Phim lịch sử Việt Nam là 1 trong những thành tố quan trọng góp phần vào công việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam.Đã có nhiều bộ phim đề tài này nổi tiếng trong và ngoài nước như: Chị Tư Hậu,Vĩ Tuyến 17 Ngày và Đêm hay con chim vàng khuyên… Tuy nhiên trong những năm gần đây phim lịch sử đang trở nên lép vế hơn nhiều so với những phim thị trường nhất là phim Hollywood,các bộ phim mới sản xuất như Mùi Cỏ Cháy,Những Người Viết Huyền Thoại đang gặp tình trạng chung là không thể thu hồi vốn,rạp chiếu thì đìu hiu và gần như chỉ có những người già đi xem.Tại sao phim lịch sử Việt Nam lại bị rơi vào thảm cảnh như vậy.Trong bài viết này tôi sẽ không nói về nguyên nhân hay lý do mà muốn nói về giải pháp cho tình trạng này

1.Thứ cần thay đổi đầu tiên đó chính là âm nhạc

     Phải nối rằng đây chính là thứ tôi luôn muốn khao khát thay đổi đầu tiên.Nói như vậy không có nghĩa là tôi chê bai gì những bản nhạc cách mạng trong phim cả,tuy nhiên những bản nhạc mang đậm phong cách của thập niên 60,70 có lẽ rất khó có thể làm thu hút giới trẻ.1 bộ phim hay không thế thiếu đi sự đóng góp của nhạc phim như thể Frozen thì phải có Let its go vậy.Tại sao lại cứ giữ khư khư cái phong cách nhạc đã cũ như vậy chứ,nghệ thuật thì phải sáng tạo cơ mà.Nếu cho tôi được biên tập nhạc, tôi sẽ thay những bản nhạc đỏ kia thành những bản nhạc rock,hay những bài đọc rap có nội dung ca ngợi cách mạng,ca ngợi tình yêu quê hương.Thay vì cứ phải dùng những bản nhạc từ thập niên 60 nên thay bằng những bản nhạc không lời hay những bản mix âm thanh tiếng trống,ghita điện đi chẳng hạn (nhất là những cảnh hành động).Đừng có coi như vậy là lai căng, kệch cỡm vì phim của thời kỳ nào cần mang hơi thở cuộc sống của thập niên đó.Nếu cho tôi biên tập nhạc tôi sẽ chọn những bản nhạc rock của nhạc sỹ Trần Lập tại sao ư,vì nhạc của Trần Lập mang nhiều ý nghĩa lắm,những bài hát khích lệ ý chí vươn lên của con người trong nghịch cảnh như Đường Đến Vinh Quang,Khám Phá,Tâm Hồn Của Đá nếu cho vào phim lịch sử sẽ rất hay. 

                                    Trần Lập và những bản nhạc rock của anh xứng đáng với nhữn bộ phim lịch sử ca ngợi ý chí nghị lực con người


2.Thứ cần thay đổi thứ 2 là cách tiếp cận vấn đề

      Phải nói rằng đâu chính là vấn đề chung không phải chỉ riêng của phim ảnh,đó là quá chú trọng vào cái tổng thể mà không chú trọng vào tiểu tiết.Những bộ phim lịch sử gần đây chỉ mới nói lên được cái tổng quát của bối cảnh lịch sử chứ nếu đi sâu hơn vào các góc cạnh khác thì lại rất thiếu.Tôi thấy các bộ phim mới sản xuất bây giờ vẫn có mô típ chung đó là ta thắng địch thua nên chưa cần xem phim đã biết trước nội dung.Thực ra đó là ý tưởng hay nhưng tại sao không sáng tạo thêm được nữa chứ.Nếu cho tôi làm phim về đề tài kháng chiến chống Mỹ tôi sẽ làm thành phim mang phong cách sinh tồn,theo kiểu đào tạo kỹ năng sống sót trong môi trường khắc nhiệt.Trong bộ phim tôi sẽ không nói tới cuộc chiến giữa Mỹ với Việt Nam mà sẽ nói về cuộc chiến giữa con người với tự nhiên,làm thế nào để sống sót trong môi trường nóng ẩm của rừng nhiệt đới,làm thế nào để tìm thức ăn nước uống,làm thế nào để phòng tránh bị thú dữ ăn thịt hay tránh bệnh sốt rét.Đừng có coi thường mẹ thiên nhiên vì có tới hơn 40% thương vong của bộ đội ta chính là do những kẻ thù sáu chân (côn trùng) hay những sinh vật cỡ hiển vi gây ra mà có khi bom đạn của kẻ thù cũng không thể làm được.Một bộ phim mang phong cách sinh tồn như vậy cũng không tốn kém nhiều chi phí đâu nếu so với kinh phí làm cảnh cháy nổ hơn nữa lại quảng bá được danh lam thắng cảnh Việt Nam cũng là 1 cách thể hiện lòng yêu nước đấy chứ.

Chiến tranh là môi trường cần nhiều kỹ năng sinh tồn hay học cách đi rừng


3.Cần đầu tư vào kỹ xảo điện ảnh

    Thực ra đây lại là thứ tôi ít kỳ vọng sẽ có sự thay đổi nhất vì chúng ta còn nghèo làm sao đi so với Hollywood được.Nhưng nếu về lâu dài đây lại là thứ chúng ta bắt buộc phải làm.Khỏi cần nói thêm gì nữa về kỹ xảo của Hollywood,chính vì nhờ kỹ xảo mà những bộ phim chiến tranh của họ trở nên vô cùng hoành tráng như phim giải cứu binh nhì Ryan mô tả cảnh đổ bộ bờ biển Nordmandy thật bi tráng.Họ đã biến 1 bộ phim hành lịch sử thành 1 bộ phim hành động giả tưởng bom tấn như Captain America cũng nhờ có kỹ xảo.Còn phía Trung Quốc thì phim kiếm hiệp được lồng ghép với lịch sử Trung Quốc như tiếu ngạo giang hồ,thần điêu đại hiệp hay vi tiểu bảo cũng làm mê mẩn không biết bao nhiêu thế hệ trẻ Việt Nam,thậm chí dân ta thuộc sử Tàu hơn sử Việt.Một lần tôi có tình cờ xem được 1 bộ phim anime có tên là First Squad,phim có nội dung nói về cuộc chiến tranh Xô-Đức.Bộ phim được làm ra giữa sự phối hợp của cựu chiến binh Liên Xô với hãng anime của Nhật với mục đích làm cho những bài học lịch sử trở nên thú vị hơn với giới trẻ Nga vốn rất thích xem anime,và tại sao Việt Nam lại không học tập theo như vậy.Một bộ phim anime với nội dung về cuộc kháng chiến chống Mỹ, thủy chiến Bạch Đằng hay 3 lần chống giặc Nguyên Mông theo phong cách anime sẽ khiến cho giới trẻ Việt Nam yêu lịch sử hơn nhiều so việt việc học thuộc lòng sách giáo khoa.Gần đây bộ phim Tấm Cám truyện chưa kể cũng đã gây sốt trên các rạp chiếu của nước nhà với kỹ xảo hoành tráng với kinh phí chỉ 1 triệu USD thấp hơn hẳn phim Hollywood nếu cùng mức độ đã khiến tôi tin tưởng rằng đầu tư cho kỹ xảo sẽ cũng là chấp nhận được nếu nhà làm phim lịch sử dám chấp nhận rủi ro như đạo diễn Ngô Thanh Vân đã làm.

Dù chưa hoàn thiện cho lắm nhưng đây chính là 1 tuyệt kỹ đồ họa phim của Việt Nam


4.Cần thấu hiểu được tâm tư tình cảm của giới trẻ hiện nay

      

Bộ phim xuyên không kết hợp thực tại và quá khứ

Có lẽ đây mới chính là nguyên nhân gốc rễ nhất nếu muốn thực sự cứu cánh cho nền điện ảnh lịch sử nước nhà.Các nhà làm phim của bộ phim như chị Tư Hậu,cánh đồng hoang,biệt động Sài Gòn đã rất thành công khi thấu hiểu được những con người của những năm tháng chiến tranh đã suy nghĩ gì và bộ phim đã rất tuyệt vời khi thể hiện được những tâm tư nguyện vọng đó để ngay cả bây giờ giới trẻ xem phim vẫn thấy hay.Việt Nam là nước có dân số trẻ,nếu muốn bộ phim ăn khách trước tiên phải hiểu giới trẻ Việt Nam muốn gì.Xét cho cùng giới trẻ 9X,10X thứ mà họ muốn sẽ rất khác giới trẻ thế hệ 5X,6X,7X muốn. Thế nhưng nhà làm phim lại áp đặt hoàn toàn những tâm tư của thế hệ 5X,6X,7X vào trong phim khiến cho rất khó cho giới trẻ cảm thấy thú vị.Những nhà làm phim lịch sử liệu có thấu hiểu xem thực sự giới trẻ ngày nay đang suy nghĩ gì về lịch sử nước nhà hay không,rõ ràng là không,họ chẳng hiểu gì cả.Lịch sử giờ đây chỉ là những trang giấy tẻ nhạt hay những bộ phim với nội dung quá tầm của họ.Lịch sử đang bị ghẻ lạnh ở trên các lớp học và hậu quả là 1 thế hệ mù lịch sử hay nguy hại hơn là xét lại lịch sử.Một trong những lối suy nghĩ sai lầm nhất về cuộc kháng chiến chống Mỹ của giới trẻ là:”nếu không có cuộc kháng chiến này thì miền Nam sẽ giàu có như Hàn Quốc”.Đây chính là lối suy nghĩ nguy hiểm nhất và các tổ chức phản động lưu vong cũng xoáy rất mạnh vào luận điểm này để chống phá nước ta.Đây là lối tư duy đầy tính ích kỷ và sai lầm và phim lịch sử bây giờ cần phải coi là mục tiêu cốt yếu để tuyên truyền,giáo dục.Ở nước Nga ngày nay cũng gặp phải vấn đề cũng tương tự như Việt Nam và một bộ phim đã được làm ra để đấu tranh với những luận điểm sai trái xét lại này.Đó là phim “Chúng tôi đến từ tương lai” trong phim có 1 nhóm bạn trẻ Nga có lối tư duy phát xít kiểu mới.Họ cho rằng nếu Stalin bắt tay với Hitler thì bây giờ nước Nga có thể thống trị được thế giới.Rồi họ đã được xuyên không về thời điểm thế chiến thứ 2,tận mắt chứng kiến sự khốc liệt của chiến tranh cũng như sự tàn bào của bầy lũ phát xít,nhóm bạn trẻ đã hiểu ra bản chất của những kẻ phát xít,nhận ra sự chính nghĩa của cuộc chiến tranh vệ quốc.Nhóm bạn trẻ trở lại tương lai,đã hối lỗi trước lối suy nghĩ trước kia của mình và hơn hết trở về với tư thế của 1 người lính Hồng Quân đấu tranh với những kẻ phát xít kiểu mới ở xã hội Nga đương đại.Phim lịch sử là vậy đó,cần phải có sự kết nối với thời đại mới,phải để cho giới trẻ thấy được giá trị của mình trong đó và hơn hết giới trẻ phải được nhìn thấy chính mình ở trong đó chứ không đơn thuần chỉ là những bậc cha ông của họ.