Jose Mourinho sẽ làm gì khi không có Harry Kane?

Kể từ khi Mourinho được bổ nhiệm vào ngày 20/11/2019, đội bóng vùng Bắc London đã có cả những thành công cũng như thất bại với 6 trận thắng, 2 trận hoà và 4 trận thua. Tottenham Hotspurs kết thúc tháng 1 với 6 điểm ít hơn vị trí thứ tư, nhưng một vấn đề quan trọng hơn là họ sẽ không có được sự phục vụ của Harry Kane cho tới tháng tư. Đây sẽ là một phép thử mạnh nhất cho HLV Jose Mourinho: ông sẽ phải cải thiện thành tích của đội bóng trong mùa giải này mà không có trong tay lá bùa hộ mệnh nơi tiền tuyến – Harry Kane.

Bài phân tích này sẽ nhìn vào chiến thuật của Mourinho và những cách mà HLV này có thể dùng để tận dụng tốt nhất những cầu thủ mà ông có trong tay nhằm đối phó với sự vắng mặt của Harry Kane. Bài viết sẽ xem xét làm sao để Mourinho có thể thay đổi cách Tottenham thực hiện các pha phản công, các kiểu tạt bóng và cải thiện những tình huống chạm bóng trong vòng cấm. Tottenham hoàn toàn có đủ nhân sự để làm điều này - tất cả phụ thuộc vào việc, liệu họ sẽ thích nghi với hoàn cảnh hiện tại tốt tới mức nào?

Kể từ sau khi Kane gặp chấn thương, Tottenham Hotspur chỉ thắng được một trận ở Premier League, và đây chỉ là một chiến thắng rất sát sao với tỷ số 2-1 trước đội bóng cuối bảng Norwich City. Trong 6 trận đã đấu không có sự phục vụ của Kane, Spurs chỉ ghi được vỏn vẹn 6 bàn thắng, và chỉ 2 trong số đó được ghi tại Premier League. Vấn đề này không mới, mà đã diễn ra suốt cả năm qua khi giá trị xG của Tottenham tại Premier League chỉ là 1.41, thấp hơn con số xG trung bình mà các đối thủ  của họ tạo ra là 1.47. Đây là một sự khác biệt rất quan trọng, vì nó cho thấy bất kỳ một đội bóng nào cũng có thể vượt qua Tottenham về khoản ghi bàn.

Phong cách điển hình của Mourinho trong quá khứ là chủ động lùi sâu và chịu đựng những áp lực từ phía đối thủ. Lối chơi này đã mang lại cho ông nhiều thành công khi các đội bóng của ông luôn đầu tư rất nhiều vào hệ thống phòng ngự, đồng thời cũng sở hữu hàng công có đủ chất lượng để tận dụng những cơ hội hiếm hoi mà họ tạo ra. Do đó, khi không có Kane cũng như một sự thay thế tương tự, Tottenham cần phải thay đổi cách tiếp cận trận đấu của mình.

Phương thức khả dĩ nhất của Tottenham lúc này là trở thành một đội bóng chơi phản công. Với Son Heung-min và Lucas Moura, họ có 2 cầu thủ với khả năng đi bóng tự tin và đầy tốc độ. Rõ ràng, phong cách này hoàn toàn phù hợp với Spurs. Trong suốt mùa giải, 37.63% những pha phản công của họ đã cho kết quả cuối cùng là một cú sút, trong khi thông số tương tự được các đối thủ của Gà trống tạo ra chỉ là 27.16%.

Đã có những dấu hiệu trong những tuần gần đây cho thấy họ đang dần làm quen với phong cách này. Ở ví dụ này, Dele Alli đã trực tiếp dẫn bóng từ phần sân nhà và loại tiền vệ của Norwich ra khỏi tình huống phản công, tạo ra một tình huống 3 đánh 3 cho Spurs. Đó là một tình huống lý tưởng vì Alli có cả hai hướng chuyền bóng về hai bên đồng thời cũng có cơ hội để tự mình đột phá. Thật khó để những đối thủ của họ phòng ngự trong một tình huống như thế này, bởi cả 3 cầu thủ tấn công của Spurs đều là những người có khả năng 1vs1 tốt và đều có những lựa chọn chuyền bóng khả thi. Đây chính là cách tấn công mà Tottenham cần thực hiện nhuần nhuyễn và thường xuyên hơn.

Gần đây, Tottenham đã sử dụng một đội hình chỉ có một trung phong và hai cầu thủ khác chơi rộng hơn ở hai bên. Đây là cách triển khai có thể được tạm định đình được bằng 2 sơ đồ 4-2-3-1 hoặc 4-3-3? Cả hai đội hình này đều được thiết kế để có thể thực hiện những tình huống tấn công biên, điều đó khuyến khích Tottenham đẩy bóng ra biên và tung ra những pha tạt bóng vào trong vòng cấm. Cách triển khai này chắc chắn là rất hiệu quả khi họ còn có Harry Kane, một mối đe doạ thực sự trong vòng cấm với thể hình cao to và khả năng không chiến tốt. Tuy nhiên, điều này không phát huy được thế mạnh của Son và Moura. Những đội hình này có thể tốt trong việc thực hiện những pha phản công vì nó cho phép những cầu thủ chạy cánh có thể tham gia tấn công cùng với cầu thủ chơi trung phong. Tuy nhiên, biết đâu đấy, Spurs sẽ có lợi hơn khi chơi với một đội hình hẹp hơn và sử dụng 2 tiền đạo.

Họ có thể sử dụng một biến thể của sơ đồ 4-4-2, kiểu như 4-1-2-1-2 chẳng hạn. Đội hình này quả thực là rất lý tưởng, vì Alli có thể chơi thấp hơn Son và Moura, và họ vẫn sẽ tạo ra được một bộ ba tấn công (như trong ví dụ trên với Norwich – Người dịch). Sử dụng một đội hình có cự ly hẹp hơn cũng có nghĩa là các cầu thủ sẽ đứng gần nhau hơn. Điều này cho phép họ triển khai bóng lên phía trên nhanh hơn. Để tối ưu hoá việc sử dụng đội hình này trong một thế trận phản công, Son và Moura cũng cần phải lùi sâu để đóng góp vào giai đoạn phòng ngự, nhận bóng và trực tiếp đưa bóng lên phía trên.

Ví dụ dưới đây cho biết cách mà 3 cầu thủ này sẽ chọn vị trí và di chuyển trong một pha phản công. Trong ví dụ này, Moura đang rê bóng xuống biên phải. Với đội hình 4-1-2-1-2, Son và Alli đang ở vị trí trung tâm, cho Moura một lựa chọn chuyền bóng ở phía trong. Đây chính là cách mà đội hình này có thể giúp 3 cầu thủ tấn công của Tottenham di chuyển lên phía trước nhanh hơn. Nếu Tottenham lùi sâu hơn, các đối thủ sẽ bắt buộc phải đẩy toàn bộ đội hình lên và để lộ ra nhiều khoảng trống phía sau. Thưc ra đây là một ví dụ khá cực đoan vì đây là phút cuối cùng của trận đấu và Norwich đang nỗ lực tìm kiếm bàn gỡ hòa, nhưng nó cho chúng ta thấy được những vị trí mà tiền đạo sẽ đảm nhận trong những tình huống phản công của Spurs.

Trong những trận đấu lớn, Tottenham sẽ chắc chắn có cơ hội để phản công. Điều này là do các đội bóng lớn khác sẽ tìm cách để chơi tấn công trước họ và đẩy đội hình lên phía trước nhằm tìm kiếm cơ hội. Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra đối với rất nhiều đội bóng khác mà Spurs sẽ phải đối mặt. Các đội sẽ thận trọng trong việc chơi tấn công khi biết trước rằng Tottenham có thể đe doạ họ ở những tình huống phản công. Trên thực tế, hai trong ba trận đấu gần nhất của họ, họ đã là đội sở hữu phần lớn thời gian kiểm soát bóng. Cuộc đối đầu với Liverpool là trận đấu duy nhất mà họ cầm bóng ít hơn với chỉ 33%. Điều này đòi hỏi họ phải đưa ra những phương án tiếp cận khác trong việc tìm cách ghi bàn.

Một phương án thường thấy trong trường hợp này là sử dụng những pha tấn công bắt đầu từ cánh rồi sau đó đưa bóng vào phía trong. Điều này một phần là do Son và Érik Lamela luôn có xu hướng ngoặt bóng vào trong để được dứt điểm ở chân thuận của họ. Nếu như Spurs không thể khiến tiền vệ của đối phương bỏ vị trí, điều này rất khó thực hiện, nhất là khi phải đối đầu với một hàng phòng ngự được tổ chức tốt. Ví dụ dưới đây cho thấy cách mà Watford sử dụng tới hai cầu thủ để ngăn chặn hướng rê bóng quen thuộc của Son và buộc anh ta phải xuống biên hoặc quay lại và tìm kiếm những cơ hội khác. Watford sẽ không quá lo lắng nếu Son quyết định xuống biên bởi trong vòng cấm lúc đó chỉ còn lại Lucas Moura, người đã bị Craig Cathcart kèm chặt.

📷

Bài viết này đã đề cập đến những khó khăn của Tottenham trong việc ghi bàn. Một phần lý do chính là những đường tạt bóng. Phong cách quen thuộc của Spurs là khuyến khích những hậu vệ cánh tiến tới sát đường biên ngang nhất có thể trước khi tạt bóng. Lời giải thích cho việc này là do họ luôn cố gắng luân chuyển quả bóng càng nhanh càng tốt để cung cấp thật nhiều thời gian cho các hậu vệ cánh, nhằm giúp họ tìm ra được mục tiêu cho những quả tạt của mình. Mùa này, chỉ có 26,96% số quả tạt của họ đã thành công - thấp hơn mức trung bình mà các đối thủ của họ có được là 33,69%. Điều này phần lớn là hậu quả trong cách tạt bóng của họ.

Hình ảnh dưới đây cho thấy vấn đề mà Spurs đang gặp phải. Đây là khu vực điển hình mà họ cố gắng thực hiện những pha tạt bóng. Chỉ có duy nhất Moura đang túc trực ở trong vòng cấm. Và đối đầu với anh ta là ai thế? Virgil van Dijk, Joe Gomez và Trent Alexander-Arnold, liệu có cơ hội nào để những quả tạt như thế này thành công?

📷

Như đã giải thích ở trên, một đội hình với cự ly hẹp có thể có lợi cho Spurs vì nó sẽ cho phép họ thoát ra khỏi giai đoạn phòng ngự nhanh hơn rất nhiều. Tuy nhiên, điều đó cũng đem lại khả năng để những cầu thủ sáng tạo của họ có thể tận dụng không gian ở rìa của khu vực cấm địa (Thay vì đẩy bóng tới sát đường biên ngang – Người dịch) và tạt bóng vào trong. Với những cầu thủ như Alli, Giovani Lo Celso, Gedson Fernandes và Harry Winks, Tottenham có nhiều cầu thủ có khả năng nhận bóng trong không gian hẹp và luân chuyển bóng. Họ đồng thời cũng sẽ là những cầu thủ có thể tìm ra và tận dụng những khoảng trống ở khu vực sát rìa vòng cấm.

Trong ví dụ này, chúng ta sẽ được xem một minh họa về vị trí có thể mà Lo Celso có thể tận dụng để gây ra khó khăn cho hàng phòng ngự đối phương. Nếu di chuyển theo hướng mũi tên, Lo Celso và Aurier sẽ có cơ hội đập nhả để đưa bóng vào khoảng trống phía sau lưng hậu vệ của Watford. Sau đó, cầu thủ này sẽ có cơ hội tung ra một quả tạt tầm thấp cho Moura, Son hoặc Alli, những người thường sẽ di chuyển lên phía trước người theo kèm để dứt điểm. Nếu Lo Celso chiếm lĩnh vị trí này và tiền vệ phòng ngự của đối thủ vẫn theo kèm để bảo vệ khu vực phía sau, Aurier hoàn toàn có thể lựa chọn tung ra một pha tạt bóng về phía cột xa. Kiểu tạt bóng này nguy hiểm và khó phòng thủ hơn nhiều bởi thủ môn sẽ không thể lao ra và bắt bóng, đồng thời một đường tạt cột xa sẽ cho phép những cầu thủ tấn công di chuyển đón bóng, điều đó giúp họ có nhiều cơ hội hơn trong việc thực hiện được một pha dứt điểm.

Bất kỳ một đội bóng nào cũng trở nên yếu hơn khi họ mất một trong những cầu thủ quan trọng của mình vì lý do chấn thương, đặc biệt nếu cầu thủ ấy đã đạt tới đẳng cấp của Kane. Tuy nhiên, trong cái rủi có cái may, điều này cho phép Mourinho có cơ hội nhìn lại và đánh giá tổng thể những học trò của ông. Những cầu thủ như Alli cần phải trở lại và thể hiện đẳng cấp mà anh ta đã từng thể hiện trong quá khứ. Điều này không dễ, nhưng sẽ thuận lợi hơn cho Alli nếu anh được giao một vai trò tấn công quan trọng như đã đề cập phía trên.

Bài viết này đã xét đến tiềm năng Son và Moura có thể trở thành một bộ đôi nguy hiểm trong cuộc đua giành top 4 của Spurs. Sẽ rất hấp dẫn khi chờ đợi những gì Tottenham sẽ làm làm trong các trận đấu sắp tới của họ và cái cách mà Mourinho sẽ sử dụng Lo Celso.