn kiệt năng lượng, mệt mỏi, hay chán khi ở trong đám đông quá lâu

- Sau một sự kiện mà phải giao tiếp nhiều sẽ dành thời gian riêng cho bản thân để cân bằng và sạc lại năng lượng"

Vì sao lại là “người có tính hướng nội” mà không phải là “người hướng nội”?

Vì “tính hướng nội” chỉ là một phần trong con người tổng thể của chúng ta, được quy định bởi những cấu trúc, hoạt động thần kinh, não bộ bên trong kể từ khi sinh ra, ảnh hưởng lên một số xu hướng hành vi, suy nghĩ, cảm xúc.

Nhưng khi nói “người hướng nội”, chúng ta có thể vô tình đồng nhất “hướng nội” là toàn bộ con người tổng thể. Điều này dễ sinh ra các niềm tin giới hạn về chính mình (ví dụ, mình hướng nội nên không xuất hiện nhiều trên mạng xã hội được), hoặc về người khác (ví dụ, mình thấy khó giao tiếp với sếp quá, trông khó gần lắm).

Người có tính hướng ngoại có xu hướng sạc lại năng lượng bằng cách kết nối, nói chuyện với nhiều người hoặc xuất hiện tại nơi đông đúc, nhộn nhịp.

Còn người có tính hướng nội có xu hướng sạc lại năng lượng khi ở một mình.

Ba từ khóa chính quan trọng ở đây là: Một mình, năng lượng và sạc.

Một mình tức là hiện diện chỉ với chính mình, không cố gắng thể hiện suy nghĩ ra ngoài, không cố gắng giao tiếp hay tương tác với người khác.

Vậy tức là, một nơi không có bóng người,

hoặc một nơi có bóng người nhưng vẫn có đủ sự riêng tư, yên tĩnh và an toàn

là đã đủ đáp ứng rồi.

Tính một mình được thúc đẩy bởi “Acetylcholine” và “hệ thống thần kinh đối giao cảm”.

Acetylcholine liên quan đến cảm giác dễ chịu, khoái cảm từ bên trong, đồng thời nó là chất dẫn truyền của hệ thần kinh đối giao cảm - chịu trách nhiệm cho hoạt động nghỉ ngơi và tiêu hóa. Khi hệ thống này hoạt động, cơ thể bảo tồn năng lượng và rút lui khỏi môi trường bên ngoài.

Vì vậy:

Mọi hoạt động đều cần năng lượng, từ học tập, làm việc, tương tác, thậm chí là nghỉ ngơi. Khác với năng lượng trong vật lý, năng lượng của con người lại khó định lượng bằng máy móc, công thức mà thường do chúng ta tự cảm nhận qua hai trạng thái cơ bản là cao và thấp.

Dưới đây là các loại năng lượng và tiêu chí đánh giá mức độ cao - thấp của chúng:

- Năng lượng thể chất: là sự nhiều hay ít của năng lượng, đến từ việc ăn, ngủ, vận động và nghỉ ngơi.

Cao: tỉnh táo, nhanh nhẹn, khỏe mạnh, minh mẫn,…

Thấp: lờ đờ, chậm chạp, mệt mỏi, đói khát,…

- Năng lượng trí tuệ: là độ tập trung của năng lượng, biểu hiện qua việc ta chú ý, có thể phạm sai lầm,… như nào trong các hoạt động.

Cao: rất tập trung, minh mẫn, công nhận bản thân, cầu tiến,…

Thấp: kém tập trung, tự đánh giá thấp chính mình, bảo thủ,…

- Năng lượng tinh thần: là sức mạnh của năng lượng, thể hiện ở động lực và mục đích sống mà ta có.

Cao: có mục đích sống rõ ràng, có động lực tự thân, tự lập trong khả năng,..

Thấp: không có mục đích sống, không có động lực tự thân, luôn sống dựa dẫm,…

- Năng lượng cảm xúc: là chất lượng của việc sử dụng năng lượng, thể hiện qua trạng thái cảm xúc, ảnh hưởng trực tiếp tới thái độ và sự kiên cường khi ta đối mặt với khó khăn.

Cao: bình an, vui vẻ, hạnh phúc, yêu thương,…

Thấp: sợ hãi, buồn chán, giận giữ, nhục nhã…

Khi chúng ta tiêu hao hoặc cạn kiệt năng lượng (biểu hiện là một trong các mức “thấp” kể trên), sạc năng lượng là điều cần thiết để giúp chuyển năng lượng lên mức cao hơn nhằm ổn định hơn (biểu hiện là một trong các trạng thái “cao” như trên)

Câu hỏi đặt ra làm thế nào, và làm ở đâu?

Cụ thể là, hãy tiếp xúc với những đồ vật/con người mà ta yêu thích, tại những nơi có tính một mình, “không có, hoặc có người nhưng có đủ riêng tư, yên tĩnh và an toàn”.

Vi dụ như:

- Trong nhà, quán cà phê có nhiều bàn riêng, góc riêng

- Công viên, vườn: nơi gần hoặc có cây cối tự nhiên

- Những người thân quen, có năng lượng tích cực, phù hợp

Để tránh những lúc cạn kiệt dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, chán nản, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động sạc lại bằng cách:

- Sạc đầu ngày: chuẩn bị cho các hoạt động trong một ngày dài.

>> Có thể là tập thể dục, thiền, đọc sách, viết nhật kí, uống cà phê, lên danh sách công việc,…

- Sạc giữa ngày: sau mỗi hoạt động đều mất đi năng lượng, ta cần thường xuyên lắng nghe và phát hiện ra các biểu hiện phổ biến như: mệt mỏi, mất tập trung, đau người, ê mông,…

>> Hãy tạm dừng vài phút để hít thở, vận động nhẹ nhàng, đi lại lên xuống cầu thang, ngắm trời mây,…

- Sạc cuối ngày: sau một ngày dài làm việc, lúc này cơ thể thật sự cần được nghỉ ngơi để tái tạo năng lượng, chuẩn bị cho ngày mới.

>> Dành một khoảng thời gian trống, tổng kết ngày, ghi nhận công sức của bản thân, dưỡng da cẩn thận,… Tinh thần tốt và cảm xúc tích cực là dấu hiệu của một giấc ngủ ngon.

Một số điều mình nghiệm ra được từ những kiến thức và trải nghiệm trước đó:

- Mình là người tính hướng nội:

Minh có thể ở một mình trong thời gian dài (tính bằng tuần và tháng) và thấy vô cùng bình thường, không những bứt rứt mà có lúc còn rất vui.

Mình vẫn cần ra ngoài, nhưng không phải đến nơi trung tâm, quán ăn đông người mà luôn chọn những quán có góc riêng mình yêu thích hoặc đơn giản, đi cùng đứa bạn thân.

Ngày trước, sau những giờ dạy học hay đi làm, tất cả những gì mình cần là một giấc ngủ.

Mình rất hoạt ngôn khi ở cạnh ai đó hoặc nhóm nhỏ cùng tần số, thậm chí có thể nói nhiều hơn cả họ.

Khi ở một sự kiện, tiệc ăn uống đông người thì mình thường cố định ở một góc chứ không thích đi từng bàn, trò chuyện ngắn với người lạ.

- Người có tính hướng nội có xu hướng thích làm việc một mình, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc họ không biết cách làm việc nhóm (vì đây là kĩ năng hợp tác, hoàn toàn rèn luyện được). Chỉ là, họ thấy năng suất hơn khi làm việc một mình thôi.

- Việc không nói nhiều, không nghĩa là họ không thích mọi người xung quanh hay cố ý tạo khoảng cách, chỉ đơn giản là họ đang cần thời gian để quan sát, tìm hiểu và sau đó mới cởi mở với người khác thôi.

- Từ trước đến nay mình đều đã tự sạc lại năng lượng trong suốt cả ngày mà giờ mình mới hiểu rõ:

Buổi sáng: mình hay dành thời gian để chăm sóc da, tập thể dục, uống nước và ăn sáng.

Giữa buổi: mình hay nghỉ ngắn tầm 5-10p (sau 30-45p ngồi làm việc) bằng việc đi xuống nhà lấy nước, nghe nhạc,….

Buổi tối: mình dành tầm 30p đi bộ, chăm sóc da, tổng kết ngày và viết nhật kí.

Đọc xong bài viết thì mới thấy, việc mình bị tụt năng lượng sáng hôm qua là do mình dành nhiều thời gian vào hoạt động tiêu tốn năng lượng mà không sạc lại: sử dụng điện thoại để xem thông báo facebook, substack liên tục vào giữa các phiên làm việc, ngay trước khi đi ngủ buổi tối và ngay sau khi ngủ dậy hôm sau.

Làm mấy việc lặt vặt và đọc nội dung yêu thích đã thực sự giúp mình phấn chấn hơn, và sáng nay mình quyết định viết bài này.

Vậy dừng lại cũng là một điều tốt, nhỉ? :D

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Bài viết tham khảo:

(1) Tại sao lại cần tách biệt tính hướng nội và người có tính hướng nội?

(2) Dòng chảy lịch sử trong định nghĩa về tính hướng nội/người có tính hướng nội.

(3) Một mình - từ khóa đầu tiên quan trọng trong định nghĩa về người có tính hướng nội.

(4) Năng lượng - từ khóa thứ 2 quan trọng trong định nghĩa về hướng nội.

(5) Sạc_Từ khóa thứ 3 quan trọng trong định nghĩa về hướng nội.

Mình là Thu Hằng, viết lách tại bản tin The Simple One, một nơi hướng đến việc giúp mọi người đơn giản hóa việc hiểu, quản lý và phát triển bản thân bằng tư duy hệ thống và tư duy thiết kế.

Nếu bạn quan tâm tới câu chuyện và những chia sẻ của mình, hãy ấn theo dõi bản tin để nhận bài viết vào Thứ 4 và Thứ 6 hàng tuần nha.

Cảm ơn bạn vì đã dành thời gian với bài viết ^^