Hệ thống chấm điểm công dân: Khi Big Data kết hôn với Big Brother
Nhân dịp Jack Ma sang Việt Nam, thì kể thêm về 1 dự án đầy tham vọng mà đứa con đẻ của ông, Alibaba, và các công ty lớn khác của Trung...
Nhân dịp Jack Ma sang Việt Nam, thì kể thêm về 1 dự án đầy tham vọng mà đứa con đẻ của ông, Alibaba, và các công ty lớn khác của Trung Quốc (TQ) xây dựng được gọi là Hệ thống chấm điểm công dân, hiện đang được thử nghiệm trước khi đưa vào áp dụng bắt buộc năm 2020.
Đọc thêm:

Tưởng tượng trên trang Profile của bạn sẽ thêm một mục Đánh Giá như các quán ăn. Tùy vào độ "thảo mai" của bạn với mọi người mà bạn sẽ nhận được 1 sao hay 5 sao. Đây là điều mà TQ muốn làm với 1.3 tỷ công dân của mình, chỉ ngược lại là bạn bị đánh giá, và sau một khoảng thời gian, họ sẽ có một hệ thống phân loại từ công dân 1 sao (nát bét) đến công dân 5 sao (ưu tú).
Thế nào được gọi là ưu tú? Không đăng Status nhạy cảm, trả nợ đúng hạn, không bị bạn bè trên Facebook bóc phốt, hạnh kiểm tốt, điểm GPA tốt, mua đồ ăn lành mạnh, chăm chỉ tập thể dục, năng nổ chia sẻ những thông tin thể hiện lòng tự hào dân tộc...Nhưng làm sao để biết được nhưng thông tin đó? Nhờ sở hữu hệ sinh thái "của nhà trồng được", từ công cụ tìm kiếm, phần mềm nhắn tin, mạng xã hội, thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến..., tất cả các dữ liệu trên Internet của bạn sẽ được tổng hợp và phân tích, sau đó đánh giá để quyết định điểm số công dân của bạn.
Nếu bạn được điểm cao, bạn sẽ được hưởng nhiều lợi ích, như vay tiền lãi suất thấp, mua chung cư trả góp, con được vào học trường công, vào các khu du lịch VIP, xếp hạng cao hơn trên trang mạng hẹn hò...
Nhưng nếu bị điểm thấp, đặc biệt phạm những tội đáng chém, ví dụ như dùng hashtag #Tiananmen Square, bạn sẽ trở thành một người không "đáng tin cậy" đối với hệ thống. Hậu quả là mạng Internet sẽ bị chậm hơn, không thể tìm được việc, không vay được tiền, không được cho con vào học trường xịn, cấm đi du lịch (từ 2013-2016, TQ cấm 6.15 triệu công dân đi máy bay và 1.65 triệu đi tàu hỏa, vì thể hiện những hành động xã hội lệch lạc, ở VN chắc không có vụ này). Bạn sẽ bị xã hội xa lánh bởi mọi người chỉ cần gõ ID của bạn lên hệ thống, trông thấy điểm công dân của bạn quá thấp, thì liệu ai còn muốn giao dịch với bạn nữa. (Tất nhiên là sẽ đẻ ra các dịch vụ mua điểm, các khóa học nâng điểm, và hack điểm giống như với Like trên Facebook).
Cái lợi của việc này là kinh tế sẽ phát triển rất mạnh. Thương mại bắt nguồn từ sự tin cậy, có tin nhau thì mới làm ăn được với nhau. Giống như đi Grab, ai được 5 sao thì dịch vụ lái xe của họ sẽ tốt hơn, nhà hàng nào 5 sao thì chắc cũng sẽ ăn ngon hơn, công dân nào điểm càng cao, thì khả năng tin cậy cũng cao hơn. Những Hot-boy chuyên đi lừa tình các Hot-girl một khi bị bốc phốt, thì sẽ bị Rate 1 sao cho tơi tả, khéo cả đời cũng không tìm được vợ nữa (vì dữ liệu không mai một đi như trí nhớ con người). Sự đáng tin hay không đáng tin của một người sẽ được tăng lên rất nhiều nhờ điểm số.
Tuy nhiên, mặt Dystopia của Hệ thống chấm điểm công dân này là: ai sẽ là người vẽ ra thang điểm (tất nhiên thì chỉ có chính phủ) và "who watches the watchers". Tư duy bầy đàn sẽ lên tới một tầm vóc mới (vì tiêu chí chấm điểm giống nhau thì hành vi sẽ phải giống nhau). Tầm vóc con người sẽ chỉ quy giản bằng một con số. Sự riêng tư có lẽ bằng 0, vì mọi hành vi của bạn cần được dữ liệu hóa. Sự kì thị có lẽ sẽ không khác gì các tầng lớp quý tộc-bần nông ngày xưa. Nhưng đổi lại, mọi thứ sẽ ở trong "tầm kiểm soát", giấc mơ chưa từng có của những người sở hữu quyền lực. 3 năm nữa, TQ sẽ áp dụng toàn quốc, cùng chờ xem cuộc thi công dân ưu tú lớn nhất nhân loại sẽ diễn ra như thế nào.
Tìm hiểu kĩ hơn về hệ thống này tại Wired.

Khoa học - Công nghệ
/khoa-hoc-cong-nghe
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất

Hùng Vũ
Hệ thống này quả thực đúng là beyond genius, và có lẽ là một trong số những bước "Đại Nhảy vọt" của Trung Quốc để tiến đến XHCN. Những câu hỏi đặt ra về hệ quả của một hệ thống như thế này cũng là một trong số nhiều những chủ đề mà các tác phẩm khoa học viễn tưởng kinh điển đã đặt ra để cảnh báo trước cho chúng ta như thought crime trong 1984/Minority Report hay hivemind như trong The Last Question/Psycho-Pass.
Đã nghe về concept của hệ thống này cách đây mấy năm, vốn định viết một bài về nó mà loanh quanh cứ quên mất. Cảm ơn bài viết của bạn 

- Báo cáo

Truê 

anh im đi
- Báo cáo

Hùng Vũ
mày muốn gì?
- Báo cáo

Sweetie Cherish

Một cuộc sống như vậy khác nào những con robot? Ra đường, đi xin việc, thậm chí cả yêu đương cũng nhìn xem anh ấy/ cô ấy đang thuộc thang điểm nào để chọn cho xứng đôi vừa lứa. Anh 100 điểm thì quên mộng với được cô 200 điểm đi, rồi cứ tốt giỏi chơi với nhau, nghèo dốt chơi với nhau => phân tầng xã hội mạnh mẽ. Ngày xưa con người sáng tạo ra công nghệ thông tin để nó phục vụ, nếu cái chuyện chấm điểm công dân này diễn ra thật, thì thời đại tới là thời đại con người cày trũi phục vụ lại những cái máy tính điểm đó. 3 năm nữa TQ mà có trò này, mình xin về thẳng nước!
- Báo cáo

Eric Victor
[Tạm ẩn]
- Báo cáo

Thọ Quy Hóa Long
Nhưng rất tiếc con người không phải đơn giản có thể dùng một thước đo chung để đánh giá. Vì vậy việc tạo ra thước đo chung là rất khó khăn,bởi suy cho cùng,cái thước đo này là để phục vụ cho giai cấp thống trị.
Vd đơn giản là những người hướng nội luôn bị xã hội đánh giá thấp hơn những người hướng ngoại.
Hay là về nghệ thuật, quan điểm của mỗi người về cái đẹp là khác nhau.
Hay là về việc học tập, trong những người tạo nên bước đột phá thì có rất nhiều người không thực sự giỏi giang lúc còn đi học, có thể là vì khi đó tài năng của họ chưa được bộc lộ, hay đơn giản là chương trình học không phù hợp, họ phải tự mình đi tìm những lối đi riêng
Hay là về quan điểm chính trị trị, nghĩ khác với chính quyền là sẽ bị vùi dập, bị điểm kém?
Như đã nói, trật tự tuyệt đối thì rất ít khe hở cho những sự sáng tạo đột phá, hệ thống chấm điểm kiểu này nếu quá cứng nhắc cũng sẽ như vậy. Ngoài ra hệ quả khác của nó là sẽ tạo nên những cộng đồng phi chính phủ, những con người bị xã hội ruồng bỏ, từ chối, và bởi vì trong những người bị từ chối kia, có thể sẽ tồn tại những thiên tài nhưng không phù hợp với cái trật tự của xã hội đó, và tiếp theo, chiến tranh?cách mạng?
Ngoài ra còn vấn đề tự tử nữa, nhìn Nhật với Hàn là rõ...
- Báo cáo

Eric Victor
Mình nghĩ nếu hệ thống này được ra đời thì sẽ ko đâm sâu vào chuyện riêng tư như bạn phân tích thế đâu . Mỗi người tuy có mỗi tính cách khác nhau nhưng những chuẩn mực XH cơ bản nhất thì vẫn cần phải thống nhất . Ví dụ : khi giao tiếp nơi công cộng thì phải dùng lời lẽ lịch sự , văn minh . Nói chuyện với người lớn phải lễ phép .v..v... Đó là những chuẩn mực cơ bản nhất mà mọi nền văn minh đều phải có . Bạn thử tìm xem có nền văn minh nào dạy con người nói chuyện thô tục , chửi thề chửi bậy ko ??
- Báo cáo

Hà Phương Thảo
Điều bạn nghĩ thật lý tưởng biết bao, và hệ thống đó sẽ rất tốt đẹp nếu ai cũng nghĩ như bạn và nếu xã hội không có từ Kì Thị và Phân Biệt
- Báo cáo

Sweetie Cherish

Ô, chẳng phải tội hãm hiếp, giết người đều phải vào tù hay sao?
Theo bạn thế nào là những người dốt k nhìn mà phấn đấu? Bạn đã từng biết về "xuất phát thấp" chưa? Có những người sinh ra đã ngậm thìa vàng, có được tất cả, nhưng ở những vùng hoang vu, nhiều đứa trẻ còn khổ, k cha k mẹ. Thì điểm đâu mà được cộng? Hay bạn cộng điểm nghèo? Và những đứa trẻ ấy có đủ điểm để lấy đc những ng ở tầng lớp điểm cao hơn, tạo ra sự cân bằng xã hội k? Và... bạn đừng lý thuyết, mình đang sống và làm việc tại Trung Quốc nên mình còn có nhiều trải nghiệm thực tế hơn rất nhiều. Hoặc k, bạn xem ctrinh "Xchange" của Trung Quốc xem tận cùng của cái nghèo ở các vùng nông thôn bên này như nào nhé!
Con người chúng ta có cảm xúc, có trái tim, còn nếu bạn muốn 1 thế giới nhìn nhau chỉ bằng cái bảng "điểm công dân", thì chi bằng để lại nguồn gen, tạo ra một thế hệ robot mới làm việc theo lập trình là đc rồi!
- Báo cáo

Eric Victor
Thế theo bạn thì thế nào mới là công bằng ? Chẳng lẽ những người nghèo khó , học hành dang dở phải lấy những người tài giỏi , xinh đẹp kiểu như " lọ lem lấy hoàng tử " thì mới gọi là công bằng ?? Mỗi người sinh ra tuy có xuất phát điểm khác nhau , nhưng đều có 1 cuộc đời để phấn đấu , nỗ lực . Không phải mình nói suông mà hãy nhìn danh sách những tỷ phú trên thế giới thì bạn sẽ thấy , có không ít người đi lên từ bàn tay trắng ( hay nói đúng hơn là chả có cái gì hết ) . Cuộc sống luôn luôn vận động , và chỉ những người chịu vận động theo thì mới có thể thành công . Còn những kẻ suốt ngày chỉ đem hoàn cảnh của mình ra than thở rồi nói " tôi xuất phát điểm thấp nên tôi ko thể thành công " thì muôn đời cũng ko thành công được đâu .
- Báo cáo

Sweetie Cherish

Bạn lại đi lạc hướng rồi. Cảm giác bạn nặng nề lý thuyết kiểu " tôi cố gắng là đc". Bạn cứ thử nghèo, thử sinh ra ở nơi hoang vu hẻo lánh, bố mẹ mất sớm xem có nói được mạnh miệng thế k? Tỷ phú nào tay trắng? Ít nhất họ có những ng đi cùng, một team mạnh( như Jack Ma), hay Steve Job cũng có ông bạn thân siêu giỏi. Và toàn là những ng học trường top. Chứ có ô nào nông dân ở xứ mù cang chải 1 thân 1 mình thành tỷ phú k?
Còn bạn nói motip "hoàng tử lọ lem" mới là công bằng? Vậy gen tốt + gen tốt, gen xấu + gen xấu, k đúng là xã hội rõ ràng phân tầng à? Mà đã gen xấu, thì mấy trg hợp đột biến đc mà xinh đẹp giỏi giang, để được phấn đấu?
- Báo cáo

Trần Linh
May mắn cũng là yếu tố quyết định thành công ko thể phủ nhận , vs lại muốn có ý chí vươn lên thì người đó cũng cần 1 chỗ dựa hay phải đc ai dạy dỗ, hoặc phải đc ai đó khai sáng (e nghĩ vậy)
- Báo cáo

Sid Loxy Doo
Thiên đườngggggg, chúng ta sắp được thấy Thiên Đường !
Nhưng ở đó chúng ta sẽ không được thấy chúa trời, ngồi trên ngai là 1 gia phả dài mấy ông bụng phệ cười khảy coi lũ ngáo đòn chấm điểm nhau hằng ngày =)))
- Mấy công dân gương mẫu yêu chế độ, yêu đồng bào, học tập tốt, lao động tốt,đoàn kết tốt.... Max sẽ là 500 điểm.
- Làm trong bộ máy chính quyền sẽ được add sẵn 700 điểm (để trừ dần là vừa).
- Có dòng họ huyết thống với "bụng phệ" sẽ mặc định là 1000 điểm (để trừ dần). -
- Khi nào hết hoặc âm sẽ được add thêm.
- Đại gia, cướp bóc số điểm sẽ tùy vào số lần add fund.
- Còn "bụng phệ" thì điểm số sẽ là số 8 (nằm ngang).
Dễ tính mà mấy bạn 


- Báo cáo

Sweetie Cherish

Cmt Cute quá :)))
- Báo cáo

Sid Loxy Doo
rầu đó chứ cute :))
- Báo cáo

Thọ Quy Hóa Long
Những cá nhân không thích nghi với xã hội tốt sẽ bị đào thải nhanh chóng. Cái tôi cá nhân sẽ dễ bị nhấn chìm trước những chuẩn mực chung của xã hội. Chỉ hy vọng Trung Quốc đừng chỉ nhớ đến hai chữ trật tự mà quên đi hai chữ trung dung... Một trật tự cứng nhắc sẽ nhấn chìm mọi đột phá sáng tạo
- Báo cáo

Nguyễn Dũng
Mục đích của cái này là giúp người ta sống để làm hài lòng người khác à ???? :))))
- Báo cáo
ToVanTo
Like like
- Báo cáo