Nói thật là đú trend của em năm nhất. Kể ra cũng ngại nhưng mà chưa bao giờ viết nên viết tí đi. Chắc gì ai đã đọc (mà thật ra thì nửa muốn không ai đọc được nửa muốn nó rộng rãi ^^ )
Bắt đầu từ đâu được nhỉ ? Các bạn cứ tưởng tượng 1 thằng sinh viên bình thường, ở quê ra phố, trường làng các thứ lên HN, gia đình bình thường... thành tích học tập 4 năm không có gì xuất sắc, tiếng Anh thì đọc hiểu vừa đủ. Thời gian ĐH cảm thấy ngành học không phù hợp có đi làm thêm vài nơi từ gia sư, đào tạo, telesale BĐS,... mỗi thứ 1 ít. Rồi cứ thế ra trường và xin việc
Chuyện chả có gì khi công ty mình thời gian đầu rất bình thường, sản phẩm tiềm năng, thị trường rộng mở, chính sách tốt,... nhưng thời gian đầu chưa có tên tuổi chưa được mọi người biết đến cộng với Covid quá bất ngờ khiến công ty rất khó khăn. Thời gian đó mình vs sự ngây thơ và nhiệt huyết của tuổi trẻ làm hết sức có thể, ngày gọi vài trăm số, gặp khách, ra thị trường,... thậm chí nếu các bạn còn nhớ thì vào đợt Giãn cách xã hội 14 ngày mình vẫn đi làm mà còn làm ở nơi mà người ta cách ly các ca nhiễm bệnh và nhập cảnh. Tất cả vì để công ty phát triển và có doanh số cứu sống công ty. Mô tả qua 1 chút về công ty thời điểm đó cả công ty tất cả các bộ phận ở trong 1 căn nhà 4 tầng lầu, không chỗ để xe, vừa là chỗ ăn chỗ ngủ nấu nướng của cả chục người,... Phòng kinh doanh cũ vì nợ lương dài hạn mà nghỉ việc, công ty tưởng chừng như chỉ còn nước đóng cửa. Thì lúc đó mình và 2 ac trưởng phòng mới vào thay thế cả team Kinh doanh, lương không có, xăng xe, tiếp khách vẫn phải chi, mình vẫn nhớ như in đỉnh điểm khi cả 3 ae chỉ còn 50 chục để mua 2 suất cơm 3 người ăn. Rồi cái gì đến cũng phải đến, vào ngày cuối tháng 3 năm 2020 a Chủ tịch vào và báo rằng công ty đã cạn sạch tiền để chi trả, dù a đã cầm nhà, cầm xe, vay mượn bạn bè, cả nặng lãi,... cả phòng kinh doanh tâm trạng buồn thực sự không ai nói câu nào chỉ lặng lẽ nhìn nhau, buổi chiều hôm đó ảm đạm hết mức.
Tuy nhiên lúc đó mình lại không biết rằng nếu tất cả dừng lại ở đó thì có lẽ mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn rất nhiều.
Sáng hôm sau mình và mọi người đến công ty như thường lệ vs tâm lý rằng để thu dọn đồ đạc thì a Chủ tịch báo họp gấp. Hớt hải chạy qua quán trà đá đầu ngõ, khi cả PKD đông đủ a ấy mới bắt đầu chia sẻ về chính sách mới của công ty siêu lợi nhuận và cam kết lâu dài. Và không biết từ đâu ra, a ấy vay được 100tr cuối cùng và bảo sẽ đập toàn bộ vào chạy quảng cáo (trước đó ko có bất cứ thứ j về MKT - bảo sao chết :v ). Nhưng bài toán đặt ra giờ ai là người chạy ? Bởi cả công ty toàn tay mơ, có ai biết j về chạy qc fb đâu. Đang nước sôi lửa bỏng thì chớ =)), may thay lúc đó 1 a kỹ thuật có nghe được và xung phong chạy hộ vì cũng đang bán phụ kiện điện thoại để sống qua ngày (chứ công ty có trả lương đâu ... đến khổ). Xong khâu người chạy, giờ chỉ ném tiền vào qc, có khách, bán được hàng lặp lại và chúng ta sẽ trở nên giàu có =)). 
Nhưng không, dễ thế thì chả ai nghèo. Ai chạy cũng biết, giờ là thời gian test, thời điểm đó a chủ tịch tất nhiên là ở lại công ty theo dõi từng chỉ số rồi lo lắng lắm chứ, nhưng phần lớn hơn là vợ đuổi ra khỏi nhà vì cầm nhà, cầm xe đi nuôi công ty. Nghĩ lại tội, mình và 2 ac kinh doanh cũng tập trung, chắt chiu từng sđt 1, nhưng vẫn chưa đạt được HĐ nào, thì đã cạn tiền. 100tr cuối cùng, cũng bỏ mà đi.
Ngày hôm đó chỉ có mình đến công ty, 2 ac chắc cũng nghỉ rồi, mình ngồi thẩn thơ rồi nhìn ra cửa sổ nghĩ vu vơ nếu công ty thành công thì sẽ phải đổi văn phòng to lớn, hàng chục hàng trăm nhân viên,... và vào 1 buổi tối nào đó mình cũng sẽ nhìn ra cửa số nhưng sẽ là ở tầng cao ngắm nhìn thành phố ban đêm, với dòng xe nối đuôi nhau ánh sáng rực rỡ (kiểu đứng trên đỉnh thế giới). Nhưng rồi thực tại tàn khốc lại xô đổ con thuyền mơ mộng của mình vào sự gai góc của nó. Tiếng chuông điện thoại của a Trưởng phòng, chắc tạm biệt mình hoặc trà đá chia tay, Định không nghe nhưng rồi lại bấm nghe, từ đầu dây bên kia là chị phó phòng (công ty thì bé như lỗ mũi mà toàn chức to =)) cơ mà lương TP cũng hơn 4tr thôi) cười "đang làm gì đấy, bỏ hết đi làm cho chị phiếu thu 800tr ngay và luônnnn" - hử - wtf - 800tr - tiền đâu ra - có khách mua á ... kiểu lag 1 lúc. Nhưng sau tiếng Alo như hét vào tai mình bừng tỉnh và điên cuồng mở máy làm phiếu thu, quả này công ty sống thêm được chút nữa rồi, cứ mấy cái 800 vầy thì chả mấy chốc mà giàu =)) Yesss,... mà khoan, phiếu thu nó như thế nào nhỉ ??? Ôi bỏ mẹ rồi, từ lúc vào giờ đã được biết cái tờ phiếu thu mặt ngang mũi dọc ra sao mà kêu mình làm. Nhưng bằng trí thông minh mới 6 tuổi đã biết học chữ, 1 tờ phiếu thu xuất sắc ngày hôm đó ra đời, ko thì xấu hổ sv FTU hehe.
 Tưởng sau vụ này công ty sống được lâu lâu, đúng 3 ngày sau chủ tịch lại bảo hết tiền vì chi trả công nợ suốt thời gian qua. Nhìn tóc a bạc, mắt a thâm mà lòng nặng trĩu, giờ sao đây, thì ac trưởng phòng bảo thôi đi cầu vậy. Chiều đó, chẳng có khách, chẳng có sđt để gọi, ae lại rồng rắn kéo nhau đi phủ Tây Hồ, mua lễ, hương, đầy đủ,...Không hiểu sao tâm trạng lúc đó rất thoải mái, còn rủ 2 ac mua Vietlot, và chia sẵn tỷ lệ nếu trúng thưởng mà =)) đúng là nghèo thì lại càng hay mơ. Đang trên đường về thì tự dưng mình nhận được điện thoại của bạn thủ kho bảo có khách muốn gặp. Trong đầu " Hử, khách méo nào, cả tuần này có sđt nào đâu,... mà thôi kệ cứ nhận đại đi) nghĩ xong mình tốc lực chạy về đón. Và khởi nguồn của mọi thứ bắt đầu. Các siêu F1 xuất hiện. 
Đính chính lại 1 chút là không có ai bị Covid ở đây nhé. Mà đây là tiền đề cho việc xây dựng nên mô hình của công ty. Với sự trao đổi sơ lược, các Siêu F1 này đưa ra chính sách giới thiệu nhận hoa hồng cao khi họ có khách. A Chủ tịch nghĩ giờ sao đây ? Vừa phải trả lợi nhuận cam kết cao (sau này mình mới thấy lợi nhuận như thế là một mức phi lý) cho Nhà Đầu Tư (NĐT) lại còn trả hoa hồng cao cho Cộng tác viên (CTV), ... khó quá thôi làm liều. CHỐT DEAL !
Như lời cam kết của các siêu F1 họ mang về và giới thiệu lượng khách đông đảo có tiềm lực tài chính lớn, ... khiến công ty có doanh thu rất khủng và 1 lượng tiền lưu chuyển rất lớn, trong nhiều tháng liền. 
Sau đó chính những người đầu tư vào cũ lại tiếp tục giới thiệu bạn bè người thân vào đầu tư,... mọi việc đều rất suôn sẻ chỉ có 1 điều vướng bận nhỏ là Công ty không có kinh doanh gì hiệu quả để trả lợi nhuận cho khách hàng. Nên số tiền cần của mỗi tháng lại tăng phải tăng lên đáng kể để có thể cho các NĐT cũ.
Mà quên chưa cập nhật tình hình công ty nhỉ ^^. Công ty giờ đã đổi văn phòng với diện tích hơn 1000m2, thuê full 3 tầng của 1 toà chung cư (rộng cỡ Elite Fitness ), với số lượng nhân viên gần 100 người. Văn phòng trang trí phong cách hiện đại, trẻ trung, với đầy đủ tiện nghi, như phòng giải trí, quầy ăn, các bộ phận có phòng riêng, điều hoà, đồ ăn đầy up. A Trưởng phòng ngày trước giờ lên vị trí Giám đốc kinh doanh, còn chị phó phòng thì là Phó giám đốc rồi, mình trở thành TP kinh doanh, đào tạo,... Vào những buổi tối nhìn từ cửa sổ phòng làm việc riêng, mình đúng đã thấy được dòng xe tấp nập sáng rực rỡ, y như những gì mình tưởng tượng.
Quên không nói về mình, với các F1 xuất sắc và là siêu kết nối, hệ thống của mình phát triển rộng khắp đem về phần lớn doanh thu cho công ty (lưu ý thời điểm này vẫn công ty vẫn chưa có mảng kinh doanh j hiệu quả, vẫn phải huy động vốn của người mới vào). 
Và chẳng biết từ bao giờ mình ngẫu nhiên trở thành người đứng đầu mạng lưới, và mọi người sẽ biết lượng tiền thụ động hằng tháng mình nhận được sẽ khủng ntn, con số từ vài chục lên tới hàng trăm triệu/tháng. Ai hỏi sướng ko, sướng. Mẹ 1 thằng sv mới ra trường vừa làm khoá luận xong tay, mà sau chưa đầy nửa năm đã có thu nhập như vậy, ai bảo ko sướng ra góc nhà chơi vs mấy con gà. Mua sắm, điện thoại, Macbook,... cứ phát một. Người yêu xinh,  văn phòng xin, công việc thuận lợi,... bạn bè người thân ngưỡng mộ. Đỉnh của chóp.
Cơ mà ông bà ta luôn có câu, rảnh rỗi quá mới sinh ra lắm bệnh nhiều tật. Công việc ổn định, gần như việc của mình chỉ là đào tạo các nhân viên mới, việc còn lại đã có 2 siêu F1 là chân cứng của mình tìm khách, chăm sóc và tư vấn khách rồi. Nói chung là F1 báo có khách, là mình làm HĐ GẶP KHÁCH xong về có tiền. Nhàn và nhiều tiền mà còn méo phải suy nghĩ j nhiều. Ấy vậy mà mình vẫn không làm được, haizz chắc ai đó sẽ bảo ngu.
KH đầu tư nhiều và vẫn tăng liên tục, công ty vẫn trả tiền lãi đều hàng tháng (gấp khoảng 15 lần NH) nhưng thời điểm này vẫn chưa kinh doanh 1 sản phẩm nào hiệu quả. Mình với sự rảnh rỗi luôn làm phiền, tự đặt câu hỏi và cũng tự trả lời khẳng định về mô hình HIỆN TẠI của công ty is Ponzi. Sợ, và cũng kể từ đây mình luôn có 1 khúc mắc trong lòng.
Với vai trò là Upline mình là người thường xuyên tiếp xúc với khách, gặp gỡ, trò chuyện và tìm hiểu. Rồi mình có những ac khách quen, giàu có, các ac chia sẻ nhiều và cảm nhận cũng quý mình (chắc bởi thấy mình ngoan và sự ngây thơ - thì đúng là ngây thơ mà mới ra trường đã đi làm đâu đâu, biết cái mẹ gì đâu). Mình dần dần thân thiết và cũng rất ngưỡng mộ về sự nghiệp và hành trình khởi nghiệp của họ. Cuộc trò chuyện với các ac luôn rất lâu từ sự nghiệp, gia đình, con cái,...lại đến chứng khoán, đầu tư, đất đai. Mà nói thật mình cũng chỉ biết nghe chứ đàm đạo được mấy đâu. Mỗi lần như thế đúng kiểu đi 1 ngày đàng học 1 sàng khôn. Trong buổi nói chuyện đó mọi thứ đều rất tốt đẹp cho đến giây phút định mệnh đó: KÝ HỢP ĐỒNG
Nhiều bạn ở đây chắc cũng đã và đang làm công việc sale thì hẳn phải hiểu giây phút đó sẽ như thế nào, hồi hộp, thoả mãn, tự tin, vui vẻ, hi vọng vào 1 tương lai tươi sáng, và nghĩ về khoản tiền hoa hồng mình sắp được nhận. Aaa So good. Nhưng từ rất lâu rồi mình lại không thấy thế, các anh chị vẫn vui vẻ hỏi tình hình công ty, kết quả kinh và mình sẽ trả lời những điều anh ấy muốn nghe. Chỉ có điều khi đó mình không dám nhìn vào mắt anh ấy, chị ấy. Mình nói cho qua rồi im lặng, và khi a ấy ký chuyển tiền xong mình cũng chỉ tìm cách nhanh chóng đi về. Thay vì cảm xúc tích cực như những gì mình từng nghĩ khi làm sale ký được HĐ, một cảm giác KHÓ CHỊU trỗi dậy. Cảm giác như lừa 1 người thân của mình, sẽ ntn nếu công ty ko chi trả được tiền, hay người thân của a ấy cũng góp vào trong HĐ này, uy tín của a ấy sẽ ntn sau khi mọi việc vỡ lở... Những suy nghĩ ấy cứ quẩn quanh trong đầu khiến mình không thể nào vui được.
Khoảng thời gian đó mình mất ngủ nhiều, nằm nghe nhạc buổi tối mà lòng mình nặng. Không phải vì tiền hay tình, mà vì lương tâm mình nó muốn liên tiếng - hoá ra mình cũng ko phải 1 thằng vô lương tâm. Nó chửi "Liệu có đáng không ? Từ bao giờ mình trở thành 1 con người như thế ? Rồi mình tiêu vài đồng của các ac như vậy liệu có vui ? Nếu bố mẹ biết mình kiếm tiền như thế liệu có vui vẻ nhận tiền từ mình ?..." Mọi người nhớ trong bài của em 5000$ lần trước không " Tao bán tất cả mọi thứ trừ lương tâm" thì với mình có lẽ phải sửa lại " Tao không bán thứ gì chỉ bán lương tâm" :(. Nghĩ mà sầu. Dần dần mình đến công ty như 1 bóng ma, quá chán tự hỏi sao mình vẫn còn ở lại. Vì tiền thôi! Và mọi sự thất vọng lên đến đỉnh điểm khi công ty lại lâm vào tình trạng hết tiền. 1 phần vì thời gian này kinh tế khó khăn ít Nhà đầu tư mới, nhưng 1 phần lớn là mình bơ bải không còn tập trung phát triển hệ thống nữa. Cuộc họp 4 thành viên gồm a Chủ tịch, giám đốc, phó giám đốc và mình lại diễn ra trong áp lực cực lớn từ a Chủ tịch: Tình như kinh doanh như nào rồi em ? Có khoản nào về không để a cân đối... Trong sự khó chịu và buồn bực đỉnh điểm mình hỏi luôn "A định để công ty a đa cấp vậy đến bao giờ ? Cứ để nó chết luôn đi đỡ nặng tội! " cứ vậy mình bỏ ra ngoài ... Còn tiếp
Mình sẽ lại viết tiếp để thoả mãn bản thân là chính, với 1 đứa quanh năm suốt tháng loang quanh 6.5 điểm văn thì đây là lần đầu tiên mình tự viết dài như thế này. Nếu đoạn nào lủng củng hay bố cục ko hợp lý mong mọi người chọn viên gạch bé mà ném thôi. Đau. ^^

Mà 
1. Ponzi là gì ? Đa cấp là gì ? Sự khác biệt giữa đa cấp và kinh doanh truyền thống ?
2. Dấu hiệu để nhận biết 1 Công ty Ponzi lừa đảo
3. Nếu là bạn, lựa chọn của bạn trong Trường hợp này là gì ?