Greenlights – Khi đèn xanh bật sáng: Hành trình trưởng thành của Matthew McConaughey

Mình tìm đọc Greenlights cuối năm 2024 và những trang đầu tiên đã thực sự cuốn hút mình với lối hành văn hài hước thú vị. Lâu thật lâu mới lại có một cuốn sách khiến mình thích thú và đắm chìm đến vậy. Thế nhưng những cuốn sách khác đã chiếm chỗ và Greenlights bị rơi vào quên lãng. Không hiểu bằng một sự thần kỳ nào mà nó đã trở lại lần nữa vào năm nay, giống như một tín hiệu cho mình. 

Green Lights là đèn xanh, tín hiệu, là đi tới, tiếp tục, tiến lên phía trước. Nó là một tiến trình.

Greenlights có thể là sự thúc đẩy con đường chúng ta đang đi: sự chấp thuận, ủng hộ, lời khen ngợi, quà tặng, sự công nhận, những khát khao, là tiền bạc, sự ra đời, sức khỏe, thành công, tuổi trẻ, niềm vui, nét ngây thơ, sự khởi đầu mới,…

Thế nhưng, những tín hiệu đèn xanh cũng có thể ngụy trang thành đèn vàng và đèn đỏ. “Đó có thể là một lời cảnh báo nguy hiểm, một con đường vòng, một khoảnh khắc dừng lại để suy ngẫm, một sự gián đoạn, một bất đồng, một cơn khó tiêu, bệnh tật hay nỗi đau. Đó có thể là một điểm dừng hoàn toàn, một cú trượt dài, một sự can thiệp, thất bại, khổ đau, một cái tát vào mặt, thậm chí là cái chết.”

Greenlights là hành trình trưởng thành của một diễn viên nổi tiếng Matthew McConaughey. Qua những chuyến phiêu lưu cuộc đời đầy ý nghĩa, mang tính khai sáng và hài hước, đã giúp anh từ việc nhận thức chính mình đến thấu hiểu những ý niệm sâu sắc và thấu suốt hơn về bản thân, về cuộc sống và mở rộng nhân sinh quan. Đó là sự trưởng thành của một người đàn ông thực sự (Real Man), một người với nội tâm thâm trầm luôn khao khát vứt bỏ danh tính giả tạo đang bao bọc để tìm thấy con người thực sự của mình, tìm thấy bình yên trong tâm hồn và ý nghĩa đích thực của cuộc sống. 

Matthew McConaughey là một người kể chuyện tài năng với rất nhiều trải nghiệm cá nhân chân thực một cách trần trụi nhất. Dường như Matthew không giấu giếm bất cứ điều gì. Mọi thứ được lột tả, được phơi bày, như cái cách anh gột bỏ vỏ bọc cũ kỹ của mình để trở thành một con người hoàn toàn mới lúc ở Amazon. Khi đọc những chia sẻ đó, giống như mình đang sống trong một cuộc đời khác, với những suy nghĩ, những câu hỏi nội tâm luôn chực chờ nhảy lên để thể hiện.

Tác giả nhắc nhiều đến những trải nghiệm cá nhân hơn thành tựu cá nhân. Nhờ đó, tất cả đều là những bài học đều vô cùng đáng giá và truyền cảm hứng sống đến mọi người theo một cách cá nhân hóa nhất.

Đây là một cuốn tự truyện cực kỳ hấp dẫn, nó đặc biệt đến mức mình trôi theo từng con chữ ngay từ trang đầu tiên, tựa như đang đọc một quyển tiểu thuyết có kết cấu, có nút thắt, có cao trào và gỡ rối với rất nhiều ân sủng và những phước lành, nhưng lại rất đời thường và giản dị, cũng đủ văn chương và bài học để chạm đến trái tim. Quá nhiều hài hước, rất nhiều ẩn dụ, đủ nghiêm túc và sâu lắng một cách đầy cảm hứng để hình thành nên một cuốn hồi ký rất riêng, rất thu hút mình như thế. 

1) Tác giả kể về cuộc đời mình dưới dạng memoir (tự truyện, hồi ký) nhưng rất khác. Tác giả cười lên chính những khó khăn, những rắc rối của mình bằng giọng văn hài hước, trào phúng. Một phong cách phóng khoáng rất Mỹ, rất nam tính và có trách nhiệm.

2) Sách được thiết kế rất hay. Sau mỗi lần nút thắt được gỡ ra, sẽ là lúc Greenlights xuất hiện, theo đúng nghĩa đen, với màu xanh lá cây. Rất nhiều câu quotes, câu thơ được chính anh ấy viết tay đính kèm, những note nhắc nhở hay những chiêm nghiệm sâu lắng được chèn vào, cả những hình ảnh tác giả lưu giữ từ nhỏ đến lớn với những khoảnh khắc đời thường theo phong cách nhật ký.

3) Tác giả cũng chơi chữ rất nhiều, giống như một khóa học về việc tái định nghĩa từ vựng tiếng Anh:

- livin:Chữ “livin” viết thường vì cuộc sống không phải là danh từ riêng của ai cả, và không có “g” ở cuối livin vì cuộc sống là một động từ.

- Oneinarow: “one in a row” là một cách chơi chữ độc đáo của tác giả.

Thường thì người ta sẽ nói “two in a row” (hai lần liên tiếp) hoặc “three in a row” (ba lần liên tiếp), nhưng Matt lại dùng “one in a row”. Nghe vô lý nhỉ, vì chỉ có một lần thì không thể gọi là “liên tiếp” được.

Tuy nhiên, Matt dùng cụm này để nhấn mạnh ý nghĩa: Mọi thành công đều bắt đầu từ một lần đầu tiên. Bạn không thể có “hai lần liên tiếp” nếu không có lần đầu tiên. Vì vậy, “one in a row” có thể được hiểu là “hãy bắt đầu từ một lần, rồi tiếp tục bước tiếp.” Nó thể hiện tinh thần sống của Matt: cứ làm đi, cứ dấn thân tiến lên đi, từng bước một và rồi bạn sẽ tạo ra chuỗi thành công của riêng mình.

- Unbelievable: Không thể tin được, dường như không thể là sự thật.

Matt cảm thấy đây là một từ vựng ngốc nghếch, khiếm nhã và thiếu tôn trọng. Bởi những khoảnh khắc đẹp đẽ, kỳ diệu hay cả những đau thương đều là thật và xứng đáng được công nhận thay vì phủ nhận bằng từ “unbelievable” (không thể tin nổi). Cuộc sống luôn chứa đựng những điều phi thường, cả tốt lẫn xấu, và thay vì ngạc nhiên, ta nên học cách tin vào và chấp nhận chúng. Tin vào thực tại, những thứ đang xảy ra mà ta đang chứng kiến, đừng phủ nhận chúng.

Đừng ngạc nhiên nữa. Không có gì Thượng Đế hay Mẹ Thiên Nhiên làm ra mà “không thể tin được”. 

Hãy gọi chúng đúng tên của trạng thái cảm xúc này: spectacular (ngoạn mục), phenomenal (phi thường), outstanding (vượt trội, cừ khôi), awe-inspiring (choáng ngợp, đáng kinh ngạc), magnificent (tráng lệ), prodigious (vĩ đại), and extraordinary (phi thường).

4) Một sự thật là khi cuốn sách này ra đời, Matthew đã tự “đày đọa” mình suốt 52 ngày ở sa mạc không có điện và nền văn minh để tập trung tuyệt đối.

5) Rất nhiều triết lý, thông điệp và các bài học thú vị được đề cập trong cuốn sách này.

Còn rất nhiều điểm hay ho khác ở Greenlights mà mình không thể kể hết được.

“Tôi đã nhận được nhiều sự phát triển nội tâm hơn từ những chuyến đi hơn là từ sự nghiệp của mình.” Đó là lúc hành trình nội tâm bắt đầu.

Sau cú shock mất cha, Matt đã nhận ra nhiều điều ý nghĩa trong đời và trở nên mạnh mẽ hơn, thành một người đàn ông thực sự (a man not a boy). Từ đó, anh bắt đầu thay đổi, nhìn nhận lại mọi thứ và hành động khác đi. Anh bắt đầu dấn thân trải nghiệm và đóng góp nhiều hơn. “Less impressed, more involved”.

Đó là bước ngoặt đầu tiên dẫn lối cho Matt, khi anh mới bắt đầu dấn thân vào nghiệp diễn. Mất cha, anh không còn một chỗ dựa an toàn nữa, anh buộc phải lớn lên mà thôi.

Anh nhận ra rằng, càng bớt ngắm nghía và ngưỡng mộ mọi thứ (thành tựu, sự nghiệp, các mối quan hệ,…) mà thực sự dấn thân trải nghiệm thì chúng ta sẽ càng dễ dàng nắm bắt, quản lý và phát triển những điều đó. Chúng ta không thể chỉ đơn thuần hài lòng vì có mặt ở đây, mà còn phải thực sự tham gia và nỗ lực nữa.

Cha anh rời đi và mang đến cho anh một góc nhìn khác. Rằng những điều trần tục trước đây anh luôn ngước nhìn tôn sùng thì bỗng chốc chúng rơi xuống ngang tầm mình. Còn những thứ anh từng xem thường thì chúng lại được nâng tầm.

Khi bộ phim anh đóng mang lại thành công vang dội, dường như anh nổi tiếng sau một đêm. Tuy nhiên, thành công của Matthew không đến từ sự ngẫu nhiên, những biệt tài mà anh góp nhặt hay vẻ đẹp trai bóng bẩy mà anh may mắn sở hữu. Đó là những nỗ lực, sự trân trọng cơ hội, tự tạo cho mình cơ hội, nghiêm túc và trưởng thành, có nhiều tài lẻ (biết chơi bóng bầu dục, biết nhiều môn thể thao, biết ngoại ngữ, có năng khiếu diễn xuất), không ngại dấn thân trải nghiệm, luôn tự vấn bản thân để tiếp tục phát triển về mặt tinh thần hơn nữa. Liên tục quan sát và học hỏi từ cuộc sống để áp dụng nó vào lối diễn xuất nhập vai tự nhiên của mình.

Khi tên tuổi đã được định hình, cuộc sống của anh cũng bị đảo lộn, còn anh vật lộn với danh tính thật của mình, quay cuồng với những giá trị và hào nhoáng và rắc rối bởi sự nổi tiếng đến quá nhanh. Anh cảm thấy mất đi sự riêng tư và tự do vốn có của mình. Đời tư bị phơi bày khiến anh cảm thấy khó chịu. 

Sau này, khi đã trải qua nhiều vai diễn lớn nhỏ, những suy tưởng về nghề nghiệp sau chừng ấy năm làm nghề đã khiến anh nhìn nhận lại về công việc này. Anh nhận ra sự thật và muốn đổi nghề. 

Phải công nhận là Matt rất đa tài. Không chỉ giỏi các môn thể thao, anh còn giỏi trong việc bán hàng, âm nhạc, viết lách, giáo dục. Anh đã cân nhắc việc thay đổi nghề nghiệp, có thể bắt đầu viết truyện ngắn và tạp chí du lịch, tham gia quảng cáo hoặc trở thành giáo viên, nhạc sĩ hoặc huấn luyện viên bóng đá. 

Từ sau thành công về sự nghiệp với sự nổi tiếng đến quá nhanh, anh cảm thấy áp lực và cần khẳng định lại bản thân. Bởi đánh giá của mọi người giờ đây là một diễn viên Matthew nổi tiếng chứ không phải là một Matthew vừa mới bỏ trường Luật và cũng đang loay hoay với dòng đời. 

Rồi anh có một số trải nghiệm khá tâm linh: giấc mơ về Amazon nằm ở… châu Phi. Sau giấc mơ kỳ lạ đó, anh tự coi nó là một Greenlights, anh đã xốc balo lên và thực hiện một cuộc hành trình đến Amazon (cái ở Nam Mỹ). 

Anh đã lột bỏ hết mọi thứ dính mắc trên người mình, theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Anh trở nên trần trụi và chân thật với chính mình hơn bao giờ hết. Rồi anh tự vấn: Who was I? Not only on this trip but in this life. (Tôi là ai? Không chỉ trong chuyến đi này mà cả trong cuộc đời này). Anh đã bắt đầu đặt câu hỏi về danh tính (Identity), về bản chất và ý nghĩa tồn tại của chính mình. 

Không còn vội vã để đến đâu, hay mong chờ điều gì ở khúc quanh phía trước, ở chặng kế tiếp hay xa hơn nữa, thời gian dường như chậm lại và anh cảm thấy bình yên, một sự thanh thản từ sâu thẳm trong tâm hồn.

All I want is what I can see, all I can see is in front of me. (​​Những gì tôi muốn là những gì tôi có thể nhìn thấy, và những gì tôi có thể nhìn thấy đều ở ngay trước mắt tôi.)

Sau trải nghiệm đó, anh đã thay đổi rõ rệt. Anh đã tha thứ cho chính mình, buông bỏ cảm giác tội lỗi, sự hoang mang trước dòng đời cũng tan biến như dòng sông Amazon kia đang chầm chậm chảy. Anh bắt đầu sống trọn vẹn cho hiện tại, đón nhận những gì đang xảy ra và trân trọng khoảnh khắc ấy. 

Chỉ khi rời khỏi vùng an toàn đã hoạch định, trải nghiệm những điều mới mẻ, thì ta mới có thể hiểu bản thân mình và cả những gì mình được học.  

Cuộc hành trình tâm linh 22 ngày ở Amazon đã giúp anh tìm thấy câu trả lời của mình với những trải nghiệm thật thiêng liêng. Một thiên đường mở ra với sự thấu suốt cùng ánh sáng tỉnh thức. Anh chọn tin vào God, vào một Đấng tối cao luôn cho chàng trai trẻ lúc ấy rất nhiều tín hiệu đã thay đổi toàn bộ cuộc sống của anh. Giống như nhạc jazz, anh thích nhìn cuộc đời như một dòng sông, lững thững trôi mà không cần quan tâm một đích đến. 

I’ve never cared much for destinations. 

Like jazz, I prefer to see life as a river.

Trở về sau chuyến đi đó, Matthew sống tự do hơn, có nhiều sự lựa chọn hơn, biết mình muốn gì, cần gì, nên làm gì, điều gì có giá trị và ý nghĩa với mình dù nó đi ngược lại kỳ vọng của số đông. Dường như là một cuộc đời tự do đúng nghĩa không có giới hạn.

Tự do của Matthew thời trẻ là khi bắt đầu một giai đoạn cuộc sống “trailer life” (kiểu nhà di động, cuộc sống trong xe moóc) với chú chó Hud của mình. Anh tự do khi đến bất cứ nơi nào muốn đến, muốn dừng lúc nào thì dừng, không có lịch trình, mọi thứ đều là ngẫu hứng. Cuộc sống di động như thế mang đến cho anh điều gì? Đó là cách anh ngụp lặn sâu hơn vào thế giới này. Những việc anh chứng kiến, những người anh gặp và quan sát trên đường, chúng là chất liệu hoàn hảo cho các vai diễn sắp tới của anh. 

Anh đã biến cuộc đời mình trở nên tự do, năng động và rực rỡ hơn: “tìm đến những sự kiện thể thao, buổi hòa nhạc, cắm trại tự do giữa sa mạc, thức dậy với một con gấu xám ngay ngoài cửa sổ bên dòng sông Idaho vào buổi sáng, đi bộ xuyên qua thung lũng Antelope của Utah, gặp gỡ những con người như tôi đã từng ở Montana, hoặc được hộ tống qua Quảng trường Thời Đại ở New York bởi nhân viên Cảng vụ…”

Trong suốt tuổi trẻ của mình, anh cũng đã nhiều lần lang thang khắp nơi từ rừng rậm nơi con sông Amazon chảy qua, hành trình châu Phi đầy hoang dã, những chuyến phượt bụi bặm bằng xe máy cùng bạn bè,… Những chuyến vòng quanh thế giới ấy giúp anh mở rộng góc nhìn, hiểu biết hơn về văn hóa và bản sắc dân tộc ở nơi đó hơn. Hành trình tuổi trẻ ấy không chỉ cho anh sự tự do về mặt vật lý mà còn ở tự do ở mặt tinh thần.

Từ sau chuyến đi Amazon 5 năm trước, giấc mơ ấy lại xuất hiện một lần nữa. Lần này, anh quyết định lên đường đi châu Phi, theo đuổi một nửa còn lại của giấc mơ kỳ lạ ấy. 

Tại đây, anh đã tìm gặp được một nhạc sĩ yêu thích của mình, Ali  Farka. Anh thắc mắc rằng “Tại sao anh chỉ biểu diễn ở Tây Phi và Pháp, mà không lưu diễn ở các nước khác, kể cả Mỹ?” Ali đã trả lời anh một cách rất trịnh trọng rằng:

Bởi ở đó, Ali trở nên vô nghĩa, nhạt nhòa, không để lại chút ấn tượng nào. Còn ở đây, sự hiện diện ấy lại trở nên rõ ràng, không thể lãng quên. 

Đó là lời nhắc nhở giúp Matthew dám dấn thân hơn, dù có những thứ có vẻ kỳ quặc và nằm ngoài vùng an toàn. Anh tự nhủ: better to have a scent and be remembered, than to have none and be forgotten. (Thà “có mùi” và được nhớ đến, còn hơn là không có gì và bị lãng quên).

Anh đã theo đuổi giấc mơ của mình, theo đúng nghĩa đen.

22 ngày ở châu Phi không nói tiếng Anh, không mạng mẽo đã mang lại cho Matthew một trải nghiệm đơn độc nhưng mang tính cộng đồng. Nhờ đó, anh có nhiều thời gian để quay vào trong làm việc với chính mình, một cách sâu sắc hơn.

Sau chuyến đi, con người anh lại thay đổi lần nữa: cảm thấy rõ ràng thấu suốt và thực tế hơn bao giờ hết. Trở lại nhịp sống gấp gáp ở Hollywood, anh không còn cảm thấy hứng thú với những thứ mang tính thay đổi nhất thời và cuộc sống nơi thành thị nữa. Anh chuyển đi nơi khác.

Anh đã có hơn ba lần thay đổi lớn: một, khi cha mất anh sẵn sàng trải nghiệm nhiều hơn; hai, khi phiêu lưu đến Amazon 22 ngày và trở về với đức tin vào một Đấng tối cao; ba, ở châu Phi 22 ngày đã giúp anh trở nên rõ ràng và thực tế hơn bao giờ hết. 

Nếu cái chết sớm của cha đã giúp Matthew thăng tiến và trở thành một người đàn ông trưởng thành, thì những tình huống khẩn cấp của gia đình khi anh reset lại mọi thứ và cùng với vai trò làm cha đã giúp anh thêm một lần nữa xem xét lại cuộc đời mình một cách cẩn trọng cũng như bản chất con người sâu thẳm của mình trong đó.

Cuộc khủng hoảng thế giới khi đại dịch Covid-19 cũng tác động rất lớn đến Matt, nhất là ở khía cạnh tinh thần. Chiếc “đèn đỏ” redlight này buộc anh phải hướng nội, tạm dừng để nghỉ ngơi, để có thêm nhiều thời gian chiêm nghiệm và học hỏi từ những trải nghiệm của mình trước đây, khám phá nội tâm, trăn trở với những câu hỏi triết học đầy suy tư và tập trung vào gia đình nhiều hơn. Những đứa con lần lượt ra đời cũng cho anh những góc nhìn khác, bài học khác, thách thức khác mà anh cần đối mặt, hoặc đó cũng là một greenlights dẫn lối cho anh bước tiếp.

Suy cho cùng, những redlight (đèn đỏ) xuất hiện cũng đều nằm trong kế hoạch. Chúng có nhiệm vụ ngăn cản chúng ta nếu ta đi lầm đường, báo hiệu để ta chuyển hướng, thúc đẩy ta dạn chân bước tiếp. Rồi đèn đỏ cũng sẽ chuyển sang xanh, mọi sự hủy diệt rồi cũng sẽ dẫn đến sự tái sinh, mọi nỗi đau rồi sẽ dẫn đến niềm vui, mọi thứ đi xuống rồi sẽ đi lên, đó là quy luật tất yếu. Mọi thứ chỉ là tạm thời thôi nên đừng lo lắng nếu ta đang ở trong tình trạng tồi tệ. Mọi thứ rồi sẽ thay đổi. Hãy kiên nhẫn đợi đèn xanh bật sáng!

Matthew chia sẻ rằng đã từng đi qua nhiều trải nghiệm nhất thời thoáng qua, nhưng đó chỉ là “điểm dừng” chứ không phải “điểm đến”. Chỉ khi tìm thấy những giá trị cốt lõi và thực sự vun đắp cho chúng, cuộc đời của anh mới trở nên ý nghĩa và trọn vẹn. 

Anh đã tìm thấy những thứ có giá trị và bền vững, thứ đã neo anh lại để anh không còn chạy theo những điều phù du nữa. Đó là tài sản, nguyên tắc sống, các mối quan hệ, sự nghiệp, một người vợ, một gia đình. Anh tập trung chăm sóc để chúng đơm hoa kết trái, chúng trở nên sống động hơn. Khi anh sống đúng với những gì quan trọng, hạnh phúc tự nhiên tìm đến, giống như những chú bướm rực rỡ sắc màu sẽ tự bay đến khi khu vườn thơm ngát hương hoa.

Matthew McConaughey là một người đàn ông rất thông thái, phóng khoáng, khiêm nhường, luôn làm chủ cuộc chơi, luôn có ánh nhìn tích cực dù trong thử thách. Kiểu người như vậy dù xuất hiện ở bất cứ đâu họ cũng bộc lộ sự tự tin của mình, luôn quảng giao và hòa nhập tốt với đám đông. Họ thể hiện năng lượng tích cực của mình mọi lúc dường như không bao giờ cạn kiệt. Giống như họ được sinh ra với sứ mệnh giữ nhiệt và truyền cảm hứng sống tích cực đến công chúng vậy. Là kiểu người sẽ thường nói “Don’t worry. It’s okay!”. Nhưng thực ra câu cửa miệng của Matthew là “Alright, Alright, Alright!”.

Mình đã gặp những người như vậy, họ khuyến khích ta, họ khiến ta tự tin vào bản thân hơn, năng động hơn, dấn thân trải nghiệm hơn, dám tham gia vào cuộc sống của họ. Họ làm ta dễ mở lòng để chia sẻ. Ta cảm thấy thoải mái và tin cậy hơn rất nhiều. 

Đi qua cuộc đời của Matthew qua những trang sách, mình nhận thấy anh ấy luôn trân trọng những điều nhỏ bé đơn giản. Dù có là một người nổi tiếng đi chăng nữa thì anh ấy vẫn là mình, vẫn giữ nét khiêm tốn đó, giữ những sở thích trước đây của bản thân.

Matt là một nghệ sĩ đầy mơ mộng với một tâm hồn nhạy cảm, cũng là một con người tâm linh hướng thượng nữa. Anh ấy luôn hướng đến sự phát triển bản thân, có sự cầu tiến không chỉ ở trong công việc mà còn trong sự thăng hoa ở nội tâm nữa. Đó cũng là điều mình đang hướng đến, đang làm việc rốt ráo với bản thân, để mỗi ngày tốt hơn một chút, dù chỉ 1%.

Matt luôn tin tưởng và lắng nghe những gợi ý từ vũ trụ, từ những greenlights, tìm kiếm ý nghĩa bằng cách kết nối các sự kiện, lắng nghe nhiều quan điểm và sống một cuộc đời không chỉ suy nghĩ mà còn hành động để theo đuổi những gì mình tin tưởng, theo đuổi giấc mơ theo đúng nghĩa đen. 

Phải nói những thành công đến với anh không phải chỉ do may mắn mà anh đã nỗ lực rất nhiều cho sự phát triển của mình. Anh nghiêm túc với nó, giống như cái cách ba đã dạy anh là “đừng nửa vời” và anh đã học tốt bài học đó. Anh không lãng phí thời gian của mình, anh luôn dấn thân trải nghiệm, hoặc tận hưởng trọn vẹn. Chăm chỉ, đúng giờ, hiểu bản thân, đó cũng là những điều mình thích ở con người này.

Một chi tiết nữa phải nhắc đến vì nó ảnh hưởng rất nhiều đến tư tưởng và lối sống của Matthew. Đó là anh có được sự giáo dục tốt từ cha mẹ. Mình thích cách ba anh dạy các con trở thành những người đàn ông đích thực, người sống đứng đắn đàng hoàng, người làm hết mình cho những gì bản thân yêu thích. Anh cũng có sự gắn kết với những người anh em của mình. Việc có một gia đình luôn ủng hộ và ở cạnh mình những lúc khó khăn cũng là một điều tuyệt vời đúng không?

Nhân lúc nói về các mối quan hệ, mình thấy thật sự nể khi anh quảng giao với khả năng kết nối và duy trì những mối quan hệ thân thiết đó suốt nhiều năm trời. Mình thật sự ngưỡng mộ điều này. Vì mình có sự chọn lọc và khá khắt khe trong việc chọn bạn bè, và đôi khi chưa thực sự nuôi dưỡng một mối quan hệ đúng cách nên bạn bè của mình khá ít nhưng chất lượng (thỉnh thoảng mình còn thanh lọc bạn bè nữa). Nên mình rất nể tác giả ở khoản kết bạn. Anh và có thể duy trì mối quan hệ thân thiết đó. Mình cũng thích cái cách ảnh tôn trọng những người yêu cũ và duy trì tình bạn với họ.

1) Mình học được rất nhiều điều từ câu chuyện của Matt:

- Đó là dám dấn thân trải nghiệm, cố gắng hết mình và không làm những thứ mình thích một cách nửa vời. Can đảm để sống chăm chỉ hơn, mạnh mẽ hơn và chân thật hơn.

- Không phán xét người khác. Chúng ta không có quyền đánh giá việc ai nên hay không nên làm gì, bởi ta đâu biết hoàn cảnh cụ thể của họ, họ đã trải qua những gì. 

- Chú ý lắng nghe mọi dấu hiệu đang cố gắng dẫn đường cho mình. Luôn đủ nhạy bén để nhận ra dấu hiệu quanh mình.

- “One in a row” – Thành công bắt đầu từ một bước đi đầu tiên.

2) Mình học được nhiều về lịch sử, văn hoá đặc trưng ở một số vùng trên thế giới. Giống như chỉ theo dõi từng bước chân của Matt thôi, dường như mình cũng đã du hành đến các vùng đất đó rồi.

3) Mình cực kỳ thích lá thư Matt viết gửi cho thành phố tình yêu New Orleans. Một lá thư tình đúng nghĩa. Chắc hẳn người ta đã yêu thành phố ấy đến mức nào mới viết ra được những câu văn thơ mộng sướt mướt đến thế.

4) Matt có thói quen viết nhật ký hoặc nói vào mic mỗi ngày khi đang lái xe để ghi lại hành trình là ý tưởng tuyệt vời để bắt trọn mọi khoảnh khắc mọi suy nghĩ. Mình đã bắt đầu viết lại nhật ký mỗi ngày từ đó. Thật sự tuyệt vời khi nhìn lại, mình thấy được rất nhiều suy nghĩ hay ho, bóc tách từng lớp từng lớp nội tâm như bóc vỏ hành tây vậy, cay nồng đến chảy nước mắt nhưng thật sự xứng đáng. Làm việc với bản thân sâu hơn chưa bao giờ dễ dàng.

Mình không thấy lời văn hay triết lý sống của Matthew bị sáo rỗng. Có lẽ chính bởi nó đã đi xuyên qua những trải nghiệm cá nhân của anh và trở thành bài học sâu sắc in hằn thành những vết sẹo lớn không mờ đi theo thời gian.

Đây là một trong số những câu nói mình thấy ấn tượng.

Quá nhiều lời khen cho cuốn sách này mà mình nghĩ nếu tiếp tục kể ra sẽ trở nên thừa thãi mà làm mất vẻ đẹp đơn thuần của nó (lỡ kể muốn hết rồi còn đâu). Hãy đọc đi để xác nhận lời mình nói theo góc nhìn của bạn nha.

Mặc dù vậy, bên cạnh đó cũng có nhiều điểm mình thấy khó hiểu. Mình xin nói là “khó hiểu một cách kỳ quặc” chứ không chê dở hay phán xét, vì đó là cuộc đời và trải nghiệm của một người, mình không có quyền chê mà chỉ được chấp nhận sự thật đó. Chỉ là sự thật này có nhiều chỗ hơi khó hiểu với góc nhìn của mình, với một người Á Đông khác biệt văn hoá:

- Mối quan hệ của cha mẹ Matthew khá rắc rối và khó hiểu: ly hôn hai lần kết hôn ba lần (cùng một người). Cách cư xử của người mẹ khi người cha ăn nhiều và cách họ giảng hoà. Cách hai vợ chồng giao tiếp với nhau mình thấy khá căng thẳng.

- Tính cách của mẹ Matthew khiến anh ấy phải “block” bà trong nhiều năm mặc dù bà vẫn luôn ủng hộ anh, vẫn là nơi trở về khi anh gặp khó khăn.

Tuy nhiên, đó là câu chuyện gia đình họ và chính những phần không hoàn hảo đó khiến câu chuyện của Matthew trở nên thật hơn, đời hơn chứ không phải cuộc đời tiểu thuyết. Ít ra, anh ấy cũng đã thành thật với bản thân mình khi phơi bày nhiều vấn đề riêng tư như vậy với công chúng.

Cuối cùng và cũng là quan trọng nhất, ngay từ tiêu đề, Greenlights đã hiện lên như một tín hiệu, đèn xanh đã bật. Tác giả truyền tải thông điệp rằng:ất cứ khi nào chúng ta đang cảm thấy khó khăn, cảm thấy bế tắc, xuống dốc, vật lộn với cuộc sống, thì hãy chú ý đến những dấu hiệu xung quanh chúng ta, “Greenlights” luôn hiện diện, chỉ là ta có đủ tinh ý để nhận ra sự chỉ dẫn hay không mà thôi.

Rất nhiều “Greenlights” xuất hiện trong cuốn sách, rất nhiều biển báo chỉ dẫn đã được dựng lên để thu hút sự chú ý. Matt là người đủ nhạy cảm và tinh tế để nắm bắt cảm xúc, những gì xảy ra bên trong mình cũng như việc tìm kiếm những dấu hiệu.

Sau mỗi lần level up (nâng cấp), Matt lại càng trưởng thành với góc nhìn sâu sắc hơn, đi sâu vào thấu hiểu bản thân hơn nữa với những đối thoại mang tính triết học, để sau đó quay lại công việc với sự cống hiến chất lượng hơn đến công chúng và có một cuộc sống trọn vẹn đúng nghĩa.

Cuốn sách này chỉ là một lát cắt của thế hệ trẻ đương thời, về đức tin và những giấc mơ bị đánh cắp và đã được tìm thấy, những điều đó đã hình thành nên con người mà Matthew đã và đang là.

Đây là một cuốn thể loại memoir thực sự rất đáng đọc. Một cuốn sách thật đẹp, một hành trình sống và phát triển thật rực rỡ, như chính con người của Matthew Mcconaughey vậy. 

* Bạn có thể nghe sách nói (free version) do chính Matthew Mcconaughey đọc tại đây: