Hiệu ứng 'Thét Gào trong Toilet'

(viết cho những người phụ nữ không cần ai công nhận rằng mình vừa thông minh vừa sexy – họ biết rồi, nhưng vẫn cần một nơi để... thở) Phân tích áp lực của sự hoàn hảo trên mạng xã hội

Có một khoảnh khắc rất nhỏ, khi bạn lướt qua những story sáng bóng đầy cảm hứng, nơi người ta đang khuyên nhau hãy sống rực rỡ, yêu bản thân, làm chủ cuộc đời, chạy bộ mỗi sáng và uống nước chanh mật ong sau thiền, bạn thấy mình dừng lại không phải vì muốn học thêm gì, mà vì một phần trong bạn bỗng thấy lạ lẫm, như thể mình đang đứng trước một mặt gương không phản chiếu thật, bạn là người phụ nữ đủ sắc sảo để nhìn xuyên qua ngôn ngữ làm thương hiệu, đủ hấp dẫn để biết rằng mình không cần phải chứng minh, nhưng cũng đủ mệt để thừa nhận rằng có những ngày bạn chẳng muốn làm hình mẫu gì cả, chỉ muốn rút phích khỏi mọi kịch bản “nữ chính bản lĩnh”, chỉ muốn là một người không ai nhìn, không ai hỏi, không ai cần bạn phải truyền cảm hứng cho họ bằng một nụ cười gồng, bạn có thể xuất sắc, nhưng bạn không muốn phải xuất sắc mỗi ngày, và chính vì điều đó mà bạn bắt đầu mệt, vì cái mệt không nằm ở việc sống, mà ở việc lúc nào cũng phải sống hay ho, sống đúng vai, sống đủ “aware” và “empowered” như thể mình là giám đốc sáng tạo của chính sự hiện diện của mình, điều buồn cười là bạn đã từng rất thích điều đó, từng thấy nó là quyền lực, là tự do, là cách thoát khỏi những khuôn mẫu cũ kỹ của thế hệ trước, bạn đã từng là người dạy người khác rằng “em có thể là bất kỳ ai em muốn”, và bạn đã đúng, nhưng có lẽ chưa đủ, vì sau cùng, bạn nhận ra là không ai nói cho bạn biết cái giá của việc phải là “ai đó” suốt 24 giờ mỗi ngày, khi mọi lựa chọn đều có thể được thiết kế lại, thì bạn cũng phải luôn đủ thức thời để tái thiết chính mình theo một định dạng hợp lý hơn, đẹp hơn, hiểu biết hơn, và điều đó giết chết những vùng đơn sơ nhất trong bạn, cái vùng bạn muốn dỗi chơi, muốn làm sai, muốn cười to không duyên, muốn có lỗi mà không cần bài học rút ra, mạng xã hội không bắt bạn phải hoàn hảo, nhưng nó làm bạn nghĩ rằng mình có thể hoàn hảo, và điều đó nguy hiểm hơn nhiều, vì khi bạn không đạt được nó, bạn không trách thế giới, bạn trách bản thân mình, bạn đổ lỗi cho việc chưa cố đủ, chưa tối ưu bản thân, chưa thức dậy đúng giờ, chưa thiền sâu, chưa chữa lành đủ đẹp, nhưng đôi khi, bạn quên mất rằng bạn là người, không phải dự án, bạn không cần KPI cho tiến trình cảm xúc, không cần dashboard cho độ sâu tâm hồn, bạn cần một khoảng trống không có lời khuyên, không có tiếng vỗ tay, không cần ai công nhận rằng bạn đang “tỉnh thức” hay “tự chủ”, bạn chỉ cần một nhịp thở, một ánh mắt không phán xét – dù là của chính mình trong gương lúc tẩy trang, bạn sexy, không phải vì bạn luôn quyến rũ, mà vì bạn dám không sexy khi bạn không muốn, bạn thông minh, không phải vì bạn biết mọi thứ, mà vì bạn đủ tinh tế để nhận ra khi nào mình cần nghỉ, bạn hấp dẫn không vì bạn là hình mẫu, mà vì bạn biết rõ mình không phải hình mẫu nào cả, bạn chỉ là bạn, và điều đó – khi không bị ép phải định nghĩa – là thứ gợi cảm nhất trong một thế giới luôn đòi gắn thẻ.

Có một dạng hình ảnh thường xuyên được dựng lên trên Instagram, Tiktok, Pinterest – và đôi khi... cả trong đầu của bạn: một người phụ nữ vừa thức dậy đã tóc bồng bềnh, vừa ăn sáng đã biết rõ sự kiện chính trị toàn cầu, vừa ngồi làm việc đã lên kế hoạch ba năm tiếp theo, vừa cười đã đủ sexy để khiến cả thế giới muốn hỏi: “em dùng mascara gì vậy?”

Cô ấy – hoặc là bạn đang cố trở thành – hoặc là bạn đang âm thầm ghen tị.

Và rồi, khi mệt, bạn bước vào toilet. Khóa cửa. Thở. Có thể khóc. Có thể cười. Có thể... không làm gì cả. Chỉ đơn giản là bị mòn đi một lớp mà không ai thấy.

Đó chính là Hiệu ứng Thét Gào trong Toilet.

Không ai đăng những bức ảnh đang chống cằm nhìn gạch men lạnh ngắt. Không ai chụp lại khoảnh khắc ngồi trên bồn cầu, đầu óc đang đấu tranh giữa “hôm nay mình thật tệ” và “mình phải cố hơn nữa”. Không ai post lên story lúc mắt đã sưng, eyeliner đã nhòe, và câu hỏi là: Mình đang sống thật không, hay mình chỉ đang biểu diễn một phiên bản tốt nhất của mình 24/7?

Mạng xã hội là một cái gương biết photoshop. Nó luôn làm da bạn mịn hơn, tiếng cười bạn vang hơn, lời nói bạn sắc hơn. Và cứ mỗi lần bạn được thả tim, một phần rất nhỏ bên trong bạn muốn trở thành người đó mãi mãi. Vấn đề là: người đó không tồn tại. Cô ta chỉ sống ở định dạng lọc màu và caption chỉnh sửa ba lần. Còn bạn – bạn đang phải diễn vai cô ta mà không được trả lương.

Phụ nữ thông minh biết điều đó. Họ biết mình không cần phải đẹp mọi lúc. Không cần phải giỏi hơn ai. Nhưng họ vẫn chịu áp lực phải được nhận ra, phải được “like”, phải được giữ hình ảnh mà họ đã xây rất đẹp.

Vì thông minh không giúp bạn miễn nhiễm với sự so sánh. Quyến rũ không giúp bạn tránh được sự đánh giá ngầm. Sắc sảo không giúp bạn thoát khỏi cảm giác “mình đang tụt lại” khi thấy người khác đang thành công theo thước đo bạn đã từ chối nhưng vẫn âm thầm ghen tị.

Thét gào trong toilet là một hành vi văn minh. Nó là cách bạn reset. Là lúc bạn không phải là “chị đẹp hệ năng suất”, không phải “nữ hoàng định hướng phát triển bản thân”, không là “cô gái biết hết về sự chữa lành”. Bạn chỉ là một phiên bản đầy người – có hormone, có mỏi vai, có ngày kinh, có tổn thương nhỏ mà chẳng ai thèm gọi tên.

Sự hoàn hảo không giết bạn ngay. Nó làm bạn tự bóp mình bằng lụa mềm. Nó bắt bạn phải lúc nào cũng ổn, lúc nào cũng duyên dáng, lúc nào cũng "không sao đâu em vẫn ngầu chán” – dù bên trong bạn chỉ muốn ai đó cho phép mình xấu một chút, ngu một chút, hỗn một chút, buông ra một chút.

Bạn có quyền dừng lại. Không cần giải thích. Không cần biến nó thành một post “học được bài học gì hôm nay”.

Chỉ cần thở. Đúng lúc. Ở đúng nơi. Ngay cả khi nơi đó là toilet quán bar, hay toilet văn phòng, hay toilet nhà bạn – nơi bạn soi gương mà không cần chỉnh sáng.

Và nếu ai đó gõ cửa, hỏi “có ổn không?” Bạn không cần phải gật. Bạn chỉ cần nói: “Tôi đang ở đây.” Thế là đủ.

Gửi những người phụ nữ biết mình đẹp, nhưng không cần phải đẹp mọi lúc. Biết mình thông minh, nhưng không muốn phải gồng lên để thắng mọi lần. Biết mình đang sống... và thỉnh thoảng cũng cần một toilet đủ yên tĩnh để gào thét trong im lặng.