Giannis Antetokounmpo: "Quái kiệt Hy Lạp" và hành trình đến với NBA

ATHENS, HY LẠP - Dẫu hộ chiếu mới của cậu ghi Quốc tịch Hy Lạp, Giannis Adetokunbo (ND: Họ cũ của Antetokounmpo, trước khi đổi theo tiếng Hy Lạp) đã trải qua một cuộc sống đầy khó khăn của một người nhập cư. Cậu đã từng bán hàng rong trên các con phố chỉ để kiếm ăn cho mình và anh em. Trong khi những gia đình khác tận hưởng kỳ nghỉ, thì gia đình cậu đi tìm nhà mới với giá thuê rẻ hơn.

Tuy vậy Adetokunbo, 18 tuổi lại khác hẳn so với hàng trăm ngàn người nhập cư khác đang mưu sinh tại Hy Lạp. Cậu được sinh ra ở đây, nói trôi chảy tiếng Hy Lạp, hoàn thành chương trình học phổ thông Hy Lạp, và chỉ mới đây thôi - cậu đã trở thành công dân Hy Lạp.

Adetokunbo (phát âm a-đết-tô-KUN-bô), một cậu thiếu niên cao 2m05, con trai của hai người Nigeria, là một cầu thủ bóng rổ - không chỉ vậy - mà còn là một cầu thủ bóng rổ RẤT GIỎI. Đó là những nhận định của các tuyển trạch viên Hiệp hội Bóng rổ Nhà nghề Mỹ (NBA). Họ đã đổ xô tới Hy Lạp xa xôi, và không tiếc lời ngợi khen kỹ năng kiểm soát bóng, khả năng quan sát trận đấu và đưa ra quyết định của cậu.

Những phân tích viên của hai trang DraftExpress.com và HoopsWorld.com thậm chí còn dự đoán rằng, tên của Adetokunbo sẽ được xướng lên (dẫu người ta có thể phát âm sai nó) ngay ở vòng lựa chọn đầu của NBA Draft năm 2013 (ND: Giannis đúng là đã được chọn bởi Bucks ở ngay vòng 1, lượt thứ 15). Nếu Adetokunbo phát triển được như thần tượng của cậu là Kevin Durant, đội bóng NBA nào lựa chọn cậu coi như đã đào được một mỏ vàng.

"Từ lúc tôi bắt đầu chơi bóng rổ, giấc mơ của tôi là trở thành một ngôi sao bóng rổ và có một tương lai xán lạn." Adetokunbo nói.

Đa số ngôi sao bóng rổ Hy Lạp thường đi lên từ những đội tuyển trẻ, sau đó đến với các CLB tốp đầu ở đây như Panathinaikos và Olympiacos. Nhưng Adetokunbo, người trước tháng 5/2013 trên giấy tờ còn vô quốc tịch, thì chưa bao giờ chơi ở trên giải Bóng rổ Hạng hai Hy Lạp. Cậu khởi nghiệp ở một CLB nhỏ tên Filathlitikos cách đây sáu năm, khi mà cậu vẫn đang ở chung phòng ngủ cùng ba người anh em và lúc đó có vẻ yêu thích bóng đá hơn.

Ở thời điểm viết bài (2013 - ND) cậu đã đạt thoả thuận sang chơi ở Tây Ban Nha mùa sau, trừ phi được chọn vào một đội tuyển NBA ở kỳ draft sắp tới. Sau khi có quốc tịch, cậu cũng đã bắt đầu được gọi vào đội tuyển U20 Hy Lạp.

Nhưng trước khi những tuyển trạch viên NBA đến với sân nhà 500 chỗ ngồi của Filathlitikos ở Zografou - một vùng ngoại ô đông đúc thuộc Athens, người ta lại tìm thấy một Adetokunbo tạm rời xa bóng rổ để mưu sinh giúp đỡ gia đình mình.

Như những dân nhập cư vào Hy Lạp khác, cha mẹ cậu gặp nhiều khó khăn khi đi tìm việc làm. Adetokunbo và anh trai cậu là Thanasis thường phụ giúp cha mẹ bằng việc bán đồng hồ, túi xách và kính râm trên đường. Tuy nhiên vì đi bán hàng rong thường xuyên, họ hay phải bỏ tập, dẫn đến nguy cơ có thể bị đuổi khỏi đội. Không chỉ vậy, hai anh em đôi lúc còn bỏ bữa để đi bán hàng.

"Đôi khi tủ lạnh của chúng tôi trống trơn, vì có những hôm không bán được hàng chúng tôi không có tiền mua đồ ăn." Adetokunbo, người mới bước qua tuổi 18, kể lại.

Những người nhập cư ở Hy Lạp, đặc biệt là cộng đồng da màu thường xuyên bị phân biệt đối xử bởi những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu, những người tức giận vì vấn đề kinh tế ở Hy Lạp và cần có đối tượng để trút lên.

Tuy vậy xung quanh Giannis vẫn còn những tấm lòng nhân hậu: CLB Filathlitikos nơi cậu đầu quân đã giúp mẹ cậu tìm việc, và HLV Spiros Velliniatis, người đã thuyết phục anh em Adetokunbo đến với bóng rổ, đôi lúc cũng cùng nhiều người khác giúp đỡ gia đình hoàn cảnh này.

"Anh đứng trước mặt Mozart và ông ấy đang đói, vậy thì anh đưa cho ông ấy cái gì? Không phải là một cây vĩ cầm, mà anh đưa cho ông ta một ổ bánh mì." Velliniatis nói.

Và chàng nhạc công trẻ cứ thế lớn lên nhờ những ổ bánh mì ấy. Chỉ mới hai năm trước thôi Giannis còn thấp hơn anh trai mình, Thanasis vài chục cm, còn nay cậu đã cao hơn Thanasis. Thanasis nay 20 tuổi, cao 2m, chơi ở vị trí tiền phong, cũng ao ước được thi đấu ở NBA như em trai mình.

Tài năng của Giannis đã thu hút rất nhiều tuyển trạch viên cũng như quan chức các đội bóng NBA, bao gồm các giám đốc Sam Presti của đội Oklahoma City Thunder, Danny Ferry của đội Atlanta Hawks và Daryl Morey của đội Houston Rockets. Ông Masai Ujiri, một người Nigeria hiện đang là giám đốc đội Toronto Raptors, thì đã tới xem giò Giannis khi ông đang làm việc cho Denver Nuggets.

Ở chiến thắng của Filathlitikos trước Volos vào ngày 30/3/2013 - trận mà Giannis ghi 19 điểm, 9 rebounds và 2 blocks - trên khán đài có sự góp mặt của ông Danny Ainge, giám đốc bóng rổ của Boston Celtics, và trợ lý của ông lúc bấy giờ là Ryan McDonough - người sau này trở thành giám đốc của Phoenix Suns.

Adetokunbo chơi cùng một lúc cho hai đội thuộc CLB Filathlitikos. Ở đội một, cậu chơi ở vị trí Tiền phong hàng ngoài (Small Forward), ghi trung bình 9.5 điểm/trận và 5 rebounds/trận, với tỉ lệ ném 3 điểm là 31%. Còn ở đội trẻ, cậu là hậu vệ dẫn bóng chính, và đội của cậu là một trong những đội mạnh ở Hy Lạp.

"Cậu ta đang đi đúng hướng," Kornel David, cựu giám đốc tuyển trạch quốc tế của Phoenix Suns nhận xét sau khi xem giò Giannis và tháng tư vừa qua. "Không mấy người có chiều cao 6 foot 9 (2m05 - ND) như cậu ta mà có bộ kỹ năng tốt như vậy cả."

Tài năng là vậy nhưng không phải lúc nào Giannis cũng được hưởng niềm vui chiến thắng. Ở trận thăng hạng cuối mùa, Filathilitikos thua 89-81 sau ba loạt hiệp phụ (Overtime) cân não. Giannis trận đó ghi 4 điểm và 9 rebound. Sau khi kết thúc trận đấu, cậu ngồi lặng trên ghế và khóc.

Nếu như được lựa chọn, có thể Adetokunbo sẽ vẫn thi đấu thêm một mùa nữa ở Châu Âu. Với cân nặng khoảng 90kg, cậu cho rằng mình cần phát triển hơn.

Hợp đồng của cậu với Zaragoza ở giải VĐQG TBN vào mùa tới (2013-14), có giá trị tổng cộng 325,000 USD trong 3 năm, với điều khoản kéo dài thêm một năm nữa cũng có giá trị 325,000 USD. Trong hợp đồng này cũng có điều khoản phá vỡ hợp đồng dành cho các đội ở NBA và Euroleague.

Tuy vậy, dẫu có đi nơi đâu thì cha mẹ của Giannis và hai em trai sẽ đi theo cậu. Hai cậu em là Kostas 15 tuổi và Alex 11 tuổi cũng đam mê trái bóng cam như Giannis và Thanasis. Kostas cao 1m90 chơi ở vị trí hậu vệ ghi điểm, còn Alex là một hậu vệ dẫn bóng với kỹ năng kiểm soát bóng xuất sắc.

Giannis tự hào rằng cậu có thể giúp đỡ gia đình mình, khi cha mẹ cậu là Veronica và Charles đã không thể kiếm việc làm ở một đất nước Hy Lạp thời kì hậu khủng hoảng kinh tế.

Mẹ Giannis kể lại: "Tôi bảo nó rằng cứ đi trước đi rồi cha mẹ sẽ tới thăm sau, nhưng nó quả quyết bảo "Không, cha mẹ phải đi cùng con." Nó muốn tự chăm lo cho gia đình, và nó muốn chúng tôi bên cạnh nó."

Nhà Adetokunbo tới Hy Lạp vào năm 1991 và ngụ tại Sepolia, một khu dân cư nhỏ cách phía bắc thành Acropolis hai dặm. Họ là gia đình da màu duy nhất trong khu phố họ ở. Veronica lúc đó là người trông trẻ, còn Charles là thợ điện.

Tuy lạc nghiệp, nhưng họ không thể an cư. Nhà Adetokunbo phải đổi chỗ ở vài lần, dù vậy họ vẫn cố gắng trụ lại Sepolia để các con mình không phải chuyển trường. Veronica kể rằng, có lần họ bị chủ hộ đuổi vì không trả nổi tiền thuê nhà hàng tháng là 455 USD.

Ở giai đoạn đầu sự nghiệp, Giannis và Thanasis thậm chí còn dùng chung giày. Dẫu khó khăn, phẩm chất của họ đã làm kinh ngạc nhiều người - một phẩm chất thể thao di truyền từ người mẹ từng là VĐV môn điền kinh nhảy cao, và người cha từng là cầu thủ bóng đá. Anh em nhà Adetokunbo ẫm mọi huy chương vàng ở trường, ở mọi bộ môn từ bóng bàn tới bóng chuyền.

"Họ rất thích cạnh tranh," Alex Matsagas, 18 tuổi, bạn cùng lớp với Giannis nói. "Đó là cách mà họ vươn lên trong cuộc sống, vì họ có tinh thần chiến binh."

Nhưng con đường tới bóng rổ bắt đầu từ khi HLV Velliniatis - người lúc cũng đang giúp đỡ Filathlitikos tìm kiếm tài năng - thuyết phục hai anh em chơi bóng rổ. "Thầy bảo chơi một tháng cho vui, biết đâu lại thích," Thanasis kể lại. "Em thì thích lắm, nhưng em trai em thì bảo: "Anh hai đừng chơi bóng rổ mà, qua chơi bóng đá với em đi." Giannis lúc nào cũng muốn hai anh em chơi cùng nhau. Thế rồi sau đó nó cũng chịu đi chơi bóng rổ cùng em."

Anh em nhà Adetokunbo đã đủ tiêu chuẩn cấp quốc tịch Hy Lạp chiếu theo luật hiện tại, người đại diện của Giannis là Giorgos Panou chia sẻ. Cả hai anh em đều có đủ các yêu cầu về định cư, đều hoàn thành chương trình phổ thông, nói tiếng Hy Lạp trôi chảy và đã đạt các bài kiểm tra cấp quyền công dân của họ. Dẫu vậy, quy trình cấp quốc tịch Hy Lạp vẫn rất phức tạp.

Liên đoàn Bóng rổ Hy Lạp cùng nhiều quan chức khác cũng đã góp phần vận động việc cấp quốc tịch cho hai anh em. Giannis Adetokunbo được coi là một viên ngọc quý của bóng rổ Hy Lạp, còn Thanasis Adetokunbo thì đang cân nhắc nhiều lời đề nghị của các CLB Châu Âu, cũng như vẫn còn cơ hội tham gia NBA Draft 2014 - tuy vậy, cậu anh cả mong muốn được ĐTQG triệu tập hơn. Sau khi được cấp quốc tịch, tên họ của hai anh em được thay đổi thành "Antetokounmpo", để phù hợp với bảng chữ cái tiếng Hy Lạp.

HLV Takis Zivas của CLB Filathlitikos cho hay, sẽ rất khó để đoán định Giannis sẽ chơi ở vị trí nào trong tương lai vì chính cậu cũng đang phát triển. "Kể cả khi cậu ta không phải là playmaker (người kiến tạo lối chơi), thì cậu ta cũng sẽ suy nghĩ như một playmaker."