Trên kia là câu nói "giải thích" của một anh chàng streamer/nhạc sĩ khi bị một trong những cô gái anh từng có mối quan hệ tình cảm buộc tội mình "chơi đùa", "ngoại tình" trước hàng triệu người xem livestream. Câu nói đó theo như ý anh thì có thể phủ nhận mọi cáo buộc của cô gái, chứng minh mọi hành động bí ẩn của anh hoàn toàn không có tội.

Điều đó làm tôi chợt nảy ra suy nghĩ rằng, phải chăng mỗi người đang có những định nghĩa khác nhau về các kiểu dây dưa tình cảm, và cả những quy chuẩn hay giới hạn ứng xử đối với từng định nghĩa đó. Sau đây là một vài ví dụ mà trước giờ tôi vẫn quan niệm về vấn đề này, cùng bàn để xem nếu đã hoặc đang, sắp bắt đầu một mối quan hệ tình cảm, ta nên liệt ta vào dạng nào và cần tránh những gì (để khỏi bị phốt, kể cả công khai hay trong những nhóm chat kín).

Khi đối tượng đã vào tầm ngắm, đã có địa chỉ liên lạc để inbox nhắn tin thì tôi hay coi đó là những cơ hội. Nói như vậy có nghĩa là cơ hội có thể có nhiều, tức là có thể nhắn tin trò chuyện với nhiều người cùng một lúc. Mối quan hệ lúc này chưa được gọi tên, vẫn chỉ là sự kết nối hết sức xã giao mà một là có thể tiến tới ngưỡng sâu sắc hơn, hoặc có thể chỉ dừng lại ở trong hộp thư rồi từ từ trôi xuống dưới đáy, cũng có thể trở thành bạn bè kiểu liên quan thì trao đổi vài câu còn không thì thôi. Bạn biết đấy, lúc mới quen biết hoặc hơi thích thích, người ta vẫn hay flert (tán tỉnh) nhau bằng những câu đùa ẩn ý, vô thưởng vô phạt, kiểu "ước gì có anh làm người yêu để hành nhỉ", "em xinh như này không làm người yêu anh thì hơi phí", "mẹ anh mà cần con dâu thì nhớ gọi em nhé" bla bla... Thiên hạ đồn là hai đứa không có tình cảm thì flert nhau càng mượt (mà đúng là như thế thật). Nói chung là quy chuẩn cho level này vẫn chưa có gì khắt khe, thả thính một hay nhiều người tùy vào lựa chọn của mỗi cá nhân, không ai đáng bị lên án cả.

Nghe có vẻ rõ mười mươi rồi nhưng chưa chắc à nha. Bây giờ cái gì cũng dễ nói ra mồm, dễ bộc lộ cảm xúc và quan điểm cá nhân nên việc lời yêu thốt ra khi mối quan hệ chưa đến mức đó là chuyện hết sức nhan nhản. Nói chuyện vài ba hôm thấy hợp rơ là thích, gặp vài lần thấy cũng dễ nhìn, tiếp xúc thấy cũng có tí rung rinh thế là thấy yêu thấy nhớ. Bình thường thì khi rung động với một người thì dồn sự chú ý vào một người đó là đủ, nhưng với những người sẵn số đào hoa, cùng lúc gặp được vài người như thế thì quả là mong manh cho cái chữ "yêu" kia. Riêng tôi, tôi thấy hơi sượng khi biết mình rung động với hơn một người một lúc. Điều đó hoàn toàn có thể xảy ra, quan trọng là tôi đều không thể hiện ra bằng lời và đều không để họ biết điều đó quá sớm (bởi vì tôi cũng sợ bị đánh giá). Dù sao đi nữa, ở xã hội mà chúng ta đang sống số đông đều tuân thủ quy chuẩn yêu đương phải chung thủy, không được bắt cá nhiều tay và lên án việc chơi đùa tình cảm của người khác. Nếu đã nói là "yêu em", "yêu anh", hay gọi người ta là "em iu", "anh iu", hơn cả là "nhớ em quá", "gọi em cho đỡ nhớ"... thì chỉ nên nói khi cả hai đã sẵn sàng để bước vào một mối quan hệ, hoặc đã xác nhận tình cảm với nhau bằng cách mà được cả hai thống nhất công nhận, và hơn nữa là chỉ nói với một người thôi. Từ đoạn này mà nói với hơn một người thì cũng tính là tà lưa mất nết rồi, có bị phốt thì cũng không cãi được.

Kiểu này được liệt vào danh mục vừa dễ vừa khó. Dễ cho những ai không chắc chắn về cảm xúc và lựa chọn của mình, khó cho bên còn lại. Làm thì dễ mà nghĩ lại mới thấy khó nghĩ. Cho nên là người ta cứ làm thôi, người ta không thèm nghĩ nữa luôn. Thật ra bạn bè bình thường, khác giới hay cùng giới thì vẫn đi ăn đi chơi như thường. Nay đi với người này, mai đi với người khác cũng chả sao, chỉ là những cuộc hẹn, không có những hành động thân mật quá giới hạn bạn bè thì thường không được tính là mất nết, chỉ là hơi lắm mối tí thôi. Ai thấy bình thường thì nó là bình thường, ai thấy cấn thì cũng không trách được. Cũng như trên, trong giai đoạn tìm hiểu để xác định đối tượng mình đang quan tâm có tiềm năng trở thành người yêu chính thức hay không thì nhất thiết phải có công đoạn nói chuyện tán tỉnh rồi thử gặp mặt tiếp xúc qua các cuộc hẹn. Nếu ngẫu nhiên hẹn hò với vài anh hay vài cô, thì chẳng dở hơi mà để các anh các cô biết đến sự tồn tại của nhau, biết rằng đối tượng mình đang hẹn hò lại tình cờ cũng hẹn hò với vài người khác, nghe cũng chối. Vì chẳng ai muốn trở thành một trong những lựa chọn cả.

Ở đây ta không bàn về những mối quan hệ đã có tên như kiểu friend with "bún bò" (fwb), 419, hay ons bla bla... Ta chỉ soi những kiểu không gọi được tên. Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, không phải là ta cứ có vấn đề với nó thì tất cả những người khác cũng coi nó là vấn đề. Có người thấy đầy sao, có người lại thấy chả sao khi hai người hơi thích thích nhau đã lôi nhau lên giường, tận hưởng cái khoái cảm đầy mới mẻ. Đúng là chả sao khi cả đôi bên đều thấy ổn với việc đó. Nhưng tai hại là, một bên thấy ổn còn bên kia thì không. Cô ta hay anh ta có thể sẽ phát điên nếu cái người đêm qua còn quấn quýt "cắn xé" mình (hay dịu dàng mân mê tận hưởng mình) trên giường lại chẳng coi mình là người yêu. Tai hại hơn khi họ biết được rằng ngoài mình ra vẫn còn có vài người nữa cùng chiến tuyến với mình. Rồi mọi rắc rối từ to đến rất to sẽ từ đó mà ra. Ở một nước Á đông coi chuyện giường chiếu không phải là thứ có thể bàn tán công khai, coi việc có nhiều bạn tình là rất sa sút về mặt đạo đức và thậm chí quan hệ trước hôn nhân vẫn là chủ đề đầy tranh cãi thì quả nhiên việc chưa xác định mối quan hệ yêu đương mà đã hẹn hò thân mật trên giường là điều không thể chấp nhận được. Đã lên giường với nhau rồi mà còn tán tỉnh, hẹn hò đi ăn đi chơi và thậm chí "ngủ" với đối tượng khác thì cũng ngang ngửa ngoại tình. Cũng chính vì lẽ đó, cái câu "Hẹn hò thôi mà, đã yêu đâu" thực sự là một lời biện minh trắng trợn, phủi đít rũ trách nhiệm cho hành động kia. Mặc dù không luật nào cấm, nhưng cũng không ai bảo vệ bạn khi bạn được hưởng một đêm cuồng nhiệt và còn muốn hưởng nhiều đêm cuồng nhiệt với nhiều người khác, mà không muốn ràng buộc chung thủy với bất kỳ ai.

Mối quan hệ tình cảm như một trò chơi do chúng ta tạo ra, luật chơi cũng là do chính chúng ta quyết định. Ngoài nhu cầu, sở thích, điều kiện,... thì cách ta thiết kế luật chơi còn bị chi phối bởi quy chuẩn xã hội và quy chuẩn cá nhân. Việc quy chuẩn xã hội và cá nhân hòa hợp hay xung đột với nhau là điều hoàn toàn bình thường, nhưng điều xảy ra sau đó mới là thứ đáng nói.

Dù không phải là người có nhiều kinh nghiệm tình trường nhưng sau hai mấy năm sống và chứng kiến những chuyện tình cảm viên mãn có, đau thương có, tôi tự nhủ làm gì cũng nên dành vài phút tưởng tượng ra hậu quả có thể xảy ra. Tương lai là bất định nhưng cái gì chọn được thì phải chắc chắn rằng mình không tự đái vào chân mình. Chắc anh chàng streamer kia không nghĩ một ngày những cô gái mà anh nghĩ anh lừa được họ lại có ngày đồng loạt phốt anh cái thói mập mờ lượn lờ, làm tiêu tan sự nghiệp đang rất xịn xò mà anh xây bằng cả thập kỷ chỉ trong vài ngày.

(Cũng có vài lúc bản năng trỗi dậy, định làm chuyện mất dạy nhưng vì rén nhân quả, sợ sau này không tìm được tình yêu đích thực rồi ế chỏng ế chơ, thành bà tổ cô nên phải kìm lại đó. Đúng là nỗi sợ sinh ra để bảo vệ ta.)