“Hội chứng” mất tập trung ở người trẻ hiện đại: Cuốn sách nào sẽ giúp bạn làm chủ sự kiên nhẫn?

Người trẻ hiện đại không mất tập trung vì yếu kém hay lười biếng, mà bởi chúng ta đang sống trong một môi trường được thiết kế để gây xao nhãng. Mọi thứ trong kỷ nguyên công nghệ đều có thể thỏa mãn bạn ngay lập tức, ví dụ như chỉ cần đăng ảnh lên mạng xã hội thì lập tức sẽ nhận được like hoặc comment, hay đặt đồ ăn online chỉ cần đợi một chút sẽ có người mang đến…. 

Chính những trải nghiệm này đã biến não bộ thành "nô lệ" của những cảm giác thỏa mãn tức thời. Khi đã quen với sự vui sướng nhanh chóng đó, bạn sẽ thấy những việc cần sự kiên nhẫn và nỗ lực dài hạn trở nên vô cùng nhàm chán. Vậy hãy để những cuốn sách dưới đây trở thành “vị cứu tinh”, giúp bạn tìm lại sự tập trung và sống một cách có ý nghĩa hơn.

Theo “Giải mã hoóc-môn Dopamine” của bác sĩ Anna Lembke, việc mất tập trung của người trẻ hiện đại bắt nguồn từ việc não bộ bị quá tải bởi những kích thích dopamine dễ dàng từ mạng xã hội và video ngắn. Điều này khiến chúng ta dần mất đi khả năng cảm nhận niềm vui từ những nỗ lực dài hạn, tạo ra khoảng cách lớn giữa sự thỏa mãn tức thời và sự kiên nhẫn.

Thông qua cuốn sách, Anna Lembke đã giải quyết vấn đề này bằng một số cách tiếp cận. Trong đó, bà đề xuất việc học cách chấp nhận nỗi đau và sự khó chịu, thay vì trốn tránh nó bằng các kích thích tức thời. Tác giả giới thiệu phương pháp "cai nghiện dopamine" tạm thời (tự nguyện kiêng cữ hoàn toàn khỏi một hoặc nhiều nguồn gây nghiện trong một khoảng thời gian nhất định) để thiết lập lại sự cân bằng của não bộ. Bằng cách đó, bạn có thể tìm thấy niềm vui trong những hoạt động giản dị và bền vững hơn, từ đó làm chủ cuộc sống và sự tập trung của chính mình.

Nếu cuốn Siêu tập trung (Hyperfocus) của Chris Bailey - nhà tư vấn chuyên về lĩnh vực năng suất và sự tập trung chỉ ra vấn đề: việc mất tập trung của người trẻ hiện đại là do sống trong một thế giới quá tải thông tin và đa nhiệm. Thay vì làm việc sâu, chúng ta liên tục bị phân tâm bởi các yếu tố bên ngoài như thông báo và mạng xã hội, dẫn đến một "não bộ quá tải". Điều này khiến chúng ta làm việc hời hợt, kém hiệu quả và mệt mỏi, một trạng thái mà tác giả gọi là "sự xao nhãng có chủ ý".

Thì trong cuốn “Stolen Focus”, Johann Hari - một nhà văn, nhà báo và diễn giả người Anh đã đề xuất giải pháp cho vấn đề trên thông qua việc thay đổi cấp độ cá nhân và xã hội. Ở cấp độ cá nhân, ông khuyên nên tắt thông báo, hạn chế dùng mạng xã hội và ưu tiên các hoạt động không liên quan đến màn hình. Ở cấp độ xã hội, ông kêu gọi một cuộc "nổi dậy tập trung" để đòi lại sự chú ý từ những thế lực đang cố tình đánh cắp nó.

Nếu Stolen Focus giúp bạn nhận ra "kẻ thù" lớn nhất của sự tập trung là ai và ở đâu, thì Hyperfocus sẽ trang bị cho bạn "vũ khí" để chiến đấu với nó. Một cuốn phân tích vấn đề ở cấp độ xã hội, còn cuốn kia cung cấp các công cụ ở cấp độ cá nhân, từ đó tạo nên một lộ trình toàn diện để bạn có thể làm chủ sự chú ý trong thế giới hiện đại. Hai cuốn sách này chính là bộ đôi đồng hành cùng bạn vượt qua “hội chứng” đang ăn mòn tư duy và sự tự chủ của giới trẻ hiện đại. 

Trong cuốn Sức mạnh của sự kiên nhẫn, M.J. Ryan chỉ ra rằng: vấn đề mất tập trung của người trẻ hiện đại bắt nguồn từ sự vội vã và thiếu kiên nhẫn. Chúng ta không chịu đựng được sự nhàm chán hay những công việc đòi hỏi nỗ lực lâu dài, mà luôn tìm kiếm sự thỏa mãn tức thời. Chính điều này đã khiến chúng ta không thể tập trung sâu vào bất cứ việc gì.

Theo M.J. Ryan, cách tốt nhất để giải quyết vấn đề trên là ta phải học được cách rèn luyện sự kiên nhẫn việc rèn luyện sự kiên nhẫn. Thay vì trốn tránh sự khó chịu, bạn cần học cách đối mặt với sự nhàm chán bằng cách sống chậm lại, tập trung vào một việc duy nhất tại một thời điểm. Làm được điều đó, bạn sẽ làm chủ được cảm xúc, giảm phụ thuộc vào những kích thích tức thời và tìm lại được sự bình yên đích thực trong cuộc sống.

Dù là kiên nhẫn, làm chủ dopamine hay rèn luyện siêu tập trung, tất cả những cuốn sách này đều giúp bạn hiểu ra một điều: khả năng làm chủ bản thân chính là chìa khóa để vượt qua mọi xao nhãng. Chúng không chỉ là cẩm nang giải mã bộ não mà còn là lời kêu gọi bạn giành lại quyền kiểm soát cuộc sống. Nếu bạn đang muốn tìm lại sự tập trung và một cuộc sống trọn vẹn, hãy tìm mua những cuốn sách này ngay hôm nay.