Đây là bài viết đầu tay của mình trên spiderum, xuất phát điểm của mình là dân khối A đã thi IELTS 2 lần đạt 8.0 overall, lần đạt 8.0 đầu tiên của mình mất 5 năm 9 tháng (lúc vào năm 1 đại học xuất phát điểm của mình là toeic 445). Đến nay mình đã học tiếng Anh được 8 năm, và trong suốt 8 năm qua chưa có ngày nào mà mình không nghe, nói, hay làm việc bằng tiếng Anh. Một vài thông tin trên nhằm mục đích để chúng ta tạm thiết lập niềm tin ban đầu ở nhau. Mình xin được phép bắt đầu bài chia sẻ.
“Every day take a moment to pause at the end of the night and feel a sense of gratitude for what you’ve achieved” (Brendon Burchard).
Hôm nay mình vừa xem lại bộ sitcom “How I met your mother” lần thứ 6, một trong những TV series giúp mình rất nhiều trong việc có thể nói tiếng Anh một cách tự nhiên như thời điểm hiện tại. Vậy làm sao để học qua phim, podcast hiệu quả nhỉ?
  1. Xem nhiều TV shows và series sẽ giỏi tiếng Anh?
Điểm chung của những người rất giỏi tiếng Anh mà mình biết là họ đều xem rất nhiều chương trình tiếng Anh. Nên lời khuyên xem nhiều phim tiếng Anh sẽ giỏi là có cơ sở, nhưng nó chưa đủ. Nếu đã coi một bộ phim hài kịch sitcom tới 9 seasons mà vẫn chỉ hiểu được 50% nội dung và conversational English của bạn còn rất hạn chế và gượng, hay bị mắc lỗi dịch từ Việt sang Anh, thì có thể bạn vẫn chưa khai thác được hết giá trị của phim.
  1. Quality not quantity
LESS IS MORE. Điều quan trọng nằm ở việc bạn hiểu thấu đáo được bao nhiều phần trăm của một tập phim chứ không phải số tập bạn đã xem. Quan điểm này theo mình từ những ngày đầu và đến giờ mình càng tin tưởng vào nó. Vậy mình cứ xem đi xem lại cho đến lúc hiểu hết hay sao? Tâm lý chung là nhiều bạn sẽ cảm thấy chán lúc đầu, mình cũng vậy, vì nhiều khi đang muốn biết nội dung tập tiếp theo lại phải ấn nút replay. Mình có một cách để giải quyết vấn đề này. Mình chia tài liệu luyện nghe của mình làm 4 loại chính:
  • Loại 1:
Audio hoặc podcasts mà bạn nghe lúc di chuyển hoặc có thời gian chết. Mình rất thích nghe podcast của đài NPR, 2 show mà mình ưa thích là hidden brain và the planet money. Gần đây mình có thích thêm 1 podcast tên là notoverthinking. Trước kia mình có nghe news nhưng mà giờ tin tức tiêu cực quá nên cũng chán dần, bật mí với các bạn là mình có thể nghe được từng chữ và hiểu được gần như toàn bộ nội dung của CNN, BBC sau hơn 4 năm học tiếng Anh.
Phương pháp nghe:
Nghe một đoạn trong nhiều ngày, thậm chí một tuần hoặc lâu hơn thế. Mở transcript học từ vựng mới, và kiểm tra những cụm từ mình nghe được nhưng không hiểu nghĩa, từ nào mình biết nhưng không nghe được. Sau đó luyện tập đọc lớn thành tiếng, nếu bạn chưa đọc được nguyên đoạn dài thì đọc từng câu ngắn, từng chữ trước.

Nếu bạn cầm script đọc mà cũng không trôi chảy, thì bạn expect bạn nói trôi chảy làm sao được? Nếu bạn áp dụng phương pháp này chỉ cần từ 6 tháng đến 1 năm bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trong kĩ năng nghe và nói của bạn, từ 2 năm trở đi, bạn có thể hiểu hầu như mọi vấn đề không quá phức tạp và chuyên sâu.

Basic: Highly recommended podcasts
+ https://spotlightenglish.com/ . Mọi người chọn phần listen and read để chọn chủ đề bài nghe. Trang này cho phép bạn tải file mp3 cũng như script về điện thoại.
+ Business English pod
các bạn dùng app podcast trên điện thoại và search tên show này, đúng như tên gọi của nó, podcast này chủ yếu dành cho business English, các vấn đề liên quan tới sales, negotiation, presentation, and so on.
+ Nghe audio của quyển sách bạn đang học

Trong quá trình học IELTS, mình đã nghe audio của bộ Vocabulary for IELTS trong suốt thời gian 2 năm và bản advanced của nó trong 1 năm. Mình nghe nhiều đến mức thuộc ngữ điệu, phát âm và nội dung bài nói, và sử dụng được luôn những từ vựng này. Mình thường hay đeo tai nghe và nói theo những speakers này như kiểu là mình đang nói cho người khác nghe vậy.

Intermediate:
+ CNN10
Advanced:
+ Global national (current affairs)
+ planet money (financial matters)
+ hidden brain (psychology)
+ notoverthinking (productivity)
+ Stuff you should know (almost about everything)
  • Loại 2:
Các TV series, TV shows, and films bạn coi một cách thỏa thích không ép buộc bản thân xem lại, thích từ nào thích học từ đó. Loại này xem khi ăn hoặc khi muốn thư giãn. Loại này mục đích là để cho bạn làm quen với âm điệu tiếng Anh và tắm ngôn ngữ.
Highly recommended wesbites:
https://www.voicetube.com (Có thể chủ động chọn level và topic mà bạn thích, có sub eng) (Basic – Advanced)
http://www.studyphim.vn/ (Trang web có trả phí từ 100k-200k/ năm có cả sub eng and vie) (Pre-intermediate – Advanced)
Netflix (Trang web có trả phí từ 200-260k/ tháng - có cả sub Anh và Việt)
Và tất nhiên là thể không nhắc đến Youtube (Intermediate – Advanced)

  • Loại 3:
TV series bạn coi để học conversational English. Mình khuyên các bạn nên coi sitcom, đơn giản là loại này gần với đời sống hằng ngày và thời lượng mỗi tập chỉ tầm 20 phút. Đối với những bạn mới bắt đầu nên chia 1 tập phim thành những đoạn 5 phút nhỏ để xem và học và áp dụng thử phương pháp 5 bước này. Một số TV series hay: How I met your mother, Friends, White collar, Suits, The bigbang theory, the young Sheldon, Fresh off the boat, The flash, good doctor, modern family …
+ Lần 1 coi không sub xem mình hiểu được bao nhiều %.
+ Lần 2 coi với engsub kết hợp học những cụm từ hay.
+ Lần 3 coi với vietsub để xem lại những gì mình hiểu đã chính xác chưa.
+ Lần 4 mở lại engsub và tập bắt chước các nhân vật. Các bạn phải nói thành tiếng tránh trường hợp đọc thầm, bắt chước phát âm và ngữ điệu của các nhân vật trong phim. Mình nhấn mạnh là phải đọc thành tiếng, bởi khi nói TA sẽ có một trường hợp là các bạn không nói quen nên dễ bị hết hơi giữa câu, quá trình nói thành tiếng sẽ giúp ích rất nhiều cho giọng nói TA của bạn.
+ Lần 5 xem lại không có sub, để xem mình đã thực sự hiểu nội dung chưa. Nếu vẫn thấy chưa được như ý, thì lập lại bước 1 tới 5. Như vậy với 5 phút của 1 tập film các bạn sẽ tốn khoảng 1 tiếng để học theo phương pháp trên.

Mình xin được nói rõ thêm bước 2 một xíu, cách các bạn ghi chép và học từ vựng. Mình sử dụng ứng dụng evernote để ghi chú những cụm collocations hay trong phim và luôn mang list từ vựng này bên người để ôn lại bất cứ khi nào. Các bạn muốn nói nhanh, trôi trảy thì các bạn phải biết thật nhiều cụm collocations, việc này sẽ giúp các bạn giảm thời gian ngồi ghép chữ. Hầu như mọi thứ mà chúng ta muốn diễn đạt đều có những cụm từ có sẵn trong tiếng Anh rồi, nên chúng ta không cần phải sáng tạo ra. Hãy luôn suy nghĩ nếu mình là người bản xứ, mình sẽ diễn tả ý này như thế nào? Hãy luôn trăn trở như vậy thì mình tin là một ngày không xa bạn sẽ có thể fully express yourself in English.


  • Loại 4 :
+ Đối với các bạn sắp thi IELTS, TOEFL hay TOEIC, thì làm practice tests là một điều bắt buộc. Sau khi nghe xong một practice test, không nên mở script và answer key ra ngay để dò đáp án, vì thường nghe xong các bạn sẽ rất mệt, nên nếu không gấp gáp gì thì để mai coi cũng được.
+ Ngày hôm sau, vẫn chưa mở script và answer key, bạn sẽ tự nghe lại để điền những chỗ missing và kiểm tra lại những đáp án bạn đã chọn, chỉ đến khi nào bạn cảm thấy mình nghe mãi vẫn không ra từ đó hoặc bạn đã chắc chắn với đáp án của mình, hãy mở script và answer key ra. Từ script bạn một lần nữa có thể học được những cụm từ rất hay gần gũi với cuộc sống của người Việt Nam,hãy ghi chú lại. Nhìn những câu mình sai và tìm ra lí do của nó? Họ lừa mình ở đâu? Bước cuối hãy đọc lại script thành tiếng. Một tuần chỉ nên làm 1-2 bài test theo phương pháp này.
Tuy nhiên, đừng quá test-oriented, không ai đạt điểm cao IELTS mà chỉ nghe trong practice tests, hãy đa dạng hóa nguồn nghe của bạn.
Lời kết, trong suốt quá trình học và phát triển của mình, mình may mắn gặp được nhiều native speakers dành lời khen cho khả năng ngôn ngữ của mình. Câu mình thường được hỏi nhất là “Have you ever been to the United States? ‘Cause you speak perfect English. Họ còn nói đùa lúc mình nói tiếng Việt là “Aw man, you speak Vietnamese without an accent”. Hoặc đơn giản là khi bạn tự kỉ với Siri hay Cortana mà tụi nó nhận diện được những gì mình nói. Phải nói rằng những lời khen này là những động viên rất lớn cho bất kì người học ngôn ngữ nào. 
Mình đưa ra một vài kết quả nhỏ mình đạt được để chứng mình hiệu quả của phương pháp này chứ không nhằm mục đích gì hết; mình nghĩ mình còn phải học nhiều thứ lắm.
Ai cũng nghĩ học tiếng Anh phải thật nhanh giỏi, vì mình “kind of late in the game”, nhưng càng muốn nhanh thì phải đi từ từ. Facebook mình có theo dõi các anh chị rất tài giỏi. So sánh với những người này có thể làm cho mình hay hầu hết bạn trẻ cảm thấy nhỏ bé, vô dụng, nhưng nếu ta nhìn theo cách khác, những anh chị này là những nguồn cảm hứng, họ có thể rất giỏi và có thể thay đổi thế giới nhưng họ không thể làm điều đó một mình, và họ cần những người trẻ như chúng ta để “make the world become a better place to live”.
SUMMARY:
1.      Quality not quantity.
2.      Listen to English on a DAILY basis.
3.      Read the transcript aloud.
4.      If you want to go fast, you better go slow.

Mình có làm Youtube tại