9totalk #41: Giúp người khó khăn vượt qua dịch bệnh?
Việt Nam ghi nhận ca nhiễm Covid-19 đầu tiên vào ngày 23/1/2020. Kể từ đó đến nay, các nỗ lực của chính quyền và người dân nhằm kiểm...
Việt Nam ghi nhận ca nhiễm Covid-19 đầu tiên vào ngày 23/1/2020. Kể từ đó đến nay, các nỗ lực của chính quyền và người dân nhằm kiểm soát dịch bệnh như tạm dừng nhập cảnh, hạn chế xuất nhập khẩu hay cách ly xã hội… đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, dịch bệnh đem tới những ảnh hưởng xấu không thể tránh khỏi đến nền kinh tế và đời sống xã hội của đại đa số người dân. Kết thúc quý I/2020, kinh tế Việt Nam tăng trưởng chỉ 3,82%, thấp nhất trong 11 năm vừa qua, theo các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), tăng trưởng GDP quý II/2020 nằm trong khoảng từ âm 3,3% đến âm 5,1%, tùy theo diễn biến của dịch bệnh. [1]
Tạm gác lại các số liệu vĩ mô to tát, ảnh hưởng kinh tế-xã hội của dịch bệnh đã và đang xảy ra ngày trước mắt chúng ta. Việc hàng loạt công ty, xí nghiệp và các dịch vụ kinh doanh không thiết yếu buộc phải đóng cửa đã gây ra tình trạng thất nghiệp tạm thời đến một bộ phận người lao động. Tác động này càng rõ rệt ở những người không có khoản tiết kiệm hay nguồn thu nhập nào khác. Một số bộ phận người dân đang đối mặt với nguy cơ thiếu thốn các nhu cầu cơ bản nhất như thức ăn hay nơi ở.
Chính phủ Việt Nam mới ban hành Nghị quyết 42/NQ-CP nhằm hỗ trợ người dân gặp khó khăn bởi dịch Covid-19 với gói an sinh xã hội lên tới 62.000 tỉ VNĐ [2], tuy nhiên, nghị quyết này vẫn cần thêm thời gian để giải ngân số tiền hỗ trợ đến được tay người dân. Trong hoàn cảnh này, một lần nữa tinh thần “lá lành đùm lá rách” của người Việt Nam được phát huy mạnh mẽ. Hàng loạt các hoạt động hỗ trợ người gặp khó khăn trong xã hội được thực hiện, như cây ATM gạo hay các chiến dịch phát nhu yếu phẩm… [3]
Bên cạnh những tác động tích cực từ những sự hỗ trợ rất kịp thời này, có nhiều vấn đề đã nảy sinh trong các hoạt động từ thiện nói trên. Cây ATM gạo ở Hà Nội đã từng phải tạm dừng hoạt động do xảy ra tình trạng chen lấn, không đảm bảo quy định giãn cách xã hội [4]. Hay mới đây, một cô gái ở TP.HCM đã chịu ảnh hưởng tâm lý nặng nề do những chỉ trích nhắm vào mình sau đoạn clip trong đó cô bị từ chối cho nhận gạo. [5] Sau sự kiện này, một loạt tranh luận đã nổ ra trên MXH về việc “Ai xứng đáng được nhận đồ từ thiện?”
Chắc chắn những ảnh hưởng kinh tế-xã hội từ dịch Covid-19 sẽ còn kéo dài trong thời gian tới, và tinh thần “lá lành đùm lá rách” cũng nên tiếp tục được nhân rộng. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là chúng ta cần làm gì để khắc phục những vấn đề trong các hoạt động hiện nay?
Xét đến cùng thì làm thế nào để xác định ai mới đáng được giúp đỡ trong hoàn cảnh hiện tại? Hay chính việc đặt ra câu hỏi trên vốn dĩ đã chẳng cần thiết?
Hãy đề xuất ý kiến của bạn ở phần comment trong số 9totalk này.

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất

hasu
Tôi thấy quan điểm này hợp lý, paste vào đây cho xôm:
Fb Le Nguyen Duy Hau https://www.facebook.com/557699531/posts/10158310942919532/?d=n
“Đi làm từ thiện đúng là không ai muốn bị lợi dụng, không ai muốn trao cho những người "không xứng đáng" (nhất là khi nguồn lực có hạn). Đó là tâm lý rất bình thường, dễ hiểu. Ngày trước có lần bọn mình đi phát quà ban đêm, trưởng nhóm cũng rất lo việc phát nhầm cho các đối tượng giả dạng vô gia cư nên đưa ra tiêu chí rằng người nhận quà phải thật sự nghèo, già, không nơi nương tựa, và ưu tiên những người khuyết tật. Kết quả đêm đó không hiểu sao những người vô gia cư bọn mình gặp không... được già cho lắm, hoặc nếu già thì không có vẻ gì nghèo lắm (áo không rách lắm, da không đen lắm), hoặc vừa già vừa nghèo thì lại không khuyết tật...
Kể ra câu chuyện đó ở đây để làm nền cho một câu chuyện khác mình đã từng kể hồi lâu trên facebook. Hồi mình sang Montana, mình có dịp đi thăm các Food Bank. Tên sao thì công việc là vậy, Food Bank thực sự là một "ngân hàng đồ ăn". Các Food Bank nhận đồ ăn quyên góp từ khắp nơi và thiệt lập mạng lưới phân phát đến cho người cần. Bắt nguồn từ bang Arizona, Mỹ, mô hình này xuất hiện ở rất nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Châu Á hiện nay đã sáu quốc gia và vùng lãnh thổ có mô hình Food Bank (Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Hong Kong, và Ấn Độ).
Những nhân viên của Food Bank khu vực Montana cho đoàn mình một con số khá bất ngờ: ở Mỹ, cứ 7 người là có 1 người sống ở mức đói (tức là, theo định nghĩa của Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, những người không tiếp cận được với lượng lương thực đủ dùng cho họ do không đủ tiền hoặc không đủ thời gian hay nguồn lực khác). Nếu xét về đầu người thì ở Mỹ có khoảng 42.2 triệu người đang rơi vào hoàn cảnh này. Họ có thể là những công nhân làm việc hơn 16 tiếng/ngày và không đủ thời gian để mua và chế biến thực phẩm, hoặc là các sinh viên làm thêm để trang trải học phí, hoặc những người vô gia cư.
Đoàn mình khi đó đặc biệt chú ý đến cách mà Montana Food Bank "lựa chọn" những người nào để nhận thức ăn. Food Bank trả lời là có 2 cách: (1) gửi đồ ăn trực tiếp đến địa chỉ đăng ký, hoặc (2) mở các soup canteen (như kiểu bếp ăn từ thiện) cho những ai có nhu cầu đến ăn. Không có một quy trình kiểm tra xem người đến ăn hay nhận đồ ăn có thực sự là đang ở trong tình trạng đói không. Điều này khiến mọi người trong đoàn mình khá bất ngờ. Không ít người đặt câu hỏi với nỗi băn khoăn đó. Nhưng ngạc nhiên không kém là thái độ... bất ngờ của nhân viên Food Bank khi nhận được câu hỏi. Sau giây phút lúng túng, người dẫn đoàn thừa nhận rằng câu hỏi đó chưa bao giờ là thứ mà Food Bank cân nhắc. Bởi lẽ, với họ, thức ăn mà Food Bank thu nhận được chủ yếu tập trung vào calories, chứ không có nhiều nutrition (dinh dưỡng). Nói đơn giản thì calories là thứ giúp bạn tồn tại, còn nutrition là thứ giúp bạn khoẻ mạnh. Điều này nghĩa là đồ ăn mà Food Bank đang có thực sự chỉ là để cứu đói, để cho người ăn qua bữa, chứ không cung cấp nhiều dưỡng chất cho họ phát triển hay cảm thấy ngon miệng. Nói cách khác, nếu những người nhận đồ ăn có lựa chọn khác, chắc chắn họ không đến Food Bank. Điều quan trọng hơn cả là việc bản thân phải ngửa tay xin đồ ăn của người khác cũng làm ảnh hưởng đến sự tự tin của những người xin ăn rất nhiều. Chính vì thế, Food Bank nghĩ rằng không cần thiết phải tuyển lựa hay kiểm tra người nhận vì họ tin rằng không một tiêu chí nào có thể xác định ai xứng đáng nhận đồ ăn hơn chính cảm nhận của người nhận đồ ăn. Việc gian lận có lẽ vẫn có nhưng con số đó nhỏ đến mức Food Bank không nghĩ nên thiết lập thêm hệ thống kiểm tra.
Mình nhớ đến hai câu chuyện này khi mình đọc các vụ việc xung quanh các cây ATM gạo mấy ngày qua. ATM gạo là một hoạt động rất đáng quý, đáng trân trọng. Có người lợi dụng nó hay không? Mình tin là có chứ. Nhưng có nhiều không thì mình không dám chắc. Và ngay cả khi như vậy thì món đồ mà những người gian lận thu được thì có lẽ cũng không quá lớn. Tất nhiên không thể dạy ai cách họ thực hiện lòng tốt của mình. Nhưng mình trộm nghĩ liệu có đáng để ta phải dè chừng từng con người xếp hàng một rồi đưa ra những phán xét chủ quan về hoàn cảnh người khác mà nếu sai thì thật sự càng đau đớn cho họ không?“
- Báo cáo

Hana Moana
Mình thấy chẳng cần đặt câu hỏi. Bởi vì khi đã xác định làm từ thiện nghĩa là cho đi trong khả năng của mình, để sẻ chia với những người thực sự cần. Ở đây đang dịch nên ai chẳng cần gạo chứ. Nếu mà muốn hạn chế lấy quá nhiều thì nghĩ cách phát mỗi người 1-2kg. Số đấy chẳng nhiều nhưng ví dụ nahf ít người thì có thể ăn được 1-2 ngày rồi. Những ngày khó khăn, 1 bữa cơm cũng là ý nghĩa. Thực sự chẳng cần đo đếm xem ai xứng đáng hay không xứng đáng. Quỹ có từng đấy cứ phát hết, vậy là ổn mà. Hôm qua mình cũng được gọi lấy bánh bao hỗ trợ ăn sáng nhưng mình ăn rồi nên từ chối. Mà mình đứng ở đấy thấy rất nhiều người từ chối vì nghĩ người khác cần sự giúp đỡ hơn mình. Kết quả là đội tình nguyện khá buồn vì chẳng phát hết đồ ăn. Cho nên là đã cho đi thì hoan hỉ một chút sẽ vui hơn ^^
- Báo cáo

Kỵ sĩ Bóng đêm
Số lượng người thực sự lợi dụng hoàn cảnh để lấy mấy kilogram gạo có nhiều đến mức phải làm đủ mọi cách để “ngăn chặn” không các bác?
Riêng mình thì mình thấy khó hiểu nhất ở chỗ với người khó khăn đến mức phải đi nhận cứu trợ vài ba cân gạo mà sao nhiều người cứ đi so đo tính toán, rồi dùng đó để phán xét người ta? Cái mình thấy sợ nhất ko phải là không cho, mà là cho (hoặc tệ hơn là chẳng cho) nhưng tâm thế lại rất dò xét, đánh giá rồi từ đó dán nhãn cho những người thực sự bị đang ở vào thế rất khó rồi, khiến họ càng có lý do để tự ti và khép mình hơn.
Ngoài lề tí có ai biết thông tin gì hơn về vụ hỗ trợ từ ngân sách ko nhỉ, mình ko theo dõi kỹ nên ko rõ đã xác định được danh sách để giải ngân chưa không người cần giúp thì mãi vẫn ấm lòng nhưng chưa ấm dạ cũng mệt. Sau vụ này mình nghĩ chính phủ chắc sẽ có động lực hơn để số hoá và quản lý dữ liệu dân số, nếu không thực sự ko thể làm thế nào rút ngắn thời gian tìm kiếm phân loại được trong những trường hợp khẩn cấp như thế này.
- Báo cáo

Huu Duc Pham
[Đã xóa]

rachmaninoff
nực cười, giúp được thì giúp, cần gì phải quan tâm tới người ta xúng đáng để nhận hay không. Theo ý của bạn nói thì số đông của xã hội là người xấu vậy
- Báo cáo

Huu Duc Pham
cảm ơn bạn đã đóng góp ý kiến
- Báo cáo

Sunshine
Theo bản thân em nghĩ rằng thà cho nhầm còn hơn bỏ sót! Bởi số vụ lợi thì ko phải là nhiều. Trong khi cho đi là một nghĩa cử đẹp
- Báo cáo

Sunshine
Còn những kẻ không xứng thì cần phải tự vấn lương tâm. Chứ bây giờ đánh giá người khó khăn chỉ qua vài nét bề ngoài ban đầu thì chưa chắc đúng
- Báo cáo