Kể chuyện Offline Spiderum tại Sài Gòn

Theo cảm nhận mình thì lúc này thành phần người dùng Spiderum đang thay đổi khá nhiều, trông mới và trẻ trung hơn. Và hẳn các bạn không biết rằng, từ trước khi Covid-19 xảy đến, Spiderum đã từng thường xuyên tổ chức các buổi offline cho Nhện-er ở cả Hà Nội lẫn Sài Gòn, cho nên mình nghĩ, nếu kể chuyện offline thì cũng thú vị.

Bởi vì mình ở đầu cầu Sài Gòn, nên mình sẽ kể về offline ở Sài Gòn vậy.

Trước khi biết đến Spiderum năm 2017, thì mình từng rất trăn trở về việc làm sao để có thể tìm được một nhóm bạn để có thể trò chuyện với nhau về đủ thứ chuyện trên trời như tâm lý, triết lý, chính trị, kỹ năng sống,...

Bởi vì hồi sinh viên, hầu như bạn bè mình đều lo học, và ít khi quan tâm đến những thứ ngoài chuyện học. Những đoạn status Facebook dài trên 500 từ cũng không được mấy ai ủng hộ.

Mình đã nghĩ là hẳn chỉ những người thích đọc sách, thì mới bàn những chuyện này được. Nhưng khi mình có ý định lập nhóm trong một group facebook Hội đọc sách, sau khi tiếp xúc vài người, thì mình thấy là chưa chắc đọc sách đã thích bàn luận mang tính tri thức.

Phải đến khi biết Spiderum, đọc những bài viết dạng long-form, suy tư sâu và đầy tri thức mới lạ của Huskywannafly, Tornad, Cheshire,... thì mình mới cảm thấy mừng như thấy ví tiền đánh mất vậy! Thêm vào đó, mấy cây viết trẻ trung 17cm, à nhầm, 17 tuổi như Hexpion cũng khiến mình cảm thấy truyền động lực nữa. Kiểu tụi nó còn nhỏ mà ngầu kinh.

Mặc dù là đọc, viết, và bình luận qua lại trên Spiderum cũng vui đấy, thậm chí có lúc mình còn nghiện Spiderum, thì mục tiêu chính của mình vẫn như thuở ban đầu: gặp gỡ những con người ham học.

Đó là lý do, mình đã sớm ngỏ lời ý tưởng tổ chức offline thường xuyên.

Mình và Hexpion là những thành viên đầu tiên của team Spiderum Sài Gòn. Sau này thì rủ rê thêm, rồi lên 6-7 thành viên. Nhóm cũng chỉ là tự phát, mang tính cộng đồng và không trực thuộc Spiderum chính thức (trụ sở, và team đa phần ở Hà Nội).

Bây giờ thì nhóm đã giải tán rồi, nên mình kể sơ cách tụi mình đã tổ chức, và chia sẻ một số ý tưởng cho tương lai.

Mỗi tháng sẽ có 2 offline, là Chính thức, và Mini-offline.

Offline chính sẽ mời một diễn giả/nhóm thuyết trình, có chủ đề, và mọi người giao lưu với diễn giả. Sau đó thì chia nhỏ ra các nhóm nói chuyện tự do. Những buổi như thế này sẽ khá đông, tầm 30-40 người dự.

Mini-offline thì tổ chức không theo chủ đề nào cả, chỉ một nhóm nhỏ, tầm 15-20 người.

+ Điểm chung của các buổi offline là thường kéo dài 4-5 tiếng, mọi người bàn luận sôi nổi, say sưa tới quên cả sự tồn tại của smartphone. Và đến cuối buổi, vài bạn vẫn sẽ nấn ná chưa muốn về ngay.

+ Đa phần off đều có mặt các Thành viên nổi bật của Spiderum. Bạn nghĩ xem, được gặp và trò chuyện với các cây bút bạn thích ngoài đời thì thích thế nào?

+ Hầu như tất cả buổi off đều diễn ra trong không khí thẳng thắn, cởi mở, và tôn trọng lẫn nhau. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào leader của các nhóm. Thật ra ngay trên web thì Spiderum đã cho thấy là một nền tảng có sự trao đổi, thảo luận mang tính văn minh, lịch sự nhất định. Cho nên cái chất ấy của Spiderum cũng được thể hiện phần nào ở ngoài đời.

+ Mình để ý là đa số các bạn đi off mang kính cận, và từng học trường chuyên, lớp chọn. Thật ra đối với bản thân mình thì điều này cũng không áp lực gì lắm, kiểu phải tỏ ra tri thức này nọ, mình chỉ thấy phát hiện này thú vị thôi. ^^

+ Nếu ai đó chỉ thích nghe, ngại giao tiếp, và không biết nói gì, thì cũng có thể ngồi nghe. Offline chủ yếu là để mọi người được cảm thấy thoải mái nhất dù là nói hay nghe.

+ Đến với offline, bạn sẽ được nghe rất nhiều chuyện lạ, kích thích suy tư, thậm chí chuyện cảm động. Như mình được nghe một bạn còn rất trẻ, chia sẻ về cảm giác bạn ấy sợ ba mẹ sẽ chết sớm (dù ba mẹ vẫn khỏe trẻ) khi mà bạn chưa đạt được thành tựu gì, chưa báo hiếu được gì, và bạn ấy khóc luôn tại chỗ... Mình nghĩ là, đi off không chỉ là để nghe chuyện vui, chuyện lạ, hay những kiến thức ngầu lòi nào đó, mà còn là những ý kiến trái chiều, hay những chuyện buồn, những tâm sự rất là người. Sự đa dạng của các câu chuyện là điều cần thiết để chúng ta rộng rãi trải nghiệm hơn.

+ Ngoài các buổi gặp ấm cúng trong phòng cafe, máy lạnh, salon, và gối ôm ra, thì thỉnh thoảng tụi mình sẽ đi picnic, đàn ca, nướng thịt với nhau. Rất ư là chill.

Có một điều mình nhận ra, là chỉ mới nghe một người trình bày sơ, dù mới gặp lần đầu, thì mình đã đoán được người đó là top-writer trên Spiderum, hoặc là người viết có thực lực. Tức là, khi bạn viết tốt, thì tư duy và trình bày của bạn cũng sẽ mạch lạc, cuốn hút.

Vậy nên, nếu tổ chức offline mà không có những người có thực lực để cầm trịch, thì mình nghĩ rất khó để có sự đối thoại chất lượng và hầu như không thể duy trì lâu dài được hoạt động offline.

Mình cùng Spiderum SG đã tổ chức tầm 20 buổi offline, và mình nghĩ là nếu không có người viết tốt, thì mọi người sẽ dễ nói linh tinh, không học được gì, hoặc nhìn nhau không biết nói gì.

Thường offline Spiderum kéo dài 4-5 tiếng, nhưng lại có cảm giác rất mau, quên luôn thời gian, quên luôn cái điện thoại, và tới lúc về vẫn còn muốn nán lại thêm.

Khi off, thì rất vui, nhưng có cái vấn đề là về nhà thì thấy mệt. Chính vì về nhà mệt, nên về sau, trước khi đi off sẽ cảm thấy không muốn đi lắm, dù thực tế biết rằng khi off thì sẽ vui.

Về nhà thấy mệt, là vì khi trò chuyện mang tính tri thức, thì mọi người sẽ cần tốn năng lượng suy tư, đặc biệt là người nghe, vì họ không biết cái người nói biết, nên họ sẽ cố gắng hiểu người nói.

Cái mệt đó là cần thiết, bởi nền giáo dục nhồi sọ bắt chúng ta nghĩ gì (what to think), thay vì nghĩ thế nào (how to think), cho nên suy tư sẽ hơi mệt vì ta không quen. Nhưng dần nếu duy trì việc suy tư, thì nó sẽ giống như rèn cơ cho não bộ vậy, sau này sẽ thấy thoải mái hơn rất nhiều.

Muốn rèn suy tư, thì nên đi off thường xuyên, và đồng thời không kỳ vọng gì nhiều, cứ nghĩ đơn giản là đi gặp thì nói chuyện vui thôi. Nếu trước lúc off, thấy không muốn đi, vì ngại đường đông, đi xa, về mệt, thì cần nhớ kỹ cảm giác lúc đang off nó vui như thế nào, và cái tự nhắc nhở đó sẽ thôi thúc mình hơn, rồi mình cứ xách xe ra đường và xuất phát thôi.

Đó cũng là cách mình tự nhắc mình những khi mình lười không muốn đi off. ^^

Sau này, mình không còn tổ chức off với tư cách là thành viên Spiderum SG nữa, mà mình tổ chức riêng, nhỏ nhỏ ấm cúng thôi. Tầm 10-15 người.

Mình nghĩ như vậy thì hay hơn, và đúng với định hướng ban đầu của mình là Spiderum sẽ có các nhóm nhỏ tổ chức riêng với nhau ở nhiều địa điểm hơn. Bởi nhu cầu trao đổi tri thức là rất lớn, dồn lại một cục thì bất tiện về không gian, địa điểm, và chất lượng off.

Mọi người có thể vào group này để hỏi xem Spiderum có ý định tổ chức offline gặp mặt không: Chúng tôi biết chúng tôi không biết gì.

Group trên thì có kiểm duyệt, và là group chính thức của Spiderum.

Còn group tự phát thì ở link này: offline Spiderum, group đã lâu không hoạt động, nhưng nếu ai có ý muốn tổ chức offline thì ở đây chắc bớt loãng hơn group ở trên.

Mình rất thích tham gia offline, thậm chí thích hơn cả việc viết trên Spiderum, vì mỗi người trên đây đều là một con người hoàn toàn với tất cả vui-buồn-sướng-khổ như chúng ta vậy.

Mỗi thành viên trên đây không phải chỉ là những cái nick. Gặp nhau, thì cái chúng ta thấy không chỉ có ngôn từ, mà còn là thái độ, ánh mắt, cử chỉ, giọng nói. Có những chuyện ý kiến trái chiều (vì chúng ta khác nhau mà!), nhưng khi thấy người đối diện bình tâm lắng nghe, không ngắt lời, ta sẽ nhận ra điều gì đó quan trọng - thứ mà khi tranh luận qua bàn phím, ta không bao giờ nhận ra được.

Hiện mình vẫn chưa biết sẽ tổ chức offline thế nào. Bài này chủ yếu cũng chỉ để trò chuyện, tâm sự. Còn muốn tổ chức thì phải xem nhu cầu, ý tưởng mọi người ra sao, vì người dùng Spiderum giờ cũng khác lúc trước nhiều rồi.

Nếu ai có ý tưởng, chia sẻ, thắc mắc gì xung quanh offline thì cứ bình luận ở dưới nhé.

Cuối bài, mình trích dịch lại một đoạn văn hay trong tiểu thuyết Siddhartha của nhà văn Hermann Hesse.

Cảm ơn mọi người đã đọc bài.