Hôm nọ mình đọc được câu chuyện thế này:

“ Ngày xửa ngày xưa, có một người phụ nữ đến hang động trong núi để tu luyện với một thiền sư. Cô bảo rằng mình muốn học tất cả những kiến thức có trên đời. Vị hiền sư trao cho cô một chồng sách và để cô tu luyện một mình. Cứ sáng sáng, ông lại về hàng và kiểm tra quá trình học tập của cô. Trên tay ông cầm cây gậy gỗ nặng trịch. Mỗi sáng ông hỏi cô cùng một câu hỏi: "Con đã học hết kiến thức chưa?”

Mỗi sáng, câu trả lời của cô luôn là: “Thưa thầy, chưa ạ”. Khi đó hiền sư sẽ gõ gậy vào đầu cô.

Cảnh tượng này tái diễn suốt nhiều tháng trời. Một ngày nọ, vị sư bước vào hang động, hỏi câu hỏi cũ, nghe cùng một câu trả lời và giờ gậy định gõ vào đầu người phụ nữ, nhưng lần này cô giật lấy cây gậy từ tay ông, ngăn cú đánh đó lại.

Cảm giác nhẹ nhõm vì đã chấm dứt chuyện bị đánh mỗi ngày song vẫn sợ bị phạt, người phụ nữ ngước lên nhìn thiền sư.

Cô ngạc nhiên khi thấy ông mỉm cười. “Chúc mừng con, con đã thành chánh quả. Giờ đã biết được tất cả những gì cần biết.”

“Sao vậy ạ?” cô thắc mắc.

“Con đã hiểu rằng mình sẽ không bao giờ học hết tất cả những kiến thức trên trên đời.” ông đáp.“ Và con đã học được cách chấm dứt nỗi đau.”

Hai bài học thiền sư dành cho người phụ nữ, cũng là hai bài học quan trọng gần đây mình nhắn nhủ với bản thân. Phần nào mong chia sẻ này có thể hữu ích với bạn.

Câu chuyện thiền sư và người phụ nữ khiến mình nhớ về một người bạn của mình, bạn ấy là người ham học hỏi, luôn có ý chí cầu thị tri thức, bạn vẫn luôn mong muốn học hỏi nhiều hơn, biết nhiều kiến thức hơn, nên bạn rất siêng đọc sách, tìm tòi kiến thức ở khắp nơi. Điều đó tốt và đâu có gì để phàn nàn đúng không bạn? Mình cũng từng nghĩ cho đến khi biết được rằng việc học hỏi của bạn ấy đang trở thành một cuộc ganh đua, tranh luận với mọi người ở nhiều phương diện đúng sai, bạn thấy tức tối khi có ai đó biết nhiều, giỏi hơn mình. Mỗi khi có thời gian rảnh là bạn lao đầu vào tìm kiến thức, lý do quan trọng để bạn tìm hiểu kiến thức là để có thể hiểu biết hơn những người mà bạn gặp gỡ, trò chuyện. Trước đây bạn là một người khá thoải mái và dễ chịu, gần đây khi gặp, cuộc trò chuyện không thể đi quá lâu bởi sự khác biệt trong suy nghĩ và nhìn nhận vấn đề.

Cũng lâu lắm rồi mình không gặp bạn.

Trên quan điểm cá nhân, mình sẽ không bàn về đúng sai, nên hay không nên trong cách bạn tiếp cận tri thức. Nhưng mình vẫn có vài suy nghĩ đúc kết ra từ câu chuyện của bạn.

Sự ganh đua, muốn biết nhiều hơn, và giỏi hơn người không có gì sai. Theo mình, đó là điều tạo nên sự khác biệt và biến đổi cuộc đời một người, tùy thuộc vào cách tiếp cận mà người đó lựa chọn. Trong việc học hỏi và tích lũy kiến thức, bản chất cốt yếu luôn là để mỗi người hiểu biết thêm và ứng dụng vào đời sống, giúp bản thân phát triển và xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn. Sự học hỏi cũng giúp ta chia sẻ kiến thức giúp đỡ những người xung quanh.

Nhưng nếu mục đích của việc học hỏi chỉ là để cạnh tranh và hơn thua với người khác thì có thể ta sẽ bị cuốn vào sự cạnh tranh gay gắt, ghen tức, đố kỵ. Như vậy, việc có nhiều kiến thức không hẳn mang lại giá trị nếu mục đích quan trọng không phải là học hỏi và phát triển bản thân mà chỉ là để so sánh và cạnh tranh.

Kiến thức của nhân loại là cả kho tàng đồ sộ khổng lồ, một cá nhân dùng một đời chưa chắn có thể lĩnh hội tất cả.

Như lời thiền sư nói với người phụ nữ: “sẽ không bao giờ học hết tất cả những kiến thức trên trên đời”, và theo mình, bên cạnh việc nhận ra giới hạn bản thân, cùng sự rộng lớn của vũ trụ, chúng ta cũng cần lựa chọn cho mình một thái độ đón nhận tiếp cận tri thức phù hợp. Như vậy chúng ta mới có thể tận dụng sức mạnh từ những điều học hỏi ứng dụng vào đời sống, giúp mình và giúp người.

Có muôn kiểu nỗi đau, có những nỗi đau buộc phải diễn ra để phục vụ cho quá trình trưởng thành giống như một chú bướm muốn thoát khỏi cái kén thì phải chịu đau đớn của quá trình lột xác. 

Một người muốn khám phá vùng đất mới thì anh ta phải bỏ lại chốn cũ, những thứ thuộc về vùng an toàn, vùng an toàn không phải chỉ có cảm giác nhàm chán và quen thuộc, vùng an toàn có thể là những thứ rất hấp dẫn như lương cao, công việc thành thạo, nơi sống gắn bó nhiều năm trời, mọi thứ vẫn tốt đẹp chỉ là trái tim người đó không còn cảm thấy thuộc về… thậm chí có những lúc họ buộc phải bỏ lại ở phía sau tất cả để bắt đầu mọi thứ từ đầu từ con số 0 tròn trĩnh.

Để có được thành công nhất định trong học tập công việc, tất yếu phải trải qua quá trình rèn luyện, đầu tư công sức, nỗ lực sẽ có mệt mỏi có đau đớn từ tháng này qua tháng khác, thậm chí là sự nỗ lực phải kéo dài hàng năm.

Người mẹ để buộc trải qua cơn đau về mặt thể xác để đón chào một sinh linh mới.

Đó là những nỗi đau ta phải đối mặt và trải qua nếu muốn bước vào một hành trình mới, đạt được mục tiêu mới.

Nhưng cũng có những nỗi đau, cần chấm dứt càng sớm càng tốt. Ví dụ như nỗi đau xuất phát từ tuổi thơ bất hạnh. Không ai trong chúng ta có quyền được chọn nơi mình sinh ra, chọn cha mẹ, chọn tên tuổi, hay chọn những ký ức tổn thương, đau buồn. Nhưng trách nhiệm hàn gắn vết thương trong quá khứ vẫn luôn thuộc về bản thân mỗi người, không một ai có thể đảm đương thay ta gánh vác trách nhiệm đó. Thật khó nghe phải không bạn? Nhưng đây là sự thật không một ai trong chúng ta có thể chối bỏ.

Nếu không học cách chấm dứt nỗi đau ảnh hưởng từ quá khứ, chúng sẽ mãi là cái bóng theo ta, chực chờ hủy hoại cuộc sống êm đềm của ta vào một ngày nào đó, có thể chúng đã xuất hiện ngay tại đây rồi.

Hoặc có những nỗi đau đến từ những người cố tình lợi dụng điểm yếu để thao túng làm tổn thương ta nhiều bằng nhiều hình thức khác nhau, lời nói lẫn hành động, hết lần này đến lần khác. Bạn biết không, nỗi đau ấy là tín hiệu, báo động bạn nên thiết lập ranh giới, loại bỏ mối quan hệ độc hại ra khỏi cuộc sống.

Đây là một trong vài ví dụ điển hình cho những nỗi đau cần loại bỏ.

Tổng kết, mình xin đúc kết lại hai bài học quan trọng:

1.“Không bao giờ học hết kiến thức trên đời.” Vì thế mỗi ngày chúng ta hãy cứ học một chút, góp nhặt một chút để kho kiến thức riêng chúng ta được đầy lên theo thời gian. 

2.“Học cách chấm dứt nỗi đau.” Có những nỗi đau ta buộc phải học cách chấm dứt và loại bỏ ra đời sống. Bài học này luôn cần thiết và quan trọng.

Sẽ tốt hơn biết bao, nếu chúng ta có thể vận dụng sức mạnh tri thức để giúp bản thân, cả những người xung quanh có được đời sống lành mạnh, phát triển, tốt đẹp và hạnh phúc hơn qua thời gian.