Mỗi khi nhắc đến Mỹ, cụ thể hơn là du lịch Mỹ, hàng Mỹ, định cư Mỹ,.. người Việt thường có một nét gì đó khá ngưỡng mộ, kiểu đẳng cấp khác hẳn. Mặc dù Mỹ đã từng cày xới chơi bời banh tành đất Việt, gây đau thương tang tóc hàng trăm năm, nhưng dường như mấy chuyện "cỏn con" đó quá lu mờ so với một nước Mỹ hùng cường.
Để biết tại sao Mỹ phát triển rực rỡ như vậy, chúng ta phải cùng quay lại thời Lincoln.
Chỉ 5 ngày sau khi nội chiến kết thúc, tổng thống Abraham Lincoln là nạn nhân cuối cùng trong số 600 ngàn nạn nhân của cuộc xung đột đẫm máu trên đất Mỹ. Đất nước bị chia cắt, và thế giới coi Mỹ là sự thất bại của nền dân chủ.
Nhưng hầu hết mọi người không nhận ra, một thời kỳ mới đang hé rạng. Đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển. Ở đó, tồn tại những con người xuất chúng với cái nhìn sâu sắc và đổi mới, chưa từng thấy và cả trong 5 thập kỷ tiếp theo, một nhóm nhỏ sẽ thay đổi cả lịch sử của toàn nhân loại!
New York năm 1865.
Trong thời gian đầu của quốc gia non trẻ này, người có khả năng lãnh đạo nước Mỹ không phải là một chính trị gia. Ông là một người làm giàu từ 2 bàn tay trắng, bằng nghị lực của mình, đã biến những đầu cầu của New York thành cả một đế chế.
Năm 16 tuổi, Cornelius Vanderbilt mua một chiếc thuyền nhỏ từ 100 đô đi vay và nhanh chóng được biết đến như một doanh nhân cắt cổ, dùng mọi cách để tiến lên phía trước. Cái thuyền nhỏ của ông ấy nhanh chóng trở thành một đội tàu vận chuyển hàng hóa và hành khách.
40 năm tiếp theo, đội tàu của ông ấy nhanh chóng trở thành đế chế vận tải lớn nhất thế giới. Sau đó, trên đỉnh cao quyền lực, trong cuộc Nội chiến, ông đã làm một điều không tưởng. Ông nhận ra đường sắt sẽ nhanh chóng thay đổi hoàn toàn nước Mỹ.
Vanderbilt nhìn thấy tương lai của mình, ông bán hết toàn bộ tàu bè và đầu tư mọi thứ ông ta có vào đường sắt. Một trong những điều điên rồ nhất mà người ta từng nghĩ ra.
Sau chiến tranh, Vanderbilt là người giàu nhất nước Mỹ, với gia tài hơn 68 triệu USD, tương đương 75 tỉ USD ngày nay😂😂😂.
Nhưng cái chết của con trai cả trong cuộc nội chiến dường như đã khiến ông suy sụp. Hồi xưa Mỹ cũng khá giống xã hội phong kiến Việt Nam, coi trọng con trưởng hơn cả. Chính vì thế có bao nhiêu kiến thức ông chỉ truyền dạy cho người con mà giờ đã ra đi mãi mãi của mình. Sau một thời gian bình phục, cũng như đã quá già, ông bắt đầu giao việc cho con út. Trong một lần đàm phán, vì con út ít kiến thức nên đã bị coi thường và đối thủ coi thường cả ông vì chính độ già yếu của mình.
Nhưng gừng càng già càng cay. "Nếu chúng muốn chiến tranh, ta sẽ cho chúng chiến tranh".
Vanderbilt sở hữu cây cầu đường sắt duy nhất để vào New York. Đó là cửa ngõ của hải cảng lớn nhất đất nước. Vanderbilt biết đó là cây búa mà ông cần để buộc đối thủ phải phục tùng mình. Ông ra lệnh đóng cửa cầu Albany (cây cầu nói trên). Không có cây cầu, các hãng đường sắt khác không thể vào New York. Một lần nữa, ông đã khẳng định được sự thống trị của mình.
Phong tỏa cây cầu khiến hàng triệu bảng hàng hóa không thể đến được phần còn lại của đất nước, và đối thủ ông cũng dần dần khô máu. Trước khi cổ phiếu thành đống giấy lộn, chủ tịch công ty đường sắt đối thủ có bán tất cả cổ phiếu công ty họ. Tin nhanh chóng bay tới phố Wall, gây ra một đợt bán tháo lớn. Và rồi ông dang tay gom sạch hàng😂😂😂.
Vanderbilt đã mua tất cả cổ phiếu đang tràn ngập thị trường với giá hời. Trong vài ngày, Vanderbilt tiếp quản công ty đường sắt đối thủ, tạo nên công ty đường sắt lớn nhất nước Mỹ.
Công ty đường sắt New York Central trở thành trung tâm của đế chế. Đường sắt đan xen khắp nước Mỹ theo một cách mà chỉ 15 năm trước không ai tưởng tượng được, cung cấp hơn 180.000 việc làm.
Việc lắp đặt các tuyến đường trở thành động cơ tăng trưởng chưa từng có cho nước Mỹ phát triển một cách nhanh chóng. Đường sắt cho phép nền công nghiệp bùng nổ theo cái cách mà trước đây chưa từng xảy ra.
Vanderbilt đã tự biến mình thành ông vua độc tôn của ngành đường sắt. Ông hình dung ra một tượng đài tượng trưng cho quyền lực rộng lớn của mình, cho xây dựng nhà ga kết nối 3 công ty đường sắt Harlem, Hudson, và Central. Hàng ngàn công nhân lao động trong 2 năm xây dựng đô thị mà cả nước Mỹ chưa bao giờ được chứng kiến. Grand Central trở thành tòa nhà lớn nhất trong thành phố New York và là nhà ga xe lửa lớn nhất cả nước.
Vanderbilt có thể đã ở trên đỉnh của thế giới, nhưng tham vọng mù quáng đã sớm làm ông ta bị tổn thương bởi một biến cố.
Chicago là thành phố phát triển nhanh nhất nước Mỹ. Tuyến đường nối nó với New York là tuyến đường nhộp nhịp và phát triển nhất thế giới, và nó không thuộc về Vanderbilt. Ông lại bắt đầu chiêu cũ, mua sạch cổ phiếu.
Đó là một bước đi "cổ điển" của Vanderbilt, mà ông là người tiên phong, được biết tới với cái tên thu mua cưỡng bức. Nhưng nỗ lực của ông ta bị cản trở bởi một ý tưởng thậm chí còn tài tình hơn, được xào nấu bởi 2 kẻ vô danh: Gould và Fisk. Chúng nhận ra ý đồ của Vanderbilt và liên tục in thêm hàng trăm ngàn cổ phiếu. (thời đó chưa có bảng điện tử và cổ phiếu được in như tiền trên tờ giấy).
Điều này ở ngày nay là bất hợp pháp, và đó cũng là điều chưa từng có tiền lệ ở phố Wall. Nó thật sự tài tình và nếu muốn kiểm soát công ty, Vanderbilt phải mua nhiều hơn nữa. Đây chính là chiến thuật nước chảy đá mòn của đối thủ. Sau khi bị phát hiện, Gould và Fisk tiếp tục công khai sỉ nhục Vanderbilt trên báo chí, và đế chế tôn nghiêm của Vanderbilt bị lung lay.
Gould và Fisk có thể đang ở trên đỉnh của thế giới (vì thắng Vanderbilt), nhưng điều đó chỉ đánh thức con sư tử đang say ngủ!!!
Vanderbilt ngay lập tức bắt đầu tìm một con dao mới. Ông nhận ra rằng đường sắt đã bão hòa, và tương lai ngành công nghiệp không còn là xây dựng, các tuyến đường sắt, mà phải là vận chuyển một loại hàng hóa mới.
Sáng kiến không phải lúc nào cũng là phát minh lớn. Sáng kiến là những thứ kiên định. Và nếu công ty bạn không đổi mới, bạn phải làm việc mỗi ngày để tìm ra đổi mới.
Và đó chính là điều mà Vanderbilt đã làm.
Nếu Vanderbilt có thể lũng đoạn thị trường bởi nguồn hàng mới, thứ mà có thể tiếp tục làm đầy các chuyến tàu của ông ta, ông ta sẽ có thể kiểm soát...
(Hết phần 1)