Chào mọi người!
Cảm ơn vì đã ghé thăm bài viết của mình. Đôi dòng về bản thân: mình là Phương (khi đi du học thì mình hay để tên là Phuong Nguyen), hiện tại đang học năm cuối (năm 3) Bachelor of Business Engineering tại KU Leuven, Bỉ. Ngành của mình nghe cũng khá lạ và mới và thoạt đầu mới nghe thì có lẽ không liên quan đến nhau. Nhưng sau một thời gian học thì mình thấy được rõ sự cần thiết của những môn tính toán trong 1 số mảng ở kinh doanh, nên hiện tại ở Bỉ nói riêng và Châu Âu nói chung thì ngành này là một trong những ngành hot nhất của khối "Business".
Hôm nay đánh dấu tròn 1 năm mình bắt đầu quá trình săn thực tập. Trong thời gian qua, mình đã cố gắng rất nhiều và cuối cùng thì mình cũng thu được những thành quả nhất định. Mình mới chấp nhận lời mời thực tập ở vị trí Global Internal Control Internship của AB Inbev (công ty bia lớn nhất thế giới, top 5 FMCG toàn cầu, trụ sở chính đặt tại Bỉ). Ngoài ra, mình còn vào được vòng phỏng vấn cuối cùng của 4 trong 20 công ty trong danh sách BEL20 (top 20 công ty ở Bỉ có vốn hóa thị trường cao nhất; ở VN thì có VN30); offer từ 2 trong 4 công ty đó. Bài viết này mình đã có mong muốn viết từ lâu, một phần vì trong mình luôn có tinh thần "pay it forward"- mình đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ bạn bè từ những giai đoạn đầu nên mình cũng muốn lưu lại những kinh nghiệm và bài học mình đúc rút được để lỡ như mình giúp được một ai đó đang cần, phần còn lại vì mình muốn tự nhìn lại quá trình phát triển của mình trong chặng đường vừa qua. Mong các bạn ghé thăm sẽ rút ra một bài học/kinh nghiệm hoặc đôi khi là một sự đồng cảm từ bài viết của mình nhé ;)
*Lưu ý:
Những kinh nghiệm mình chia sẻ trong bài viết này sẽ liên quan chính đến khối ngành Business, đặc biệt là Business Analytics, Risk Management, Finance etc... Nếu các bạn/anh/chị thấy bài viết có những thiếu sót cần hoàn thiện thì mình/em luôn vui lòng nhận được những đóng góp tích cực ạ.
Bài viết sẽ có một số thuật ngữ mình để bằng tiếng Anh để giữ nguyên nghĩa mình muốn truyền tải. Mình sẽ để bản dịch bên cạnh, mong các bạn không thấy phiền khi đôi lúc gặp những từ tiếng anh.

1. Sơ lược về thị trường internship ở Bỉ:

-Về ngôn ngữ: Bỉ là quốc gia đa ngôn ngữ, đa văn hóa với tiếng Pháp, tiếng Hà Lan, tiếng Đức là những ngôn ngữ chính thức được sử dụng. Ngoài ra, mọi người sinh sống và làm việc ở đây đa số đều nói được tiếng Anh. Điều này thoạt đầu nghe cũng thú vị nhỉ, nhưng thật sự là KHÔNG. Đa số các vị trí thực tập ở Bỉ (khoảng 95%) sẽ để yêu cầu là "Fluent in French/Dutch or both, English", nghĩa là một đứa chỉ nói tiếng Anh và tiếng Việt (không hữu dụng lắm khi xin việc ở đây; thậm chí tiếng Việt của mình là giọng Huế nên nhiều lúc cũng khó khăn trong giao tiếp với các người Việt khác haha) như mình sẽ gặp bất lợi lớn khi đi xin thực tập. Mặc dù môi trường làm việc ở các công ty bên này đa số sử dụng tiếng anh, nhưng có một số mảng làm việc với các công ty đối tác thì mình bắt buộc/nên biết tiếng bản xử để dễ dàng giao tiếp; hoặc nhiều lúc các giấy tờ tài liệu (như báo cáo tài chính, số liệu...) được ghi bằng tiếng Hà Lan/Pháp. Hồi ở Việt Nam, mình là một đứa có vốn tiếng Anh khá tốt nhưng từ khi qua bên này, mình bị vỡ mộng vì ai cũng nói tiếng Anh lưu loát, ngoài ra dân Bỉ thì tầm 70% nói được 2 thứ tiếng bản địa. (mình sẽ nói về việc học tiếng trong 1 bài viết khác khi chia sẻ kinh nghiệm du học Bỉ nha ;)). Sớm xác định được bất lợi của bản thân, mình phải nỗ lực nhiều hơn các bạn bản xứ để chứng mình rằng vì sao nhà tuyển dụng nên chọn mình thay vì những người khác.
-Về quy định của luật khi đi thực tập: Ở Bỉ, luật quy định là thực tập không được trả lương (một điều nghe tưởng chừng vô lý nhưng nó vẫn xảy ra ở một trong những nước phát triển nhất châu âu). Nguyên nhân được cho là chính phủ muốn sinh viên tập trung học hành để lấy bằng đại học (vì tỉ lệ đào thải đại học ở đây rất cao, số lượng người tốt nghiệp với tấm bằng đại học khá thấp). Ngoài ra, trong năm học, bạn chỉ được đi thực tập tối đa 20 tiếng/tuần (part-time) và 40 tiếng/tuần (full-time) vào các kì nghỉ. Nếu kí hợp đồng với trường thì bạn sẽ còn bị một giới hạn khác là thực tập chỉ được tối đa 3 tháng (mình sẽ lý giải ở đoạn sau vì sao nó là một nghịch lý khi đi xin thực tập). Luật này chỉ áp dụng với các sinh viên theo học tại trường đại học ở Bỉ; đối với các bạn học đại học từ các nước khác nhưng muốn tìm cơ hội thực tập ở Bỉ thì luật có thể sẽ rất khác. Bạn bè của mình đi thực tập vẫn có những công ty trả lương nhưng cực kì hiếm và cạnh tranh, số lượng phải đếm trên đầu bàn tay và bên nhân sự của những công ty này phải thật mạnh và am hiểu về luật để có thể làm hợp đồng loại "Student work" cho các bạn í. Nên ngay từ đầu, mình đã xác định mình sẽ đi làm không lương, lấy kinh nghiệm là chính rồi sau đó hẵng tính.
-Về nhu cầu của nhà tuyển dụng: ở Bỉ, đa số các công ty (khoảng 80% trở lên theo mình quan sát) đều chỉ muốn lấy thực tập sinh là Thạc sĩ, nói được tiếng Anh, Pháp, Hà Lan (hoặc 2 trong 3). Vì sao là thạc sĩ? Ở bậc đại học thì mình thấy ngành học khá chung chung, khi lên thạc sĩ sẽ được chọn chuyên ngành sâu hơn. Vì thế các công ty muốn chọn thạc sĩ một phần vì kiến thức cứng tốt, phần còn lại vì đầu tư nhanh thu lợi hơn (vì ra trường xong là công ty có thể mở cửa chào đón; còn cử nhân mới ra trường thì phải học thêm thạc sĩ). Rất nhiều công ty tìm thực tập sinh cho 6 tháng, full-time. Điều này khá trái ngược với quy định trong luật của Bỉ. Vì vậy một trong những điểm khó khi tìm thực tập ở Bỉ trong lúc theo học đại học ở đây chính là về thời gian available. Ngoài ra còn có rất nhiều yêu cầu khác mình sẽ đề cập sau. Một đứa học cử nhân chân ướt chân ráo chưa biết gì như mình đi nộp đơn hồi đầu thấy những yêu cầu như thế cũng bị choáng ngợp.
2. Những giai đoạn đầu tiên (Pre-internship):
a. Định hướng phát triển profile cá nhân:
a.1. Bản thân mình thật sự muốn gì
a.2. Bản thân mình có những điểm mạnh, sở thích gì
a.3. Bản thân mình có những điểm yếu, sở đoản gì
b. Xây dựng và quảng bá profile cá nhân
b.1. Chọn lọc
b.2.
c. Nhà tuyển dụng thật sự đang tìm kiếm gì từ một thực tập sinh?
Sự phù hợp.
Thế nào là phù hợp?
d. Tìm kiếm những cơ hội phù hợp
Người_trong_muôn_nghề