Hổ và gấu - Kì phùng địch thủ của thế giới tự nhiên

Hổ và sư tử là kèo tranh luận về động vật nổi tiếng nhất mọi thời đại ai cũng rõ. Thế nhưng, xét về tính khả thi ngoài tự nhiên, thì việc hai loài này đụng độ trong thời điểm hiện tại là gần như không thể do sự tác động của con người, cũng như khác biệt về môi trường sống. Nhưng vẫn có một loài ăn thịt đáp ứng được điều kiện trên, đó chính là gấu. Ở châu Á ngày nay, vẫn còn nhiều nơi hổ và gấu chung sống với nhau. Mặc dù đa phần gấu đều nhỏ hơn hổ đáng kể, song gấu nâu lại là ngoại lệ. Bài viết này sẽ nói về gấu nâu và hổ, do những loài gấu khác đa phần bị đối thủ mèo vằn của chúng áp đảo về kích thước.

Tại châu Á, những con gấu nâu chạm trán với hổ Siberia đều thuộc phân loài Ussuri. Dựa trên 10 cá thể thì gấu Ussuri trung bình nặng từ 260-321kg vào những năm 1970, trong khi hổ Amur có cân nặng từ 164-254kg trong giai đoạn từ 1900-1970. Đến khoảng những năm 2012 2013, mức chênh lệch này không còn quá lớn nữa khi mà hổ Amur là 155-212, còn gấu nâu Ussuri là 180-235kg. Thế nhưng mức dao động ở giai đoạn về sau lại không phản ánh thực tế, do của hổ là dựa trên 23 cá thể suốt từ năm 1970-2013, còn gấu lại chỉ có 2 cá thể từ năm 2011-2013. Nếu lấy mức lớn nhất thì gấu nâu vẫn lớn hơn hổ gần 22%, một con số rất đáng kể giữa hai loài ăn thịt.

Bổ sung : Vào năm 2020 Guate Gojira đã xác nhận rằng ảnh trên đã lỗi thời do lúc đó thiếu dữ kiện. Cân nặng thực tế của gấu nâu Ussuri là khoảng 270kg. Cụ thể mức đo như sau :

Hổ Amur giai đoạn 1900–1970

Đực: 216,5 kg (164 – 254) – số lượng cá thể =10

Cái: 137,5 kg (99,5 – 167) – số lượng cá thể =5

1992–2012

Đực: 190 kg (155 – 212) – số lượng cá thể=23

Cái: 121 kg (110 – 136) – số lượng cá thể=15

Gấu nâu Ussuri giai đoạn khoảng những năm 1970

Đực: 264 kg (260 – 321) – số lượng cá thể=10

Cái: 189 kg (120 – 280) – số lượng cá thể=12

1992–2011

Đực: 270 kg (tối đa trên 350 kg) – số lượng cá thể không rõ (không tính hai con đực 180 kg và 235 kg theo Seryodkin et al., 2014)

Cái: 145 kg (tối đa 222 kg) – số lượng cá thể không rõ.

Với mức cân nặng như trên, gấu nâu Ussuri lớn hơn hổ Amur khoảng hơn 42%. Link xác nhận của Guate :

Ngoài ra ta còn có Amur Center, trung tâm bảo tồn hổ hàng đầu tại Nga. Theo như bên đó cho biết, hổ Siberia cân nặng trung bình khoảng từ 165-180kg.

https://amur-tiger.ru/en/about-tiger

Hổ thuộc họ nhà mèo, ưu thế về cơ thể linh hoạt của chúng trước những con gấu là điều không thể chối cãi. Không những thế, vận tốc của hổ là khoảng 65km/h, trong khi gấu chỉ đạt đến khoảng 48 hoặc 56km/h. Kết hợp với lực cắn và móng vuốt bên dưới khiến cho hổ là những sát thủ tài tình, có thể hạ được cả những con mồi lớn như bò tót trong một số trường hợp. Nhưng đa số hổ hay chọn những con mồi vừa tầm như hươu đỏ, hươu sika, hươu đốm, hươu Sambar và lợn rừng. Khi săn những con mồi lớn như trâu nước hay bò tót hổ thường chọn con cai

Trong khi đó, cấu tạo của họ nhà gấu lại mang đến cho chúng một ưu thế khác - Sức mạnh và độ bền. Gấu nâu có xương bả vai lớn, với cơ bắp ở chi trước và vai cực kì phát triển. Cấu trúc như vậy giúp chúng có thể lật được những khối đá lớn bằng một chân, hoặc đánh nhau trong suốt 1 thời gian dài, đặc biệt là khi so với họ mèo vốn chỉ kéo dài khoảng vài phút. Độ bền của gấu không chỉ được xác nhận bởi các kênh youtube so sánh động vật từ lớn đến nhỏ, mà còn được chính công viên Yellow Stone chứng thực, thậm chí còn so sánh với cả ngựa "Grizzlies are powerful beasts, and as evidenced by the aforementioned reports, have considerable endurance, for covering two miles at from 25 to 28 miles per hour proves a stamina that would certainly try the best of horses."

Dưới đây là clip hổ giết bò tót cái :

Khả năng giết mồi của gấu cũng rất đáng gờm. Mặc dù không thể giết mồi nhanh chóng như hổ, song không có nghĩa là gấu tỏ ra lép vế. Một con gấu nâu có thể giết chết được cả nai sừng tấm, thậm chí là cả bò rừng bison, loài vật lớn nhất Bắc Mỹ. Tuy đa số là những con subadult, nhưng vẫn có ghi nhận về việc gấu nâu giết những con trưởng thành.
Link gấu nâu giết nai sừng tấm được ghi nhận : https://www.adfg.alaska.gov/static/home/library/pdfs/wildlife/research_pdfs/alces/760.pdf Link gấu nâu có khả năng giết bò bison trưởng thành.

Clip gấu giết nai sừng tấm :

Không những thế gấu nâu còn có lớp mỡ và lông dày khiến cho chúng có sức phòng thủ rất tốt. Đã từng có trường hợp gấu nâu bị súng hoa cải bắn nhưng gần như chẳng hề hấn gì ngoại trừ bị choáng. Một minh chứng khác cho sức phòng thủ mạnh của gấu đó là gấu lười. Vào năm 2018, một con hổ đực 7 tuổi tên Matkasur đã tấn công một con gấu lười cái chỉ nhẹ bằng một nửa bản thân. Những cú tát của con hổ chỉ làm con gấu choáng nhẹ, và sau cùng con vật cũng đuổi được Matkasur đi thành công.

Cả hổ và gấu nâu đều là loài ăn thịt lớn, được trang bị móng vuốt và nanh để chiến đấu với con mồi lẫn kẻ thù. Về lực cắn, gấu nâu kém hơn hổ một chút, với lực ở đầu răng nanh là 1409.7/1472.1 N, và lực ở răng nhai thịt là 1894.9/2164.7 N.

Thế nhưng về lực cánh tay, những con gấu nâu Ussuri lại mạnh hơn hẳn. Không chỉ vì cân nặng, mà còn vì kích thước bàn tay của gấu nâu to hơn đáng kể so với hổ. Để củng cố cho luận điểm này, một nghiên cứu cho thấy lực nắm của bàn tay có liên hệ mật thiết với kích thước bàn tay :

https://www.researchgate.net/publication/326850539_Hand_Dimensions_and_Grip_Strength_A_Comparison_of_Manual_and_Non-manual_Workers_Volume_IX_Aging_Gender_and_Work_Anthropometry_Ergonomics_for_Children_and_Educational_Environments Xét về móng vuốt, móng của gấu không sắc bằng móng hổ, nhưng to hơn hẳn. Đó là bởi vì móng gấu chủ yếu dùng để đào đất, trong khi móng hổ dùng để móc vào con mồi.

Trong tự nhiên, hổ Siberia thi thoảng có săn gấu nâu Ussuri. Tính cả gấu đen Himalaya, chúng chiếm khoảng từ 3,3-5% bữa ăn của hổ. Thế nhưng mối quan hệ giữa hai loài này vẫn là ở mức cạnh tranh với nhau, do gấu nâu Ussuri to khỏe hơn hổ đáng kể. Đa số những trường hợp gấu bị săn đến từ phục kích. Bởi vì hổ có tốc độ cao hơn gấu, nên khi phục kích thất bại thì chúng có thể nhanh chóng bỏ chạy trước khi con mồi phản công, và gấu cũng không phải ngoại lệ.

Thế nhưng, trong những trường hợp phải đối đầu trực diện, hoặc không kịp chạy thoát thì kết cục của hổ vô cùng thảm khốc.

Tại khu bảo tồn thiên nhiên Sikhote-Alin (Sikhote-Alin Natural Reserve theo tiếng Anh), có 44 vụ Hổ va chạm với Gấu Nâu được ghi nhận, trong đó Gấu Nâu chết trong 22 vụ, hổ Siberia chết trong 12 vụ và 10 vụ cả 2 đều còn sống. Trong 12 vụ hổ Siberia bị giết thì có 6 trường hợp là hổ trưởng thành, 4 trường hợp hổ con và 2 trường hợp không rõ độ tuổi. Các vụ Gấu Nâu giết Hổ cũng như Hổ giết Gấu, phần lớn là con cái với con non và gần như ko có con đực trưởng thành. Nguồn :

Xét về lí thuyết, gấu nâu có tỉ lệ thắng áp đảo so với hổ nhờ vào sức mạnh, kích thước, sức phòng thủ và sức bền. Còn trên thực tế lại rất khó phân định do hổ có thể nhanh chóng chạy trốn một khi tấn công thất bại, cũng như là không có số liệu cụ thể về cân nặng của từng con trong các cuộc đụng độ. Hơn nữa đó là gấu nâu Ussuri, vốn dược đánh giá kém hơn gấu nâu Bắc Mỹ về kích thước.