Hai hiểu lầm lớn nhất của người Việt Nam về Ấn Độ: Vấn đề Dalit và nạn hiếp dâm

Ấn Độ, quốc gia Nam Á với dân số hơn 1,4 tỷ người với bề dày lịch sử hàng nghìn năm và một nền văn hóa vô cùng đa dạng, dĩ nhiên luôn thu hút được sự chú ý rất lớn trên các nền tảng mạng xã hội. Tuy nhiên, tại Việt Nam, các trang mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube hay các diễn đàn thường lan truyền những thông tin sai lệch hoặc thiếu ngữ cảnh về đất nước này, đặc biệt liên quan đến hai vấn đề nhạy cảm: phân biệt đối xử với người Dalit và nạn hiếp dâm. Những bài đăng, video ngắn, hoặc bình luận được chia sẻ rộng rãi thường phóng đại vấn đề, thiếu dẫn chứng cụ thể, và đôi khi là thông tin giả mạo, dẫn đến việc hình thành những định kiến không công bằng về Ấn Độ trong tâm trí người Việt Nam.

Trên các nền tảng mạng xã hội Việt Nam, từ các bài đăng trên Facebook, video trên Youtube, clip ngắn trên TikTok, đến các bình luận trong các nhóm cộng đồng, người Dalit thường bị khắc họa như một cộng đồng bị áp bức toàn diện, sống trong cảnh nghèo đói cùng cực và không có bất kỳ cơ hội nào để vươn lên. Những câu chuyện đầy cảm tính về “tầng lớp không đáng chạm tới” của Ấn Độ thường được chia sẻ với những hình ảnh hoặc video được chọn lọc cẩn thận để gây sốc, chẳng hạn như cảnh người Dalit bị phân biệt đối xử ở các vùng nông thôn hẻo lánh. Các bài đăng này thường thiếu đi bối cảnh lịch sử, xã hội, hay những nỗ lực cải cách của Ấn Độ trong việc nâng cao vị thế của cộng đồng này. Thay vào đó, chúng chủ yếu tập trung vào những vụ việc tiêu cực, tạo ra một bức tranh méo mó rằng toàn bộ xã hội Ấn Độ bị mắc kẹt trong một hệ thống đẳng cấp bất biến, nơi mà người Dalit mãi mãi là nạn nhân của sự bất công.

Sự phóng đại này không chỉ làm sai lệch nhận thức của người Việt Nam mà còn bỏ qua những tiến bộ đáng kể mà Ấn Độ đã đạt được trong việc cải thiện đời sống của người Dalit. Theo điều tra dân số Ấn Độ năm 2011, được công bố bởi Văn phòng Tổng điều tra Dân số Ấn Độ, người Dalit, hay còn gọi là các “Scheduled Castes” (những đẳng cấp được liệt kê), chiếm khoảng 16,6% dân số, tương đương hơn 200 triệu người (Census India, 2011). Đây là một con số đáng kể, nhưng không phải là đa số dân số như cách một số bài đăng trên mạng xã hội ngụ ý. Việc tập trung quá mức vào các vấn đề của người Dalit mà không đặt trong bối cảnh dân số khổng lồ của Ấn Độ khiến người Việt Nam dễ dàng hình thành một hình ảnh sai lệch, cho rằng phân biệt đẳng cấp là vấn đề bao trùm toàn bộ đời sống xã hội Ấn Độ.

Thực tế, Ấn Độ đã có những bước tiến dài trong việc xóa bỏ phân biệt đẳng cấp và thúc đẩy sự hòa nhập của người Dalit kể từ khi giành độc lập vào năm 1947. Hiến pháp Ấn Độ, được soạn thảo dưới sự lãnh đạo của Tiến sĩ B.R. Ambedkar – một người Dalit và là một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất của Ấn Độ – đã chính thức xóa bỏ chế độ Dalit và đưa ra các quy định bảo vệ quyền lợi của cộng đồng này. Điều 17 của Hiến pháp cấm mọi hình thức phân biệt đối xử dựa trên đẳng cấp, trong khi nhiều điều khoản khác đã đảm bảo quyền bình đẳng trước pháp luật và quyền được tiếp cận giáo dục, việc làm. Các chính sách hành động khẳng định (affirmative action), chẳng hạn như việc dành quota cho người Dalit trong các trường đại học, cơ quan công quyền, và ghế trong quốc hội, đã mở ra cơ hội cho hàng triệu người thoát khỏi cảnh nghèo đói và kỳ thị.

Một ví dụ điển hình cho sự tiến bộ này là K.R. Narayanan, một người Dalit, người đã trở thành Tổng thống Ấn Độ từ năm 1997 đến 2002. Việc một người Dalit giữ vị trí cao nhất trong hệ thống chính trị của một quốc gia hơn 1 tỷ dân là minh chứng rõ ràng cho những thay đổi tích cực trong xã hội Ấn Độ. Tương tự, Mayawati, một phụ nữ Dalit, đã nhiều lần đảm nhiệm vai trò Thủ hiến bang Uttar Pradesh, một trong những bang đông dân nhất Ấn Độ với hơn 200 triệu dân. Những thành tựu này không phải là cá biệt. Người Dalit hiện diện ngày càng nhiều trong các lĩnh vực như kinh doanh, học thuật, và nghệ thuật. Ví dụ, các doanh nhân Dalit như Milind Kamble, người sáng lập Dalit Indian Chamber of Commerce and Industry (DICCI), đã và đang thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong cộng đồng, giúp thay đổi nhận thức về vai trò của người Dalit trong nền kinh tế hiện đại.

Dù vậy, các câu chuyện thành công này hiếm khi được nhắc đến trên mạng xã hội Việt Nam. Thay vào đó, các bài đăng thường tập trung vào các vụ bạo lực hoặc phân biệt đối xử ở một số khu vực nông thôn lạc hậu, nơi mà tư duy bảo thủ vẫn còn tồn tại. Những vấn đề này là có thật và cần được giải quyết, nhưng chúng không đại diện cho toàn bộ bức tranh xã hội Ấn Độ. Ở các thành phố lớn như Delhi, Mumbai, hay Bangalore, sự hòa nhập giữa các cộng đồng đã đạt được những bước tiến đáng kể. Thế hệ trẻ, đặc biệt ở khu vực đô thị, ngày càng ít bị ảnh hưởng bởi tư duy phân biệt đẳng cấp truyền thống, kết quả này là nhờ vào sự cải thiện đáng kể trong nền giáo dục quốc gia, tác động của quá trình đô thị hóa, và các chiến dịch nâng cao nhận thức của chính phủ.

Sự thiếu đại diện trong các bài đăng trên mạng xã hội Việt Nam còn đến từ việc thiếu thông tin về bối cảnh lịch sử và văn hóa của Ấn Độ. Chế độ đẳng cấp, dù là một phần của lịch sử lâu đời, đã bị bóp méo thành một hiện tượng bất biến, trong khi thực tế, nó đã và đang được cải thiện thông qua các cải cách pháp lý và xã hội. Các chương trình giáo dục miễn phí, học bổng dành riêng cho người Dalit, và các chiến dịch cộng đồng nhằm xóa bỏ định kiến đã góp phần thay đổi tư duy của xã hội Ấn Độ. Tuy nhiên, những nỗ lực này thường bị bỏ qua, thay vào đó là những câu chuyện giật gân nhằm thu hút lượt xem và tương tác. Kết quả là người dùng Việt Nam chỉ tiếp cận được một góc nhìn phiến diện, không phản ánh đúng thực trạng phức tạp và đa chiều của cộng đồng Dalit.

Trên các nền tảng mạng xã hội Việt Nam, Ấn Độ thường bị gắn với định kiến là “thủ đô hiếp dâm của thế giới” hoặc một quốc gia nơi phụ nữ luôn sống trong nỗi sợ hãi về an toàn cá nhân. Những câu chuyện về các vụ hiếp dâm, chẳng hạn như vụ hiếp dâm tập thể tại Delhi năm 2012, được nhắc đi nhắc lại một cách thiếu ngữ cảnh, tạo ấn tượng rằng Ấn Độ là một nơi đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ. Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều nội dung lan truyền trên mạng xã hội còn chứa đựng các thông tin giả mạo hoặc phóng đại, như các số liệu, thống kê bịa đặt về số vụ hiếp dâm hoặc những câu chuyện được thêu dệt để gây sốc. Những bài đăng này, thường được viết với ngôn ngữ giật gân và hình ảnh kích động, đã củng cố một định kiến sai lệch về Ấn Độ, khiến nhiều người tin rằng vấn nạn hiếp dâm là đặc trưng cố hữu của đất nước này.

Thực tế, dữ liệu thống kê từ các nguồn chính thức vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác biệt, cho thấy nạn hiếp dâm ở Ấn Độ không nghiêm trọng như cách được miêu tả. Theo Báo cáo Tội phạm năm 2022 của Cục Hồ sơ Tội phạm Quốc gia Ấn Độ (NCRB), tỷ lệ hiếp dâm ở Ấn Độ là khoảng 4,74 vụ trên 100.000 dân (NCRB, 2021). Con số này thấp hơn đáng kể so với nhiều quốc gia trên thế giới, thậm chí là một số nước phát triển. Chẳng hạn, theo Báo cáo Tội phạm Đồng nhất của Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI) năm 2020, tỷ lệ hiếp dâm ở Hoa Kỳ là 38,4 vụ trên 100.000 dân (FBI UCR, 2020). Tại Thụy Điển, con số này là 63 vụ trên 100.000 dân, theo Hội đồng Quốc gia về Phòng ngừa Tội phạm Thụy Điển (BRA, 2020). Nam Phi, một quốc gia nổi tiếng với tỷ lệ tội phạm cao, ghi nhận tỷ lệ hiếp dâm lên đến 72,1 vụ trên 100.000 dân, theo báo cáo của Cục Cảnh sát Nam Phi (SAPS, 2021/2022). Theo Wikipedia, Ấn Độ liên tục được thống kê là một trong những nước có tỉ lệ hiếp dâm trên đầu người thấp nhất thế giới. Những con số này cho thấy rằng, trái với định kiến được lan truyền, tỷ lệ hiếp dâm ở Ấn Độ không phải là cao nhất thế giới, và thực tế còn thấp hơn nhiều quốc gia khác.

Sự sai lệch trên mạng xã hội Việt Nam còn đến từ cách tiếp cận thiếu công bằng khi so sánh Ấn Độ với các quốc gia khác. Trong khi các vụ tấn công tình dục ở các nước phương Tây, hoặc thậm chí ở Việt Nam, hiếm khi được gắn với văn hóa quốc gia, những vụ việc ở Ấn Độ thường bị quy kết cho “văn hóa lạc hậu” hoặc “phân biệt giới tính cố hữu”. Cách tiếp cận này không chỉ phiến diện mà còn bỏ qua thực tế rằng Ấn Độ là một quốc gia rộng lớn với dân số hơn 1,4 tỷ người, khiến các báo cáo về số vụ hiếp dâm ở Ấn Độ có thể trông nghiêm trọng hơn khi không được đặt trong bối cảnh tỷ lệ dân số. Hơn nữa, các bài đăng trên mạng xã hội cũng thường không phân biệt giữa các khu vực đô thị hiện đại, như Delhi hay Mumbai, với các vùng nông thôn lạc hậu, nơi nhận thức về bình đẳng giới còn hạn chế. Sự đơn giản hóa này không cho thấy tính đa dạng và phức tạp của xã hội Ấn Độ, đồng thời củng cố định kiến sai lệch.

Một yếu tố khác góp phần vào sự lan truyền thông tin giả mạo là xu hướng giật gân hóa trên mạng xã hội. Các bài báo, các video YouTube hoặc kênh TikTok thường sử dụng tiêu đề gây sốc, như “Ấn Độ: Đất nước nguy hiểm nhất với phụ nữ” hoặc “Hiếp dâm xảy ra hàng ngày ở Ấn Độ”, để thu hút lượt xem. Một số bài đăng thậm chí còn bịa đặt số liệu, như tuyên bố rằng Ấn Độ có hàng triệu vụ hiếp dâm mỗi năm, mà không dẫn nguồn cụ thể. Những nội dung này không chỉ thiếu căn cứ mà còn làm tổn hại đến hình ảnh của một quốc gia đang nỗ lực giải quyết các vấn đề xã hội. Hơn nữa, việc tập trung vào các vụ án nổi bật mà bỏ qua các cải cách và tiến bộ khiến người Việt Nam khó có được cái nhìn toàn diện về thực trạng ở Ấn Độ.

Trong khi người Dalit vẫn đối mặt với một số thách thức, những tiến bộ về pháp lý, chính trị, và xã hội của họ là không thể phủ nhận, từ Hiến pháp bảo vệ chặt chẽ về quyền lợi đến những cá nhân kiệt xuất như K.R. Narayanan hay Mayawati vươn lên các vị trí lãnh đạo cao nhất. Ngoài ra, thống kê cho thấy tỷ lệ hiếp dâm ở Ấn Độ thấp hơn nhiều quốc gia phát triển, và đất nước này đang nỗ lực cải thiện an toàn cho phụ nữ thông qua các cải cách pháp lý và các chiến dịch nâng cao nhận thức.

Để có cái nhìn công bằng về Ấn Độ, người dùng mạng xã hội Việt Nam cần kiểm chứng thông tin từ các nguồn đáng tin cậy, thay vì tin vào những bài đăng giật gân hay video ngắn thiếu ngữ cảnh. Một quốc gia tỉ dân với xã hội phức tạp như Ấn Độ không thể được hiểu rõ qua vài câu chuyện phiến diện. Hiểu biết đúng đắn sẽ giúp chúng ta xóa bỏ định kiến, qua đó có một góc nhìn toàn diện, khách quan hơn về một trong những quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế giới - đồng thời cũng là một đối tác hữu nghị lâu đời của Chính phủ và Nhân dân Việt Nam.

Thống kê so sánh quốc tế:

Rape statistics - Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Rape_statistics

Rape Statistics by Country 2025 - World Population Review: https://worldpopulationreview.com/country-rankings/rape-statistics-by-country

Countries with the highest rape incidents - The Business Standard: https://www.tbsnews.net/world/countries-highest-rape-incidents-144499 Rape in India - Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Rape_in_India Rape Cases Reported to NCW - Press Information Bureau, Govt of India: https://www.pib.gov.in/Pressreleaseshare.aspx?PRID=1579364