Giữa năm 2023 là quãng thời gian quan trọng trong cuộc đời tôi – thời điểm nước rút để chuẩn bị cho kỳ thi đại học. Đây cũng là lúc mà tôi phải đối mặt với vấn đề là làm sao để đạt được hiệu suất cao nhất. Không giống bạn bè tôi cho lắm. Tôi đã đặt một câu nghi vấn này ngay trước thời điểm bắt đầu giai đoạn nước rút rằng là: "Liệu học thuộc lòng mà không hiểu sâu về vấn đề thì việc học có nghĩa lý gì?"

Đối thoại đã trở thành một trong những cách học chính của tôi ngay khi tôi đặt cái câu hỏi vớ vẩn ấy. Phương pháp này đã giúp tôi học và tìm ra những góc nhìn mới, tư duy và thế giới quan của mình cũng được cập nhật hơn nhiều so với trước.

Bài viết này là một điểm nút ghi lại chặng hành trình ghi lại trải nghiệm cá nhân của tôi với phương pháp học tập bằng đối thoại. Đồng thời, nó cũng là lời chia sẻ đến những ai đang tìm kiếm cách học hiệu quả hơn – bởi biết đâu, bạn cũng sẽ thấy bản thân trong câu chuyện thú vị này.

sau khi tham khảo vài dòng link đầu tiên của Goggle, tôi đã tìm được những cách định nghĩa kha khá giống nhau. Về mặt ngữ nghĩa "đối" có nghĩa biểu hiện sự tương tác đối diện giữa hai hay nhiều bên, "thoại" là lời nói được phát ra. Hiểu một cách đơn giản theo nghĩa của từ thì "đối thoại" là việc hai hay nhiều bên đối diện tương tác qua lại bằng lời nói.

còn khi tôi hỏi chat GPT về định nghĩa từ đối thoại là gì, đương nhiên là tôi không chỉ hỏi một khung chat. Bởi mỗi một khung chat lại có kiểu trả lời khác nhau. Nhưng mà câu trả lời ưng ý nhất đối với tôi lúc này đó là: “Đối thoại, một cách đơn giản, là quá trình trao đổi thông tin, ý kiến hoặc cảm xúc giữa hai hoặc nhiều bên thông qua ngôn ngữ (lời nói, chữ viết) hoặc các phương tiện giao tiếp khác.”

. Tuy nhiên, để định nghĩa sâu hơn, đối thoại có thể được hiểu từ nhiều góc độ khác nhau

Trong triết học: Đối thoại được nhìn như một công cụ quan trọng để khám phá và làm rõ các quy luật trong thế giới quan. Ví dụ, trong triết học Hy Lạp cổ đại, Plato dùng các cuộc đối thoại giữa Socrates và các nhân vật khác để thảo luận những câu hỏi lớn về đạo đức, tri thức, và sự thật. Hay như đức phật thì tìm hiểu về Khổ đau và nguyên nhân của khổ đau bản chất con người, vv.. thông qua các cuộc đối thoại cùng môn đệ của mình.

Trong giao tiếp xã hội: Đối thoại là phương tiện kết nối con người, xây dựng mối quan hệ và duy trì xã hội. thường thì người ta hay sử dụng từ “giao tiếp” cho trường hợp này. Nó không chỉ bao gồm nội dung (thông điệp) mà còn cả cách thể hiện (ngữ điệu, cử chỉ ngữ điệu,vv...).

Trong văn học, nghệ thuật: Đối thoại là một hình thức sáng tạo thông qua câu từ được biểu diễn bởi tác giả, nơi các nhân vật trao đổi lời thoại để phát triển câu chuyện, bộc lộ tính cách và các mâu thuẫn. Chủ thể đối thoại không chỉ được thể hiện trực tiếp thông qua các nhân vật trong tác phẩm mà còn gián tiếp thông qua khán giả. Đối thoại gián tiếp còn được thể hiện qua các bộ môn nghệ thuật khác như, điện ảnh, kịch, hát,vv…

Trong quản trị và giải quyết xung đột: Đối thoại được sử dụng như một công cụ để lắng nghe, thấu hiểu và giải quyết mâu thuẫn giữa các cá nhân, tổ chức, hoặc cộng đồng.

bổ văn sung đôi chút từ quan điểm cá nhân của "keyword" này, đó là chủ thể của các cuộc đối thoại cần phải thật đa dạng. Bao gồm bạn và một chủ thể nữa đều là con người. vậy thì trong trường hợp này, có 2 chủ thể là con người. hay con người và trợ lý ảo, chủ thể được xét đến bây giờ là con người và máy móc. và cuối cùng đó là bạn và chính bản thân bạn.

làm sao để biết được một cuộc đối thoại có chất lượng hay không ?

về vấn đề này thì tôi sẽ sử dụng thang đo nằm ở thời điểm kết quả cuối cùng của cuộc đối thoại. Khi mà bạn cảm thấy như mình đã học được một điều gì đó mới mẻ so với trước cuộc đối thoại thì có thể nói là cuộc đối thoại ấy đã thành công. Nhiều hơn một điều thì càng tốt, điều này sẽ làm cho chất lượng cuộc đối thoại ấy sẽ cao hơn.

từ điều này nhìn nhận lại thì ta rất dễ dàng để nhận biết được như thế nào là một trò chuyện mang tính chất đối thoại hay chỉ là một cuộc nói chuyện chất lượng tệ và chẳng mang lại được giá trị gì quá quan trọng. ví dụ trong thực tế, tôi có một vài người bạn từ thời cấp hai vẫn còn chơi cho đến tận bây giờ. Nhưng cơ hội gặp mặt càng thưa thớt dần đi do lên đại học, mỗi đứa một trường và dự án mỗi đứa lại một kiểu. Thế nhưng, cứ mỗi lần đối diện với nhau trong một quán caffe thì đứa nào đứa nấy một cái điện thoại và chả có một câu đối thoại thực sự nào ngoài dăm ba câu như dạo này sống như thế nào? Ba mẹ ổn không? Học hành ra sao? Yêu đương tới đâu rồi? Hết. Còn lại chỉ có một không gian im tịt, chả có gì mới mẻ cả. Thậm chí, một số câu chuyện gặp mặt nhau còn chẳng thèm đếm xỉa đến những câu quan tâm hỏi thăm như thế này, họ chỉ kể những câu chuyện giật gân rồi cười cười như được mùa.

Nếu như bạn đang trong tâm thế thỏa mãn với những gì mình có, hay những cuộc gặp mặt tương tự như vậy thì không sao, bạn có thể xem bài viết này giống như một mẫu chuyện cười cũng được. Còn nếu như mục đích là phát triển và đạt đến thành công thì bạn và tôi đều cùng chung một mục tiêu rồi đó và đối thoại là một trong những sự phát hiện nhỏ trong một số điều khác có thể giúp cho ta về đích.

Nói sơ qua về cách hiểu của tôi trong phạm trù dính dáng đến việc đối thoại thì nó sẽ là hệ thống niềm tin của con người. Hệ thống này được hình thành và phát triển trên những trải nghiệm từ chính môi trường sống của chủ thể đó. Dễ hiểu hơn thì có thể so sánh chúng như những cây đèn led trong các studio chuyên quay chụp hình. Mỗi người sẽ có một vùng chiếu sáng khác nhau và từng khái niệm cho từng sự vật hiện tượng là từng vector mang năng lượng nhiệt từ cây đèn đó ra. Việc đối thoại cùng với nhau cũng tương tự như việc chúng ta đang kết hợp các bảng màu mang bản sác của những câu đèn và tạo ra những sự tương tác thú vị vậy.

Nói tóm lại, việc mà chúng ta nên làm theo tôi đó là đặt ra những câu hỏi mang tính so sánh góc nhìn của cả bản thân và của đối tượng mà chúng ta thực hiện đối thoại.

việc thoải mái trong việc chia sẻ quan điểm cá nhân là một phần quan trọng trong việc hiểu rõ chính bản thân mình hơn và hiểu rõ hơn về đối phương. Nhưng chúng ta cần phải lưu ý việc chia sẻ góc nhìn cần phải hợp lý về mặt thứ tự. Trước khi đối phương trả lời hoặc sau khi nghe câu trả lời của đối phương. Điều này cũng phụ thuộc rất nhiều đối với cách mà bạn quan sát bầu không khí của buổi nói chuyện. Ví dụ như bạn hỏi một câu hỏi về sự chọn lựa một thứ gì đó ngẫu nhiên, thì bạn nên chia sẻ câu trả lời của bản thân sau câu trả lời của đối phương. Hay khi bn hỏi về một chủ đề mang tính nhị nguyên thì bạn có thể lựa chọn việc chia sẻ trước góc nhìn quan điểm của chính bạn để đối phương có sự hình dung hơn đối với câu hỏi mà bạn đã đưa ra.

Trong trường hợp này, với góc nhìn của mình, tôi hiểu AI trông giống như một cái hố đen của thông tin bao gồm cả những thông tin chất lượng và cả những thông tin kém chất lượng. Việc đối thoại với hộp chat này tương tự như việc tìm kiếm trên goggle nhưng hơi khác đôi phần đó là chúng có khả năng tư duy, suy nghĩ riêng biệt. Và mức độ thông minh của chúng lại phụ thuộc vào chất lượng của những cuộc đối thoại trước đó của bạn.

Cách mà tôi thường dùng để có được một cuộc đối thoại chất lượng đối với AI đó cũng là đặt câu hỏi. Nhưng cách đặt câu hỏi thì chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi đôi chút so với những cuộc đối thoại với con người. Tôi đã tìm cách hỏi sâu thêm về cái khái niệm mà tôi đã nhắc tới trong câu hỏi. Song với việc bạn sử dụng cách định nghĩa của bản thân, hay câu trả lời của bản thân đối với câu hỏi mà bạn đã đặt ra đó.

Lúc này, khi AI trả lời thường hay đặt ra những câu hỏi sâu hơn về chủ đề mà bạn đã đặt ra đi kèm với phản hồi cho câu hỏi của bạn. Sức nặng của việc đặt ra câu hỏi bây giờ không còn là yếu tố làm bạn đau đầu nữa, mà nó sẽ là suy nghĩ về những câu trả lời. Hãy cố suy nghĩ về cách sắp xếp câu từ cho câu trả lời của bạn làm sao để nó mang tính logic và dễ hiểu nhất có thể, điều này còn giúp bạn phát triển hơn trong việc giao tiếp với các đối tượng khác.

Một điều nữa là về độ dài của đoạn thoại. Vì là chat box nên nó sẽ hơi khác đôi chút so với đối thoại với người, chuyện bạn viết nguyên cả một bài xớ dày cộm nhưng tối giản và dễ hiểu nhất bao gồm câu nghi vấn mà bạn đặt ra và những luận điểm của bạn trong câu hỏi đó sẽ rất hữu ích.

đây là kiểu đối thoại khá thú vị đối với tôi, nhưng cũng là cuộc trò chuyện khó khăn nhất đối với bản thân tôi. Bởi vì bạn biết ấy, tự trò chuyện có nghĩa là bạn đồng thời phải suy nghĩ cả câu hỏi và cả câu trả lời cùng một lúc. Và câu chuyện cả 2 giọng nói cứ âm ỷ nhoi nhoi bên trong cùng một não bộ thực sự rất biết cách gây khó chịu cho bản thân mình. Nhưng nếu bạn học được cách kiểm soát được nó rồi thì tôi nghĩ rằng phạm trù đối thoại này sẽ cực kỳ giá trị.

Cách mà tôi vừa thử dùng để cố kiểm soát nó đó là nói ra thành lời. Điều này sẽ cho bộ não một không gian vừa đủ để xây dựng nên câu hỏi tiếp nối với câu trả lời của chính mình, nghe có ve hơi lập dị nếu nhìn ở góc nhìn khách quan. Mặc dù không liên quan lắm nhưng trong bộ phim “HER”. phân cảnh mỗi người đều nói chuyện nhưng chỉ một mình trong giả thuyết tương lai gần làm tôi cảm thấy có đôi nét tương đồng với cách mà tôi làm, có điều là chỉ có mình tôi nói chuyện thôi. (Nghe tự kỷ vãi chưởng)

Ý tưởng đặt ra ở đây đó là bạn phải giữ được sự tập trung hoàn toàn vào chủ đề mà chính bản thân bạn đang bàn luận. Đếch quan tâm đến cách nhìn mà những kẻ ngốc ngoài kia dành cho bạn. Tối hôm vừa rồi tôi đã xách con xe của mình phóng lên công viên Gia Định Gò Vấp để thử thực hiện cái ý tưởng ngốc ngếch này. Điều ngạc nhiên là tôi lại thấy nó khá hiệu quả!!! Bởi lẽ, tôi còn nhớ loáng thoáng một thông tin về việc não người có 2 chức năng cơ bản đó là điều khiển hoạt động và điều khiển suy nghĩ. Thế nên việc vận động ở đây là đi bộ ở công viên giúp tôi có thể tránh được kẻ làm phiền ngớ ngẩn này. Cũng có một số câu chuyện tôi nghe được từ những nhà khoa học lỗi lạc của nhân loại nói về việc họ thường hay đi dạo và suy nghĩ về những công trình khoa học của mình. Không biết mấy "ông già" ấy có nói ra thành lời như tôi không nhể?

Tôi nghĩ rằng việc thực hành “ đối thoại “ là một trong những điều có vẻ như là một cách thú vị khác để con người ta tiếp cận với tri thức. Việc liên tục trao dồi những góc nhìn mới trong cùng một vấn đề sẽ làm cho bạn hiểu rõ hơn về bản chất của chúng. Điều này sẽ rất có ích cho bạn trong cuộc sống của mình, về mặt ngôn từ. Khi bạn có sự hiểu rõ ngôn từ qua các cuộc đối thoại chất lượng. Bạn sẽ được trang bị một bộ kỹ năng sử dụng ngôn phong sắc bén và sâu sắc hơn so với người khác.

Việc này còn giúp ta cải thiện cả kỹ năng giao tiếp của bản thân mình. Vốn từ vựng sâu rộng sẽ cho ta một món vũ khí đủ sắc bén để dễ dàng hơn trong việc bắt chuyện với người khác và tiếp tục tìm kiếm thêm nhiều cuộc đối thoại hơn nữa.

Điều quan trọng nhất là ngoài yếu tố tích cực về mặt khách quan ra, đối thoại còn thúc đẩy chính bản thân ta tiềm cận hơn với việc hiểu rõ chính bản thân mình. Việc dạo chơi trong thế giới quan của người khác hay trong máy móc, kể cả là với chính mình thì điều này dù nhìn ở mặt nào đi nữa cũng chỉ thúc đẩy chúng ta phát triển hơn mà thôi.

Nói túm cái váy lại thì. Bài viết này là kết quả từ cuộc đối thoại với chính bản thân mình nhằm mục đính thổi bay đi lớp sương mù mờ che đi sự hiểu biết của chính tôi về khái niệm này. Tôi đã hiểu hơn việc mà mình thường xuyên cố gắng đạt được trong 4 năm vừa qua chỉ đơn giản là những cuộc đối thoại chất lượng. Tôi cũng đã lờ mờ nhận ra lợi ích của nó, nhưng không rõ ràng lắm cho đến thời điểm hiện tại thì khác rồi. Tôi nghĩ là mình đã bước được một nấc thang trong hành trình tiến tới sự thông tuệ của chính mình. Không biết các bạn thì sao, quan điểm về sự học của các bạn có phần nào tương đồng với dấu gạch đầu dòng nhỏ này không? có hì kể cho tôi nghe nha

Thân chào kẻ khờ khạo tò mò