GYM và khái quát về "gym"

GYM: viết tắt của "gymnasium" hoặc "gymnastic". Dịch theo tiếng anh thì "gymnasium" có nghĩa là phòng thể dục, phòng được trang bị những máy kháng lực mục đích tập luyện cơ bắp. Và "gymnastic" là tập thể dục dụng cụ.

Theo nhiều nguồn khác nhau, từ "gymnasium" bắt đầu từ tiếng Hy Lạp được hiểu nôm na là "vận động cơ thể mà không mặc quần áo". Người Hy Lạp xưa khá là chú trọng việc luyện tập cơ thể sao cho dẻo dai và cường tráng để giống những vị thần. Họ mở ra những phòng tập chung, và phong trào này dần lan rộng phát triển tới tận nay. Do thời đấy không có quạt làm mát nên chắc "không mặc quần áo" miêu tả khá rõ trang phục của họ khi luyện tập ha.

Đến nay từ một việc tập luyện với vật kháng lực đơn thuần dần đã chia thành nhiều loại hình riêng biệt khác nhau nhằm phục vụ sự phù hợp tập luyện cho xu hướng mỗi cá nhân. Sau đây là những loại hình tiêu biểu nổi trội nhất:

Yoga là phương pháp luyện tập bắt nguồn từ Ấn Độ. Nhìn từ phía khách quan cho rằng yoga chỉ là những động tác hoặc tư thế uốn éo kỳ dị. Nhưng những người tập yoga cho thấy họ có thể cải thiện được thể chất, tinh thần , tình cảm và tâm linh. Trong yoga cũng được chia nhiều loại hình khác nhau phụ thuộc về mức độ khó của những bài tập, tư thế. Ví dụ như: Hatha Yoga, Ashtanga Yoga, Iyengar Yoga, Sivananda Yoga, Bikram Yoga, Kundalini Yoga, Power Yoga, Anusara yoga, Viniyoga, ....

Tầm ảnh hưởng của yoga tới phần tâm linh hay linh hồn vẫn rất hay được tranh cãi, nhưng về mặt thể chất lẫn tinh thần thì không thể phủ nhận. Khi tập yoga với những tư thế lạ (lạ đối với hành động hoạt động bình thường hàng ngày của cơ thể), nó giúp nâng cao phạm vi chuyển động của người tập. Đồng thời giúp các khớp ít khi sử dụng được hoạt động làm nóng, khiến cho việc viêm khớp hay thoái hóa khớp giảm đi. Bên cạnh đó, kết hợp với việc hít thở đặc biệt phần luyện tập tim mạch cũng như tuần hoàn xuyên suốt buổi tập. Các buổi tập yoga theo thiên hướng chậm rãi, thư thái rất có lợi để cải thiện tâm lý, giảm căng thẳng và mệt mỏi.

Về mặt hạn chế, yoga nhìn thì có vẻ dễ nhưng thật ra không hề dễ một chút nào (giống như việc bạn cân bằng một hòn đá bất kì lên trên một đầu mũi tăm vậy. Lí thuyết thì ok đấy nhưng thực hành lại là một chuyện hoàn toàn khác). Vì yoga là tổng hợp của các tư thế khó đòi hỏi sự tập trung và kĩ thuật cao, bên cạnh đó song hành là việc hít thở theo nhịp độ nhất định nên nếu không có người hướng dẫn sâu việc hoàn thành bài tập đúng gần như bất khả thi. Và vì mỗi động tác đều có tiêu chuẩn riêng nhưng mỗi cơ thể mỗi người đều có sự khác nhau nên việc tự tìm hiểu và tự tập có thể tiềm ẩn những nguy hiểm gây chấn thương.

Về mặt thẩm mĩ thì yoga mang đến cho người tập sự thon gọn, dẻo dai, sự linh hoạt của các cơ xương khớp, sự cân bằng cả về cơ thể lẫn cân bằng về tinh thần. Với những master yoga sự cân bằng và dẻo dai được tôi luyện qua nhiều năm có thể thực hiện những động tác, tư thế gần như phi lý. Như đây:

(nguồn ảnh:)

Đây là một loại hình luyện tập trái với yoga. Yoga đánh giá cao trong việc cân bằng nhưng với những người tham gia weight lifting - power lifting - strongman thì lại theo đuổi sức mạnh bùng nổ đỉnh cao của con người. Đối với họ chỉ có mạnh và mạnh hơn nữa, nâng tạ nặng và nặng hơn nữa.

Weight lifting đa số để chỉ những bài cử tạ trong thi đấu olympic như: clean and jerk (cử đẩy), snatch (cử giật). Một người bình thường 70kg khó khăn lắm mới nhấc được một vật nặng chưa tới 30kg quá đầu. Nhưng với một người theo trường phái weight lifting cân nặng 70kg thì việc luyện tập nâng tới 150kg tạ xảy ra hàng ngày như cơm bữa. Ví dụ như thế vận hội olympic tokio 2020, đô cử Trung Quốc Shi Zhiyong với trọng lượng cơ thể 73kg đã xác lập thành tích cử giật 166kg cộng với cử đẩy 188kg (ở 1 thế vận hội olympic khác), tổng cử lên đến 364kg. Thật khó tin đúng không?

Power lifting thì coi trọng sức mạnh trong ba bài: squat, bench press và deadlift trong một lần đẩy duy nhất. Hướng tới khối lượng tạ tối đa mà có thể hoàn thành một rep (một lần thực hiện động tác) hoàn chỉnh.

Strongman cũng giống như các powerlifter cũng bao gồm ba bài squat, bench press và deadlift nhưng các strongman còn phải quan tâm điến nhiều yếu tố khác như sức mạnh nắm tạ, sức mạnh bùng nổ hoặc kĩ thuật kéo tạ. Họ có thể quăng vật nặng 60kg lên cao 7m theo phương thẳng đứng, họ có thể nhấc bổng được cả một chiếc xe hơi hoặc bóp nát quả óc chó chỉ bằng ngón tay. Với chế độ ăn 10.000calo mỗi ngày chủ yếu là đạm và tinh bột kết hợp chế độ luyện tập đặc trưng khiến họ như những cỗ xe tăng vậy. Tiêu biểu cho câu "quái vật thể hình". Và phòng tập của họ cũng yêu cầu các dụng cụ chuyên biệt mà những phòng tập bình thường không có như: atlas stone, log press, farmers walk bars, yoke walk, keg toss, ....

Thường xuyên hoạt động luyện tập với khối lượng tạ lớn nên kĩ thuật của những cá nhân tham gia loại hình này cần phải được nắm chắc hoàn hảo nếu không việc xảy ra chấn thương là điều không thể tránh khỏi. Và khi chấn thương thì có thể tương đương với xe lăn hoặc chấm dứt sự nghiệp thể thao vì sức nặng của dụng cụ tập luyện của họ. Bên cạnh đó do sức mạnh là điểm cốt yếu nên hình thể thẩm mĩ của họ cũng không được chú trọng. Đều thuộc thi đấu nên sự quan tâm của những người tham gia loại hình này là cân nặng bị hạn chế trong từng thi đấu và tối đa sức mạnh của mình trong hạng cân đó. Nhưng còn với strongman thì điều này gần như bằng không. Ví dụ đây là ngoại hình cơ thể eddie hall - người lập kỷ lục thế giới phần thi deadlift với 462kg tạ tại cuộc thi Arnold Classic Australia ngày 14/3/2015

Body building là từ xuất hiện từ những năm 50 của thế kỉ XX, với sự kiện nổi bật nhất là Mr.Olympia được tổ chức lần đầu tiên 18/9/1965 tại Nhạc viện Brooklyn và vẫn được tổ chức thường niên cho tới tận bây giờ. Các bodybuilder có mục tiêu là xây dựng các múi cơ bắp sao cho to lớn nhất. Tất cả các nhóm cơ, múi cơ nhỏ cũng được chú trọng và tập luyện liên tục nhằm gia tăng kích thước. Thường những người tham gia loại hình tập luyện này chủ yếu để phục vụ những cuộc thi đấu trên sân khấu được chấm điểm qua hình thức cơ bắp cuồn cuộn, giống như một bức tượng đồng lực lưỡng.

Do mục tiêu thứ yếu là phát triển cực đại các nhóm cơ nên so với xu hướng hiện nay nhiều người cho rằng vậy là to thô kệch, xấu và đáng sợ. Những hình ảnh mà những phòng gym hiện nay hay lấy để quảng bá thu hút khách tập hầu hết là những bodybuilder và cũng một phần danh tiếng cuộc thi Mr.Olympia quá lớn nên khá khá lầm tưởng sợ tập sẽ bị thô giống như họ. Nhưng để thể hình phát triển được như vậy cần đánh đổi rất nhiều nhứ. Mỗi ngày với gần 8 tiếng luyện tập với mức tạ lớn, đảm bảo lượng dinh dưỡng, vi chất cần thiết nạp vào liên tục 6-8 bữa/ngày, thời gian ngủ nghỉ trên 10 tiếng/ngày, đấy là một tong những thời gian biểu tiêu biểu cho một cá nhân muốn theo đuổi loại hình này. Bên cạnh đó cũng có những mặt tối như để rút ngắn thời gian xây dựng cũng như tối đa sự phì đại kích thước thì có những cá nhân sử dụng các hormon ngoại sinh nguy hiểm cho sức khỏe cơ thể.

Fitness có lẽ là sự trung hòa tốt nhất của các loại hình tập luyện nâng cao sức khỏe cũng như ngoại hình mang lại cho người tập. Fitness bao gồm:

Cardio (rèn luyện hô hấp và tim mạch) đa dạng chủ yếu các hoạt động giúp đấy nhanh nhịp tim như: chạy, nhảy, đạp xe, .....

Gia tăng sức mạnh và sức bền cơ bắp bằng những bài tập với dụng cụ kháng lực.

Cải thiện khả năng giữ thăng bằng và dẻo dai bằng cách rèn luyện kiểm soát thần kinh lên các nhóm cơ.

Nâng cao tốc độ và phản xạ cũng cực kì được chú ý. Chúng giúp cơ thể linh hoạt trong các hành động cũng như hoạt động thường ngày.

Thay đổi sinh hoạt ăn uống "healthy and balance" nâng cao sức khỏe đề kháng, gia tăng tốc độ trao đổi chất, giảm mỡ và cân đối lại hình thể.

Calisthenics cũng là một loại hình tập luyện đặc biệt mà nhiều người rất thích tham gia. Loại hình này rất tự nhiên, không cần dụng cụ hăọc cần rất ít dụng cụ để thực hiện. Chủ yếu dựa vào sức nặng cơ thể của người tập là đối kháng trong những bài tập. Dù điều kiện đơn giản nhưng trái lại phương pháp tập luyện này rất đa dạng bài tập trải dài từ khó đến dễ phụ thuộc vào sức khỏe, kỹ thuật hoặc kinh nghiệm thực hiện.

Calisthenics mặc dù không đem lại lượng cơ nạc nhiều như các hoạt động với tạ nhưng lượng cơ bắp này lại mang đến sự dẻo dai và độ bền vượt trội. Đối với những người luyện caslisthenics lâu năm, họ có thể làm được những kỹ năng cực kì đẹp mắt như những vũ công đánh bại trọng lực vậy. Loại hình này được nhiều người mên mộ ví von rằng đây là một đẳng cấp khác của việc tập luyện thể hình.

Bên cạnh những loại hình tiêu biểu trên còn có rất nhiều phương pháp tập luyện khác như: crossfit, martial art, mma, .... Chúng mang nhiều màu sắc khác nhau nhưng đều có mục tiêu giúp chúng ta cải thiện sức khỏe hoặc hình thể. Có người thích cái này, có người thích cái kia, có người ghét cái này, có người lại kì thị cái kia, có this có that. Nhưng ít nhất chúng ta nên có cái nhìn nhận khách quan nhất về khái niệm này.

Đây là lần đầu tiên mình viết bài nên có nhiều lỗi lặp từ hay câu chữ không được hay, mình sẽ cố cải thiện sau này!!!