Hành Trình tới với Tứ Cực Việt Nam: Hiểu bản thân bằng cách thấu hiểu đất nước

Đã bao giờ bạn đứng trước tấm bản đồ Việt Nam, ngón tay lần theo dải đất hình chữ S và tự hỏi: "Điểm tận cùng của đất nước mình trông như thế nào?". Đây không phải là một câu hỏi vu vơ, nó là một nỗi thôi thúc, một lời mời gọi từ bốn phương trời đất nước, nơi những tọa độ địa lý không còn là con số vô tri mà đã hóa thành những biểu tượng thiêng liêng.

Hành trình đi tới Tứ Cực, vì thế, chưa bao giờ là một cuộc đua thành tích. Nó giống một cuộc hành trình hơn nhìn lại bản thân, một chuyến đi để trả lời cho câu hỏi "tôi là ai?" bằng cách thấu hiểu "đất nước mình đẹp ra sao?". Đó là hành trình để thấy sỏi đá ở Hà Giang cũng có thể "nở hoa" bằng sức sống mãnh liệt của con người. Là để lắng nghe tiếng vọng lịch sử hào hùng nơi biên viễn A Pa Chải. Là để vỡ òa trước dáng hình đất nước ở Mũi Cà Mau. Và là để trở thành một trong những người đầu tiên trên dải đất này được những tia nắng ấm áp của một ngày mới chạm vào ở Cực Đông.

Đầu tiên là Cực Đông và một câu chuyện rất đặc biệt. Nó không giống như ba điểm cực còn lại với một tọa độ duy nhất được công nhận. Nếu nhìn vào 2 bức ảnh sau đây, bạn sẽ có phần thắc mắc là rốt cuộc đâu mới là Cực Đông của Việt Nam, bởi cả 2 mốc tọa độ đều ghi thông tin rõ ràng mà trên thực tế thì 2 địa điểm này cách nhau khoảng 50km?

Thú thật với các bạn là mình cũng không có câu trả lời rõ ràng. Có báo chí, tài liệu ghi Cực Đông sẽ ở Mũi Đôi, nằm trên bán đảo Hòn Gốm, xã Đại Lãnh, tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập. Tuy nhiên cũng có một số tài liệu lại ghi rằng Mũi Điện ở Phú Yên (nay là Đắk Lắk) mới là Cực Đông của Việt Nam. Mình xin phép để lại thắc mắc này ở đây dành cho các bạn. Nếu các bạn có câu trả lời thì hãy cho mình biết với nhé.

Quay trở lại nội dung chính thì cá nhân mình tin rằng 2 địa điểm Cực Đông này đều là những nơi rất thú vị để tìm hiểu và du lịch. Lựa chọn nơi nào không phải là để tìm ra ai đúng ai sai, mà là để trả lời thắc mắc: "Bạn sẽ nhận được những trải nghiệm mới lạ nào khi đến với 2 địa điểm thú vị này?".

Hành trình đến Mũi Đôi là một cuộc phiêu lưu đúng nghĩa, một bài kiểm tra sức bền thực sự. Không có đường nhựa, không có bậc thang, rất ít biển chỉ dẫn tiện lợi. Con đường duy nhất là con đường mòn được tạo nên bởi bước chân của những người đi trước, và để chạm tay vào chóp inox đánh dấu điểm Cực Đông này, bạn phải vượt qua một cung đường trekking khó khăn kéo dài nhiều giờ đồng hồ.

Hành trình thường bắt đầu từ Đầm Môn, một làng chài nhỏ yên bình, nơi sóng vỗ về và dường như là tiền đồn cuối cùng của nền văn minh trước khi bạn bước vào vùng đất hoang dã. Từ đây, thử thách bắt đầu. Chặng đầu tiên là vượt qua những đồi cát mênh mông, trắng xóa. Dưới cái nắng gay gắt của miền Trung, cát bỏng rát dưới chân, không khí nóng hầm hập, không một bóng cây che chắn. Cảm giác lúc đó giống như bạn đang lạc vào một tiểu sa mạc, mỗi bước chân lún sâu xuống cát đều rút cạn sức lực. Đây là thử thách về sức bền và khả năng chịu nhiệt.

Khi đã vượt qua được "sa mạc", thử thách tiếp theo chuyển từ sức bền sang sự khéo léo. Bạn sẽ phải leo trèo qua những ghềnh đá ven biển sắc nhọn, lởm chởm. Có những đoạn phải bám vào đá, nhảy từ tảng này sang tảng khác, ngay bên dưới là sóng biển vỗ vào tung bọt trắng xóa. Mỗi bước đi đều đòi hỏi sự tập trung và cẩn trọng tuyệt đối.

Do địa hình phức tạp và nguy hiểm, việc có người dẫn đường bản địa am hiểu địa hình là yêu cầu gần như bắt buộc. Khó khăn là vậy nhưng phần thưởng cho những giọt mồ hôi đó là hoàn toàn xứng đáng. Đích đến là Bãi Rạng, một bãi biển hoang sơ tuyệt đối, biệt lập với thế giới bên ngoài. Đêm xuống, bạn sẽ được trải nghiệm cắm trại dưới một bầu trời ngàn sao không bị ô nhiễm bởi ánh đèn thành phố. Và rồi, khoảnh khắc quan trọng nhất. Sáng sớm hôm sau, khi trời còn tối mịt, bạn sẽ được đánh thức bởi tiếng sóng và sự háo hức. Cả đoàn cùng nhau leo lên mỏm đá cao nhất, hướng về phía Đông và chờ đợi. Khi chân trời bắt đầu ửng hồng, rồi một quả cầu lửa từ từ nhô lên khỏi mặt biển, chiếu những tia nắng của một ngày mới lên đất liền Việt Nam... cảm xúc lúc đó thật sự thiêng liêng và xúc động đến khó tả.

Sau khi hoàn thành chuyến trekking "để đời" đến Mũi Đôi, đừng vội vã rời đi. Cả một vùng vịnh Vân Phong tuyệt đẹp – một trong những viên ngọc thô quyến rũ nhất của biển Việt Nam đang đợi bạn khám phá. Vẻ đẹp ở đây không hào nhoáng, không rực rỡ đèn màu như Nha Trang, mà nó nằm ở sự tĩnh lặng, nguyên sơ và khoáng đạt. Quay ngược trở lại Làng chài Đầm Môn, hãy dành thời gian ở điểm xuất phát này để cảm nhận nhịp sống bình dị của ngư dân. Ngắm cảnh thuyền bè tấp nập và thưởng thức một số loại hải sản do chính người dân đánh bắt thì tâm trí chỉ biết thốt lên cảm giác “khoái”. Cùng với đó, Vịnh Vân Phong sở hữu vô số bãi tắm tuyệt đẹp với làn nước trong xanh màu ngọc bích. Bạn có thể thư giãn tại Bãi biển Dốc Lết gần đó với bờ cát trắng mịn và nước nông an toàn, hoặc thuê thuyền khám phá các bãi nhỏ hẻo lánh khác trong vịnh. Đây là thiên đường cho các hoạt động chèo kayak và lặn ngắm san hô.

Trái ngược hoàn toàn với Mũi Đôi, hành trình đến Mũi Điện lại rất dễ dàng. Cung đường ven biển từ thành phố Tuy Hòa đến Mũi Điện đã là một phần thưởng, với một bên là núi non hùng vĩ, một bên là biển xanh thăm thẳm. Bạn có thể di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô đến tận chân núi, sau đó chỉ cần đi bộ theo một con đường mòn dễ dàng để lên đến ngọn hải đăng.

Điểm nhấn chính của Mũi Điện chính là ngọn hải đăng Đại Lãnh cổ kính, một trong những ngọn hải đăng cổ và đẹp nhất Việt Nam do người Pháp xây dựng từ cuối thế kỷ 19. Công trình kiến trúc vững chãi màu xám này đứng sừng sững trên đỉnh núi như một người lính gác biển thầm lặng. Từ trên đỉnh hải đăng, sau khi leo 110 bậc thang xoắn ốc, bạn có thể phóng tầm mắt 360 độ, bao quát một vùng biển trời bao la.

Ngay dưới chân núi là Bãi Môn, một bãi biển hoang sơ với bờ cát trắng mịn hình vầng trăng khuyết, được ôm trọn bởi hai dãy núi, tạo nên một khung cảnh đẹp như tranh thủy mặc, biến nơi đây thành điểm đến thu hút những tâm hồn lãng mạn.

Vẻ đẹp của Mũi Điện không chỉ nằm ở thiên nhiên mà còn ở sự kết nối sâu sắc với lịch sử. Đứng từ Mũi Điện nhìn xuống Vịnh Vũng Rô gần đó, người ta có thể hình dung về những chuyến hàng quả cảm của những con tàu không số huyền thoại trên tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển trong kháng chiến chống Mỹ, góp phần vào công cuộc thống nhất đất nước.

Hành trình ở Mũi Điện không chỉ là ngắm bình minh, mà còn là cơ hội để đi đến những địa danh nổi tiếng trứ danh của “Xứ Nẫu”, trải nghiệm cát trắng, nắng vàng ở những bãi biển đẹp nhất Việt Nam như:

- Bãi Xép - Ghềnh Ông: Hãy bước vào thế giới trong trẻo của bộ phim "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh". Với bãi cát vàng, biển xanh và triền đồi cỏ mướt chạy dài ra biển, đây là điểm check-in không thể bỏ lỡ cho những tâm hồn lãng mạn.

- Gành Đá Đĩa: Biểu tượng số một của Phú Yên được tạo nên từ hàng ngàn khối đá bazan hình lục giác xếp chồng lên nhau như một tổ ong khổng lồ bên bờ biển, tạo nên một cảnh tượng vô cùng độc đáo và ấn tượng.

- Tháp Nhạn: Là di sản văn hóa Champa cổ kính nằm ngay trung tâm thành phố Tuy Hòa. Từ đỉnh tháp, bạn có thể ngắm nhìn toàn cảnh thành phố, dòng sông Ba hiền hòa và biển cả lúc hoàng hôn.

Đến Phú Yên thì cũng đừng quên thưởng thức một tô bánh canh hẹ nóng hổi, một nồi lẩu gà lá é trứ danh, và đặc biệt là món mắt cá ngừ đại dương hầm thuốc bắc độc đáo, béo ngậy. Chưa kể là kem nhãn Duy Tân ở đây có hương vị cực kỳ độc đáo, xứng đáng cho những ai sẵn sàng dành thời gian xếp hàng chờ đợi.

Nếu Cực Đông là bản trường ca hùng vĩ của thiên nhiên miền biển, thì Cực Tây A Pa Chải tại Điện Biên lại là một khúc tráng ca đầy tính lịch sử. Hành trình này không dành cho những người yếu tim, nó là một thử thách thực sự về cả thể chất lẫn tinh thần, một bài kiểm tra về lòng kiên trì và ý chí. Người ta vẫn gọi đây là cuộc hành trình kép: - Một là về địa lý để chinh phục nơi "một tiếng gà gáy ba nước cùng nghe"- Hai là về lịch sử để cúi mình chiêm nghiệm quá khứ hào hùng trên chính mảnh đất Điện Biên.

Điểm Cực Tây của Tổ quốc được đánh dấu bằng Cột mốc ba cạnh, nằm trên đỉnh Khoan La San ở độ cao 1864 mét so với mực nước biển. Cột mốc mang trên mình quốc huy và tên nước: Việt Nam, Lào, và Trung Quốc hướng về 3 phía

Hành trình chinh phục nơi này gian nan bậc nhất trong Tứ Cực. Con đường độc đạo từ thành phố Điện Biên Phủ vào Mường Nhé đã là một thử thách, nhưng đoạn đường cuối cùng vào xã Sín Thầu và Đồn biên phòng A Pa Chải mới thực sự tạo nên ký ức không thể nào quên. Những con dốc đất đỏ dựng đứng, mùa khô thì bụi bay mù mịt, mùa mưa thì biến thành dòng suối bùn lầy lội kinh hoàng. Chính những lúc phải gồng mình giữ tay lái, hay cùng bạn bè đẩy chiếc xe qua một vũng lầy, mình mới thấm thía cái giá của sự chinh phục.

Một điều đặc biệt và cũng là một nghi thức của hành trình này, đó là bạn bắt buộc phải xin giấy phép tại trụ sở Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên. Sau khi có giấy phép, bạn cần liên hệ trước với Đồn biên phòng A Pa Chải. Các anh lính biên phòng ở đây không chỉ là người dẫn đường đảm bảo an toàn, mà còn là những người bạn, người anh em nồng hậu. Bữa cơm đạm bạc nhưng ấm tình quân dân, những câu chuyện về cuộc sống tuần tra biên giới, về tình hình an ninh nơi ngã ba... tất cả đã biến các anh từ những người lính xa lạ trở thành một phần ký ức không thể nào quên của chuyến đi.

Từ đồn, hành trình cuối cùng là cuốc bộ trekking khoảng 4-5 km đường rừng để lên đỉnh Khoan La San. Con đường mòn xuyên qua những cánh rừng già, có lúc phải bám vào rễ cây để leo, có lúc lại men theo những bậc thang gỗ đơn sơ. Khi cột mốc ba cạnh sừng sững hiện ra giữa khoảng trời quang đãng trên đỉnh núi, mọi mệt mỏi đều tan biến. Đứng ở nơi giao thoa của ba quốc gia, hít một hơi thật sâu không khí trong lành, tinh khiết của núi rừng và phóng tầm mắt ra những dãy núi trập trùng của cả ba nước, đó là một trải nghiệm độc nhất vô nhị.

Sự vất vả của chuyến đi đến A Pa Chải dường như tạo ra một sự đồng cảm kỳ lạ với những gian khổ của cha ông trong quá khứ. Vì vậy, việc kết hợp tham quan Quần thể di tích chiến trường Điện Biên Phủ không chỉ là một lựa chọn, mà gần như là một điều tất yếu để hành trình được trọn vẹn.

Sau những ngày vật lộn với cung đường hiểm trở, việc đứng trên đồi A1 lộng gió, nhìn xuống lòng chảo Mường Thanh, cố gắng hình dung về sự khốc liệt của 56 ngày đêm "khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt", cảm xúc thật khó tả. Hay khi bước vào căn hầm chỉ huy của tướng De Castries, không gian ẩm thấp và ngột ngạt dường như vẫn xuất hiện đâu đây. Đặc biệt, khi đứng trước bức tranh panorama toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Bảo tàng Chiến thắng, mình không chỉ là một du khách, mà thực sự cảm thấy như một người con đất Việt đang được sống lại những giây phút lịch sử hào hùng, thấm thía hơn bao giờ hết giá trị của hòa bình và độc lập.

Trên cung đường từ Hà Nội hay Sơn La đến Điện Biên, bạn còn đi qua Đèo Pha Đin huyền thoại, một trong "tứ đại đỉnh đèo" của Tây Bắc. Con đèo không chỉ đẹp hùng vĩ với những biển mây và thung lũng xanh mướt, mà nó còn là một nhân chứng lịch sử, nơi in dấu chân của những đoàn dân công ngày đêm "thồ gạo, tải đạn" góp phần làm nên chiến thắng.

Điện Biên là xứ sở của cộng đồng người Thái, và ẩm thực nơi đây là một bữa tiệc của hương vị núi rừng. Linh hồn của các món ăn chính là thứ gia vị thần thánh mang tên mắc khén – loại tiêu rừng có mùi thơm nồng và vị cay tê tê đặc trưng, cùng với hạt dổi.

Đặc sản nổi tiếng nhất phải kể đến là cá nướng. Những con cá chép, cá trôi suối được làm sạch, tẩm ướp kỹ càng với mắc khén, ớt, gừng, sả rồi nhồi thêm rau thơm vào bụng, kẹp vào thanh tre và nướng trên than hồng. Mùi cá chín hòa quyện với gia vị tỏa ra thơm lừng, chỉ ngửi thôi đã thấy cồn cào. Xôi nếp nương dẻo thơm, được đồ trong những chiếc chõ gỗ đặc trưng, ăn cùng với thịt trâu gác bếp xé nhỏ hay gà đồi nướng là một sự kết hợp hoàn hảo.

Và tất nhiên, không thể thiếu chẩm chéo, bản giao hưởng của các loại gia vị. Muối, ớt khô, tỏi, gừng và đặc biệt là mắc khén được giã nhuyễn, tạo nên một thứ đồ chấm có thể "đánh thức" mọi giác quan, khiến cho bất kỳ món luộc hay món nướng nào cũng trở nên hấp dẫn bội phần.

Nếu có dịp ở lại một bản làng người Thái vào buổi tối, bạn sẽ có cơ hội được hòa mình vào điệu múa xòe duyên dáng. Vòng người nối tay nhau, nhịp nhàng bước quanh đống lửa trong tiếng nhạc rộn ràng, mọi khoảng cách dường như được xóa nhòa. Đó là một kỷ niệm văn hóa ấm áp và khó phai, thể hiện lòng hiếu khách của người dân nơi biên cương Tổ quốc.

Điều đặc biệt nhất trong chuyến đi đến Cực Tây Việt Nam là chuyện xin giấy phép. Khi tới đây, hãy nhớ:

- Chuẩn bị Căn cước công dân.

- Đến trụ sở Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên (đường Nguyễn Lương Bằng, TP. Điện Biên Phủ).

- Vào phòng Tham mưu, trình bày nguyện vọng chinh phục Cực Tây và điền vào đơn theo mẫu. Quá trình thường nhanh chóng và các anh rất thân thiện.

Sau khi có giấy phép, hãy gọi điện báo trước cho Đồn biên phòng A Pa Chải để họ nắm lịch trình và sắp xếp chiến sĩ hỗ trợ, dẫn đường. Đây là yếu tố then chốt cho một chuyến đi an toàn.

Về phương tiện và chuẩn bị: Nên sử dụng xe số hoặc xe côn tay có động cơ khỏe để tận dụng phanh động cơ khi đổ dốc và có sức kéo tốt khi leo dốc. Cần chuẩn bị sức khỏe cực tốt, các vật dụng đi rừng như giày trekking bám tốt, áo mưa, đèn pin, thuốc chống côn trùng và một ít đồ ăn nhẹ giàu năng lượng.

Tạm biệt không khí trong veo của núi rừng Tây Bắc, mình xuôi về phương Nam, đến với vùng đất cuối trời của Tổ quốc. Không khí ở đây đặc quánh hơi nước, mằn mặn vị biển và ngai ngái mùi phù sa. Cảm xúc ở Cực Nam hoàn toàn khác biệt. Không phải là sự chinh phục đỉnh cao, mà là cảm giác choáng ngợp khi đứng ở nơi đất liền kết thúc và biển cả mênh mông mở ra.

Không giống các điểm cực khác, Cực Nam là một điểm cực "động". Mảnh đất này đang thở, đang lớn lên từng ngày. Vùng đất này vẫn đang được phù sa màu mỡ của dòng Cửu Long bồi đắp, lấn ra biển hàng chục, thậm chí hàng trăm mét mỗi năm. 

Trung tâm của Khu du lịch Mũi Cà Mau là một quần thể các công trình biểu tượng đầy ý nghĩa. Đầu tiên và thiêng liêng nhất chính là Mốc tọa độ Quốc gia GPS 0001. Đó là một cột mốc giản dị, nhưng ý nghĩa của nó thì vô cùng to lớn, là một lời khẳng định chủ quyền lãnh thổ quốc gia không thể đong đếm.

Nhưng công trình khiến mình xúc động nhất có lẽ là Cột cờ Hà Nội tại Cà Mau. Giữa mênh mông sông nước phương Nam, lại thấy một biểu tượng thân thuộc của Thủ đô sừng sững nơi đây, cảm giác thật khó tả. Nó giống như một cái ôm thật chặt từ phương Bắc gửi về, một lời khẳng định mạnh mẽ về sự thống nhất non sông, về tình cảm Bắc - Nam một nhà, rằng dù xa xôi cách trở, chúng ta vẫn chung một cội nguồn, một dáng hình Việt Nam.

Và trải nghiệm độc đáo nhất, "đặc sản" của riêng Mũi Cà Mau, là nơi duy nhất trên đất liền bạn có thể ngắm mặt trời mọc ở biển Đông và lặn ở biển Tây. Mình đã dậy thật sớm, khi trời còn đẫm sương, leo lên Vọng Hải Đài. Từ phía Đông, mặt biển bắt đầu ửng hồng, rồi một quả cầu lửa từ từ nhô lên khỏi đường chân trời, nhuộm vàng cả một vùng không gian. Và rồi chiều tà, mình lại đứng ở chính nơi đó, quay về hướng Tây, chứng kiến mặt trời từ từ lặn xuống vùng biển Vịnh Thái Lan, để lại những vệt sáng tím rực rỡ. Khoảnh khắc được thấy cả khởi đầu và kết thúc của một ngày trên cùng một mảnh đất khiến mình cảm nhận rõ hơn bao giờ hết về hình hài đặc biệt của đất nước.

Trải nghiệm ở Cà Mau không chỉ nằm ở khu mốc tọa độ, mà còn ở hành trình khám phá của hệ sinh thái rừng ngập mặn. Cách tuyệt vời nhất để làm điều này là nhảy lên một chiếc xuồng máy, để người lái rành rọt đưa bạn len lỏi qua những con rạch chằng chịt giữa Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau. Con xuồng rẽ sóng lao vun vút, hai bên là những cánh rừng đước, rừng mắm bạt ngàn với bộ rễ chằng chịt cắm sâu vào lòng đất. Thỉnh thoảng, bạn sẽ thấy những chú cá thòi lòi tinh nghịch trườn trên mặt bùn, hay những đàn chim cò bay vụt lên từ tán lá. Đó là một thế giới hoàn toàn khác, hoang sơ và trù phú.

Mình còn có một hoạt động rất thú vị là đi bộ trên những bãi bồi ven biển khi thủy triều rút. Cởi giày ra, để đôi chân trần lún nhẹ vào lớp phù sa mềm mịn, mát lạnh. Cảm giác ấy thật lạ. Mình thấy những cây mắm, cây đước non tiên phong đang nảy mầm, bám rễ để giữ đất. Đứng ở đây, mình hiểu rằng đất nước không chỉ có quá khứ hào hùng, mà còn có một tương lai đang được kiến tạo mỗi ngày từ những hạt phù sa nhỏ bé này.

Nếu còn thời gian, hãy ghé thăm Chợ nổi Cà Mau. Dù không sầm uất, tấp nập như ở Cần Thơ, chợ nổi ở đây vẫn giữ được nét nguyên sơ, mộc mạc. Những chiếc ghe thuyền nhỏ tụ tập, trên mỗi ghe có một "cây bẹo" treo lủng lẳng những món hàng mình bán. Ngồi trên một chiếc xuồng nhỏ, gọi một tô hủ tiếu nóng hổi hay ly cà phê sữa đá đậm, vừa ăn vừa ngắm cảnh mua bán bồng bềnh, đó là một trải nghiệm rất "thật".

Cà Mau được mệnh danh là thiên đường của các loại hải sản và đặc sản sông nước, một sự hào phóng của thiên nhiên ban tặng. Ẩm thực nơi đây không cầu kỳ, hoa mỹ, mà chú trọng vào sự tươi ngon nguyên bản của nguyên liệu.

Và "vua" của các loại đặc sản, không gì khác ngoài cua Cà Mau. Mình chưa bao giờ mình được ăn cua ngon đến thế. Cua chắc thịt, ngọt lịm, gạch son béo ngậy, dù chỉ đơn giản là luộc chấm muối tiêu chanh thôi cũng đủ khiến người ta nhớ mãi. Ngoài cua, mình đã mê mẩn với cá thòi lòi nướng muối ớt – loài cá có hình thù kỳ dị nhưng thịt lại dai và thơm lạ lùng; vọp nướng mỡ hành béo ngậy; hay ba khía Rạch Gốc muối chua, trộn với tỏi ớt, ăn cùng cơm nguội thì đúng là quên sầu. Đừng quên thử lẩu mắm U Minh trứ danh, một nồi lẩu hội tụ tinh hoa của sông nước với đủ loại cá, tôm, mực và hàng chục loại rau đồng dân dã.

Về văn hóa, còn gì tuyệt vời hơn khi vào một buổi tối yên tĩnh, ngồi trên chiếc xuồng nhỏ giữa mênh mông sông nước, được lắng nghe những nghệ nhân địa phương cất lên những giai điệu đờn ca tài tử. Tiếng đờn tranh réo rắt, tiếng ghi-ta phím lõm ngọt ngào, hòa cùng giọng ca mùi mẫn, da diết kể những câu chuyện về tình yêu, về cuộc đời. Tiếng hát như hòa quyện vào không gian sông nước, giúp tâm hồn thư thái đến lạ.

Để di chuyển đến Mũi Cà Mau từ trung tâm thành phố Cà Mau, cách tuyệt nhất là đi đường bộ theo tuyến đường Hồ Chí Minh. Con đường nhựa thẳng tắp, phẳng lì, xuyên qua những cánh rừng ngập mặn xanh mướt, chạy xe máy trên cung đường này là một trải nghiệm cực kỳ thú vị. Tuy nhiên mình khuyên các bạn nên đi ô tô vì quãng đường khá xa.

Thời điểm lý tưởng để đến Cà Mau là vào mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Thời tiết nắng đẹp, ít mưa, thuận lợi cho việc di chuyển và tham quan. Đừng quên kem chống nắng, mũ rộng vành, và đặc biệt là kem chống muỗi! Muỗi ở vùng rừng ngập mặn khá nhiều, nhất là vào buổi chiều tối.

Nhắc đến Hà Giang (nay là Tuyên Quang), trong đầu mình luôn vang lên tiếng gió rít qua vành tai và hình ảnh những cung đường đèo uốn lượn như dải lụa vắt ngang lưng trời. Mảnh đất này có một sức hấp dẫn kỳ lạ, nó vừa khắc nghiệt, trần trụi với vô vàn đá, nhưng lại vừa thơ mộng, quyến rũ đến nao lòng. Hành trình đến Cực Bắc chính là để cảm nhận trọn vẹn sự tương phản mãnh liệt ấy, để thấy rằng giữa vùng cao nguyên cằn cỗi nhất, sức sống vẫn có thể nảy mầm và "nở hoa" theo một cách rất riêng.

Cảm giác khi đang chạy xe trên những con dốc quanh co, rồi từ phía xa, hình ảnh cột cờ Lũng Cú dần hiện ra sừng sững trên đỉnh núi Rồng, mang lại cảm giác thật sự thiêng liêng. Để lên được đến nơi, bạn phải gửi xe ở dưới rồi bắt đầu một cuộc hành trình chinh phục 839 bậc thang đá. Càng lên cao, không khí càng loãng, và khung cảnh cao nguyên đá càng mở rộng ra hùng vĩ.

Và rồi, bạn cũng tới đích. Đứng dưới chân cột cờ, ngước nhìn lá cờ đỏ sao vàng rộng 54m² bay phần phật trong gió, tiếng vải cờ quật vào không gian nghe như tiếng con tim đất nước đang đập. Từ trên đỉnh, phóng tầm mắt ra bốn phía, một bức tranh non sông gấm vóc hiện ra. Dưới chân núi là hai hồ nước trong xanh quanh năm không cạn, được người dân ví như "mắt rồng" thiêng liêng. Xa xa là những mái nhà trình tường nâu sẫm của bản Lô Lô Chải, xen kẽ giữa những thửa ruộng bậc thang đang mùa nước đổ hay mùa lúa chín vàng. Mọi mệt mỏi của chặng đường dài dường như tan biến hết, chỉ còn lại sự choáng ngợp và một niềm xúc động khó tả.

Nhưng nếu bạn là một người ưa sự chính xác tuyệt đối, muốn chạm vào tận cùng tọa độ địa lý, thì hành trình của bạn vẫn chưa dừng lại. Điểm cực Bắc thực sự của Việt Nam nằm ở Cột mốc 428, và xa hơn nữa là một mỏm đá bên bờ sông Nho Quế. Từ cột cờ, bạn phải đi xe máy thêm một đoạn đường nhỏ, cheo leo rồi bắt đầu trekking khoảng 1.5 km nữa qua một con đường mòn.

Và rồi, cột mốc biên giới bằng đá hoa cương hiện ra, nhỏ bé và khiêm nhường giữa cỏ cây, một bên khắc chữ "Việt Nam", một bên là "Trung Quốc". Cái khoảnh khắc được chạm tay vào cột mốc, cảm nhận đường biên giới hữu hình ngay trước mắt, thật sự rất đặc biệt. Không có sự ồn ào, náo nhiệt, chỉ có bạn, cột mốc và sự tĩnh lặng của núi rừng biên viễn.

Sẽ là một thiếu sót khổng lồ nếu đến Hà Giang chỉ để check-in Cực Bắc rồi về. Bởi lẽ, bạn đang đứng giữa một Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, một bản trường ca được viết nên bởi sự tương phản mãnh liệt giữa nét khắc nghiệt của thiên nhiên và sức sống phi thường của con người.

Và huyền thoại của những huyền thoại, chắc chắn là Đèo Mã Pí Lèng. Mình đã từng xem bao nhiêu ảnh, đọc bao nhiêu bài viết, nhưng không có bất cứ từ ngữ hay khung hình nào có thể lột tả được cảm giác choáng ngợp khi tự mình cầm lái trên "con đường Hạnh Phúc". Con đường ôm trọn lấy sườn núi đá tai mèo dựng đứng. Một bên là vách đá xám xịt, một bên là vực sâu hun hút của Hẻm Tu Sản và dòng sông Nho Quế uốn lượn phía dưới như một sợi chỉ màu xanh ngọc bích. Vẻ đẹp của Mã Pí Lèng không hiền hòa, nó là vẻ đẹp của sự vĩ đại, của ý chí con người dám đối đầu và chiến thắng thiên nhiên.

Để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp này, mình thật lòng khuyên bạn hãy dành thời gian đi thuyền trên sông Nho Quế. Con đường dốc xuống bến thuyền khá hiểm trở, nhưng khi đã ngồi trên thuyền, lướt nhẹ trên dòng nước xanh biếc và ngước nhìn lên những vách đá sừng sững cao vút hai bên, bạn sẽ có một góc nhìn hoàn toàn khác. Từ dưới lòng vực sâu nhất Đông Nam Á, bạn sẽ thấy mình nhỏ bé biết bao và thiên nhiên thì vĩ đại đến nhường nào.

Hà Giang đúng là có rất nhiều đá, tuy nhiên, nơi đây còn có những di sản văn hóa lắng đọng cùng thời gian. Dinh thự họ Vương (Dinh Vua Mèo) tọa lạc giữa thung lũng Sà Phìn là một công trình kiến trúc độc đáo, một pháo đài bằng đá xanh kết tinh từ ba nền văn hóa của dân tộc Mông, Pháp và Trung Hoa. Bước qua cánh cổng đá, bạn như lạc vào một thế giới khác, lắng nghe câu chuyện về một thời kỳ lịch sử đầy biến động của Vương Chính Đức, người từng cai quản cả một vùng biên cương rộng lớn. Gần đó, Phố cổ Đồng Văn với những ngôi nhà lợp ngói âm dương hàng trăm năm tuổi sẽ đưa bạn lạc vào một không gian hoài cổ. Phố cổ buổi sáng yên bình với những quán cà phê nhỏ, nhưng trở nên sống động và rực rỡ sắc màu vào những phiên chợ cuối tuần, khi người dân từ các bản làng xa xôi tụ họp về giao thương, gặp gỡ.

Cái "chất" của Hà Giang nằm ở chính sự tương phản đó: giữa một vùng đất khô cằn chỉ có đá và đá, lại có những mùa hoa tam giác mạch phủ hồng cả sườn đồi; giữa những con đèo hiểm trở, lại là nụ cười và ánh mắt trong veo của những đứa trẻ vùng cao.

Ẩm thực Hà Giang là một cảm nhận sâu sắc về sự thích nghi và sáng tạo của con người trong điều kiện sống khó khăn. Nhắc đến ẩm thực Hà Giang mà bỏ qua thắng cố thì coi như chuyến đi của bạn đã mất đi một nửa linh hồn. Giữa phiên chợ vùng cao se lạnh, hình ảnh một chảo thắng cố lớn bốc khói nghi ngút, tỏa ra một mùi nồng đặc trưng của thảo quả, địa liền thật khiến người ta tò mò. Món ăn nấu từ nội tạng ngựa này có thể khiến nhiều người e dè lúc ban đầu, nhưng một khi đã ngồi quây quần bên chảo thắng cố, nhấp thêm chén rượu ngô men lá cay nồng, bạn sẽ hiểu đó chính là tinh thần của cộng đồng, của sự sẻ chia và ấm áp. Lưu ý là ai bụng nhạy cảm thì đừng cố thử nhé.

Bên cạnh đó, đừng quên thử bánh cuốn nóng, chấm cùng bát nước dùng ninh xương ngọt lịm thay vì nước mắm. Hay một tối trời lạnh, hãy thử một tô cháo ấu tẩu, vị đắng lạ lúc đầu rồi ngọt dần về sau, có tác dụng giải cảm và phục hồi sức lực cực tốt. Lẩu gà đen thơm ngon, bổ dưỡng cũng là một lựa chọn không thể tuyệt vời hơn cho một bữa tối quây quần.

Thời điểm lý tưởng để đến với Hà Giang và Cực Bắc là từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau. Từ tháng 9 đến tháng 12, mùa lúa chín vàng rực trên các thửa ruộng bậc thang cùng với mùa hoa tam giác mạch nở rộ, phủ hồng các sườn núi, sẽ tạo nên những khung cảnh đẹp như tranh vẽ. Còn từ tháng 1 đến tháng 3, bạn sẽ được kiến mùa của hoa đào, hoa mận nở trắng rừng.

Về vấn đề di chuyển thì xe máy là "chân ái" để khám phá trọn vẹn các cung đường. Bạn có thể đi xe khách giường nằm tới Hà Giang rồi thuê xe máy tại đây. Hãy thuê một con xe số khỏe, kiểm tra kỹ càng trước khi khởi hành và đảm bảo tay lái phải thật vững.

Ngoài ra, do địa hình vùng núi cao, thời tiết có thể thay đổi đột ngột. Cần chuẩn bị quần áo đủ ấm bởi kể cả mùa hè thì đêm trên núi vẫn lạnh. Đừng quên đem theo áo mưa, găng tay, giày đi bộ chắc chắn. Các vật dụng y tế cơ bản, kem chống nắng, kính râm và sạc dự phòng cũng rất cần thiết.

Hành trình qua các điểm Cực của Việt Nam đến đây xin được phép khép lại.  Chinh phục Tứ Cực không phải là để khoe thành tích, mà là để trưởng thành hơn, để hiểu và yêu hơn mảnh đất Việt Nam hình chữ S mình đang sống. Mỗi chuyến đi là một lần mình tự tay vẽ lại bản đồ đất nước trong tâm trí, không phải bằng những đường nét khô khan, mà bằng những trải nghiệm sống động, những cảm xúc chân thật.

Giờ đây, việc còn lại là của bạn. Hãy bắt đầu lên kế hoạch, dù chỉ là một điểm cực thôi. Bởi lẽ, hành trình vĩ đại nhất luôn bắt đầu bằng một bước chân.